(Görsel: OCCRP)2014’te Muhammed Abdus Sobhan Miah adında eski bir taksi şoförü, New York'un lüks bir bölgesinde daireler almaya başladı. Takip eden beş yıl içerisinde, emlak portföyü toplamda dört milyon doları aşan dokuz mülkü içerecek kadar genişledi. Golap lakabıyla tanındığı Bangladeş'te ise Miah, önde gelen bir siyasi figürdür. İktidardaki Awami League partisinin uzun süreli bir üyesi olarak, Başbakan Şeyh Hasina'nın kişisel danışmanı şeklinde hizmet etti; bugün ise bir milletvekili. Miah'ın danışman sıfatına karşılık ayda yaklaşık bin dolar eden maaşıyla söz konusu mülkleri nasıl satın almış olabileceği ise belirsiz. Öyle ki Bangladeş'te milyonlarca doları birikmiş bile olsa bile; kanunen zorunlu olduğu üzere, yurtdışına para transferi için yasal onay başvurusunda bulunmadı ve kaldı ki mülk satın almak için zaten <a fr-original-style="" href="https://www.occrp.org/en/investigations/bangladeshi-politician-close-to-prime-minister-hasina-secretly-owns-over-4-million-in-new-york-real-estate" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başvuramazdı</a>.1971 yılına dek <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Pakistan" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank" title="Pakistan">Pakistan</a>'ın Doğu Pakistan adlı eyaleti, daha öncesinde de İngilizlerin sömürgesi altındaki Bengal eyaleti olan Bangladeş'te; ülkenin kurucusu Mucibur Rahman’ın kızı ve en uzun süre iktidarda kalan lideri olan <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eeyh_Hasina_Vecid" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şeyh Hasina</a> siyasi yaşamın adeta demirbaşı olmuştur. 1996 – 2001 yılları arasında Başbakan olarak görev yaptıktan sonra, 2009'da ezici bir destekle tekrar göreve geldi. Ardından zorla kaybetmeler, yargısız infazlar, halkın susturulması ile suçlanırken, partisi son derece tartışmalı iki seçimle iktidarda kalabildi. Miah'ın sadakati ise, 2009'da Hasina'nın özel danışmanı olarak atanmasıyla ödüllendirildi. Bu durum geniş bir siyasi nüfuz ve güç sağlayan, ancak ayda sadece 1000 dolar ödeyen bir üst düzey hükümet pozisyonu idi. 2018 yılına dek bu görevi sürdürdü ve peşi sıra milletvekili seçildi.Amerika Birleşik Devletleri (ABD) merkezli kaynaklara göre Miah, New York'tayken seminerler ve toplantılar düzenleyerek şehrin Bangladeşli toplumu arasında Hasina'ya destek topladı ancak isminin açıklanmasını istemedi. Ayrıca, ABD ziyaretleri sırasında Hasina'ya şoförlük yaptığı iddia ediliyor. Parti sözcüleri ise, Hasina'nın 1996'da ilk defa başbakan seçilmesinin ardından, resmi olmayan kişisel asistan olarak çalışmak üzere Miah'ın Bangladeş’e geri döndüğünü belirtiyor. Beş yıl sonra, Hasina’nın iktidarı kaybetmesi üzerine Miah, kendisi ve eşinin bir eczanede tezgahtar olarak çalışmak üzere New York'a geri döndü. Fakat ABD'de bulunduğu müddetçe, vatandaşlık da edinmişti. Ancak Bangladeş seçimlerinde hiçbir yabancı vatandaş yarışamaz. Yabancı uyruklu olduğunu gizleyen ve sonradan ortaya çıkan kişinin milletvekilliği ise iptal <a fr-original-style="" href="https://www.justnewsbd.com/en/special-report/news/18734" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">edilir</a>.2014 – 2018 döneminde Miah, konsiyerj hizmeti, açık havuz ve kapalı otopark bulunan bir New York yerleşiminde toplamda 2,4 milyon dolar eden beş ayrı daire satın aldı. Ayrıca yakındaki kooperatif projelerinden 680 bin dolar eden üç kat mülkiyeti daha satın aldı. New York emlak kayıtları, hepsinin nakit para karşılığı satın alındığını gösteriyor. Miah'ın eşi Gulshan Ara Miah da mülk sahibi olarak görünmektedir. 2019 yılında ise Miah, yaklaşık 650 dolar maaş ödeyen bir rol karşılığı milletvekili seçilmesinin ardından 1,2 milyon dolar değerinde müstakil bir ev daha aldı.<a fr-original-style="" href="https://amarmp.com/mp/17989" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Muhammed Abdus Sobhan Miah</a> belki de sıradan bir örnek ancak bu gibi siyasi bağlantılı kişilerin mülk edinimlerinin, taşıdığı rüşvet ve diğer yolsuzluk riskleri nedeniyle kapsamlı incelemeye tabi tutulması gerekir. Ancak pratikte, sistem boşluklarla dolu… Örneğin, ABD’deki finans kuruluşları, kimin kamusal nüfuz sahibi kişi (PEP) olduğu hakkında kendileri karar verir. Paralel şekilde, ABD’de emlak komisyoncularının aklama suçu ile mücadele (AML) mevzuatına uyumlu olmaları bir zorunluluk değildir. Kısacası, yağmalanmış fonların ABD'de kendine kolayca bir yuva bulmasının bir sebebi var.

Bir zamanlar New York'ta taksi şoförü, pizzacı ve eczacı kalfası olarak çalışan Mohammed Abdus Sobhan Miah; Başbakan’ın özel danışmanı olmak üzere Bangladeş'e döndükten sonra, milyonluk şehirde gizlice mülkler edinmeye başladı.

Şeyh Hasina ile ilgili hikayeler