Geçen aylarda bir gün tüm ev arkadaşları toplanmış oturuyoruz. Aramızdan biri bir çocukla date’e çıkacak, onun kıyafetine yardımcı oluyoruz. Nasıl birine benzediğini konuşuyoruz. Güven veriyor mu? Nerede buluşulunacak? Lokasyonunu bizimle paylaşabilir mi? Buluşmadan önce ne kadar konuştunuz? Erkekli, kızlı bir ev halkı olan biz, içimizden ne zaman biri bu romantik atılımda bulunursa, konsey gibi toplanıp onları bu yeni maceralarına &nbsp;alkışlarla yolculuyoruz.&nbsp;Yeni insanlarla tanışmak, ilişkilere başlamak, kalbimizi açmak ve kimi zaman savunmasız hissetmek, 21.yüzyıldan çok önce de vardı, çok sonra da devam edecek. Bu ilişki ve yeni insanlar ile tanışma silsilesinde güven çok önemli bir yer tutuyor. İlk buluşmadan itibaren, beraber olunan kişi ile güvende hissetmek ilişkinin yapıtaşlarından biri oluyor. İyi, peki, hoş da acaba 20’likler ilişkilerinde nasıl güvende hissediyor? <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/20likbulten/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">20’lik hesabında</a> sorduk, sizlerden gelenleri derledik. İletişim ve teknoloji devrinde yaşayan bizlerden gelen cevaplar da çok şaşırtmadı... Güvenli ilişkiler için iletişim gerekiyormuş.&nbsp;En basitinden William Shakespeare’in hayat verdiği Romeo ve Juliette kardeşlerimizi düşünelim. Asırlardır en çok konuşulan aşk hikayelerinden biri olan bu oyunda Juliette, “O Romeo, Romeo, wherefore art thou Romeo?” (yani Romeo Romeo, sen neden Romeosun?) diye kendini paralarken, biz ‘modern’ okurlar, aşkın önemli bir yüzünü görüyoruz. İletişim. Bu iki aşık, hikayenin sonunda, hayatlarına son veriyorlar. Juliette ölü taklidi yaparak Paris ile evlenmekten kurtulmaya çalışırken, Romeo Juliette’in gerçekten öldüğünü sanarak kendini öldürüyor. Sonra Juliette’de kendi canını alıyor. Burada tabii, Juliette’in planını Romeo’ya açıklaması gereken (ve açıklamayan) Friar Laurence’ın da suçu büyük. Kısaca iletişimsizlikten dolayı bu iki aşık hayatını kaybediyor. Tamam… Shakespeare’in en değerli eserlerinden birini de bu şekilde özetlemeyi başardıysam, devam edelim…&nbsp;26 yaşındaki oyuncu Ayşegül, paylaşma rahatlığı hissetmediği biriyle ilişkilerini ilerletemediğini belirtti. “Sanırım 20’li yaşların ortasında deneyimlerime dayanarak iletişim kuramadığım biriyle kendim olamayacağımı fark ettim,” dedi.&nbsp;Benzer bir şekilde 27 yaşındaki sivil toplum uzmanı Ceren, ilişkinin güvenli bir şekilde devam edebilmesi için iletişimin çok önemli olduğunun altını çizdi. “Karşı tarafın zihnini bilemez ve yönlendiremezsin ama onu anlamak için bilmediğin, anlamadığın ve kırıldığın her şeyi açıkça sorabilirsin. Bu yine anlayacağın anlamına gelmez ama açık iletişim kurmadığın takdirde her şey ufak ufak birikir ve çözümlenemez hale gelir,” dedi.&nbsp;Priscilla Maria de Netto, Kia Fatt Quek ve Karen Jennifer Golden’in yazdıkları <a fr-original-style="" href="https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2021.767908/full" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">makalede</a>, yapıcı bir şekilde partnerimize yanıt vermenin, romantik ilişkilerin yapı taşı olduğunu görüyoruz. 27 yaşındaki reklam yazarı E, “ben bir ilişkinin/flörtün içinde kendimi rahatsız ve dolayısıyla güvensiz hissettiğim noktaları konuşmaya çalışırım,” dese de, bunun çok işe yaradığını deneyimlemediğini belirtti. Eğer iletişim sorunları çözmüyorsa, ayrılmanın en iyi çözüm olduğunu belirtti.&nbsp;Rahatsızlıkları konuşmak ve sorunları çözmenin yanısıra, 23’lük öğrenci Burak, ilişkilerde iletişimin, beklentilerin ayarlanmasında da büyük bir rol oynadığını belirtti. “Potansiyel partnerimize kendi kafamızda kurduğumuz ideal partner modelini bir gömlek gibi giydirmemek,” için ilişkideki bireylerin birbirini özümsemesi gerektiğini söyledi. Bu süreçte de, karşımızdaki ile iletişimimizin yanısıra, kendimiz ile de iletişimimizin önemli olduğunun altını çizdi. “Kendi özünü de kaybetmemek önemli tabi, bunun için sınırları da iyi çekmek lazım,” diyerek flörtten yorulduğunu hissettiğinde, ara verdiğini söyledi.&nbsp;Yani güvenli bir ilişkiye girmeden önce, kendimizle de güvenli bir ilişkide olmamız gerekiyor. 34 yaşındaki ofis çalışanı Sibel (20’lik yaşta değil baştadır, unutmayalım) “kendi ihtiyaçlarımı bilmeden, kim olduğumu az çok tanımlamadan, kendi sınırlarımı bilmeden ilişkide kaybolabildigimi deneyimledim,” dedi.&nbsp;Kısaca, güvenli ilişkiler için, konuştuğum 20’liklerden aldığım şu oldu: hem kendimizle hem de karşımızdakiyle iyi bir iletişimde olmamız gerekiyor. İyi hissetmediğimizde paylaşabilmek, ne istediğimizi anlamak için içimize dönmek önemli adımlar. Sonuçta ne demiş şair? “Gönül ne kahve ister ne kahvehane. Gönül sohbet ister, kahve bahane."Yasmin Güleç’in kurucusu olduğu 20’lik Bülteni okumak için <a fr-original-style="" href="https://20lik.substack.com/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buraya</a> tıklayabilirsiniz.

ayıpsız, tarafsız, tuzaksız, bilime dayalı, yeni nesil cinsellik rehberiniz.

müstehcen mecmua

İletişim, iletişim, iletişim!

20’likler ilişkilerde nasıl güvenli hissediyor?

Ulu büyük anneannem (yani anneannemin annesi), anneannem, annem ve ben oturuyoruz. Elimizde kahveler, çaylar, sular, tartışıyoruz. Hararetli bir münazara, gören dünyayı kurtarıyoruz sanacak. Peki bu 4 jenerasyonu kapsayan grup neyi tartışıyor? Eee dating applerini tabii ki canım, neyi olacak.&nbsp;Konu nasıl açıldı diye soracak olursanız, bilmiyorum. Ama buradayız. Halimizden de memnunuz. Anneannem bu yeni nesil ‘dating’i beğenmediğini söylerken, ulu büyük anneannem tehlikeli bulduğundan bahsediyor. Karşı cephede annem günümüzde bunun normal olduğunu ve hayatın bir parçası haline geldiğinin altını çizerken ben konuya farklı bir yerden giriyorum. Anneanne, diyorum, sen dedemi iki saniye görüp aşık olmadın mı? Sonra tanımadığın bu yakışıklı mı yakışıklı bey ile bir pastanede oturmadın mı? Sonra ulu büyük anneanneme dönüyorum, siz de uzaktan gördüğünüz bir denizciye aşık olup aylar boyunca mektuplaşmadınız mı? Yanlış mı hatırlıyorum çok severek dinlediğim bu aşk hikayelerini? &nbsp;Kaçımız ailelerinden görücü usulleri, fotoğraf gösterip beğenmeler, tanımadıkları ile buluşma hikayeleri duydu? Kaçının büyükleri böyle tanışıp, evlendi, çocuk sahibi oldu? Cevabı sayıya dökemeyecek olsam da ‘çok’ diyebiliriz bence. Bu arada şimdiden altını çizeyim, bahsettiğim bu tanışma formları kişinin kendi rızası ile olan türden, diğeri hakkında yorum bile yapmıyorum şu an.&nbsp;Medya araştırma şirketi<a fr-original-style="" href="https://www.gemius.com.tr/974/ask-dijitalde-aradk.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Gemius Türkiye</a>’nin 2022’de yayımladığı bir araştırmaya göre, Tinder’a 3.9 milyon kişi erişim sağlamış. Aynı zamanda internete bağlanan 100 kişiden 12'sinin Ocak 2022’de dating app kullandığını belirtti. En çok kullananlar kimmiş peki? Tabii ki canım 20’likler. Verilerine göre bu uygulamalarda en çok vakit geçirenler 25-34 yaş aralığı olmuş. Kısaca&nbsp;günbegün kullanımı artan dating app’lerin, eskinin alışılagelmiş tanışma yöntemlerinin teknolojiye dökülmüş halleri olduğunu söyleyebilir miyiz?&nbsp;Belki. Ama çok da ikna olamadım.&nbsp;Sonuçta Wifi sinyallerinin güçlendiği, 4G’nin katlana katlana çoğaldığı, sosyal medya uygulamalarının arttığı bir dünyada herkes samimi bir bağ arıyor. Ağ mı? Yok yok, ağ değil, bağ. Hani o iki kişinin arasında oluşan güzel şey. Bunun değeri eskiden daha mı çoktu? O dinledikçe eridiğimiz aşk hikayeleri, teknoloji ile birazcık daha erişilmez bir hal mı aldı? Yoksa durum aynı, format mı farklı? &nbsp;20’lik olan bizler sözde barlarda, toplu taşımada birbirinin gözünün içine bakmayan, telefon konuşması yapmaya utandığı için mesajlaşmayı tercih eden bir nesil olarak, sağa sola kaydırılan fotoğraflarla müze gibi ‘dating applerine’ mi kaldık? Bunun etkisi neler oldu? Bir de 20’liklerimizden duyalım:&nbsp;sıkıntılar içinde bir dikkat dağıtma oyunu mu? 28 yaşında video editörü olan Reyyan Kızılkaya, bu dating applerinin bir kaçış yolu olduğunu söyledi. “Her şeyden sıkıldığımız, şikayet ettiğimiz, genelde hayatımızın da kötü gittiği dönemlerde bazen ilişki arasak da bi heyecan için uygulamayı kullanıyoruz,” dedi. Bu tür uygulamalarda ilişki arayanlardan çok, kafa dağıtmak isteyenler olduğunu gözlemlediğini paylaştı.&nbsp;Benzer bir şekilde 27 yaşındaki tiyatro proje koordinatörü Sıla Kenar, kimsenin yeni birileri ile tanışacak enerjisi olmadığını belirtti. 5 yıldır aralıklı bu uygulamaları kullansa da, son bir yıldır hiç zevk almamaya başlamış. Bunun nedeninin sohbet güzel değilse, anında hevesinin kaçmasıymış. “Zaten artık date'e dönüşme oranı da çok düştü eşleşmelerin. Bence insanlar günlük hayatta oldukça yoğun ve gerçek problemleri çok gerçek ve büyük. Bunun üstesinden gelip yeni biriyle tanışma enerjisi bulmak elbette çok zor. Sanırım online dating app’lerinin verimliliği refah seviyesiyle doğru orantılı.”Sıla’nın kurduğu refah ve dating appleri arasındaki doğru orantı, Bumble’ın 2022 yılında yayınladığı ankette de kendini <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/hayat-pahaliligi-flortlesmeyi-de-etkiledi-ilk-bulusmalar-parka-kaydi-galeri-1585973" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">göstermişti</a>. Buluşmalarda bütçenin daha çok düşünüldüğü, hatta yaş ilerledikçe&nbsp;date’lere daha az bütçe ayrıldığı ileri sürülmüştü. Aynı şekilde Bumble’ın 2023 yılı&nbsp;dating&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://bumble.com/the-buzz/dating-trends-2023" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tahminlerinde</a>, finansal sıkıntının daha az tabu olacağını görüyoruz. Bumble kullanıcılarının %57’si gösterişli&nbsp;datelerdense, daha sade buluşmalar tercih ettiklerini belirtmiş.&nbsp;çevrim içinden, çevrim dışına zorlu yolDate’lerin finansmanından bahsettik ama dating app’lerde başlayan çoğu konuşmanın bir yere varamadığının üstünde durmadık.&nbsp;28 yaşında avukatlık yapan Y., Bumble’a “daha düzgün” olduğunu duyduğu için kayıt olduğunu ama orada da istediğini bulamadığını belirtti. “Ya [seni] çok beğeniyor ve seks odaklı sorularla ilerliyor (dating app'lerin sekse giden bir alternatif olduğunu biliyorum ama en azından ertesi gün böbreğimin yerinde olacağına ikna olacak kadar konuşabilsek) ya da akışta kısa cevaplarla sen yazmadıkça karşındaki de yazmıyor, uzay boşluğunda kayboluyorsunuz. Aşkı burdan bulmak imkansız mıydı? Bence değildi. Ama kolay mıydı? HİÇ değildi.”Trond Viggo Grøntved ve iş arkadaşlarının Evolutionary Psychological Science'da çıkan <a fr-original-style="" href="https://www.sexandpsychology.com/blog/2021/3/15/this-is-how-many-tinder-matches-it-takes-to-get-an-irl-date/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">araştırmasında</a>, Norveç’te yaşayan 269 gence Tinder kullanımları ile ilgili sorular sorulmuş. Ortaya çıkan görüntü de şu: çok fazla eşleşme olsa da, ancak her 57 eşleşmeden biri gerçek hayatta buluşmaya yol açıyor. Yani %2’den düşük bir rakam.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.psychologytoday.com/au/blog/the-myths-sex/202211/does-online-dating-make-it-easier-date#:~:text=For%20about%20every%205%20meet,%2Dperson%20sexual%2Fromantic%20relationship." style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Psychology Today</a>’de bu araştırma ile ilgili çıkan yazı da şunu ekliyor: “ Her 5 buluşmadan birinde, romantik veya seks-odaklı bir gelişme yaşanıyor. Matematiğe dökerseniz, her bir buluşma için yaklaşık 285 tane eşleşmeniz olması gerekiyor.” 285! Düşünsenize, tam emin olamadığınız bir buluşma için yaklaşık 285 insan gözlerinizin önünden geçiyor. Tüketim çağındayız tabii, her yere yansıyor.&nbsp;Benzer bir şekilde 24 yaşındaki psikolog S., bu uygulamaların eşleşme (yani match) biriktirmekten başka bir şeye yaramadığını belirtiyor. Ego tatmini, koleksiyonerlik, Instagram’da daha çok takipçi kazanmak için dating app’lerini kullanmak gibi nedenleri sıralıyor. Aynı zamanda bir zaman aşımı olduğunun altını çiziyor. “Uzun süreli dating app kullanınca bunalıyorsun. Her konuşma birbiri ile aynı başlıyor; ‘selam naber napıyorsun.’ Tekrar tekrar bunlara maruz kalınca anlamsızlaşıyor galiba, bir yere varmıyor zaten diye sıkılıyor insan belki de.”27 yaşındaki marka yöneticisi Gülben de “yüzeysel iletişim için harcanan eforun çok yorucu” olduğunu belirtiyor. Pek değmediğinin altını çiziyor.&nbsp;kültür farklılıkları ve güvensizlikHer yiğidin yoğurt yiyişi farklıdır. Bu deyimden dating uygulamaları da muaf olamıyor. Farklı ülkelerde, farklı şekillerde karşılanıyor bu uygulamalar. &nbsp;Mesela 28 yaşındaki küçük işletme sahibi Feyza Gül Akbulut, kültürel etkilerin göz ardı edilemeyeceğini paylaştı. Belçika’da 1 sene Tinder üzerinden tanıştığı biri ile çıktığını, Türkiye’de çoğu arkadaşının ise tatmin edici sonuçlara ulaşamadığını belirtti. “Estonya’da kullanırken karşı cinsin ciddiyet arayışından rahatsız olduğum için kullanmayı bırakmıştım,” diyerek ekledi.20 yaşındaki üniversite öğrencisi Yağmur Ağrı ise Türkiye’de online dating kültürünün daha tam yerleşmediğini öne sürdü. İlk olarak ülkemizde hala “dating app kullanımının ‘ayıp' olarak görülmesi ve yargılanması”nın buna neden olduğunu belirtti. Aynı zamanda güven duygusunun eksik olduğunu söyledi. “Buluşmaya gidecek birini bulmak kolay olmuyor bence, güvenmek zor oluyor.”Ülkemizde, dating denince güvensizliğin de peşi sıra arkasından gelmesi maalesef her gün karşımıza çıkan haberleri düşündüğümüzde gayet anlaşılır. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun 2022 <a fr-original-style="" href="https://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/3040/kadin-cinayetlerini-durduracagiz-platformu-2022-yillik-veri-raporu" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yıllık veri raporuna</a> göre, geçtiğimiz yıl “erkekler tarafından 334 kadın öldürüldü, 245 kadın şüpheli şekilde ölü bulundu.” Böyle bir gerçeklikle yaşadığımız ülkemizde, yabancılar ile buluşmak daha da zorlaştı.&nbsp;29 yaşındaki muhasebe uzmanı Saniye Saylam da tanımadığı ya da en azından ortak arkadaşı olmayan biri ile buluşmayı korkutucu bulduğunu söyledi. “Yoldan geçen biri bile kadınlar için kamusal alan fark etmeksizin tehdit olabiliyorken, ben özel bir alanda bir erkekle yalnız kalmaktan korkuyorum. Erkek deme sebebim de cis-hetero bir kadın olmam. Bu sebeple fiziken tanışma ihtimalimin olduğu yerlerde bir şeyler başlatmak daha iyi hissettiriyor.”ihtimallerin heyecanıBu yazıyı bitirirken, uygulamaların pozitif yanlarına da değinmek istiyorum. Çünkü çoğu şeyde de olduğu gibi olay uygulamanın kendisinden çok, onun nasıl kullanıldığı ile ilgili. Çevremde Tinder, Hinge, Bumble gibi uygulamalar üzerinden başka türlü tanışamayacağı, farklı çevrelerden insanlar ile harika ilişkiler ve hatta aileler kurmuş arkadaşlarım var. Yeni insanlarla tanışmayı sağlayan, kişisel fanusumuzdan çıkmamıza iten bir yönü, sosyalleşmeyi harmanlayan değerli bir tarafı da var. Bir açıdan, sokakta ya da ‘gerçek hayatta’ diyelim, bir yabancı ile kurduğumuz bir ilişkiden çok da farkı yok. Kimi zaman daha bile güvenli olabiliyor, çünkü mesaj üstünden az da olsa bir hal anlama, çok azıcık araştırma yapma şansı oluyor. Dating app’lerden tanıştıkları insanlar ile bir ömür geçirenler de oluyor, tek gecelik bir deneyimden sonra bir daha görüşmeme kararı alanlar da, mesaj bariyerini geçemeden potansiyel ilişkiyi boşluğa bırakanlar da. 20’liklerin dünyasında çok daha çevrim içi gelişen bu süreç kimi zaman can sıkıcı olsa da, kimi zaman da renkli, yeni, heyecan verici kapılar açabiliyor. Günün sonunda modern dünyanın aşk-ilişki-gönül eğlendirme üçgeninde, bize sunulan bu uygulamayı nasıl kullanacağımızı belirlemek de bize kalıyor.&nbsp;Yasmin Güleç, 20’liğin kurucusu. Bu yayında çıkan ve 20’li yaşların nabzını tutan yazılara ulaşmak için <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/20lik" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buraya</a> tıklayabilirsiniz.

dikkat dağıtma, güvensizlik ve tüketim üzerine

20’liklerin dating app’lere karşı duruşları nedir? 

Kronotrop Karaköy’deyim. Uzaklara bakıp düşünüyorum. Ne mi düşünüyorum? Son iki gündür şu sayıya bir de ben bir şey yazayım ama ne yazayım diye düşünüyorum. İlham bazen çok kolay geliyor. O gün yaşanan her şey bana bir fikir veriyor, hemen makine gibi tık tık yazıyorum. Bazen ise beslenemiyorum, çok fazla sulanmış bir bitki gibi suyu çekemiyorum.&nbsp;20’liğin de güzelliği sanırım bu ( başlattığım şeyi överken ben), üretememeye de yer var. Ya da üretememe üzerine yazmaya. Bilginin, görsellerin, yazıların, daha doğrusu her şeyin çok hızlı tüketildiği bu devirde, yakından uzaktan bir şeyler üreten herkesin zorlandığı şey de bu sanırım. Tüketim çağında yaşıyoruz. Bu da sadece yiyecek, giyecek, eşya gibi ürünlerle sınırlı kalmıyor.&nbsp;Durmadan yeni fikirler bulma, yeni şeyler çıkarabilme baskısı yaşıyoruz. Ama bunu nasıl yapabiliriz ki? Yapmasına yapıyorsak da, bu işlerin sürdürülebilirliği nedir? Kalitesi nedir?&nbsp;20’lik <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/c/alip-basini-gidenler" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alıp Başını Gidenlerimizle</a> röportajlarımda bu soruyu çok soruyorum. Üretemediğinde, o enerjiyi ya da ilhamı kendinde bulamadığında nasıl devam ediyorsun? Nasıl kendini harekete geçiriyorsun?&nbsp;En son yaptığım (ve daha yayınlanmamış o nedenle adını paylaşmıyorum, sürpriz) röportajda, üretmenin sınır çizme ile bağlantısını konuştuk. İçerik üreticiliği odağında, diğerlerinin beklentilerini dikkate almadan, kendi takvimini oluşturmanın ve o sınırı kararlı bir şekilde çizmenin önemli olduğu konusunda anlaştık. Bu düşünceler ile boğuşurken, daha önceki Alıp Başını Giden röportajlarından üretime (hatta üretememeye) dair neler öğrendiğimi paylaşmak istedim ( Esra Ece Kuleci <a fr-original-style="" href="https://uretimkaydi.substack.com/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Üretim Kaydı</a>-mtrak bir cümle kurdum):&nbsp;Mesela Lola’s Works kurucusu <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/corba-hali-gizem-ogut" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gizem Öğüt</a>, “üretemediğinde kendini beslemeye çalış,” diyerek üretebilmek için farklı şeyler tüketmemiz gerektiğinin altını çiziyor. Üretim, ilhamsız olmuyor. Bu ilham da çevremizde her yerden gelebiliyor; filmler, sergiler, tanıştığımız ve konuştuğumuz insanlar… Farklı yerlerden beslenmek, üretememenin panzehiri oluyor.&nbsp;Grafik tasarımcı <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/bulutlarin-arasindan-yeraz-gokbas" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yeraz Gökbaş</a> ise daha analitik bir yerden bu sürece yaklaşarak, anahtar kelimelerden bir zihin haritası çıkardığını paylaşmıştı. Beyinde dönüp dolaşan ve kimi zaman durmak bilmeyen bu bilgi akışını kağıda dökerek daha net bir tabloya ulaşmak mümkün.&nbsp;Müzisyen ve Vicotüco kurucularından <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/vicotuco-sinan-kutluay-ve-mert-avci" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sinan Kutluay</a>, “biz sürekli içerik üreten bir çağda olduğumuz için en azından haftada bir yeni bir şey koyman gerekiyor,” diyerek özellikle sosyal medyaya dayalı işlerde bu üretme stresinin gerçekliğine değiniyor. Onun yaptığı işte ise gündem çok büyük bir ilham oluyor. Yani ‘when in doubt (şüpheye düştüğünde), gündeme bak’ diyebiliriz.&nbsp;Son olarak girişimci ve tasarımcı <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/renk-baski-ve-akista-kalmak-laris-alara-kilimci" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Laris Alara Kilimci</a>, üretim süreçlerinde mükemmeliyetçilikten uzaklaşmanın ona iyi geldiğini ve böylece her sene farklı şeyler üretecek enerjiyi kendinde bulabildiğini söyledi. “Açıkçası koleksiyon çıkarırken zorlanıyorum, her sene bir şey üretmek kolay değil. Lar’da yaptığımız şey hazır giyim değil. Her sene sergi açmak gibi, o yüzden zorlanıyorum. Ama her zaman harika işler çıkaracağım anlamına gelmiyor. O baskıyı üzerinden atıp, bazı işleri kendi beğendiğin, bazılarını ise başkalarının çok beğeneceği işler olarak kabul ediyorsun. Üretmeye devam etmek ve tamamlamak en önemlisi.”Kısaca neymiş:<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Üretmediğinde başka üretenlerden beslen.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kafandaki uçuşan fikirleri bir kağıda dök, organize et.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gündeme bak. &nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çok fazla baskı yaratma, sadece üretmeye devam et.&nbsp;</li></ol>

20’lik, kafada oluşan saçma soruların, açılmayı bekleyen ve bazen suratımıza çarpılan kapıların, gündem ile üzerimize çökebilecek fenalığın paylaşıldığı bir bülten. 

Kafada oluşan saçma soruların, açılmayı bekleyen ve bazen suratımıza çarpılan kapılar.

20'lik

Alıp Başını Gidenler'den üretememek üzerine öğrendiklerim

Üretemezken nasıl üretir insan? 

Gözlemlerime göre İstanbullular’ın yaz personaları üçe ayrılır: İzmirci, Bodrumcu ve Antalyacı. Bunlar da tabii aralarında Alaçatıcı, Urlacı, Yahşici, Yalıkavakcı, vs. diyerek fraktallaşır. Biz ailecek <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/60eed7d6b27a8e00062b740d" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bodrumcuyuzdur.</a> Anneannemlere yıllar yıllar önce bir kurada çıkan ev benim çarpım tablosunu ezberlememden tutun, üniversite kabullerime kadar her şeyi görmüştür. Anılar ile doludur. Her sene gidilir, tüm aile orada bir araya gelir. Bağıra çağıra konuşulur, 51 oynanır, yaş almalar kutlanır. Güzeldir, tanıdıktır, kalabalıktan uzak o küçük cepleri bulabildiğimiz için de sakinliğini koruyabilmiştir. Bu hep böyledir. Bodrum ilk göz ağrım, ebedi aşkım olsa da, benim için özel bir başka bir yer daha vardır. Antalya. Seni vardığın an sıcağı ile kucaklayan, güzel Antalya… Daha spesifik olmam gerekirse: Çıralı, Adrasan ve Olimpos. Şimdi ben lokal bir Antalyalı değilim, turist şapkamı takarak bu yazıyı yazdığımı da belirtmem gerekiyor. O nedenle de Antalyalı 20’liklerimizden farklı önerileri ve düşünceleri de bekliyorum.Şu an bu sayıyı Çıralı’da kaldığım mütevazı, organik domatesli, ev yapımı reçelli, balkonunda hamaklı, limon ve portakal ağaçları ile kucaklandığınız<a fr-original-style="" href="https://www.orangemotel.net/tr/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Orange Motel</a>’den yazıyorum (özellikle kuru kayısı reçelleri çok lezzetli). 1989’dan beri açık olan bu yer, günümüzde Naşit ve Şule Darıcı tarafından işletiliyor. Güzel bir aile işletmesi. Denize 5 dakika, Olimpos Antik kentine yaklaşık 10 dakika yürüme mesafesinde. Kuş ve ağustos böcekleri sizi tatlı melodiler ile selamlıyor. Burada kendimi sakin ve iyi hissediyorum. Karşısındaki Orange Market'ten günlük Beypazar dozumu alıp sahile yürüyorum. Yolumu uzatarak<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/thebeavercoffeeshop/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Beaver Coffee Shop</a>’a uğruyorum. Güzel bir buzlu kahve alıyor, sıcaktan mayışmış köpekleri seviyorum. Bahçelerindeki ahşap masalarda biraz dinleniyorum — Antalya çok sıcak, Adanalı genlerim sıcak toleransımı yükseltmemiş, bunu bir daha hatırlıyorum. Tamam, yola devam. Burada sahillere havlunuzu serip direkt denize girebilir ya da sahil kıyısındaki restoranların şezlonglarından içecek/ yemek alarak yararlanabilirsiniz. Bodrum’da uçuk çıkaran beach club giriş fiyatları Çıralı’da yok. Burası gösterişten uzak, boheme göz kırpan ve rahat bir yer. Bu bana iyi geliyor. Dağların denizle buluştuğu manzarayı gördüğümde sıcağı da, dizimin arkasından akan terleri de unutuyorum, hemen sahile konuşuyorum. Yeşil ve mavinin buluşması kadar harika bir şey yok. Bayram öncesi buralar sakin. Peştemalimi yere seriyor, uçmasın diye uçlarına birkaç taş koyuyorum. Sonra 3-2-1 cuppp. Denizdeyim, dağların eteklerine varana kadar yüzmek istiyorum. Suyun sıcaklığı tam tadında, üşütmeyen güzel bir soğuğu var. Sırt üstü denizin üstünde uzanıyor, ayak parmaklarımın ötesinden dağları izliyorum. Ohhh be.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/5/4/1687440468950.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.49" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Olimpos sahil ve ördekler<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">20’liğin ilk senesinde yazdığım sayılardan birinde ilk ‘aşkım’ <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/xx" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alihan</a> ve onunla Çıralı’da tanışmamı anlatmıştım. Bu tek taraflı ve akşam üstü Gora izlemeli aşk hikâyesinin gerçekleştiği yer <a fr-original-style="" href="https://www.olymposlodge.com.tr/en/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Olympos Lodge</a> adında, günümüzde çok pahalı ama tabiri caizse ‘manyak güzel’ olan bir oteldeydi. Deniz kıyısından sağa doğru yürüdüğünüzde Olympos Antik Kentine hemencecik ulaşabiliyorsunuz. Sahilinde biraları ile akşam üzeri oturan gençler, gerisinde de şehri ikiye bölen ırmakta takılan ördekler oluyor. Antik kent kesinlikle görülmesi gereken bir yer. Nasıl tanımlasam bilmiyorum, belki tarih okuduğum için, ama mistik bir enerjisi var. Tam hatırlamıyorum ama gişelere geldiğinizde eğer 3-4 kişi iseniz, tek tek bilet almak yerine bir grup kartı almak daha uyguna geliyor. Bu seçeneği genellikle sizinle paylaşmıyorlar. Bize de geçen senelerde gittiğimizde sırada beklerken bir hanımefendi bu bilgiyi vermişti — ben de size söyleyeyim dedim. Tam tarihi bilinmese de bu antik kentin Helenistik dönemden beri buralarda olduğu düşünülüyor. Tiyatro, hamam ve mezarlıklar ile dolu bu yerin içinden yürümek gerçekten çok enteresan. Yaşanmışlıkları düşünsenize… Bununla beraber tabii ki Yanartaş Milli Parkı’ndaki dağa çıkıp, yaklaşık 2500 senedir taşların arasından çıkan alevleri de görmek lazım. Gün batımında çıkıp, gün batınca alevleri görüp inmeyi tavsiye ediyorum. Hava karanlıkken iniş biraz zor oluyor. Ama kesinlikle görülmeye değer.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/5/4/1687440490300.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.49" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Olimpos Antik Kenti<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Çıralı dedik, Olimpos dedik, şimdi de sıra Adrasan’a geldi. Adrasan’ın incisi benim için <a fr-original-style="" href="https://cenevizhotel.com/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ceneviz Hotel'dir</a>. Pandemi döneminde ailemle arabaya atlayıp burada bir hafta geçirmiştik. Çevrimiçi çalışıp, tam karşısında bulunan denize atlar, serinlerdim. Sakin ve yeşil bahçelerinde saatlerimi geçirirdim. Yandaki bakkaldan sabah kahvaltısı için simit alır, ailecek hapur hupur yerdik. Sabahları, kalkıp uzun bir yürüyüş yapıp denize atlamak gibisi olmuyor. Adrasan, Çıralı ve Olimpos'a göre daha sakin ve yavaş. Çok daha az restoran, dükkân, otel var. Bu nedenle denizi ve yürüyüş rotaları size çok daha özel geliyor. Buradan günübirlik tekne kiralayıp farklı koylara gidebiliyorsunuz. Ama Suluada gibi fazla popülerleşmiş koylara gitmektense, kaptanınızdan sizi sakin daha az bilindik yerlere götürmesini rica etmenizi tavsiye ederim. Gürültüden ve kalabalıktan daha uzak bir deneyim daha keyifli oluyor.Bu yazıda adı geçen bu üç yer, bana huzur veriyor. Ruhumu iyileştiriyor. Size de iyi gelmesini umuyor, daha önce buralarda bulunduysanız da tavsiyelerinizi bekliyorum. Orange Motel’in web sitesinde yazan bir şeyle bu yazıyı bitiriyorum: “Unutmayın! Zor ulaşılan yerler hep çok güzel yerlerdir.”Hepinize güzellikle, yeşille, maviyle ve huzurla dolu bir haziran diliyorum.

Çıralı'dayız, Olimpos'tayız, Adrasan'dayız. 

Tarih desen var. Deniz desen var. Daha ne?  

En yakın ortaokul arkadaşlarımla her konusu açıldığında ‘sahi ne tuhaftı o’ dediğimiz ve hatta büyük ihtimalle okulumda o dönemden çoğu kişinin bilincine işlemiş bir paylaşımımız var. Size hemen bir sahne çizeceğim. Ortaokuldayız, ergenlik seviyelerimiz daha tam tavan yapmamış ama yaklaşıyor. Matematik dersindeyiz, bir anda rehberlik hocamız içeri giriyor, kısa bir eğitim olacağını söylüyor. Kızlar ve oğlanlar ayrılıyor, biz kızlar grubu olarak kütüphaneye gidiyoruz. Merak içinde kütüphanede birbirimize bakarken, rehberlik öğretmenimiz ve hemşire bize şu soruyu soruyor: “kaçınız regl oldu?” Bir kişi elini kaldırıyor. Sonra o kişinin üzerinden örneklerle ilerliyoruz, biraz ayrıştırıcı ve bol keseden rahatsız edici 30-40 dakika ardından pek de bir şey öğrenmemiş bir şekilde dersten çıkıyoruz. Bunun benzer bir versiyonu sanıyorum oğlanlara yemekhanede yapıyorlar. Onları yemekhaneye uygun görmeleri beni hep güldürmüştür.&nbsp;Okuldan aldığım cinsellik eğitimini bununla özetleyebilirim. Eminim enfeksiyonlardan ve anatomiden bahsedilmiştir ama cinsellik üzerine öğrendiğim her şeyi ailemden, arkadaşlarımdan, dergilerden, filmlerden ve 17 yaşıma bastığımda annemle gittiğimiz kadın-doğum uzmanından öğrendim. Çünkü bizim ailede bu böyledir, cinsellik utanılacak bir şey değil, güzelce öğrenip içselleştirilecek bir şeydir. Tabii cinselliğe bakışı bu kadar rahat ve kapsayıcı olan bir ailede büyümek herkesin şansı olmuyor. En liberal ailelerde bile bu konulara kimi zaman değinilmiyor.&nbsp;Birçok genç bu dönemde ailesi ile bu konuları konuşamıyor. Kimi ailede bunlar tabu olarak görülüyor, kimi genç de ailesi ile böyle bir iletişime zaten girmek istemiyor. 25 yaşındaki şehir plancısı Esra Çelikoğlu, aile içinde cinselliğin varlığının kâle alınmadığını belirtti. “Örneğin markette prezervatif görür ve sorardık. Büyüyünce öğrenirsin gibi cevaplarla karşılaştık hep. Annem internetten her şeyi öğrendiğimizin farkındaydı,” dedi.&nbsp;Peki, eğer ailelerle konuşulamadıysa, okullarda da yeterli bir cinsellik eğitimi verilemediyse, 20’li yaşlarındaki gençler cinselliğe dair öğrendiklerini nerelerden öğrenmişler? Deneme-yanılma ve Hollywood Efekti20’lik okurları ve arkadaşlarımdan oluşan büyük bir gruba bu soruyu ilettiğimde en sık aldığım cevap ‘deneme yanılma’ oldu. Eee tabii, kişi kendinden bilir işi demişler. İkinci sırada ise, ‘daha deneyimli arkadaşlardan bilgi almak’ var. Bununla beraber kitaplar, diziler ve filmler de cinsellik eğitiminin bir yapı taşı olarak kendini gösteriyor. Tabii ki Hollywood efektinin nicesini bize pompalayan bu kaynakların güvenilirliği, uygunluğu ve doğruluğu sorgulanabilir olduğu için ta o zamandan edinilen tehlikeli ya da en azından mantıksız bilgi olabiliyor. Medyanın ergenler üzerindeki etkisinin gözlemlendiği bir <a fr-original-style="" href="https://web-s-ebscohost-com.ezproxy.cul.columbia.edu/ehost/detail/detail?vid=1&sid=37c560aa-4fb7-4ad1-8ae6-fcdf5129cee4%40redis&bdata=JkF1dGhUeXBlPWlwJnNpdGU9ZWhvc3QtbGl2ZSZzY29wZT1zaXRl#AN=125436585&db=qth" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">makalede</a> Amy Bleaky, film ve dizilerde alkol ve seks konularının işlenmesinin, ergenlerin bu konudaki davranışlarını etkilediğini belirtiyor.&nbsp;25 yaşındaki grafik tasarımcı Ece Tugay, bu konuda film ve dizilerden ister istemez çok bilgi edindiğini paylaştı. “Özellikle bunu yabancı dizi-filmlerden görüyor insan (çünkü RTÜK). O kültüre entegre bir şekilde yaşanmış olanı görüyorsun, senin kültürüne ait olanı değil aslında. Ne olursa olsun bu izlediklerinin gerçekteki beklentini oluşturmaması gerekiyor.”&nbsp;Yazılı medyanın da cinsellik eğitiminde etkisi bol. 21 yaşında Fransız Dili Edebiyatı öğrencisi Öykü Çolak, “Ben küçükken büyük kadın dergilerinde hep seks içerikleri oluyordu. Çok iyiydi.” diyerek Cosmopolitan gibi dergilerin cinsellik ile ilgili bilgi almasında rol oynadığının altını çizdi.&nbsp;İnternet çağı20’lik olduğumuzu gösteren bir fark da, birkaç kişiden aldığım bir cevapta saklı: Tumblr.&nbsp;Gençliğimizin bir dönem en önemli sosyal medya platformlarından biri olan bu sihirli yerde cinsellik üzerine çok fazla bilgi akışı sağlanıyordu; partnerine nasıl davranılması gerektiği üzerine rehberlerden tutun, BDSM’in ne olduğuna dair paylaşımlara kadar çoğu şey mevcuttu. 26 yaşında sommelier Beliz Ürkmez, Tumblr jenerasyonunda büyümenin cinsellikle bağlantısını şöyle paylaşıyor:&nbsp;“Okullarda ya da ailelerimizde açık ve anlamlı bir şekilde seks eğitimi verilmiyordu. O dönemlerde (2013-2014’te) Tumblr çok modaydı ve diğer sosyal medyalara nazaran çok daha açık ve anlayışlı bir atmosferi vardı. Hem cinsel tercihler hakkında daha fazla şey öğrenmeme yol açıp kendimi daha iyi anlamama sebep oldu, hem de cinsel sağlık ile alakalı çok fazla bilgiye sahip oldum.&nbsp;Safe space&nbsp;gibiydi kısacası çünkü herkes her şeyi konuşabiliyordu!”Cinsellik eğitimine bakış açısı 27 yaşında freelance çalışan Bilgehan Bilgiç, lisede TOG’un (Toplum Gönüllüleri Vakfı) verdiği cinsellik eğitimine katıldığını ve yararlı bulduğunu paylaştı. Sonrasında da kendi ilgisi olduğu için kendisi okumaya ve araştırmaya başladığını belirtti.&nbsp;“Genellikle cinsel eğitim korunma üzerinden veriliyor benim gözlemlediğim, eksik olan şey bu işin matematiği çünkü zorunlu olarak yapılması gereken şeyler var (eğer kişi enfeksiyondan ya da hamile kalmaktan çekiniyorsa), nasıl yapıldığı gösterilmeden direk yaparken nasıl korunulacağı anlatılıyor.”Cinselliğe bu mekanik yaklaşım, bir kaçış yolu mu acaba? Sadece anatomiye değinildiğinde, toplumda yıllar içinde değişen cinselliğin tabu olan kısımları ile konuşmaktan muaf olunuyormuş gibi mi hissediliyor?&nbsp;Psikolojik Danışman Erkan Uğuzalp, cinsellik eğitimine bakış açısının, özel okul odağında, biraz değiştiğini paylaşıyor.“İlk yola çıktığımızda cinsel sağlık eğitiminde politik ve psikolojik baskıyı ele almak kısıtlı, sosyal cinsiyet, cinsiyet rollerinin daha az vurgulanarak var olduğu, daha çok ne nasıl çalışır, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar nasıl önlenebilir gibi bir yeri vardı. Şimdi hem toplumsal cinsiyet konuşuluyor, hem de flört şiddeti bağlamında gaslightingdir, başka türlü baskı ve zorbalık ilişkileridir, bunların çalışıldığı bir tarafı var.”Bu konuda bir gelişme olsa bile hala cinselliğin daha ruhsal ve duyusal yönlerine çok değinilmediği bir gerçek. Uğuzalp, haz odağında çalışmaların eksikliğinin altını çiziyor. Bununla beraber daha politik ve önemli olan cinsel kimlik ve yönelimler konusunu müfredata eklemenin zor olduğunu, ancak kullanılan dilin kapsayıcı olmasına özen gösterildiğini paylaşılıyor.&nbsp;“O hala biraz zor. Çocuklardan bu konuda çok talep var, çok da seks-pozitif bir şey tutturmanın gençlere de iyi geleceğini düşünüyorum ama zor. Muhafazakarlaşan bir milli eğitim, muhafazakarlaşan bir sosyal kontrat ile biraz zor."&nbsp;Geçmiş yıllarda bile çözümlenmesi zorlayıcı olan bu durumun, bu önümüzdeki 5 senede nasıl şekilleneceğini hepimiz birlikte göreceğiz. Cinsellik eğitimi sadece anatomi ve sağlık odaklı değil, kapsayıcılık, haz, eşitlik ve zevk üzerinden de işlenmeli ki gençler sağlıklı, eğlenceli ve keyifli bir cinselliği içselleştirebilsin. Uğuzalp bu yakın dönemde işlerin biraz zor olabileceğini belirtse de, gelecek için umutlu olduğunu paylaştı. &nbsp;“Uzun vadede çok iyimserim, çok çaktırmasam da, çünkü Z kuşağından gelen talepler var. Onlar özgürleşmek, kendilerini rahat ifade etmek istiyorlar."&nbsp;O zaman neymiş? Talep etmeye, eğitmeye, öğrenmeye ve cinsellik bağlamındaki tabuları yıkma çabasına devam.&nbsp;

Cosmo, Tumblr ve Filmler. Doğru cinsellik eğitimini nereden alıyoruz?

20’liklerden cinsellik eğitimi üzerine

Doktorun önerdiği ‘evde istirahat’ımın ikinci gününde ben zaten varoluşsallık vortex'imde bir gezintiye çıkmıştım. Daha önceki yazılarımdan da bilirsiniz, (bkz. <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/6167a9020a23b40006f3686d" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kapitalizm fırtınasının ortasında nezle olmak</a>) ben hastalanıp evde durmam gerektiğinde düşüncelere dalıyorum — hepimiz gibi. Eğer Hannah Arendt’in tanımı ile İnsanlık Durumu, vita activa yani ‘aktif hayat’ın tüm getirileri ise — doğum, öğrenme, duygu, arzu, ahlak, çatışma, ölüm — &nbsp;20’lik Durumu da benim tanımımla duramamak, her şeyi sorgulamak, durmadan yol değiştirmek ve ‘ben n’apıyorum ya?’ diye sormak oluyor (kendimi 20. Yüzyılın en önemli siyaset bilimcilerinden biriyle bir tutmuyorum tabii ki, altını çizelim :)) Neyse.. Ne diyorduk? 20’lik Durumu.Yüksek lisansımı mayısta bitirirken ‘ay dinlenebileceğim bir ay istiyorum sadece, çok yoruldum, yaz yaz, araştır araştır, çalış çalış’ diye yakınıyordum. Şimdi de ‘EVDEN ÇIKARIN BENI’ diye Eric Andre’nin, Eric Andre Show’da metal çitlere vurması edasında bir şey yaşıyorum (<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=soDG0276JEs" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">burada</a>.)<img src="https://images.aposto.com/2023/5/4/1686231766461.gif" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Eric Andre Show'dan bir klip. "Let me in," diye bağıran Eric Andre.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu ne şimdi?&nbsp;Bir kendimize gelelim, değil mi? Çok şükür sağlıklıyız (neredeyse), evimizi seviyoruz, işlerimizi evden yapabiliyoruz, değil mi Yasmin hanım? Nedir bu? Yoğun bir dönemin ardından dinlenmek, iyileşmek, durmak da bizim hakkımız değil mi? Bir de üstüne hastasın yani — tamam kendime kızmayı durdurup sadede geliyorum!Bu ne biliyor musunuz?&nbsp;Klasik bir ‘durana kadar düşünmeme’ vakası. Yani o yoğunluğu yaşarken düşünmeden hızlıca hayata devam edip, sadece nefeslenirken tüm bastırdığın düşüncelerin, soruların, korkuların, mutlulukların ortaya çıkması. Zaten varoluşçuluk bir felsefe olarak, temelleri 19. yüzyılda Søren Kierkegaard tarafından atılsa da, İkinci Dünya Savaşı döneminde, özellikle Jean-Paul Sartre, Simone de Beauvoir ve Albert Camus sayesinde popülerleşiyor. Neden? Çünkü dünya savaşı, Naziler, Hiroshima’daki atom bombası derken Patrick Baert’ın varoluşçuluk üzerine yazdığı kitapta da bahsettiği gibi, ‘varoluşsal bir an’ yaşıyorlar. Bu sırada da İnsanlık Durumu gibi birçok farklı düşünce ile karşı karşıya geliyorlar. Standford Üniversitesi’nin Felsefe Ansiklopesi'nde <a fr-original-style="" href="https://plato.stanford.edu/entries/existentialism/#:~:text=As%20an%20intellectual%20movement%20that,all%20of%20which%20created%20the" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımlanan</a> bir makale, bu dönemde ölüm, özgürlük, anlamsızlık gibi konseptler üzerine çok kafa yorulduğunun altını çiziyor.Varoluşsal krizler, büyük değişimler ve travmaların ardından gelir. Tabii, varoluşsal düşüncelere kapılmak için dünya savaşını deneyimlememiz ya da başka büyük travmalar geçirmemiz gerekmiyor. Bu düşünceler yoğun süreçlerin, kapanışların, bitişlerin ardından bizi bulabiliyor.Mesela ben tezi bitireceğim, istifa edeceğim, seçimlerde çalışacağım, seçimleri atlatacağım, mezun olacağım derken birçok şeyi beynimde kilitli bir kutuya koyup evde oturana kadar açmamışım. 3 Mayıs günü tezimi teslim ettiğim saniye rahatlayacağımı sanmıştım. Hiç rahatlamadım. Aynı programdaki başka arkadaşlarıma sordum. Eee, onlar da rahatlamamış. Tamam notları almadık ama insan bir ohh çekmez mi? Şimdi geriye baktığımda tüm bu şeyleri beynimde işleme şu ana kadar almadığımı fark ediyorum. Hazmedememişiz ki. Biri bize papatya çayı getirsin… İki senelik yüksek lisans programıma daha yeni başlamamış mıydım ya? Ne mezuniyeti? Şimdi n’apıcam? Bu nasıl bu kadar çabuk geldi ki şimdi?&nbsp;Sanki bir çocuk gelmiş, bizim dünyamızı, kırtasiyelerde satılan lamba dünya küreleri gibi hızlıca çeviriyor da çeviriyor — ya bir dur! Bu arada kaç kere mezun olduk, bazı şeylere alışacağını umuyor insan…&nbsp;Tabii şu ana kadar düşünmem gerekmeyen her şey bir anda üstüme yığıldığında da biraz tutuşuyor insan. Ne yapacağını şaşırıyor. Böyle durumlarda da kendime şu kelimeyi hatırlatıyorum: peyderpey.Her şey yerine oturur. Yavaş, yavaş. &nbsp;Kapanışlar bazen güzeldir, yeni şeylere yer açar. Zaman çabuk geçiyor, evet, ama o hızın içinde küçük duraksamalar yakalamak mümkün. Onlara tutunmak lazım. Tutunmak, durmak, düşünmek lazım. Kendimize bu zamanı tanıyabilmek lazım.

Enfeksiyon, mezuniyet ve n'apıyorum-culuk

Varoluşsallık Vortexinde bir Gezinti

Kabul ediyorum Anka kuşu ile tanışmam şanını kaybetmiş problematik yazarımız J.K. Rowling sayesinde oldu. &nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=vQmzrMBAAgE" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Harry Potter ve Sırlar Odası</a>’nda Dumbledore'un ofisinde yaşlanmış Anka kuşunun bir anda alevlenip küllere dönüştüğünü gören minik Harry şok geçirir. Merdivenlerden mükemmel sakalı ve yarım ay şeklindeki gözlükleri ile Dumbledore belirir ve Harry’e açıklar:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 218, 196); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 218, 196); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“...ölme vakti geldiğinde Anka kuşları yanmaya başlar ve sonra küllerinden yeniden doğarlar. Ankalar büyüleyici kuşlardır. Çok ağır yükler taşıyabilirler ve gözyaşları iyileştirme özelliğine sahiptir.”</blockquote>Son birkaç gündür bu sahneyi düşünüp kendime şunu soruyorum: ‘Biz Anka kuşu muyuz?’Uzun soluklu ve stresli dönemlerin ardından varılan sonuç herkesi yazar yapar. Yok öyle yazar değil. Senaryolar yazan ve önümüzdeki dönemin nasıl şekilleneceğiyle ilgili kurgular geliştiren insanlar ortaya çıkar. Kimi daha pozitif bakar, kimisi ile felaket tellallığı yapar durur. Bundan sonra bizi neyin beklediğini bilemez, bu bilinmezliğin verdiği rahatsızlıkla tahmin yürütmeye çalışır insan. Ne olacak? Nereye gidiyoruz? Neler değişecek? Neler iyileşecek? Neler aynı kalacak? Neler kötüleşecek? Bu sorular durmadan sorulur. Tahmin yürütülür, analiz edilir, duyumlar paylaşılır ama çoğu zaman ortaya çıkan bilgiler ne güven verir ne de rahatlık.İki tur seçim stresinden çıkmış grup olarak 28 Mayıs gecesi çok farklı duygular yaşadık. Konuştuğum insanlardan bazıları ‘bu memlekette artık kalınmaz,’ edasında cümleler kurarken, bazıları ‘biz yürüdüğümüz yolda ilerlemeye devam edeceğiz,’ diyerek mücadelenin bitmediğinin altını çizdi. Ekonomi, kadın hakları, azınlık hakları, bu ülkede LGBTİ+ olmak ve göçmen sorunu dahil birçok konuda kaygılar paylaşıldı. Ve bu kaygılar çok gerçek. Bu seneki seçimlerden önce de çok gerçekti, şimdi de tam güç devam ediyor. Her gün moralimi daha çok bozan haberler çıkıyor; Eurovision’u kazanmayı hak ettiğini bin kere söylediğim Manga solisti Ferman Akgül’ün ona laf atan sanatçıları seçimden sonra dava etmeye karar vermesi mi dersiniz, üç eşli milletvekilleri mi dersiniz, TBMM’de kadınlara saygıyı bırakın kadınların varlığını önemsemeyen milletvekillerinin bulunması mı dersiniz… İnsan nereden tutacağını şaşırıyor. Şaşırıyorum ama bir yandan da bir umut var. Neden? Çünkü konuya sanırım Anka kuşu mantığında yaklaşıyorum. Belki bu ülkenin parlaması için ilk olarak tamamen sönmesi gerekiyor. Belki o zaman küllerimizden ortaya daha iyi, daha güçlü, daha özgür çıkacağız. Evet, korkutucu. Ama sanırım bana bu düşünce yardımcı oluyor.&nbsp;Bu süreçte de, ne kadar zor olursa olsun, benliğimizi tüm gerçekliği ile yaşamamız, sevincimizi kısmamamız ve devam etmemiz önemli olacak. 29 Mayıs'ta sokağa çıkarken neredeyse simsiyah giyinecekken, kendimi durdurup beyazlar, maviler giydim. Arkadaşlarımla buluştuğumda topluluk içinde bu kadar şakalaşıp gülmesek mi dedim. Sonra da 'aaa kendine gel, tabii ki güleceksin, hatta yüksek sesle güleceksin' dedim kendime. Sevdiğim dergilerden <a fr-original-style="" href="https://www.themarginalian.org/?mc_cid=2f9a973a58&mc_eid=461b12f032" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Marginalian</a>’da, Maria Popova, &nbsp;René Magritte’in sanat eserlerinin ve hayat felsefesinin temelinde içimizdeki mutluluğu bulmak ve onları başkalarında da ortaya çıkarmak olduğunu yazıyor.İki dünya savaşı yaşayan Magritte, sanatında gerçekliği değiştirebileceğini, ona birazcık mizah, birazcık sihir ve birazcık neşe katabileceğini paylaşıyor. ‘Savaş ve çok fazla ızdrap deneyimlemek bana en önemli şeyin gözler ve zihin için sevinci kutlayabilmek olduğunu öğretti,’ demiş Magritte. Hayatın ‘korkunçlaştırılmasının’ kolay olduğunu ve insanların kötü senaryoları gerçeklik kabul etmesinin sadece tembellik olduğunun altını çiziyor. Dünyanın korkunç bir yer olduğu gerekçesini &nbsp;‘banal’ buluyor. Buna da çözümünü kısaca çevremize sihirliymiş gibi bakmaktan geçtiğini söylüyor. Unutmuyoruz, en büyük direnişlerden biri neşedir.<img src="https://images.aposto.com/2023/5/4/1685626386171.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.85" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp;La Trahison des images, René Magritte, 1928-29, LACMA<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Magritte'in en bilindik eserlerinden ‘La Trahison des images’da bir pipo çiziminin altında ‘ceci n’est pas un pipe,’ yani ‘bu bir pipo değildir’ yazıyor. Neden? Çünkü gerçek bir pipo değil. Bir pipo çizimi. Magritte sanatını hakikat olarak görmemizi istemiyor. Aynı zamanda kelime ile görselin bağlantısını da yok etmek istiyor. Ee, bundan bize ne?&nbsp;Bu seçimler de bizim sonumuz değil. Seçim-sonuç&nbsp;ilişkisi yapıp, umutsuzluğa kapılmamamız gerekiyor. Konuya genel yaklaştığımın farkındayım, çok fazla problem ile yüzleştiğimizin de farkındayım ama yine de devam etmeye devam etmemiz gerekiyor. Gördüğümüz şey umutsuz bir son değil, gördüğümüz şey sadece bir seçim sonucu. Belki bunu basite indirgeyip tüm anlamlarından uzaklaştırmak da bizim hayata bu sihir ve neşe ile yaklaşma denemelerimizi kolaylaştırır.Ve belki, evet belki, bu ülke, Harry Potter’ın o sahnesinde, küllerin arasından minik kafasını çıkararak ‘graaaa’ diye bebeksi bir ses çıkaran bir Anka kuşu. Biraz yılgın, biraz debelenmiş ama yeniden doğmaya ve iyileşmeye hazır… Vakti yaklaştı.

Anka kuşları, neşe ve Magritte üzerine. 

Yandık bittik kül olduk. Sonra da yeniden doğduk.

Biliyorsunuz (ya da bilmiyorsanız da paylaşmış oldum) Anda.Mısın ile işbirliği yapıyorum, ayda iki kere hesaplarında çektiğim videolar paylaşılıyor. Geçtiğimiz hafta da çekebileceğim en politik, en taraf belli eden videoyu çektim —benim standartlarımda. Bazıları sevdi, bazıları sevmedi. Videonun başında da belirttiğim gibi kültürel mozaiğin âlâsı olan memleketimizde fikir ayrılıkları normal, herkese hitap etmeye çalışmak da nafile.20’likte de Anda.mısın ile yaptığım seride de kapsayıcı olmak ve ayrıştırmamak adına, açıkça taraf belirtmeden hayatıma devam etmeye çalışıyorum. Ama tabii mutfak konuşması yapan Kılıçdaroğlu gibi elimde çay ile video çekince bu mesaj biraz bulanıyor. Bulanıyor ama zaten her zaman bulanık değil miydi? Gezi’nin 9. yıl dönümünde <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/park-bulteni" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Park Bülteni</a> adında bir sayı çıkmadım mı? Saraya seslenmedim mi? Yazıları okuyunca zaten bir tarafta olduğum belli olmuyor mu? Eee, oluyor. Herkesin bir tarafı, bir düşüncesi var, olmalı zaten.Uzun bir süre kapsayıcılık ile fikir paylaşmamayı/tarafını belli etmemeyi aynı kefeye koydum. Sanki kapsayıcı olmak için biraz susmak lazımmış gibi. Sonradan fark ettim ki zaten asıl problem bu. Kapsayıcı olmak için susmak değil, başkalarını da dinleyebilmek gerekiyor.Polarize bir toplumun en büyük örneği bu. Fikir ve taraf beyan etmek direkt diğer tarafı yok etmemeli. Farklı düşünceler, farklı görüşler, farklı inançlar aslında bir arada var olabilmeli. Kimse de bunun karşısında dışlanmış hissetmemeli. Problem, bir tarafın diğer tarafı görmezden gelmesi, yok sayması, yalanlaması ve kötülemesi ile oluşuyor. Birbirini dinleyebilmeli insanlar. Anlamak zorunda değil, katılmak zorunda da değil. Ama duyabilmeli. Ben de kimi zaman başkalarını duymakta çok zorluk çekiyorum. Ama bunun sorumlusunun yıllardır kutuplaşmayı mümkün kılanlar, nefret söylemleri ile toplumu zehirleyenler olduğunun da farkındayım. Panzehri de uçlardan uzaklaşmak. Kutuplar soğuk oluyor, bizim ihtiyacımız olan biraz ısınmak.&nbsp;Şu kaosta birbirimize tutunmazsak yalnızlık içinde kayboluruz canım 20’likler.

Kapsayıcılık nedir? Ne değildir?

Açıkça fikir paylaşmak ve kutuplaşma üzerine

Küçükken, 20’lerinin başındaki insanların aşırı havalı olduğunu düşünürdüm. Aynı zamanda çok büyük olduklarını, hayatı tamamen anlamlandırabilmiş, her şeyi tıkırına oturtabilmiş insanlar olarak görürdüm. O zaman 20’liklere atfettiğim şeyleri, şu an 40’larındakilere atfediyorum. Demek ki deneyimlerimden pek ders almıyorum çünkü 20’lerimdeyim ve çoğu şeyi hâlâ oturtamadım. ‘Oturmaya mı geldik’ ideolojisinde hareket ediyor, değişimi ve belirsizliği kucaklamaya çalışıyorum. Tarzımı eskiye göre daha çok beğeniyorum ama biliyorum ki iki seneye o da değişecek. Benim 20’lik Yasmin’i hayal ederken aklımda sadece üç şey vardı (bunu dış görünüş içinden yapacağım, iç dünyası çok daha karışıktı çünkü küçük Yasmin’in): bir kulağında birkaç piercing olsun (oldu), Converse giymeye devam etsin (ediyor) ve havalı giyinsin (yaani, şimdi bence öyleyim hffhhfg).Çocukların gözlemlerinin ve beklentilerinin peşine düştük bu hafta. 10 yaş ve altı grubuna sorduk. "20'lerinde biri sizce neye benziyor?" Onlar da çok sağ olsun cevaplarını sakınmadılar, çat çat söylediler. Mesela, 6,5 yaşındaki Rüzgar soruya şu cevabı verdi: “İnsana.” Çok hoşuma gitti. Ne kadar doğru, ne kadar net. Sonuçta yaşımız ne olursa olsun, en temelinde insan değil miyiz? Duygulandım. Bunun gibi harika cevaplar aldık. Betimlemelerin 5 tanesini de <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/sikilabilmenin-hafifligi-hatice-karakas" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alıp Başını Gidenimiz&nbsp;</a>Hatice Karakaş çok güzel görselleştirdi. Buradan onu öpüyor ve bir kere daha ellerine sağlık diyorum!&nbsp;O zaman bakalım 20’li yaşlarında biri neye benziyormuş:&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/3/4/1681985051674.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yusuf, 10</h2>Çocuklara göre olgun davranır, ama kim olduğuna bağlı. Kendi evine çıkabilir, çalışmaya başlaması kesin lazım bence, gelir kaynağı olması lazım.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/3/4/1681985092888.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Buse, 9</h2>Güzel, uzun saçlı dipleri koyu ve uçları açık renkli ombreli saçlı.&nbsp;Crop top, kot pantolon/siyah İspanyol pantolon, halka küpe, makyaj, eyeliner, sneaker.&nbsp;Üniversiteye gidiyor, ders çalışıyor, AVM’ye gidiyor (alışveriş yapıyor), arkadaşlarıyla dışarı çıkıyor. Eğlenceli, arkadaş canlısı, sıcak kanlı. Genç, kendi başına yaşıyor, part-time bir yerde çalışan, müzik dinleyen, piyano çalan, özgür.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/3/4/1681985191948.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Osman, 9</h2>Kızlar güzel oluyor, erkekler yakışıklı oluyor. Kötü davranışlı olabiliyorlar, büyüdüklerinde ergen tribine giriyorlar. Çok yakışıklı olacağımı ve sevgili yapmayacağımı düşünüyorum çünkü istemiyorum.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/3/4/1681985216410.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></h2><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Asya, 7</h2>Uzun saçlı, güzel ve çok yetenekli bir kişi, kitap okur, ödev yapar ve bilgisayar oyunları oynar, gezer tozar. Genç, huysuz ve eğlencelilerdir.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/4/1681985296447.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Muhammet Fehmi, 10</h2>20’li yaşlarda insan, insana benziyor. 20 yaşından sonra okulu bitirip futbolcu olup Real Madrid’de oynamak istiyorum. Hayata farklı bakış açısı ile bakar. İş bulmak ister. Para bulmak ister. Ders çalışır. Okumak ister. Sevgili yapmak ister.***Ne dersiniz, tutturabilmişler mi?

Biz sorduk, çocuklar cevapladı

"20'lerinde biri sizce neye benziyor?"

Amerikan Rüyası sosyo-ekonomik durumun, sınıfın, içine doğduğun standartlar ne olursa olsun hayatın daha iyi olabileceği, zenginleşebileceğin ve yeteneklerinin/başarılarının ödüllendirileceği bir standart ya da konsept olarak başladı. ‘Nereden nereye geldik’ tadında başarı hikâyelerinin özünde o vardı aslında. 1920’lerde, savaşın bitmesi ile Amerika’da ekonomi bir anda yükselişe geçti. Yılların ekonomik, sosyal, politik zorlukları bu savaş-sonrası dönemde kısa bir süreliğine geri planda kaldı. Bu dönemde de Amerikan Rüyası daha materyel bir şeye dönüştü. Rüya, kapitalist sistemin yörüngesine iyice girerek, sahiplenme ile bir tutuldu. Böylece de birçok dizi ve filmde gördüğümüz 1920’lerin rüyası bilincimize girdi. Neden bahsediyorum? Tabii ki beyaz çitler ile çevrelenmiş müstakil bir ev, bir araba, güzel bir iş ve geleneksel aile düzeni. Bu, bir süreliğine herkesin istediği şey oldu. Ekonomiden bağımsız anlamlandırması da çok zor değil. Ailelerin bölündüğü, yokluk ve korkunun yüksek olduğu bir dönemden çıkınca stabilite ve düzen aranan şeyler oluyor. Misal, pandemide ne kadar insan evlendi, düşünsenize. Böylece herkes için olanakların var olduğu düşüncesi bir anda alım gücüne dayanan daha zorlayıcı bir konsepte dönüştü.&nbsp;Yıllardır yeni nesillerin alım gücünün düşmesi, beklentilerinin değişmesi üzerine yazılar okuyoruz. Enflasyon, asgari ücretin hiçbir şeye yetmemesi, kiraların artması ile gelen barınma krizi, vergiler derken yeni nesil birçok farklı yerden çekiliyor. Parayı saklayabilmek, yatırabilmek, biriktirebilmek çok büyük bir ayrıcalık oldu. Hep öyleydi ama bu sene bu daha da hissedildi.World Economic Forum’da 2017 yılında yayımlanan bir <a fr-original-style="" href="https://www.weforum.org/agenda/2017/11/the-pursuit-of-happiness-how-the-american-dream-turned-into-greed-and-inequality/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">makale</a> değişen dünyayı ve kapitalizmi çok güzel özetliyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 218, 196); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 218, 196); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Kapitalizm refah seviyesini yükseltmekte çok başarılı oldu ama bunu dağıtma konusunda çok başarısız oldu. Günümüzde zenginliği ve fırsatları nüfusa dağıtmazsak, kapitalizm ve demokrasi modelimiz kendini yok edecek.”</blockquote>Üstünden kaç yıl geçmiş ve hâlâ ne kadar doğru. Alışılagelinmiş bazı sistemlerin değişen dünyaya, artan nüfusa ayak uydurması gerekiyor. Özellikle yeni nesil olan bizler, iş stresinin ve istihdam belirsizliğinin yükünü ayrıca çekiyoruz. Üniversite okumanın işe girişin anahtarı olarak görüldüğü dönemler çok geride kaldı. BBC’de yayımlanan bir <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/c87ynj1y540o" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">makalede</a> Z kuşağının maaşlarından mutsuz olduğu ve 18-24 yaş arasındaki grubun %59’unun ev alamayacaklarına inandığı paylaşılıyor. Bu sayı 29-34 yaş arası için %29’a düşüyormuş. Eee, nerede bizim beyaz çitli evimiz?Şimdi, benim ekonomi ile alakam az. Okulda ezberleyerek geçtiğim ekonomi dersimden benimle kalan en önemli şey Adam Smith’in ‘modern ekonominin babası’ olduğu, bir de arz ve talep teorisi. Onun dışında birçoğumuz gibi (umarım?) kişisel finansımı deneme, yanılma ve büyüklere sorma üçlüsü ile yönetiyorum. O yüzden bu yazıyı okurken sizlere şu hatırlatmada bulunmak isterim: bu yazı bir ekonomistin elinden değil, sosyal bilimcinin kaleminden çıkıyor. Sosyal bilimci dedim, o zaman hemen asıl düşünceme geleyim.Z-nesli, milenyumluların yediği sözel dayağı yemekten biraz kurtulmuş gibi gözüküyor. Kendimi avokado ve kahve tüketimlerinden, çalışma etiklerine ve kıyafet seçimlerine kadar laf yiyen bu nesilden çok uzak gördüğümü söyleyemem. Ama kanımız sanırım Z akıyor. Kendimi bir yere yerleştirmem gerektiğini düşünmeyerek devam ediyorum. Z kuşağı ne istediğini bilme, ya da en azından keşfetme yolunda ilerleme konusunda daha başarılıymış izlenimini ben dahil çoğumuza veriyor. Çalışkanız hem de çok, girişkeniz hem de sınır tanımayacak bir derecede ama bazı şeyleri de kabul etmiyoruz. Kimisi bunu şımarıklık olarak adlandırıyor, kimisi de değerini bilmek. Bunu dünyaya karşı ‘battı balık yan gider’ felsefesi ile yaklaştığımız için mi yoksa daha önce de belirttiğim gibi değişen dünyaya ancak böyle ayak uydurulabileceğini düşündüğümüz için mi yapıyoruz, bilmiyorum. İkisinin ortasında gibi. Aklıma hep Alıp Başını Giden’lerimizden <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/62d92d23d02dfe0006e6a49a" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Emre Bilgin</a>’in dediği bir şey geliyor böyle durumlarda:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 218, 196); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 218, 196); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“İnsanlar belli bir saat mesai yaptıktan sonra kazandıkları para ile kendilerini tatmin etmek istiyorlar ama kazançlarının büyük çoğunluğunu vermek zorunda kalıyorlar. İnsanlar içlerindeki açlığı doyurmak zorunda ve bunun için uzun vadeli hazlardan ziyade kısa vadeli hazlara dönüp, yeme-içme sektörüne yöneliyorlar. ‘Ben kendime, telefon, kulaklık, cart curt alamıyorsam, doyururum kendimi, içki içerim o zaman ben de. Bunu yapacaksam kalitelisini yaparım,’ diyorlar.”</blockquote>Burada bahsettiğimiz şey alım gücünün düşmesi ile gelen bir tutunma ihtiyacı. 'Para biriktirsem de ev alamıyorsam, gezerim ben de abicim' diyoruz. Sanırım deneyim toplamayı bu dönemde stabilite arayışından daha fazla önemsiyoruz. Ölümlü dünya, diyoruz sonuçta. Ölümlüyü bırakın, dengesiz dünya diyoruz. Biz iyisi mi hayatı istediğimiz gibi yaşayalım diyoruz. Sakla samanı gelir zamanı sözüne cevabımız, ‘sakladık da ne oldu? Zamanı gelse de yetmiyor ki!’ gibi şeyler oldu.&nbsp;Bu aralar çevremde aydan aya yaşayan, şehri bırakan, doğaya dönen, gezen (ya da gezmeye çalışan), okuyan, yazan, çizen, çalışan, farklı farklı insan var. Evlenenlerin bile ‘evlilik kurumuna’ bakışı çok farklı geliyor ama bu başka bir günün konusu.Kısaca Amerikan Rüyası, bir rüyaydı, günümüzde öyle de kaldı. Rüyalara değil de, yaşamaya bakıyoruz. Mümkün oldukça.... Ya da belki de Amerikan Rüyası çatısı altında adlandırdığımız rüya da, değişen dünya ile evrildi, çevrildi, yeniden inşa edildi. Belirsizlikle başa çıkmak için de belli yapılardan kurtulmamız gerektiğine inandık. Bu da değişir. Elbet değişir. Belki çok yakında değişir.