Teknolojik gelişmeler her zaman sanat ve tasarımda yeni gelişmelere yol açmıştır. Çağlar boyunca sanatçılar her zaman yeni imgeler yaratmanın ve dünyayı nasıl gördüklerini ifade etmenin yeni yollarıyla ilgilendiler.Sanatçılar tarafından kullanılan en eski analog optik cihazlardan üçü, fotoğraf ve animasyonun öncülleri olan camera obscura ve camera lucida'dır.Klasik zamanlardan beri kullanılan bir cihaz olan camera obscura, tüm odayı kaplayabilen bir iğne deliği kamerasıydı. Sanatçılar bir sahneyi bir yüzeye yansıtmak için bu kamerayı kullandılar. Fotoğraf makinesi işte tam da buradan yola çıkılarak geliştirildi. Camera Obscura'nın nasıl çalıştığını görelim:<img src="https://images.aposto.com/2023/5/6/1687011865787.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.97" width="550" alt="Camera Obscura" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Camera lucida ise sanatçının çizim yüzeyine bakıp aynı anda önündeki sahneyi görmesini sağlayan, içinde ayna veya prizma bulunan bir cihaz olarak tanımlayabiliriz. Sanatçının perspektifi ve oranları daha doğru çizmesini sağlamakla mükellef olan Camera lucida'lar bugün hâlâ mevcuttur, ancak cihazın ilk patentinin alındığı 1800'lerin başındaki kadar popüler değiller elbette.<img src="https://images.aposto.com/2023/5/6/1687011918294.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.00" width="550" alt="Camera Lucida" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Metin ve görüntülerin kitlesel olarak yeniden üretilmesini ve yayılmasını daha erişilebilir hale getiren &nbsp;paradigma değiştiren, dijital öncesi bir teknoloji olan matbaayı da unutmamalıyız. Matbaacılık, baskı resim, illüstrasyon, kitap tasarımı ve grafik tasarım gibi yeni sanatsal ifade biçimlerine yol açtı. Bana interneti hatırlatıyor :)&nbsp;Sözün özü; bugünün dünyasında kıyasıya rekabet içinde olan yapay zekâ şirketleri ve girişimleri, sanatı da sanatçıyı da büyük ölçüde etkileyecektir. Bunun zaten örneklerini görmeye başladık bile. Sanat-sanatçı ilişkisi gibi iş ve işçi kavramları da yapay zekâdan nasibini alacaktır. Her şey kötü olacak demiyorum. Bazı gelişmeler çok iyi olacak, bazılarına ise çok geç alışacağız diyorum. Tabi bu benim görüşüm. Fikirlerini benimle de paylaşırsan çok sevinirim!Bir sonraki yazıda buluşuncaya dek kendine çok iyi bak, hoşça kal!

Yıldızlı Bir Hikâye

1950’li yıllardan itibaren sanatçılar bilgisayar sanatını kullanmaya başladılar.

Teknoloji, Sanatı Nasıl Etkiledi?

En sevdiği konular şehir hayatından kesitler, Şark halılarıyla, incilerle, türbanlarla dolu değerli iç mekanlar ve elbette insanlardı.Fakat Jan Vermeer portre ressamları gibi betimlemez insanlarını. Resimlerinde her şey adeta natürmordun parçası gibidir, bütün öğeler kıymetli aranjmanın içinde erir. İnsanlar sanki çevrenin demirbaşıdır.Ressamlığı çok özenerek yapan Vermeer, yılda iki resimden fazlasını yapmazdı. Bunun yanı sıra sanat taciri ve uzmanı olarak da ün yapmıştı.Aşağıda gördüğümüz “Beyefendi ve Hanımefendi Şarap İçiyor” adlı kompozisyonun tipik özelliklerini tanıyalım.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/5/1680856970505.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.16" width="550" alt="Hanımefendi ve Beyefendi Şarap İçiyor-Jahn Vermeer" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Vermeer’in resim tekniğinin tipik bir özelliği kuvvetli kontrastlarıdır: Elbisenin kırmızılığı, kadının başörtüsünün beyazlığı ile zıtlık içinde; adamın siyah şapkası gri duvarın önündedir. Vermeer, bir “Camera Obscura” kullanarak perspektifte hataların önüne geçiyor ve bu sayede fazla gerçekçi mekanlar yaratabiliyordu.Ancak Beyefendi ve Hanımefendi Şarap İçiyor&nbsp;resmi motif açısından da örnek karakterdir çünkü Vermeer’in çoğu resminde olduğu gibi bu resimde de salt gözle görülenin ötesinde, daha derinlerde, ahlaki bir boyutu vardır. Bu boyutu ya da mesajı ancak resmin içinde gizlenmiş bazı ipuçlarının izini sürerek kavrayabiliriz. Bu resim, şaibeli bir aşk ilişkisini gözler önüne sermektedir.Genç kadın elindeki kadehi yüzüne yaklaştırarak karşısında gözlerini kendisine dikmiş bekleyen adamın bakışlarından kurtulmaya çalışır gibidir. Odağımızı adama çevirdiğimizde elinde kadeh görmeyiz ve kadının kadehini yeniden doldurmak üzere emre amade beklemektedir. Sanki amacı kadını sarhoş etmek ve bu durumdan yararlanmaya çalışmaktadır.Vermeer resimlerindeki insanlarla izleyicinin arasına mutlaka belli bir mesafe koyar. Onun figürleri resmin genellikle ortasında yer alırlar ve kenarlara hiç değmezler. Böylece seyreden gözle yakın bir temas kurmaktan kaçınmış olurlar.Aynı durum Resim Sanatı&nbsp;için de geçerlidir. Bu da Vermeer’in gizlerle dolu resim dilinin ve motif seçiminin iyi bir örneğidir. Poz veren model, Tarih’in esin perisi Clio’dur. Vermeer bu resmiyle, sanatçının konularını tarihten seçmesi gerektiğini söyler. Nitekim zamanında tarihsel resimler, resim sanatının en yüce örneklerinden sayılmakta ve oldukça yüksek değer görmekteydi.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/5/1680857061406.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.85" width="550" alt="Resim Alegorisi-Jan Vermeer" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Son olarak Dantelci Kadın&nbsp;resmi ise Vermeer’in nokta boyama tekniğine iyi bir örnek oluşturur. Bu tekniği sonraları izlenimciler tam olgunluğa ulaştıracaklardı. Elbisenin beyaz yakasında ve kadının elindeki işin üzerinde boya damlalarını oldukça iyi görebiliyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/5/1680857117744.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.83" width="550" alt="Dantelci Kadın-Jan Vermeer" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bir önceki sayıda da bahsettiğim gibi savaşlar, ekonomik oynamalar, pandemiler ve daha nice toplumsal olay sanatı doğrudan veya dolaylı bir şekilde etkiler. Hiçbir olguyu birbirinden bağımsız bir şekilde düşünemeyiz.Bir sonraki buluşmamıza dek kendine çok iyi bak!

Camera Obscura ile ilgili hikayeler