<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2022/11/2/1672135787208.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Medea'ya Göre Ahlak&nbsp;|&nbsp;Kaynak: Tiyatro Dergisi2. Medea’yı anlamak: Medea'ya Göre Ahlak<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? Oyun. Athena Farrokhzad’ın yazdığı Medea’ya Göre Ahlak, Medea miti üzerinden kadın ve ahlak konularını tartışmaya açıyor. Ahlak kavramını bir karakter olarak seyirci karşısına çıkaran ve izleyenleri cevap aramaktan ziyade daha çok soru sormaya davet eden oyunun başrollerinde Şenay Gürler ve Özgün Çoban yer alıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nerede? Nazım Hikmet Kültürevi, Bursa</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne zaman? 31 Ocak</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden gitmeli? Bursa Büyükşehir Belediyesi Kültür Şube Müdürlüğü tarafından “sakıncalı” bulunarak iptal edilen oyun, sansür girişimlerine rağmen Bursa seyircisiyle buluşuyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Not almalı: Bursa’ya gelmeden önce 17 Ocak’ta DasDas'a, 27 Ocak’ta Baba Sahne’ye uğrayacak oyunun biletleri için seni <a fr-original-style="" href="https://bit.ly/3X1uDpV" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">şöyle</a> alalım.</li></ul>

Aposto İstanbul

Bentham, 1789’da Ahlak ve Yasama ilkelerine Giriş adlı başyapıtını yayınladı. Bentham’a göre bütün eylemleri motive eden iki temel evrensel duygu vardır; haz ve acı. İnsanın bütün eylemleri hazza yöneliktir. Bu sebeple insanın eylemlerin iyi ya da kötü olarak değerlendirilmesi aslında kaçınılmaz olarak onların sağladıkları haz ve acıya bağlı olmak durumundadır. Herhangi bir şey zevki en üst düzeye çıkarır ve acıyı en alt düzeye indirdiği takdirde iyidir. Bu yüzden Bentham, mutluluk ve haz bir tutarak mutlu bir yaşamın zevkin acıya ağır bastığı bir yaşam olduğunu iddia etmiştir.Bu açıdan baktığımızda şunu söyleyebiliriz, hakikati bilmenin sana bir faydası yoksa, hakikati bilmenin pek de bir anlamı yok. Hakikat, düşünürken size fayda sağlayan şeydir. Faydası yoksa neden hayatımızı buna adayalım ki? (!) Aslında benzer bir fikir ile Antik Yunan hedonistlerinde de karşılaşılır. Örneğin Aristippos'un temsilcisi olduğu Kirene okulu, mantık ve fizik araştırmaları yerine sadece ahlaki araştırmalara önem verir. "Eylemlerimizin değerini ne belirleyecek?" büyük sorumuz bu.Bentham’ın yeni mutluluk ilkesine göre en çok sayıda insan için en büyük mutluluğu sağlayan şey iyidir. Bu bir çeşit mutluluk hesabıdır.Bentham’a göre, her zaman önemli olan şey temelde toplumun çıkarıdır. Fakat toplumun çıkarını anlamak için öncelikle bireyin çıkarını iyi anlamak gerekir. Çünkü toplum, bireylerden oluşmaktadır ve onu oluşturan bireyler olmadan toplum bir anlam ifade etmez. Fakat bu durum tersine de işler, bireyin hazzı genel toplumda bir hazsızlık yaratıyorsa yine en çok sayıda insan için en büyük mutluluk ilkesine uygun düşmez. Bu açıdan haz veren eylemlerin sonuçlarını yoğunluk, etki süresi, başka bir hazza daha yol açıyor mu gibi ölçütlerle hesaplar. Ve buna mutluluk kalkülüsü adını verir.&nbsp;Böyle söyleyince sanki sadece tatlı yemek, cinsellik, lüks bir eşya almaktan söz ediyormuş gibi gelebilir ama faydacılık en temelde ahlak ve hukuk sisteminin temellerine yönelik akılsal bir açıklama sunar. Hırsızlık yapma, neden? Çünkü çalarak sahip olduğun şey kısa sürede sana haz verse de uzun vadede de genel toplumun refahına ve dönüp dolaşıp senin çıkarlarına da ters düşeceği için uzun vadede hazsızlık yaratır.&nbsp;O halde eğer bir eylem, toplumun mutluluğunu arttırma eğiliminde ise o zaman Bentham'ın faydacılığına uygun bir eylemdir diyebiliriz.&nbsp;Bu açıdan bakıldığında karikatürize etmeden Bentham’ın söylediklerini derinlemesine düşündüğümüzde bunun metafizik bir ahlaka karşı tamamen doğal ve mantıksal bir sistem olduğu görülebilir. Bazen "Tanrı yoksa ahlak yoktur." şeklinde söylemlere rastlıyorum dijital platformlarda. İşte faydacılık, tanrının olmadığı bir dünyada ahlakın tesisi için bir girişimdir, insana doğasına ilişkin oldukça kökten bir yaklaşım sunar. İnsan, diğer tüm hayvanlar gibi, hazzın peşindedir ve acıdan kaçar. Hayvan gibi vurgusunu özellikle yapıyorum çünkü Bentham’ın bu düşüncesi hayvanlarında acı ve haz duygusu olması sebebiyle onu tarihin ilk hayvan hakları savunucularından biri haline getirir.&nbsp;Ne dersin, faydacılık 21.yüzyılda modern toplumsal hayatın hukuktan etiğe siyasetten ekonomiye problemlerini çözmek adına hala geçer bir yol olabilir mi?&nbsp;Gelecek sayıda görüşmek üzere, meraklı kal! - Dilara

Dilozof

En çok sayıda insan için mutluluk!

Bentham ve Faydacılık Felsefesi

<img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-05T15:47:30.316Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İşte haftanın filmleri.08 Nisan Perşembe: 1996 senesinde Rolling Stone muhabiri David Lipsky’nin başarılı romancı David Foster Wallace ile yaptığı beş gün süren röportajı konu eden kurmaca dram Yolun Sonu / The End of the Tour, ikili arasındaki müphem ama gergin <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/films/the-end-of-the-tour" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ilişkiye odaklanıyor.</a> Jason Segel ve Jesse Eisenberg başrollerde. 09 Nisan Cuma: Yanlarında durmayan kovboy babalarının ölüm haberiyle sarsılan Johnny’nin, kız kardeşini bırakıp Los Angeles’a gitmek zorunda kalışını anlatan, Nomadland ile Oscar’a yürüyen Chloé Zhao’nun az bilinen ilk filmi Ağabeylerimin Bana Öğrettiği Şarkılar / Songs My Brothers Taught Me MUBI’ye geliyor. <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/films/songs-my-brothers-taught-me" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kaçırmayın.</a> 11 Nisan Pazar: İstanbul’un kedilerini anlatan ve birçok ülkede gösterim şansı yakalayan Ceyda Torun imzalı belgesel Kedi, aldığı olumlu eleştirilerle de adından söz ettirmişti. Hâlâ görmeyenler için <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/films/kedi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">güzel bir fırsat.</a> 12 Nisan Pazartesi: Éric Rohmer’in Ahlak Hikayeleri serisine dahil olan Maud’daki Gecem / My Night at Maud's; koyu Katolik bir adamın sarışın bir dulla geçirdiği gece boyunca yaşadığı <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/films/my-night-at-mauds" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ikilemler üzerine kurulu.</a> MUBI’de yayınlanacak haftanın diğer filmlerini <a fr-original-style="" href="https://www.tersninja.com/mubi0814nisan2021" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">merak ediyorsanız tıklayın.</a>

Bu Hafta Ne İzlesem?

Etik, felsefenin, insanın oluşturduğu bu değerler evrenini inceleyen, onu "iyi", "kötü" ya da "onaylanabilir", "onaylanamaz" ya da "doğru", "yanlış" biçiminde yorumlayan bir alt dalıdır. Basitçe etik, ahlak konusunda, geçmiş, şu an ya da geleceğe ilişkin karar ve eylemlerin dikkatli ve sistematik bir biçimde değerlendirilmesi ve çözümlenmesi etkinliğidir. Ahlak ise insanların karar verme süreci ve eylemlerinin değersel boyutunu ifade eder. Ahlakın dili ‘haklar’, ‘yükümlülükler’ ve ‘erdemler’ gibi isimler ve ‘iyi’ ve ‘kötü’, ‘doğru’ ve ‘yanlış’, ‘adil’ ve ‘adil olmayan’ gibi sıfatlar içerir. Bu tanımlamalar ışığında, etik birincil olarak bilmekle ilgiliyken, ahlak yapmakla ilgilidir. Aralarındaki yakın ilişki, etiğin, insanların belli bir yönde karar vermesi ya da aksiyon alması için rasyonel bir ölçüt sağlamaya çalışmasına dayalıdır.Etik, insan eylemi ve karar verme sürecinin tüm boyutlarıyla uğraştığı için, birçok alt dalı olan çok geniş ve karmaşık bir çalışma alanıdır. Pekiyi, <a fr-original-style="" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3NvdXJjZT13ZWImbmV3c2xldHRlcj02MDNkMTQyOTZhOTM4MDAwMDdmNTA3M2QmaXNzdWU9NjA0NTEwMDU2YTkzODAwMDA3MGI4YjY3JnN1YnNjcmliZXI9bnVsbCZzdG9yeT02MDRkZWM0ZmE2MGYzMzAwMDdkMzlkOGEmYXV0aG9yPTYwM2QxMWM0NmE5MzgwMDAwN2Y1MDQ3OSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZlbi53aWtpcGVkaWEub3JnJTI1MkZ3aWtpJTI1MkZNZWRpY2FsX2V0aGljcw==" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tıp etiği</a> tam olarak nedir ve bu tür sorularla uğraşan hekimlere nasıl yardımcı olur? Üzerinde uzlaşılan dört temel ilke vardır:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yarar sağlama ilkesi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zarar vermeme ilkesi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Özerkliğe saygı ilkesi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Adalet ilkesi</li></ul>Son zamanlarda tıp etiği, insan haklarındaki gelişmelerden büyük ölçüde etkilenmiştir. Birçok ahlaki geleneğe sahip çoğulcu ve çok kültürlü bir dünyada uluslararası insan hakları sözleşmeleri, tıp etiği için ulusal ve kültürel sınırların ötesinde kabul edilebilir bir temel sağlayabilir. Dahası, hekimler zorunlu göç ya da işkence gibi insan hakları ihlallerinden doğan sağlık sorunları ile uğraşmak durumunda kalabilirler. Paralel şekilde, tıp etiği hukukla da yakın ilişkilidir. Birçok ülkede hekimlerin sağlık hizmeti sunumu ve bilimsel araştırmalarda ortaya çıkan etik sorunlarında nasıl davranmaları gerektiğini belirleyen yasal düzenlemeler vardır. Etik sıklıkla yasalardan daha yüksek davranış standartları belirler ve ender de olsa hekimlerin, ahlaki olmayan eylemlerde bulunmalarını isteyen yasal düzenlemelere uymamalarını gerektirir. Ayrıca yasalar ülkeden ülkeye önemli biçimde farklılık gösterebilirken, etik tüm ülkeler için geçerli değerlere kaynaklık <a fr-original-style="" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3NvdXJjZT13ZWImbmV3c2xldHRlcj02MDNkMTQyOTZhOTM4MDAwMDdmNTA3M2QmaXNzdWU9NjA0NTEwMDU2YTkzODAwMDA3MGI4YjY3JnN1YnNjcmliZXI9bnVsbCZzdG9yeT02MDRkZWM0ZmE2MGYzMzAwMDdkMzlkOGEmYXV0aG9yPTYwM2QxMWM0NmE5MzgwMDAwN2Y1MDQ3OSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cudHRiLm9yZy50ciUyNTJGU1RFRCUyNTJGc3RlZDAxMDIlMjUyRm5lZGlyX3N1LnBkZg==" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">edebilir</a>.Bitirmeden <a fr-original-style="" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3NvdXJjZT13ZWImbmV3c2xldHRlcj02MDNkMTQyOTZhOTM4MDAwMDdmNTA3M2QmaXNzdWU9NjA0NTEwMDU2YTkzODAwMDA3MGI4YjY3JnN1YnNjcmliZXI9bnVsbCZzdG9yeT02MDRkZWM0ZmE2MGYzMzAwMDdkMzlkOGEmYXV0aG9yPTYwM2QxMWM0NmE5MzgwMDAwN2Y1MDQ3OSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0ci53aWtpc291cmNlLm9yZyUyNTJGd2lraSUyNTJGSGlwb2tyYXRfWWVtaW5p" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hipokrat Yemini</a>'ni incelemenizi, bu vesileyle aslında pek çok meslek dalının neden bu tür etik kodlara veya beyanlara ihtiyacı olduğunu düşünmenizi dilerim: "Tıp fakültesinden aldığım bu diplomanın bana kazandırdığı statü, hak ve yetkileri kötüye kullanmayacağıma, hayatımı insanlık hizmetlerine adayacağıma, hastalarımı memnun edeceğime, insan hayatına mutlak surette saygı göstereceğime, mesleğim dolayısıyla öğrendiğim küçük sırları saklayacağıma, hocalarıma ve meslektaşlarıma saygı ve sevgi göstereceğime dil, din, milliyet, cinsiyet, takım, ırk ve parti farklarının görevimle vicdanım arasına girmesine izin vermeyeceğime, mesleğimi dürüstlükle ve onurla yapacağıma namusum ve şerefim üzerine yemin ederim." Öyleyse, 14 Mart Tıp Bayramı kutlu olsun!

Ahlak ile ilgili hikayeler