Bayramdan önceki yaklaşık iki aylık sürede BİST-100 endeksi 8.500-9.450 yatay bandında hareket etti. Piyasadaki hâkim beklentiye göre endeksteki bu yatay süreç bayramdan sonra da bir süre daha devam edecekti, fakat öyle olmadı. 9.450 direncinin hacimli bir şekilde kırılmasıyla bayramdan önceki son 3,5 günde endeks sürpriz bir şekilde %9,7 yükselerek bayram tatiline giriş yaptı.İlk olarak şu sorunun cevabını arayarak başlamak istiyorum; endekste bayram öncesi beklenti dahilinde olmayan bu mini rallinin sebebi neydi? İlgili soruya yanıt olarak beklenenden daha önce pozisyonlanan yani borsaya giriş yapan yabancı yatırımcı demek hiç yanlış olmaz. Aslında bayramdan hemen önce Merkez Bankası’nın Mart ayında yaptığı 500 baz puanlık faiz artışı ile borsada “yeni normale” giriş yapmıştık. Yeni normalde borsa için bir iyi bir de kötü haber vardı. Kötü haber faizlerin artmasıydı. Artan faizlerin birçok kanaldan borsayı yakın vadede baskılayacağı düşünülüyordu. İyi haber ise yabancı yatırımcının seçimden sonra giriş yapmaya başlayacağı beklentisiydi. Biraz önce de değindiğim gibi, bayramdan sonra yaz aylarına kadar borsa fiyatlamalarında kötü haberin etkisi ile borsa baskılansa da yabancı gelecek beklentisi ile bu baskının azalacağı, fakat bu süreçte güçlü düşüşün olmayacağı gibi güçlü yükselişin de söz konusu olmadığı bir yatay bant hareketinin devamı bekleniyordu. Fakat bayramdan hemen önce yabancının başta bankalar ve holdingler olmak üzere güçlü hisse alımları ile bant yukarı yönde güçlü bir biçimde kırılmış oldu.&nbsp;Bu gelişmelerle bayram tatiline girerken yabancı ilgisinin devam edeceği beklentisi ile borsada bayram sonrasında da havanın olumlu olacağına dair inanç da bir hayli artmıştı, ta ki ABD enflasyonu gelene ve İsrail-İran gerginliği tırmanana kadar. Biz bayram tatilinde kapalı iken ilk olarak ABD’nin Mart ayı TÜFE rakamları açıklandı. Hem çekirdek hem de manşet TÜFE beklenti üstü geldi. Öyle ki manşet TÜFE yıllık olarak %3.2’den %3.5’a (beklenti %3.4’tü) yükselirken, FED’in asıl odaklandığı enflasyon göstergesi olan süper çekirdek enflasyonda yıllık olarak %4.8 artarak son 11 aydaki en güçlü yükselişini gösterdi. Ocak ve Şubat enflasyonundan sonra Mart ayı enflasyon verileri de ABD’de enflasyonun inatçı ve kalıcı olduğunu ve %2’lik hedefe ulaşmanın yakın vadede çok zor olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Hâliyle enflasyon verileri sonrasında dolar endeksi 106,4 seviyesine ve ABD 10 yıllık tahvil faizleri de %4.69 seviyesine kadar yükseldi. Bu gelişmelerle FED’in “ilk faiz indirimini Haziran’da yapacağı ve yıl genelinde 75 baz puanlık indirime gideceği” fiyatlaması “ilk faiz indiriminin Eylül’de geleceği ve yıl genelinde de toplamda 50 bp’lik indirim yapılacağı” fiyatlamasına dönüştü. Bu fiyatlama ile başta ABD endeksleri olmak üzere geçen haftadan bu yana küresel endekslerde sert satışların olduğunu gözlemledik.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İran-İsrail geriliminin olası etkileri</h2>Bayram tatilinde piyasalar daha henüz ABD enflasyon verilerini bile sindirememişken geçen hafta sonu İran’ın İsrail’e yönelik saldırısına şahit olduk. İran daha önce Şam’da İsrail tarafından bombalanan konsolosluğu için simgesel diyebileceğimiz bir saldırıda bulundu. Pazar günü saldırı sonrasında İran her ne kadar “Benim için konu kapanmıştır, bu bir misilleme” demiş olsa da, İsrail en kısa sürede bu misillemeye karşılık vereceğini dile getirdi. Öte yandan bu süreçte İsrail saldırıya yanıt verirse ABD’nin İsrail’i desteklemeyeceğini söylemesi de piyasaları rahatlatan en önemli unsurlardan biri oldu. Bunun yanı sıra İran’ın da müttefiki kabul edilen Rusya ve Çin’den de destek yönünde bir açıklama gelmemiş olması da, İsrail’in her an karşılık verebilirim tehdidine rağmen, başta ABD olmak üzere büyük ülkelerin savaş istemediği fiyatlandırmasını güçlendirerek jeopolitik risk fiyatlamasını da bir hayli azalttı. Hâliyle piyasalar böylesi bir konjonktürde İsrail’den yakın vadede misilleme gelmeyeceğini gelse bile simgesel olabileceğini düşünerek hafta başında güçlü bir jeopolitik risk fiyatlaması yapmadı. Ama yeri gelmişken hemen belirteyim, İsrail’den hiç beklemediğimiz bir misilleme elbette gelebilir. Bu durumda İran daha da sert yanıt vereceğini de zaten dile getirdi. Bu gerginlik yakın vadede piyasalar için bir risk unsuru olarak kalmaya devam edecektir.&nbsp;Tırmanan bu jeopolitik gerginlikle birlikte piyasalar Pazartesi sabahı borsaya sert satış gelir mi endişesi içinde yeni haftaya başlangıç yaptı. Pazartesi günü itibarıyla tam da beklenildiği gibi borsa satış baskısı altına girdi ve haftanın ilk dört günü BİST 100 endeksi bir türlü toparlanamayarak %2,95’lik düşüşle 9.524 seviyesine kadar geri çekildi. BİST-100 endeksindeki bu düşüşün yukarıda da değindiğim üzere temelde iki nedeni var. Bayram öncesi görülen mini ralli sonrasında hem ABD enflasyonu ile küresel endekslere gelen satışlarla risk iştahındaki azalış hem de her ne kadar hafta boyunca güçlü savaş fiyatlaması görülmemesine rağmen İran-İsrail gerilimi satışlar yani düzeltme için bahane oldu diyebilirim.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Borsa senaryoları</h2>Gelelim bundan sonraki süreçte borsada bizleri nelerin beklediğine. Açıkçası bayram öncesi döneme göre borsa tarafındaki olumlu havanın biraz daha sönümlendiğini söyleyebilirim. Bir yanda ABD’de ötelenen faiz indirimleri ve buna bağlı olarak artan faiz indirim belirsizliğini, bir yanda da Ortadoğu’daki gerginliğin yeniden tırmanıp tırmanmayacağı ve daha geniş bölgesel bir savaşa dönüşüp dönüşmeyeceği endişesini ve de ayrıca içeride de artan faizler ve bunun endekse baskısını da unutmamak gerek. Böylesi bir konjonktürde endekse güç verebilecek en önemli katalizör hiç kuşkusuz yabancı girişinin güçlü bir şekilde devam edip etmeyeceği olacak.&nbsp;Yakın vadede 3 Mayıs’ta S&amp;P’nin ve 17 Mayıs’ta da Capital Intelligence’nin Türkiye değerlendirmesi var. Ben özellikle S&amp;P den bir ya da iki kademe birden not artışı gelebileceğini düşünüyorum. Yine 9 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı ABD’ye gidiyor, Haziran’da gri listeden çıkma durumu ve hemen akabinde 19 Temmuz’da da Moody’s’in not değerlendirmesi var. Moody’s’den de bir not artışı bekliyorum. Yakın vadedeki tüm bu gelişmeler yabancının ilgisini ve girişini artırabilecek türden gelişmeler. Fakat yukarıda değindiğim küresel risk iştahındaki azalış ile jeopolitik risk ne yönde devam edecek bu kısım belirsiz olduğu için bu iki unsur yabancı girişini ne ölçüde etkiler bunu tam olarak bilemiyoruz. Dolayısıyla ben yakın vadede bu bilgiler ışığında BİST-100 endeksinde en kötü senaryoda birkaç ay daha yatay devam eden bir süreç görürüz diye düşünüyorum, şimdilik güçlü bir düşüş beklentim yok. Bayram öncesi gibi güçlü yükseliş olabilmesi ise yabancının güçlü ilgisine bağlı, bu kısmı şimdilik kestirmek zor. Olur da yine ve yeniden yabancı ilgisinde güçlü bir artış görürsek yükselişler daha erken gündeme gelerek yatay bant hareketi sonlanabilir. Ezcümle şimdilik en kötü senaryoda yatay bantta giden bir endeks olur diye düşünüyorum.&nbsp;Borsa için yakın vadede en rasyonel stratejinin BİST-30 hisseleri içerisinde özellikle de yabancının ilgisinin güçlü olabileceği sektörlere ait fiyat açısından görece geri kalmış ve çarpanları açısından uygun olan hisseleri geri çekilmelerde kademeli olarak orta ve uzun vadeli portföylere eklemek olacağını düşünüyorum. Yabancı ilgisi dışında yine BİST-30 içerisinde bilanço beklentileri iyi olan ve iyi bir hikayeye sahip olan uygun çarpanlı hisselerin de portföylere eklemek uygun olabilir diye düşünüyorum.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Görüşler yazara ait olup Exante'nin editoryal görüşlerini yansıtmayabilir. Yatırım tavsiyesi değildir.

Finans dünyasındaki tüm önemli gelişmeler ve makro-iktisadi meseleler, derinlemesine bir perspektif ve sebep-sonuç ilişkileriyle hafta içi her gün sabah 08.00'de gelen kutunda!

Finans dünyasındaki tüm önemli gelişmeler.

EXANTE

Bayramdan önceki yaklaşık iki aylık sürede BİST-100 endeksi 8500-9450 yatay bandında hareket etti. Piyasadaki hâkim beklentiye göre endeksteki bu yatay süreç bayramdan sonra da bir süre daha devam edecekti, fakat öyle olmadı.

Borsada yakın vadeye ilişkin olası senaryolar

Son dönemlerde altın güçlü yükselişini sürdürerek her geçen gün yeni bir tarihî zirve test etmeye devam ediyor. Bu yükseliş ivmesiyle sene başından bu yana yatırımcısına %14’lik kazanç sağlayan ons altın <a fr-original-style="" href="x-apple-data-detectors%3A//embedded-result/284" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2.360 dolara</a> kadar yükselirken, ons altının yanı sıra dolar/TL’den de destek alan gram altın ise yine yıl başından bu yana %24.5 oranında artış kaydetti.Özellikle de son haftalarda altın için çok da iyi olmayan veriler geliyor olmasına rağmen altın fiyatlarındaki dur durak bilmeyen artış oldukça dikkat çekici. Bildiğimiz gibi altın fiyatlarındaki güçlü yükselişin asıl nedeni başta FED olmak üzere tüm dünyada merkez bankalarının bu yıl faiz indirecekleri beklentisi. Fakat son dönemde özellikle de ABD’den gelen veriler FED’in erken faiz indirimini öteler nitelikte görünüyor. Örneğin ABD’den gelen büyüme öncü göstergeleri ile işgücü piyasasına ait veriler, ekonominin ve işgücü piyasasının oldukça güçlü olduğunu teyit eder nitelikte. Bu da zaten son aylarda kalıcılığı ve inatçılığı teyit edilen enflasyon için iyi haber değil, bu nedenle her ne kadar swap tarafı ilk faiz indirimini şimdilik Haziran olarak fiyatlıyor olsa da, ilk faiz indirimi Temmuz veya Eylül’e de kayabilir.&nbsp;Yine Mart ayı FOMC toplantısı sonrası konuşan Powell ve hemen hemen tüm FED üyeleri “faiz indirimleri için daha fazla veriye ihtiyaç var” diyerek bekle ve gör stratejisini izleyecekleri ve faiz indirimleri konusunda acele etmeyeceklerinin sinyalini veriyorlar. Hatta öyle ki en güvercin üyelerden Kashkari “Olur da enflasyon istediğimiz gibi ilerlemezse bu yıl hiç faiz indirimi olmayabilir” bile dedi. ABD kanadından gelen bu veri ve gelişmelerle altın fiyatlarının en büyük baskılayıcıları olan dolar endeksi ve ABD 10 yıllık tahvil faizlerinde son ayların en yüksek seviyelerini görüyor olmamıza rağmen altın güçlü yükselişine devam ediyor. Hatta şöyle söyleyeyim son zamanlarda ABD 10 yıllık faizleri ile altın fiyatları arasındaki negatif korelasyon tamamen bozulmuş görünüyor. Bloomberg’de yayımlanan bir analiz bu duruma çoktan conundrum yani “muamma” adını vermiş bile.&nbsp;O hâlde altın için iyi olmayan veri ve gelişmelere rağmen altın fiyatlarının neden hâlâ güçlü yükselmeye devam ettiği sorusunun cevabı, bir diğer deyişle de muammanın nedenlerinin anlaşılması oldukça kıymetli. Bu konuda karşımıza çıkan en güçlü neden jeopolitik riskler. Özellikle son haftalarda İran’ın Şam’da İsrail tarafından vurulan konsolosluğun intikamını alacağını belirtmesi, İsrail-Filistin savaşına İran’ın da dahil olabileceği endişesini tırmandırarak güvenli liman altına talebi artırdı. Tabii Ortadoğu’daki gerginliğin yanı sıra Rusya-Ukrayna gerilimi&nbsp;de altını destekleyen bir diğer jeopolitik risk. Jeopolitik risk demişken bu yıl genelinde dünya çapında yapılacak seçimleri de unutmamak gerekir. Bu konuda özellikle de Trump’ın adaylığının kesinleşmesi ile Kasım 2024’te yapılacak ABD başkanlık seçimleri de altını destekleyen bir diğer önemli belirsizlik ve jeopolitik risk olacak diye düşünüyorum.&nbsp;Faiz indirim beklentileri dışında altını destekleyen bir diğer önemli unsur da dünyadaki merkez bankalarının güçlü altın talepleri. Örneğin 2023 yılında altın talebinin yaklaşık olarak %25’i merkez bankalarının talebinden kaynaklanıyor. Bu açıdan özellikle ABD dolarına bağımlılığını azaltma gayretindeki Çin Merkez Bankası başı çekiyor. Çin Merkez Bankası’nın bu kadar alıma rağmen altın rezervinin toplam rezervlerin sadece %4’ü olduğunu göz önüne aldığımızda, bundan sonra da güçlü altın talebine devam etmesi oldukça rasyonel. Öte yandan son günlerde Çinli yatırımcılar da emlak ve hisse senedi piyasalarındaki kötü gidişattan korunmak için güvenli liman altına taleplerini bir hayli artırmış görünüyorlar.&nbsp;Altın fiyatlarındaki yükselişte finans piyasalarında “getiriyi kaçırma korkusu” olarak bilinen FOMO (fear of missing out) davranışının da etkisinin büyük olduğunu düşünüyorum. Merkez bankalarının faiz artırmayı bırakıp beklemeye geçtiğinin kesinleşmesi ile altın beklenenden çok daha hızlı yükselişe geçti. Bu süreçte gelen tüm olumsuz verilere rağmen altının düşmeyip aksine yükselmeye devam etmesinin yatırımcıları “2024 yılı altı yılı olacak, güçlü yükseliş başlamadan altın alayım” psikolojisine itmesiyle dünya çapında altın ETF’lerine çok güçlü para girişleri olduğunu görüyoruz.&nbsp;<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ABD enflasyonu sonrası senaryolar</h3>Şimdi gelelim en kritik soruya: Peki bundan sonra altın fiyatları nasıl bir seyir izleyebilir?&nbsp;Peşinen şunu söylemeliyiz ki altın fiyatlarında yakın vadede çeşitli sebeplerden bir düşüş veya konsodilasyon görsek bile yine de yön yukarı olmaya devam edecektir. Altın her ne kadar faiz indirimlerini önden fiyatlamış olsa da merkez bankaları kanadında faiz indirim periyodu uzun olacağından bu yılın 3. ve hatta 4. çeyreğinde faiz indirimlerinin başlamasıyla birlikte hem ons altın hem de gram altın tarafında yükselişler daha da hızlanacaktır diye düşünüyorum. &nbsp;Fakat orta vadedeki yükseliş beklentime rağmen altında son günlerde yaşanan güçlü yükseliş sonrasında kısa vadeli teknik göstergelerin aşırı alım bölgesinde olmasından dolayı çok yakın vadede örneğin <a fr-original-style="" href="x-apple-data-detectors%3A//embedded-result/5165" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">10 Nisan</a>’da (yani bugün) gelecek ABD enflasyonun olumsuz sürpriz yaparak beklenenden yüksek gelmesi durumunda, altında bir düzeltme yani kâr satışının da gündeme gelebileceğini düşünüyorum.&nbsp;Bu arada ABD Mart enflasyonunda yıllık çekirdek TÜFE’de düşüş beklenirken, yıllık manşet TÜFE’de ise yükseliş beklentisi var. Beklenti dahilinde bir veri, yine ve yeniden enflasyonun katı olduğunu teyit eder nitelikte olsa da piyasa çekirdek enflasyondaki düşüşe odaklanıp “enflasyon düşüyor” fiyatlaması yapabilir.&nbsp;Hatırlayalım Powell, Şubat TÜFE’si için “Manşet beklenti üstü gelse de çekirdek enflasyon düşüyor, ana resimde bir değişme yok” diyerek güvercin bir yorum yapmıştı. Bu nedenle beklenti dahilinde veya beklenti altı gelen enflasyon rakamı altına yükseliş yönünde güç verebilir. Ama beklenti üstü bir TÜFE altında baskı yaratarak uzun süredir beklenen düzeltme için bir bahane de olabilir. Yakın vadede ister enflasyon rakamı isterse başka bir veri ile kâr satışı ile bir düzeltme gelse bile altının belirli güçlü seviyelerden destek bulmasıyla çok güçlü düşüş göstermeyebileceğini de düşünüyorum. Ve hatta olur da kötü bir enflasyon veya başka kötü veriler gelse bile bir düzeltme hareketi olmadan da sadece belirli bir süre yatay konsodilasyonda giden bir altın da görülme ihtimali olabilir. Ezcümle yakın vadede altın düşüş gösterse bile çok güçlü düşüşün olmayacağı bir "en kötü senaryo" bizi bekliyor diye düşünüyorum.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gümüşte beklentiler</h2>Altın fiyatları demişken gümüşe de bir parantez açmak isterim. Son günlerde altın/gümüş rasyosunun gümüş lehine düşüş göstermesiyle birlikte gümüş son bir haftada altına göre çok daha güçlü yükselerek sadece son bir haftada %11.2’lik yükselişe imza attı.&nbsp;Gümüşteki yükselişin yukarıda anlattığım nedenler dışında, başta Çin olmak üzere küresel düzeyde büyümelerdeki toparlanma ile gümüş ve bakır gibi endüstride kullanılan hammaddelere talepteki artış da oldukça etkili. Şu an 84,3 olan altın/gümüş rasyosunun küresel çaptaki olumlu büyüme tablosu ile daha gerilemesini beklediğimden, yakın vadede gümüşte altına göre çok daha güçlü yükselişlerin mümkün olabileceğini düşünüyorum.

Özellikle de son haftalarda altın için çok da iyi olmayan veriler geliyor olmasına rağmen altın fiyatlarındaki dur durak bilmeyen artış oldukça dikkat çekici. Jeopolitik risklerden faiz indirimi ihtimallerine, merkez bankalarının altın talebinden FOMO'ya, altının yükselişinin ardındaki nedenler ve önümüzdeki dönem için öngörüler.

ABD enflasyonu altın fiyatlarındaki muammayı çözebilecek mi?

BİST-100 endeksinde geçen yılın sonunda başlayan ve tam 9 hafta süren ralli, son birkaç haftada yerini 8500-9450 aralığında yatay ve volatilitesi güçlü bir bant hareketine bıraktı. Bu hafta ve hatta seçimden sonraki birkaç aylık sürede de bu yatay veya yatay aşağı eğilimli sürecin devamı beklenebilir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden?</h2>Seçimden sonra neden yatay bir borsa beklediğimi detaylandırayım. İlk olarak endekste yakın vadede tarihî zirve 9450 üstü tutunmanın çok olası olmadığını düşünüyorum. Çünkü seçim sonrasında Merkez Bankası’nın son faiz adımı ve sıkılaştırıcı politikalarıyla mevduat ve kredi faizlerinin daha da yükseldiği bir dönem bizi bekliyor olacak. Unutmayalım ki artan mevduat faizleri borsanın en önemli &nbsp; rakiplerinden biri, hâliyle faiz borsayı baskılamaya devam edebilir. &nbsp; Öte yandan ticari kredi faizlerindeki artış da borçlu şirketleri ve değerlemelerini olumsuz etkileyecek bir diğer faiz parametresi olacak.&nbsp;Bana kalırsa borsa, artan faizlerden en büyük baskıyı kredili işlemlerin kapatılması ve azalmasından yaşayacak. Daha şimdiden borsada kredili işlem yapmanın maliyeti oldukça yükseldi ve daha da yükselmeye devam edecek. Hiç kuşkusuz artan faizlerin iç talebi azaltıcı rolünü de unutmamak gerek.Seçim sonrasında özellikle de ikinci ve üçüncü çeyrekte artan &nbsp; bireysel kredi faizleri ile gelmesini beklediğim kredi kartı düzenlemeleri iç talebi daha da daraltacak. Bu durumda ekonomik büyümedeki yavaşlama ile içeriye üretim yapan şirketlerin satışları da ciddi oranda azalacak.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yabancı gelecek mi?</h2>Anlattığım bu olumsuz tabloya rağmen seçim sonrasında borsada &nbsp; düşüşlerin de tıpkı yükselişler gibi sınırlı kalacağını düşünüyorum. Buradaki ilk temel gerekçem piyasa çarpanlarının ve değerlemelerinin uygun olması. Hâliyle belirli desteklere geri çekilmeler yatırımcılar tarafından ucuzluk gerekçesi ile alım fırsatı olarak değerlendirilmeye devam edecektir. &nbsp;&nbsp;Yakın vadede güçlü düşüş beklemememin ikinci temel nedeni de “yabancı yatırımcı gelecek” beklentisi. 3 Mayıs’ta Türkiye değerlendirmesini yayımlayacak olan S&amp;P’den de not artışı olasılığını güçlü görüyorum. Yine 19 Temmuz’da Moody’s var ve Moody’s’den de kredi not artışı gelebilir. Öte yandan Haziran’da gri listeden çıkacağımıza yönelik beklenti de güçlü. Tüm bu gelişmeleri üst üste koyduğumuzda içeride veya dışarıda herhangi bir yol kazası olmaması durumunda, kredi not artışlarının da gelmesiyle, yabancı yatırımcının özellikle de bu yılın ikinci yarısı itibariyle daha güçlü giriş yapması beklenebilir.&nbsp;Yol kazası demişken o kısmı da biraz açayım, bana göre içerisi için yakın vade için en büyük risk kur hareketleri kaynaklı olarak TCMB rezervlerinin azalmaya devam etmesi olur. Çünkü Merkez Bankası’nın güçlü faiz artışına rağmen döviz talebinin eskisine göre güçlü olmasa da devam ettiği anlaşılıyor. Şu anki beklentim seçim sonrasında döviz talebinin azalacağı yönünde ama olur da bu talep seçim sonrasında da devam ederse, Merkez Bankası rezervlerinde artış olasılığı azalabilir. Bu süreci yakından takip edeceğiz.Yabancı yatırımcının gelmesinde dışarısına dair en büyük risk ise başta FED olmak üzere majör Merkez Bankalarının beklenenden daha şahin olması, bir diğer deyişle faiz indirimine beklenenden daha geç başlamaları olabilir. Her ne kadar içerisi giriş için uygun olsa da dışarıda beklenenden daha geç parasal gevşeme sermaye akımını etkileyebilecek en önemli olumsuz dış faktör olabilir diye düşünüyorum. &nbsp;Yabancı yatırımcıdan söz etmişken hemen şunu da söyleyeyim; bu sene borsa yükselecekse ve ralli yapacaksa buradaki asıl itici güç yabancı yatırımcının gelmesi olacak. Hâliyle ne zaman ki yabancı güçlü gelecek, işte o zaman borsa gerçek yükselişine başlayacak. Bu gerçek yükselişin bu yılın ikinci yarısında başlaması olası gibi görünüyor.Bu gelişmelerle yabancının da geleceği varsayımıyla BİST-100’de sene sonu 12.000-12.500 seviyelerini mümkün olarak görüyorum. Fakat tıpkı şu an olduğu gibi endeks yükselirken bazı hisseler endeksten daha fazla yükselecekken bazıları da aksine düşüş gösterecek. Bir diğer deyişle seçim sonrasında ve hatta yılın geri kalanında da doğru sektör ve hatta doğru hisse seçimi oldukça kritik. Aksi takdirde endeks yükselse de yanlış hisselerde kayıplar büyük olmaya devam edebilir.&nbsp;Doğru sektörü seçmekle iş bitmeyecek. Son bir iki yılda yaşanan güçlü rallilerde çarpanları çok yükselen şirketlerden uzak durmak oldukça rasyonel. Öte yandan doğru sektörlerdeki uygun çarpanlı hisselerin yanı sıra bilançosu ve beklentisi iyi olan ve güçlü hikâyeye sahip olan şirketler de yılın geri kalanında yatırımcının radarında olmalı diye düşünüyorum. Bu açıdan endeksteki her geri çekilme bu bahsettiğim hisseleri portföylere ekleme adına çok iyi fırsatlar sunabilir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sektörel beklentiler</h2>Gelelim seçim sonrası sektör beklentilerine. Seçim sonrasında bankacılık endeksinde bir süre yatay aşağı eğilimli bir hareket görebiliriz diye düşünüyorum. Yeri gelmişken şunu da belirteyim, seçimden sonra hem artan faizler hem de daralan ekonomi kaynaklı &nbsp; olarak bankaların çekirdek faaliyetlerinin azalmasıyla bankacılık hisselerinde güçlü düşüş bekleyenlerin de sayısı az değil. Bu noktada eğer yabancı gelecek algısı güçlü olmaya devam ederse bankacılık tarafında güçlü düşüşlerin önüne geçebilir diye düşünüyorum.Ezcümle seçim sonrasında banka hisselerinde bir baskı görülebilir. Ama yabancının güçlü giriş yapmasıyla birlikte hem banka hem de holding hisselerinde daha güçlü yükselişlerin başlayacağını düşünüyorum. Hâliyle olur da yabancı beklenenden daha önce giriş yaparsa yaz aylarına kalmadan da bu güçlü yükseliş elbette mümkün olabilir.Seçimden hemen sonra en çok baskıyı iç talebe duyarlı mobilya ve beyaz eşya gibi dayanıklı tüketim malı üreten sektörlerde göreceğiz. Artan faizler, sıkılaşan likidite koşulları ve krediye erişimin daha da zorlaşması ile özellikle bu yılın ikinci çeyreğinde ekonomide dibi göreceğimizi düşünüyorum. Bu gelişmelerle daralan iç talep içeriye üretim yapan başta dayanıklı tüketim malı sektörlerini olumsuz etkileyecek. Beyaz eşya sektörü daralan ekonomiden olumsuz etkilenirken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası’nın (BOE) faiz indirimlerine hele ki erken başlamasıyla Avrupa’daki toparlanma ile ihracatlarını arttırabilirler, böyle olursa bu beyaz eşya hisselerini destekleyebilir.&nbsp;Daralan iç talepten en az etkilenecek sektör perakende olacak. Orada da gıda perakende ve teknoloji perakende olarak ikiye ayırarak sürece bakmak daha doğru olabilir. Gıda perakende zor şartlardan en az olumsuz etkilenecek sektör olabilir. Özellikle de zincir marketler hisseleri enflasyonun yüksek olması nedeniyle ön planda olmaya devam edebilir. Fakat buna rağmen olur da ekonomik yavaşlama çok güçlü olursa gıda perakende ve zincir marketler tarafında daha yatay bir seyir de görülebilir. Teknoloji perakende hisseleri ise bu süreçten daha olumsuz etkilenebilir. &nbsp;İç talebe duyarlı sektörlerden otomotiv sektörüne de değinmeden olmaz. Otomotiv sektörü bu yılın ilk çeyreğini piyasa beklentilerinin aksine oldukça güçlü geçirdi. Son dönemlerde seçim bitecek kur artacak beklentisinin yanı sıra beklenti üstü gelen Ocak ve Şubat enflasyonu sonrasında bozulan enflasyon &nbsp; algısı ile ev alamayan tüketici otomobile koşunca satışlar güçlü devam etti. Seçimden sonra sıkılaşmanın etkisi ile ilk çeyreğe göre otomotiv satışlarında azalma gözlenebilir. Bu süreçte özellikle ihracat potansiyeli güçlü olan otomotiv hisseleri daha olumlu ayrışabilir.&nbsp;Ulaştırma sektörü bu yılın en gözde sektörlerinden biri olmaya devam edecek. Her ne kadar iç konjonktürde daralma emareleri görülecek olsa da özellikle 3. ve 4. çeyrekte turizm sezonunun açılması ile yurt dışı destinasyonların güçlü etkisi ve aynı zamanda kargo taşımacılığının da desteği &nbsp;ile havacılık hisseleri olumlu ayrışmaya devam edebilir.&nbsp;Seçim &nbsp;sonrası sürede iktidar partisinin önem verdiği &nbsp;sektörler de yakından izlenmeli diye düşünüyorum. Bu açıdan özellikle de kentsel dönüşümün de hız kazanması durumunda çimento hisseleri ile gayrimenkul yatırım ortaklıkları (GYO) da hareketlenebilir. Unutmadan, yılın &nbsp;ikinci &nbsp;yarısında enflasyonun düşmeye başlaması ile birlikte faiz indirimleri de daha hararetli tartışılmaya başlanacaktır. Bu durumda faize duyarlı sektörlerde de bu tartışmalarla ivmelenme görülebilir. Bu açıdan inşaat sektörü ile ilgili olan çimento, GYO ve yapı malzemeleri şirketleri de faiz indirim beklentisi ile daha iyi bir sürece giriş yapabilir.

BİST 100 endeksinde geçen yılın sonunda başlayan ve tam 9 hafta süren ralli, son birkaç haftada yerini 8500-9450 aralığında yatay ve volatilitesi güçlü bir bant hareketine bıraktı. Bu hafta ve hatta seçimden sonraki birkaç aylık sürede de bu yatay veya yatay aşağı eğilimli sürecin devamı beklenebilir.

Seçim sonrasında borsaya dair beklentiler ne yönde?

2024 yılında yapılacak ilk faiz indirimi ile yıl genelinde yapılacak faiz indirim miktarı konusunda piyasa ile FED arasında geçen yılın son çeyreğinden bu yana ciddi bir ayrışma söz konusuydu. Hatta piyasa bir ara, FED’in Mart 2024’te ilk faiz indirimiyle birlikte yıl genelinde 175 baz puan faiz indirimi yapacağını bile fiyatladı.Ama yakın vadedeki gelişmeler ve piyasanın FED’e yaklaşması ile bu ayrım kapanmış gibi görünüyor. Son zamanlardaki ayrımın kapanmasındaki en büyük itici güç ABD’den gelen verilerin ekonominin hala dirençli olduğunu göstermesinin yanı sıra enflasyonun da katı ve inatçı olduğunu teyit etmesi oldu. Tabii faiz indirimleri konusunda piyasanın FED’e yaklaşmasında Powell ile birlikte FED ve FOMC üyelerinin söz birliği yapmışçasına “bizden erken faiz indirimi beklemeyin” minvalindeki sözlü yönlendirmelerinin de etkili olduğunu vurgulamak gerekir.O hâlde bu bilgiler ışığında ABD’de faiz indirim beklentileri konusundaki son durumu incelemeye geçmeden önce şu bilgiyi de paylaşmak isterim; bildiğimiz gibi ABD’de enflasyon konusunda FED’in en çok odaklandığı verilerden biri de “süper çekirdek”. Süper çekirdek enflasyonu, çekirdek hizmet enflasyonundan barınma enflasyonu çıkarılarak elde ediliyor. İşgücü piyasasının güçlü olduğunu gösteren veriler süper çekirdek açısından riskli. Sebebi hizmet sektörü emek yoğun bir sektör olduğundan, işgücü piyasasının güçlü olması ücretlerin de yüksek olmasını ve hâliyle enflasyonun,&nbsp;özellikle de süper çekirdek enflasyonun yüksek olmasını gündeme getiriyor. İşte bu nedenledir ki FED, alacağı kararlarda enflasyon verileri kadar işgücü piyasası verilerine de oldukça önem veriyor.Şimdi gelelim ABD’deki son duruma. Geçen hafta ABD’den önemli işgücü piyasası verileri geldi. Hem ADP özel sektör tarım dışı istihdam hem de FED’in ayrıca önem verdiği açık iş ilanları (JOLTS) verisi beklentilerin altında gelince hafta ortasında piyasa, Haziran ayında ilk faiz indirimi fiyatlamasını güçlendirdi.&nbsp;Tabii geçen hafta gözler asıl Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam (TDİ) raporundaydı. Bu raporda FED’in baktığı dört önemli veri var. Bu verilerden yıllık ücret artışlarını temsil eden ortalama saatlik gelirler ile yine piyasada en önemli veri olarak kabul edilen tarım dışı istihdam verisinin beklenti üstü gelmesi ABD’de işgücü piyasasının hâla güçlü olduğunu teyit etti.&nbsp;Öte yandan aylık ücret artışlarını yansıtan ortalama saatlik kazançlar ile işsizlikteki beklenti üstü artış ise işgücü piyasasının zayıflamakta olduğunu gösterdi. Piyasa geçtiğimiz Cuma TDİ verilerinde bardağın dolu tarafını görmeyi tercih ederek “ABD’de işgücü piyasası soğuyor, haliyle ücretler gerileyecek ve enflasyon düşecek, bu nedenle FED yaz aylarında faiz indirmeye başlayacak” fiyatlamasını güçlendirdi. Tabii bu fiyatlamanın güçlenmesinde geçen Perşembe Powell’ın “faiz indirimlerine başlamak için gereken güveni kazanmaya çok uzak değiliz” söylemi de etkili olmadı değil.FED’in 21 Mart toplantısında bakacağı en önemli veri olan Şubat ayı TÜFE rakamları da dün açıklandı. Manşet TÜFE yıllık olarak %3.2’ye (beklenti %3.1) yükselirken; aylık TÜFE’de her ne kadar beklentiye paralel olsa da geçen ayın üzerinde bir artışla %0.4 (geçen ay %0.3’dü) olarak gerçekleşti. Çekirdek enflasyonda yıllık %3.8 (beklenti %3.7’ydi) artarken aylık olarak da %0.4 (beklenti %0.3’dü) olarak açıklandı. Enflasyon rakamlarını genel olarak değerlendirdiğimizde hem manşet hem de çekirdek enflasyonun beklenti üstü geldiğini görüyoruz. Dahası manşet enflasyonun beklenmedik bir şekilde yıllık olarak artışa geçmesi de FED için kötü haber.<img src="https://images.aposto.com/2024/2/2/1710276870738.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">ABD Şubat Ayı EnflasyonuYukarıda değindiğim süper çekirdek de aylık bazda %0.47’lik artışla (Ocak ayında %0.85 artmıştı) Ocak ayına göre gerileme göstermiş olsa da, yıllık olarak %4.3’te sabit kaldı. Yine çekirdek hizmet enflasyonu da %5.4’ten %5.2’ye geri çekilmiş olsa da çok yavaş hızda düşüyor. Anlaşılan o ki, ABD’de enflasyondaki düşüş eğiliminin devam edebilmesi için hizmet fiyatlarındaki düşüşün hızlanması gerekiyor.&nbsp;ABD enflasyonunda bir diğer sıkıntı da barınma tarafında görülüyor, aylık enflasyondaki artışın en önemli nedeni barınma. Barınma tarafında da bir düşüş olsa da yine oldukça yavaş olduğu görülüyor. Ezcümle, ABD’de tıpkı son iki ayda olduğu gibi bu ayki enflasyon verileri de enflasyondaki yapışkanlık ve inatçılığı çok net gözler önüne seriyor. Bu nedenledir ki gelen veriler, FED’in enflasyonla savaşının bitmediğini teyit eder nitelikte. Haliyle son dönemlerde FED üyelerinin faiz indirimi konusunda temkinli ve dikkatli olacakları yönündeki söylemleri enflasyon verileri ile bir kez daha haklı çıkmış oldu.Tabi bundan sonraki sürede asıl cevaplanması gereken sorular şunlar olacak; mademki ABD’de dezenflasyon süreci beklenenden daha yavaş ilerliyor, peki bundan sonraki sürede FED’in yol haritası nasıl şekillenecek? Bu yıl ilk faiz indirimi ne zaman gelir ve yıl genelinde ne kadar faiz indirilir? Peşinen şunu söyleyebilirim, FED’in son enflasyon verilerinin ardından ana odağı yine faiz indirimi olmaya devam edecektir, şimdilik faiz artırım olasılığının FED tarafında masada olacağını düşünmüyorum. Enflasyon verileri sonrasında swap tarafına baktığımda piyasa, FED’in Mart ve Mayıs ayı toplantılarında faizlerde bir değişikliğe gitmeyerek sabit tutacağını ve ilk faiz indiriminin hala Haziran ayında yapılacağını fiyatlıyor. Yıl genelinde de enflasyon verisi öncesinde olduğu gibi 100 bp’lik faiz indirimi yapılacağı fiyatlanıyor.<img src="https://images.aposto.com/2024/2/2/1710276954229.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.52" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak:&nbsp;CME FEDWatchToolEnflasyon verisi sonrasında hem piyasa fiyatlamalarını hem de swap fiyatlamalarını şimdilik biraz iyimser bulduğumu söyleyebilirim. Piyasa kuvvetle muhtemel süper çekirdek ve çekirdek enflasyondaki düşüşe odaklanarak enflasyon verilerine çok olumsuz reaksiyon vermedi diye düşünüyorum.&nbsp;Oysa ki hem Cuma günü gelen güçlü istihdam verileri hem de katı ve yapışkan enflasyon verileri, ilk faiz indiriminin zamanlamasını FED nezdinde Haziran sonrasına da kaydırabilir. Ayrıca hatırlarsak FED son ekonomik projeksiyonlarında yıl genelinde 75 bp’lik bir indirim öngörüyordu. Haliyle son verilerle birlikte yıl genelinde hala 100 bp’lik faiz indirimi beklemek şimdilik bana biraz naifçe geliyor. Hatta yeri gelmişken şunu da hemen paylaşayım, her ne kadar hâkim fiyatlama olmasa da, enflasyon verileri sonrasında FED’in ilk faiz indirimini yılın sonlarına ötelemesi gerektiğini düşünenler ile bu yıl hiç faiz indirimi yapılmaz diyenlerin sayısında da azımsanmayacak bir artış gözlemledim.&nbsp;Son gelen enflasyon rakamları sonrasında FED’in 21 Mart’ta yapacağı FOMC toplantısı çok daha kritik hale geldi. FED 21 Mart’ta faizi çok büyük olasılıkla sabit tutacak. Ama özellikle faiz kararı ile birlikte yayınlayacağı nokta grafikler önümüzdeki dönemdeki yol haritasının şekillenmesinde daha kıymetli hale geldi. Yine 21 Mart’taki FED toplantısında her ne kadar faiz değişmeyecek olsa da, enflasyon verilerinden sonra Powell’ın faiz indirimleri konusunda, yakın vadeye göre daha şahin bir duruş göstererek faiz indirimlerini daha güçlü öteleyen bir duruş sergilemesi de beklenebilir.

Güçlü istihdam ve hem katı hem de yapışkan enflasyon verileri, ilk faiz indiriminin tarihini FED nezdinde Haziran sonrasına kaydırabilir.

ABD enflasyonu erken faiz indirimine dair umutları geri itiyor

Küresel piyasalarda gözler bugün Fed’in Ocak ayı FOMC toplantısında olacak. Fed’in beklentilere paralel bir değişikliğe gitmeyerek politika faizini %5,25-5,50 aralığında sabit tutacağını düşünüyorum. Piyasa fiyatlamalarını ise politika metni ve daha da özelde Powell’ın konuşmaları belirleyecek.İlk olarak politika metninde değişmesini beklediğim kısımlara değineyim. Bu ayki politika metninde ek faiz artışı gelme ihtimaline dair sözlü yönlendirmenin daha da zayıflatıldığını veya bu sözlü yönlendirmenin tamamen kaldırıldığını da görebiliriz. Bu bağlamda politika metnindeki “enflasyonu zaman içinde %2’ye döndürmek için uygun olabilecek ek sıkılaştırmanın kapsamı” kısmında bir revizyon gelebileceğini veya bu kısmın kaldırılabileceğini düşünüyorum.&nbsp;Piyasaya göre böylesi bir revizyon gelmesi Fed’in parasal sıkılaşma döngüsünden bekleme aşamasına geçmeyi temsil eden sembolik bir anlam da taşıyacak. Bu arada politika metninde her ne kadar faiz artışları gelebilir iletişimi kaldırılacak olsa bile faiz indirimlerine dair dolaylı da olsa bir ima kesinlikle beklentim dahilinde değil.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Güçlü ekonomik aktiviteye vurgu gelebilir</h2>Yine politika metninde ekonominin genel olarak değerlendirildiği ilk paragrafın ilk cümlesinde de ekonomik aktivitenin dördüncü çeyrekte ve 2023 yılı genelinde güçlü gittiğine dair bir vurgu da mümkün olabilir. Çünkü hatırlayalım, ABD’nin 2023 yılının son çeyreğinde %2 büyümesi beklenirken %3,3 büyüdüğüne şahit olduk. Böylelikle yıl genelinde %2,6 büyümesi beklenen ekonomi beklentileri aşarak %3,1 büyüme kaydetti.<img src="https://images.aposto.com/2024/0/2/1706647454228.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.82" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">ABD’nin çeyreklik bazda GSYİH verileriKaynak:&nbsp;US The Bureau of Economic Analysis (BEA) Gelelim Powell’ın konuşmasına... Powell’ın konuşmasında piyasaların asıl odaklanacağı kısım faiz indiriminin ne zaman ve ne kadar gelebileceğine ilişkin sözlü yönlendirmelerde olacak. Hatırlarsak bir önceki FOMC basın toplantısında Powell, faiz indirimlerini konuşmaya başladıklarını dile getirmişti. İşte bu toplantıda piyasa Powell’dan bu kez faiz indirimleri ve zamanlamasına dair daha fazla detay duymayı bekliyor.Bana kalırsa bu toplantıda asıl belirleyici olacak unsur; Powell’ın erken faiz indirimlerini reddeden bir sözlü yönlendirmede bulunup bulunmayacağı ve buna bağlı olarak da daha "şahin" olup olmayacağı olacak. Çünkü bildiğimiz gibi yatırımcılar şu an SWAP tarafında Fed’in ilk faiz indirimini %54,8 olasılıkla Mayıs’ta yapacağını fiyatlıyor; hatta çoğu zaman bu fiyatlamayı Mart’a kadar da çekebiliyor. Piyasalar bununla da kalmayıp Fed’in 2024 yıl genelinde 150 bp’lık faiz indirimi yaparak faizi %5,25-5,50 düzeyinden %3,75-4,00 düzeyine kadar geri çekeceğini de düşünüyor. Oysa ki Fed Aralık ayındaki son projeksiyonlarında 2024 yılında 75 bp indirim yapabileceği iletişimini yapmıştı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Powell’ın daha şahin tonda konuşması sürpriz olmaz</h2>Yine son dönemde konuşan Fed üyeleri de en erken bu yılın 3. çeyreğinde başlayan ve yıl genelinde de 50 ila 75 bp’lik faiz indirimini ima eden sözlü yönlendirmelerde bulundular. Bu açıdan Powell’ın faiz indirimleri konusunda çok fazla ipucu vermeden erken faiz indirim beklentilerini geri çeviren ve bir önceki FOMC toplantısına göre daha şahin tonda konuşması sürpriz olmaz diye düşünüyorum.Tabii şu şerhi de hemen düşeyim, burada çok keskin bir şahinlikten de bahsetmiyorum elbet, faiz indirimlerinin piyasa beklentisine göre daha geç başlayacağı vurgusu olan bir şahinlik beklentisi benimkisi. Bu beklentimin en büyük nedeni de parasal sıkılaşmaya rağmen hâlâ güçlü giden ekonomi. Powell’ın yapacağı basın toplantısında da enflasyonda yukarı yönlü riskler için güçlü giden ekonomi vurgusunu gündeme getirmesi muhtemel. Ayrıca son aylarda hemen hemen her toplantıda değindiği açık iş ilanları (JOLTS) verisinin de dün beklentilerin aksine yeniden yükselişe geçerek 9 milyonun üzerine çıkmasını da hoş karşılamayacaktır diye düşünüyorum.Son olarak Powell’dan bundan sonraki süreçte kararlar alınırken son derece dikkatli ve temkinli olacaklarının da teyidini yine ve yeniden alacağız diye düşünüyorum.<img src="https://images.aposto.com/2024/0/2/1706647532590.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.53" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> FED’in Mayıs ayı FOMC toplantısı için faiz düzeyi olasılıklarıKaynak:&nbsp;CME FedWatch Tool Eğer beklentilerden daha şahin bir Powell olur ise bu durumda ilk faiz indirim beklentilerinin Mayıs ve hatta Haziran’a doğru kaydığını görebiliriz. Ama olur da piyasa Powell’ı faiz indirimleri konusunda daha güvercin tonda bulursa bu kez yine ve yeniden gelen verilere rağmen uzunca bir süre Mart’ta ilk faiz indirimine takılı kalan bir piyasa görebiliriz diye düşünüyorum. Daha şahin (güvercin) bir Powell’ın dolar endeksi ve ABD tahvil getirilerindeki artış (azalış) ile endekslere baskı (yükseliş) getirmesi de kaçınılmaz olacaktır. Unutmamak gerekir ki bu hafta ABD’de büyük teknoloji firmalarının da bilançolarını alacağız. Bu nedenle endeksler üzerinde Fed’in yanı sıra bilançolar da oldukça etkili olacaktır.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Diğer beklentiler ve senaryolar neler?</h2>Yeri gelmişken bir konuya da değinmek isterim. Fed’den erken faiz indirim bekleyenlerin gerekçelerinin ikiye ayrıldığını görüyorum. İlk grup bu yılın ikinci çeyreğinde ABD’de bir resesyon olacağını düşünüyor. Hâliyle bu kesim ABD’de resesyon ile birlikte Fed’in el mahkum faiz indireceğini ve hatta indirmesi gerektiğini düşünüyor. Bu kesime göre işgücü piyasasındaki şimdiki sıkılığa da çok aldanmamak gerek. Çünkü işgücü piyasası çetrefilli bir piyasa ve çoğunlukla bir ekonomik krizden önce çok kötü değilmiş gibi görünse de sonradan çok hızlı kötüleşebilir. Dolayısıyla bu kesimin savunucularına göre faiz indirimleri için Fed, ekonominin soğuduğuna dair verileri beklerse ekonomi bir durgunluğa girebilir.Erken faiz indirimi bekleyen ikinci grup ise “Bu kez farklı” diye düşünenler. Bu kez farklı görüşüne göre erken faiz indiriminin temel gerekçesi resesyon değil. ABD’de resesyon olmasa bile Fed’in faizi erken indirmesi gerekebilir; bunun sebebi de reel faizler. Bu kesimin taraftarlarına göre de enflasyon düşmeye devam ederken nominal faizlerin değişmeden sabit bırakılması reel faizlerin yükselmesine neden olabilir ve ekonomiyi gereğinden fazla sıkılaştırabilir. Geçen aylarda Fed’in en şahin üyelerinden Christopher Waller’ın “enflasyonun üç-beş ay içinde düşmeye devam etmesi hâlinde Fed’in faizi düşürmeye başlayabileceği” görüşünün de en büyük gerekçesi enflasyon düşerken reel faizlerin artacak olması. Bu nedenle ABD’de "Bu kez farklı" görüşünü savunanlar “Waller kampı” olarak da anılıyor. Şunu da belirtmeden geçmek istemem, Waller kampının bu endişelerini yersiz bulanlar da var.Enflasyon düşerken reel faizler yükselse bile düşen enflasyonun satın alma gücünün, tüketici güveni ve harcamalarını artırmasıyla ekonomide de sıkılaşma eğilimi olmayacak. Aksine ekonomi büyümeye devam edebilir. Bu yolla ekonominin artık eskisinden daha yüksek faiz oranlarını tolere edebilmesi mümkün olabilir. Üstüne üstlük bu kamp, ABD ekonomisinde enflasyon kalıcılığı ve inatçılığı açısından da 1970’lere benzemediğimiz için, yani enflasyon katı olmadığı için faizleri indirmenin hiçbir mahsuru yok diye düşünüyor.Bir de erken faiz indirimine gidilmemesi gerektiğini düşünen karşıt bir kesim var. Enflasyon düşüyor olsa da ABD ekonomisi oldukça güçlü ve işgücü piyasası verileri de hâlâ sıkılığı teyit ettiğinden güçlü ekonomi enflasyonun düşüş patikası için bir risk oluşturabilir. Yine ABD’de son günlerde tahvil getirilerinin düşmesi ve borsalardaki güçlü yükseliş de servet etkisi kanalıyla tüketici harcamalarını ve ekonomik aktiviteyi tetikleyen bir diğer önemli unsur. Güçlü ekonomi etkileriyle birlikte belki enflasyon yeniden yükselişe geçmese bile—ki geçebilir—%2’lik hedefe doğru ilerlerken güçlü ekonominin yaratacağı talep baskısı ile daha fazla inatçılık ve katılık da gösterebilir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Enflasyonda %2 patikasından emin olmadan faiz indirmemeli</h2>Bu nedenlerle benim de dahil olduğum ve faizlerin erken indirilmemesi gerektiğini savunan karşıt kesime göre enflasyonun %2’lik patikasına doğru gerilediğinden emin olmadan Fed’in faiz indirimine erken gitmemesi gerekiyor. Böyle düşünenlere göre erken bir faiz indiriminin ardından enflasyonun yeniden yükselişe geçmesi veya yüksek katılık göstermesi nedeniyle olur da yeniden faiz artırmak gerekirse işte o zaman bu, Fed’in kredibilitesine geri döndürülemez biçimde zarar verebilir.Velhasıl, enflasyonun düştüğünden emin olmadan ve aynı zamanda ekonomi yavaşlamadan erken bir faiz indirimine gitmek çok riskli ve doğru bir tercih olmayabilir. &nbsp;

Doç. Dr. Filiz Eryılmaz