<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünyada neler oluyor?</h2>Avrupa Birliği'nin Dışişleri ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, birliğin ortak savunma stratejisi oluşturmaya yönelik toplantısının ardından Avrupa ordusu kurmakla ilgilenmediklerine açıklık getirdi. Borrell, bir ordudan ziyade birliğin kriz anında görevlendirebileceği 5 bin askerin hazır hâlde bulunacağını duyurdu.&nbsp;Birliğin ortak tatbikatlar düzenleyeceğini bildiren Borrell, tatbikatlara ilişkin detaylar verdi. Borrell, üye ülkelerin kendi ordularının katılım sağlayacağı tatbikatlarda orduların iş birliği içinde çalışacağını ancak ortak bir ordu mekanizması olmayacağını kaydetti. Borrell,&nbsp;"NATO&nbsp;hâlâ Avrupa'nın savunmasında bir köşe taşı."&nbsp;şeklinde konuştu.ABD Başkanı&nbsp;Joe Biden, Rusya'nın Ukrayna'da kimyasal ya da biyolojik silahlar kullanma olasılığının arttığını söyledi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ukrayna'da son durum: Ukrayna'nın başkenti Kiev'in yakınlarındaki Borispil şehrinde yaşayanlara bölgeyi terk etmeleri çağrısı yapıldı. Şehrin belediye başkanı Volodimir Borisenko, "Sivil nüfusa akıllı davranmaları, çağrı merkezimize ulaşmaları ve fırsat bulur bulmaz şehri terk etmeleri çağrısında bulunuyorum."&nbsp;diye konuştu. Harkov şehrinde yaklaşık 1.000 binanın yıkıldığı açıklandı. Şehirde en az 500 sivilin hayatını kaybettiği öğrenildi.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye'de neler oluyor?</h2>Kur korumalı mevduat sisteminde&nbsp;yurt içi bireyler için süre kısıtlaması kaldırıldı. Yapılan değişiklikle birlikte kur korumalı mevduata geçmek için bireylerin döviz hesaplarının 21 Aralık 2021'den önce açılmış olması zorunluluğunun bulunmadığı açıklandı.&nbsp;Et ve Süt Kurumu kırmızı et fiyatlarına %48 zam yaptı. Yeni zamla 1 kilogram kıymanın fiyatı 56 liradan 83 liraya çıkarken kuşbaşının fiyatı 62,5 liradan 92 liraya yükseldi.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücrette ikinci zam konusunu "Bugünlerde yeniden asgari ücret tartışmalarını anlamlı bulmuyorum. Çünkü gerekeni enflasyon farkıyla yaptık."&nbsp;şeklinde değerlendirdi.

Aposto Gündem

Günün öne çıkan gelişmeleri

• ABD merkezli düşünce kuruluşu <a fr-original-style="" href="https://www.csis.org/analysis/europes-high-end-military-challenges-future-european-capabilities-and-missions" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi</a> (CSIS), NATO’nun kuvvetli ordularına sahip Birleşik Krallık ve Fransa gibi devletlerin bile ABD’nin büyük yardımı olmadan birçok askerî görevi yerine getirmekte zorlanacağını ve teknik pek çok konuda yetersiz kalacağını öne süren rapor yayımladı. Bu görevler içinde Çin, Rusya ve İran’a karşı yapılabilecek harekatlar sayıldı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/10/4/1637249301365.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Avupalı askerler" ratio="1.69" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Daily Express<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Avrupa ülkelerinin deniz ve hava güçlerinin yetersizlikleri sebebiyle Hint - Pasifik bölgesinde çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabileceği ifade edildi. ABD askerî yardımı olmadan sadece savaşçı olmayanların tahliyesi, barışı koruma, insani yardım, güvenlik gücü yardımı, uyuşturucu ile mücadele, terörle mücadele hava ve deniz devriyesi görevlerini yerine getirebileceği vurgulandı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Anıl Tuncer'in gazeteci Ceyda Karan ile konuşarak hazırladığı "Avrupa ordusu mümkün mü?" yazısını <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/617ba8e2746c7600079c1ef8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan okuyabilirsiniz</a></li></ul>

Spektrum

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borrell'in, "Avrupa tehlike altında" mesajıyla acil müdahale ekibi de dâhil olmak üzere birliğin yurt dışında ortak askerî harekât yürütmesine olanak tanıyacak askerî bir doktrin hazırladığı ve Komisyon'a sunacağı öğrenildi.Avrupa Birliği (AB) dışişleri ve savunma bakanlarının nihai belge üzerinde anlaşma sağlamak için mart ayında bir araya geleceği açıklandı.Neden önemli? Borrell'in hamlesi, "Avrupa ordusu" kurulmasına yönelik tartışmaları yeniden alevlendirdi. ABD'nin Afganistan'dan ani bir şekilde çekilmesinden sonra başlayan tartışmalar, Avrupa'nın NATO dışında özerk bir savunma gücüne ihtiyacı olduğuna ilişkin söylemleri de güçlendirdi.Arka plan:&nbsp;Borrell, geçtiğimiz aylarda da Avrupa ülkelerini "müdahale gücü"&nbsp;kurmaya davet etmişti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron,&nbsp;Avrupa'nın stratejik özerkliğinin savunucusu olmuş; birliği "ABD'nin gölgesinden çıkmaya" çağırmıştı. Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel birliğin askerî savunmasını geliştirmenin Avrupa'nın geleceği için önemli olduğunu söylemişti. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen&nbsp;da AB'nin NATO'dan bağımsız hareket edecek bir ordu kurmasının zamanının geldiğini ifade etmiş ve birliğin bu konuda adım atmak için "ortak bir siyasi bir iradeye" sahip olması gerektiğini dile getirmişti.&nbsp;Dönüm noktası: Afganistan'ın bölünmesi ve kontrolün Taliban'ın eline geçmesinden sonra Avrupa ülkeleri NATO'nun yönlendirmesi doğrultusunda ülkeden çekildiklerini; kendilerine söz hakkı tanınmadığını iddia etti. Bu iddia aynı zamanda ülkeden kaçan Afgan göçmenlerin sığınma aramak için Avrupa'ya gelebileceği ve birliğin yeni bir insani krizle karşı karşıya kalabileceğine yönelik beklentileri de pekiştirdi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden ihtiyaç duyuluyor?</h2>Rusya tehdidi: Macron'un bir Avrupa ordusu kurulmasına ilişkin arzusu yeni değil. Fransa Cumhurbaşkanı daha önce de Rusya'nın Avrupa için bir tehdit olabileceğini ve birliğin kendini savunabilmesinin şart olduğunu ileri sürmüştü. Son günlerde Polonya ve Belarus arasında yaşanan gerginlik de Macron'un söylemlerini tekrar akıllara getirdi. İki ülke sınırında bekleyen göçmen topluluğu, bölgedeki sıcak atmosferi artırdı. Polonya sınırdaki asker sayısını dün 17 bine çıkardığını açıkladı. Rusya, Belarus hava sahasına iki bombardıman uçağı yolladı. Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, sınırda yaşanan krizden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i sorumlu tuttu.&nbsp;Dünya gücü:&nbsp;AB’nin askerî gücünü ABD'den alması da birliğin bir orduya ihtiyacı olduğuna ilişkin görüşleri yeniledi. Armin Laschet, Avrupa'yı güçlendirme işini "Amerikalılara" bırakmak istemediğini söyledi. Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer ise, ABD'yle eş değer olabilecek bir güvenlik stratejisi oluşturabileceklerini; ancak bunun ayrı bir ordu kurmayı gerektirmediğini belirtti.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gerçekçi değil mi?&nbsp;</h2>Bütçe meselesi: Ordunun kurulması ihtimali, bütçelendirilmesi konusunu da gündeme getiriyor. Birlik, Avrupa Savunma Fonu için 2027 yılına kadar 9 milyar dolardan fazla para harcamayı kabul etse de ülkelerin bu alandaki harcamalarını da artırmaları gerektiği söyleniyor. AB ülkelerinin savunmaya yönelik harcamaları 2019'da %1,2, ABD'nin ise %3,4 olarak kaydedilmişti; bu sebeple orduyu finanse etmek için gerekli miktarın siyasi gerçeklikle bağdaşmadığı da belirtiliyor. Gazeteci Ceyda Karan da bütçenin önemli bir sıkıntı olduğu görüşünü savunuyor. Karan, AB'nin NATO'yla ilgili bütçelerini de sınırlandırmaya çalıştığını; ordu için en büyük engellerden birinin finansman olduğunu düşünüyor.&nbsp;Birlik içindeki çatışma:&nbsp;Başta Polonya olmak üzere birçok Avrupa ülkesinin ordu kurulması fikrine sıcak bakmadığı ifade ediliyor. Avrupa ordusunun NATO'nun varlığını tehlikeye atacağı endişesinin de yaygın olduğu görüşü hâkimiyetini koruyor. AB'nin kendi arasındaki anlaşmazlıkları da ordu kurulması için gerekli siyasi zeminin hazırlanmasının önünde engel teşkil ediyor. Belarus'a yönelik yaptırımlar, Polonya sınırındaki göçmen krizi, birliğin Polonya ve Macaristan gibi ülkelerle insan hakları temelli konularda anlaşmazlığa düşmesi, Avrupa'da Angela Merkel sonrası yaşanan lider boşluğu da von der Leyen'ın "ortak akılla" hareket etme çabasını baltalıyor.&nbsp;

Avrupa ordusu: Hayal mi, gerçek mi?

Avrupa Birliği’nin kuruluşundan bu yana zaman zaman gündeme gelen "Avrupa ordusu"&nbsp;fikri genelde halının altına süpürülüyor.Şimdiyse Avrupa ordusu tartışmaları, NATO’nun Afganistan’dan çekilmesi ve ABD’nin Fransa’yı atlatıp Avustralya ve Britanya ile AUKUS paktını kurmasıyla yeniden alevlendi. ABD’nin Afganistan’dan müttefiklerine sormadan çekilmesi AB’nin tek başına yetersizliğini ortaya çıkarmıştı.AUKUS meselesiyse, Avrupa ordusu fikrinin en hararetli savunucusu olan Fransa'yı "ihanete uğradık" söylemlerine itip onu daha da cesaretlendirdi. Konu, AB ülkelerinin savunma bakanlarının toplanacağı 16 Kasım’daki zirvede de konuşulacak.Transatlantik ilişkilere eski ABD Başkanı Trump’la verilen arada ciddi çatlaklar oluşmuştu. Trump’ın AB'nin kilit ülkelerine tutumu tepki çekmiş, bu dönemde Avrupa ordusu meselesi çok sık duyulmuştu. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, 2019 yılında "NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti" derken, AB’yi yönlendiren isim olan Merkel de Avrupa’nın kendi ordusunu kurması gerektiğini dillendirmişti.Ama Trump devrinin kapanıp Biden’la ABD’nin "dünya liderliğine geri dönme" iddiasının ortaya çıkmasıyla işler -bazı sorunlar devam etse de- değişti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">En büyük engel AB</h2>Ancak Avrupa ordusunun önündeki en büyük engeli AB'nin kendisi oluşturuyor. Olası askerî operasyonlar bir yana, daha küçük ve önemsiz görülen krizlerde bile AB ülkeleri siyasi farklılıklar ve değişen öncelikler nedeniyle bir bütün olarak karar almakta birçok kez zorlandı. Askerî açıdan da bakarsak bu tarz birlikler genişledikçe ortak çıkar tanımları hasar görüyor. Problem çıktığı zaman da hedeflenen politikalar istendiği gibi gitmiyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ceyda Karan: Fikir gerçekçi değil</h2>Bu konuyla ilgili olarak konuştuğum dış politika uzmanı gazeteci Ceyda Karan, Avrupa ordusu fikrinin gerçekçi olmadığı görüşünde. Karan, ülkelerin çıkarları arasındaki farklılıkların NATO içinde daha çabuk dengelendiğini vurgularken "NATO, Avrupa’daki iktidarların ABD şemsiyesi altında değerleri bahane ederek 'mutlu mesut' bir şekilde toplandıkları bir yapı. Böylesine bir yapı içinde ayrıca bir Avrupa ordusunu konumlandırmak kısa vadede pek olası değil'' görüşünü savundu.Karan’a göre en büyük sorunlardan birisi de para: "Zaten AB ülkeleri NATO’yla ilgili bütçelerini sınırlı tutmaya çalışıyor. Yeterince katkı yapmıyorlar. Trump’la da en büyük problem buydu. Trump "kesenin ağzını açın" dedi ve hatta sözünü dinletti. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg de bu soruna vurgu yapıp "Zaten bütçede sıkıntı yaşıyoruz, kaynakları bölmek sıkıntı yaratır."&nbsp;demişti.’’<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">NATO çerçevesi dışına çıkmaya izin verilmez</h2>ABD’nin Pasifik’e kaymasının getirdiği tartışmaların da Avrupa ordusu tartışmalarını hareketlendirdiği biliniyor. Ancak Ceyda Karan, "dünya jandarması" NATO’nun Çin’e yönelme olsa bile Avrupa’yı merkezlikten çıkarmayacağı görüşünde: "Dünya jandarması NATO’nun en önemli coğrafyası Avrupa. Bütün gücünü oradan alıyor. Çin’e yönelse bile burayı merkez olarak tutar. Bu sebeple NATO çerçevesi dışına çıkılmasına zaten izin vermezler. Buna ne ABD izin verir ne de NATO bürokrasisi. Bu bir hayal.’’<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Ancak özerklik"</h2>Avrupa ordusu fikrinin başını çeken Fransa’nın zamanında NATO’nun askerî kanadında yer almamayı seçtiğini hatırlatan Karan, "o dönemler artık geçti"&nbsp;ifadesini kullandı. Karan, Fransa’daki neoliberal Macron çizgisinin NATO çerçevesinin dışına çıkılmamasının garantisi olduğunu söyledi: "Avrupa ordusu fikri Fransa üzerinden ısıtılıyorsa da yaşanan pürüzler Avrupa ordusu kurulmasına yetmez.’’Ceyda Karan, son olarak Avrupa’da acil müdahale gücü oluşturulması gibi fikirlerin tartışılabileceğini ancak tartışmaların "stratejik özerklik"&nbsp;konusunu aşamayacağını söyledi. Karan’a göre ABD’nin Çin’e karşı jandarmalığını sıkılaştırmasıysa bu tartışmaları hızlandırabilir.Neticede, yakın gelecekte gerçekleşmesi mümkün görünmeyen Avrupa ordusu hayali, uzun süre tartışılacak gibi görünüyor.

Avrupa ordusu ile ilgili hikayeler