<div data-message-author-role="assistant" data-message-id="703814af-dbbe-4b02-a8be-3464469ca8e4" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zorlu müzakerelerin ardından Azerbaycan'ın gelecek yılki iklim zirvesine ev sahipliği yapmasına <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/environment/2023/dec/09/azerbaijan-host-cop29-fraught-negotiations" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">karar verildi</a>. Rusya’nın AB ülkelerini, Azerbaycan ile Ermenistan’ın ise birbirlerini engellemesi sonucu ortaya çıkan belirsizlik, Ermenistan’ın adaylıktan çekilmesiyle sona erdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tepkiler:&nbsp;Fosil yakıt çıkarlarının iklim zirvelerini kısmen ele geçirdiği algısı da göz önünde bulundurulduğunda haber, iklim aktivistleri tarafından endişeyle karşılandı.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sivil toplum örgütleri, Azerbaycan’ın insan hakları konusunda kötü bir sicile sahip olduğunu belirtiyor.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Güncel durum: Azerbaycan’ın GSYİH’sının neredeyse yarısını ve geçen yılki ihracat gelirinin %92,5’ini petrol ve gaz üretimi oluşturuyor.</li></ul></div>

Angst

Özgürlük Endeksi’ne göre "özgür olmayan" ülkeler arasında listelenen ülke, siyasi haklar ve sivil özgürlüklerde 100 üzerinden 9 puan aldı.

Azerbaycan, COP29’a ev sahipliği yapacak

• Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ülkenin güneyindeki Mıkolayiv ve Odessa kentlerini ziyaret etti. Zelenski, "Güneyden asla vazgeçmeyeceğiz, bize ait olan her şeyi geri alacağız" dedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Savaş yıllarca sürebilir: NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna'da devam eden savaşa ilişkin "Savaşın yıllarca devam edebileceği gerçeğine kendimizi hazırlamalıyız. Ukrayna'yı desteklemeye devam etmeliyiz." ifadelerini kullandı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Almanya Başbakanı&nbsp;Olaf Scholz, Ukrayna ve Balkan ülkelerinin AB üyeliğine ilişkin "AB, genişlemeye kendisini hazırlamalı. Bunun için yapılarını ve karar alma süreçlerini modernize etmeli." dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, AB'den Ukrayna’nın adaylık statüsüne ilişkin gelecek haberle gerçekten tarihi bir haftaya başladıklarını ve bu süreçte Rusya'nın saldırılarını artırmasını beklediklerini belirtti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Savaş suçu: AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, tahılın ihracatının engellemesinin "savaş suçu" olduğunu söyledi ve "Rusya'yı (Ukrayna) limanlarındaki blokajı kaldırmaya çağırıyoruz. Dünyanın geri kalanında insanlar açlık çekerken milyonlarca ton buğdayın Ukrayna'da bloke edilmesi düşünülemez" dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yeni yaptırımlar: İskandinavya ve Doğu Avrupa'daki ülkeler başta olmak üzere birçok AB üyesi ülkenin Rusya'ya yeni yaptırımlar uygulamak ve Ukrayna'ya silah desteğini artırmak için çalışma yaptıkları açıklandı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Savaş uyarısı: Sürgün edilen Rusya vatandaşı oligark Mihail Hodorkovski, Putin için "Eğer Ukrayna'da kazanırsa NATO'ya savaş açacak. Ve sonunda da o savaşı kaybedecek." dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Harkov Valisi&nbsp;Oleh Synegubov, Rusya ordusunun Ukrayna'nın Harkov bölgesine bombardıman düzenlediğini, saldırıda en az 15 sivilin hayatını kaybettiğini aktardı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">&nbsp;<a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?q=https://link.aposto.com/click?uri%3DaHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/aXNzdWU9NjJiMTlkN2VjY2E2YmYwMDA2ZjkxZDUwJnB1Ymxpc2hlcj01ZWQzZWNkNmM1YTg2Y2NkMWUyNGNhNGEmbmV3c2xldHRlcj01ZTJlMGYxMmQzNjJjMjBiYjljOTUxOTAmc3Vic2NyaWJlcj01ZTM3Zjg4ZGQzN2M4MjIzNjkxNmE3Mjgmc291cmNlPWVtYWlsJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5iYmMuY29tJTI1MkZ0dXJrY2UlMjUyRmhhYmVybGVyLWR1bnlhLTYxODgwNTI1&source=gmail&ust=1655981731839000&usg=AOvVaw1PUsUyENCwW6PJyuA4FMsg" fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/aXNzdWU9NjJiMTlkN2VjY2E2YmYwMDA2ZjkxZDUwJnB1Ymxpc2hlcj01ZWQzZWNkNmM1YTg2Y2NkMWUyNGNhNGEmbmV3c2xldHRlcj01ZTJlMGYxMmQzNjJjMjBiYjljOTUxOTAmc3Vic2NyaWJlcj01ZTM3Zjg4ZGQzN2M4MjIzNjkxNmE3Mjgmc291cmNlPWVtYWlsJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5iYmMuY29tJTI1MkZ0dXJrY2UlMjUyRmhhYmVybGVyLWR1bnlhLTYxODgwNTI1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Luhansk Valisi Sergiy Hayday</a>, Rusya ordusunun Ukrayna'nın doğusundaki Severodonetsk şehrinin kontrolünü ele geçirmek üzere olduğunu söyledi. Hayday, Ukrayna askerlerinin Azot kimya tesisinde direnmeye devam ettiğini belirterek "Ancak şehrin düşmesi yakın"&nbsp;dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gıda krizi desteği:&nbsp;AB, kıtlıkla savaşan ülkelerin Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle artan gıda krizini atlatmasına destek olmak amacıyla 6o0 milyon avroluk destek sözü verdi. Destekte Afrika, Karayipler ve Pasifik ülkeleri için 150 milyon avro, insani yardım ve sürdürülebilir gıda üretimini artırmak için 350 milyon avro yer <a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?q=https://link.aposto.com/click?uri%3DaHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/aXNzdWU9NjJiMTlkN2VjY2E2YmYwMDA2ZjkxZDUwJnB1Ymxpc2hlcj01ZWQzZWNkNmM1YTg2Y2NkMWUyNGNhNGEmbmV3c2xldHRlcj01ZTJlMGYxMmQzNjJjMjBiYjljOTUxOTAmc3Vic2NyaWJlcj01ZTM3Zjg4ZGQzN2M4MjIzNjkxNmE3Mjgmc291cmNlPWVtYWlsJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hbGphemVlcmEuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkYyMDIyJTI1MkY2JTI1MkYyMSUyNTJGZXUtdm93cy02MDBtLWV1cm9zLWZvci1hZnJpY2EtYW5kLW90aGVycy1vbi1mb29kLWNyaXNpcw%3D%3D&source=gmail&ust=1655981731839000&usg=AOvVaw0BEDRRDZ2ni7GHUoNQepSc" fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/aXNzdWU9NjJiMTlkN2VjY2E2YmYwMDA2ZjkxZDUwJnB1Ymxpc2hlcj01ZWQzZWNkNmM1YTg2Y2NkMWUyNGNhNGEmbmV3c2xldHRlcj01ZTJlMGYxMmQzNjJjMjBiYjljOTUxOTAmc3Vic2NyaWJlcj01ZTM3Zjg4ZGQzN2M4MjIzNjkxNmE3Mjgmc291cmNlPWVtYWlsJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hbGphemVlcmEuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkYyMDIyJTI1MkY2JTI1MkYyMSUyNTJGZXUtdm93cy02MDBtLWV1cm9zLWZvci1hZnJpY2EtYW5kLW90aGVycy1vbi1mb29kLWNyaXNpcw==" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">alıyor.</a></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rusya'dan Litvanya'ya uyarı:&nbsp;Litvanya, Ukrayna'yı işgali nedeniyle AB tarafından Rusya'ya uygulanan yaptırımlar kapsamında Rusya'nın Kaliningrad demiryolunu kullanmasını yasakladı. Buna karşılık Rusya'dan bir yetkili, Litvanya'yı "ciddi" sonuçlar konusunda uyararak Rusya'nın "bu tür düşmanca eylemlere kesinlikle yanıt vereceğini" <a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?q=https://link.aposto.com/click?uri%3DaHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/aXNzdWU9NjJiMTlkN2VjY2E2YmYwMDA2ZjkxZDUwJnB1Ymxpc2hlcj01ZWQzZWNkNmM1YTg2Y2NkMWUyNGNhNGEmbmV3c2xldHRlcj01ZTJlMGYxMmQzNjJjMjBiYjljOTUxOTAmc3Vic2NyaWJlcj01ZTM3Zjg4ZGQzN2M4MjIzNjkxNmE3Mjgmc291cmNlPWVtYWlsJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5iYmMuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkZ3b3JsZC1ldXJvcGUtNjE4Nzg5Mjk%3D&source=gmail&ust=1655981731839000&usg=AOvVaw1VsQxYrpTh_qTps_UOqwKT" fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/aXNzdWU9NjJiMTlkN2VjY2E2YmYwMDA2ZjkxZDUwJnB1Ymxpc2hlcj01ZWQzZWNkNmM1YTg2Y2NkMWUyNGNhNGEmbmV3c2xldHRlcj01ZTJlMGYxMmQzNjJjMjBiYjljOTUxOTAmc3Vic2NyaWJlcj01ZTM3Zjg4ZGQzN2M4MjIzNjkxNmE3Mjgmc291cmNlPWVtYWlsJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5iYmMuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkZ3b3JsZC1ldXJvcGUtNjE4Nzg5Mjk=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söyledi.</a></li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/5/5/1656029186139.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.67" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">The Guardian

Spektrum

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali başta Doğu Avrupa ve İskandinav ülkeleri olmak üzere tüm Avrupa’da güvenlik endişelerini artırdı. Başta Almanya olmak üzere AB’nin güvenlik ve savunma alanlarında kendi kendine yeterli, gerektiğinde askeri operasyonlar yapabilen <a fr-original-style="" href="https://www.project-syndicate.org/commentary/geopolitical-europe-responds-to-russias-war-by-josep-borrell-2022-03" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">jeopolitik bir aktöre</a> dönüştüğü yorumları ağırlık kazandı.Bu süreçte AB ve NATO, beklentilerin ötesinde bir uyum ve birliktelik göstererek Rusya’ya karşı Ukrayna’nın yanında yer aldı. Bir yandan Ukrayna’ya askeri ve maddi yardımlar gönderilirken diğer yandan Rusya’ya hemen hemen her alanda ağır yaptırımlar uygulandı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İsveç ve Finlandiya'nın üyelik başvurusu</h2>Ukrayna’nın işgali, başta Rusya’nın sınır komşusu olan Finlandiya olmak üzere İskandinav ve Baltık ülkelerini alarma geçirerek güvenlik önlemlerini artırmalarına neden oldu. İsveç ve Finlandiya, Rusya’nın çevre ülkeler üzerinde oluşturduğu güvenlik tehdidi nedeniyle tarafsızlık politikalarından vazgeçerek NATO’ya üye olma konusundaki isteklerini belirttiler. Ukrayna’nın işgali ile güçlü bir birliktelik imajı sergileyen NATO, İsveç ve Finlandiya’nın üyelik taleplerinin memnuniyetle karşılanacağını belirtti. Her iki ülkenin de önümüzdeki bir hafta içerisinde NATO’ya resmi üyelik konusunu parlamentolarında oylamaları bekleniyor. Resmi üyelik başvurusu yapılması durumundaysa NATO’nun hızlı aksiyon olarak başvuruları kabul edeceğine kesin gözüyle bakılıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Rusya'nın tehditleri</h2>SSCB’nin dağılmasından bu yana, NATO genişlemesini bir güvenlik tehdidi olarak gören Rusya ise İsveç ve Finlandiya’nın üyelik taleplerine tehditkâr açıklamalar yaparak tepkisini gösterdi. Finlandiya cumhurbaşkanı ve başbakanının ortak bir açıklama yaparak üyelik başvurusunun kısa zamanda gerçekleştirileceğini açıklamasının üzerine Kremlin’den sert tepkiler geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada “Rusya, ulusal güvenliğine yönelik tehditleri bertaraf etmek için askeri-teknik alanda misilleme adımları atmak zorunda kalacaktır.” <a fr-original-style="" href="https://www.politico.eu/article/russia-threaten-military-technical-retaliation-finland-nato-bid/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ifadelerini kullandı.</a> Rusya daha önce de NATO’nun Rusya sınırlarına doğru genişlemesi halinde nükleer silahlar da dahil olmak üzere her türlü önlemin alınabileceğini dile getirmişti.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Birleşik Krallık ile güvenlik anlaşması</h2>İsveç ve Finlandiya, NATO’ya üyelik taleplerine ek olarak geçtiğimiz günlerde Birleşik Krallık ile bir “<a fr-original-style="" href="https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/uk-security-deal-finland-sweden-b2076987.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">güvenlik anlaşması</a>” imzaladılar. Söz konusu anlaşma ile, taraf ülkelerden birinin saldırıya uğraması halinde diğer ülkelerin her türlü askeri yardımda bulunacağı taahhüt edildi. Söz konusu anlaşma, İskandinav ülkelerinin savunma önlemlerini artırmasına ek olarak Birleşik Krallık'ın işgalin başından beri takip ettiği aktif dış politika stratejisini de bir kez daha gündeme getirdi.&nbsp;Başta enerji ve finans olmak üzere Rusya’ya ağır yaptırımlar uygulanması konusunda Birleşik Krallık aktif bir siyaset izleyerek AB’yi bu konuda harekete geçiren ülkelerden birisi olmuştu. Ukrayna’ya ağır silah yardımı yapılması ve maddi destek gönderilmesinde de öncü bir rol üstlendi. Başbakan Boris Johnson her ne kadar iç politikada güçlü bir durumda olmasa da dış politikadaki lider rolüyle dikkat çekiyor. İsveç ve Finlandiya ile imzalanan güvenlik anlaşması da Birleşik Krallığın Brexit sonrası daha bağımsız bir dış siyaset izlediğininin ve dünyadaki lider rolüne tekrar yükselmeye başladığının kamuoyuna sergilenmesi olarak yorumlanıyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">NATO'nun genişlemesi ve Birleşik Krallık'ın Brexit sonrası dış politikasını daha kapsamlı ele alacağımız yazıyı önümüzdeki hafta politika yayınımız <a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/spektrum" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Spektrum</a>'da okuyabilirsiniz.</blockquote>

Aposto Gündem

NATO, Kuzeye Doğru Genişleyecek mi?

Bu ay başında Avrupa Komisyonu, Küresel Geçit diye tercüme edilebilecek Global Gateway projesini açıkladı. 2021-2027 arasında 300 milyar avro tutarında dev bir yatırımı hedefleyen Global Gateway, AB’nin Çin’in Kuşak ve Yol projesine yanıtı olarak değerlendiriliyor.Çin, çoğu gelişmekte olan ülkelere büyük altyapı yatırımları gerçekleştirerek, kara ve deniz yoluyla tüketim merkezlerine hızlı ulaşım sağlamayı planlıyor. 2014’te ilan edilen proje dört nala sürüyor. Birçok ülkeyi borç batağına sokması ve Çin’in etkinliğini artırması sebebiyle eleştirilen bu Yeni İpek Yolu’na karşı AB ilk büyük hamlesini yapmışa benziyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tam olarak ne demek istediniz?</h2>Ancak Küresel Geçit’in tam olarak neyi kapsadığını çözmek henüz pek mümkün değil. AB, o bilindik diplomatik üslubuyla projenin “dijital, enerji ve ulaşımda akıllı, temiz ve güvenilir bağlar kurmak ve dünya çapında sağlık, eğitim ve araştırma sistemlerini güçlendirmek” amaçlarını taşıdığını açıkladı.Bunun ne şekilde somutlaşacağı belirsiz. Ancak demokratik değerlere vurgu var. Açıklamada, kaliteli altyapı, en yüksek sosyal ve ekolojik standartlarla AB’nin demokratik değerlerine ve uluslararası normlara uyumun altı özellikle çizilmiş.&nbsp;Çin, AB’nin hala kendi sahası olarak değerlendirdiği Afrika’da değil, yanı başındaki Doğu Avrupa’da Kuşak ve Yol projesiyle gayet aktif. Ancak sadece işe ayrılan bütçe bile AB’nin Çin’e alternatif olma ihtimalini sorgulatıyor. &nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Parayı kim verecek?</h2>İlan edilen bütçe 300 milyar dolar. Ancak bunun sadece 18 milyar dolarını AB bütçesi karşılayacak. Asıl bütçenin, Avrupa devletleri ve kurumlarınca üstleneceği öngörülüyor.AB, parayı denkleştirmeye çalışırken, Çin’in 2027’ye kadar kendi projesine 1,3 trilyon dolar harcaması bekleniyor.&nbsp;Çin, Batı’yla arasındaki ticarette her sene 540 milyar dolar fazla veriyor. Nasıl toplanacağı belli olmayan senelik 60 milyar dolarlık bir yatırımla buna karşı koymanın pek işe yaramayacağı <a fr-original-style="" href="https://euobserver.com/opinion/153678" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">değerlendirmeleri yapılıyor</a>.Çin’in Kuşak ve Yol projesi nedeniyle birçok devlet, büyük borç yükü altında ezilip özellikle limanlarını Çin’e satmak zorunda kalmıştı. AB, kendi modelinin şeffaf ve sürdürülebilir bir borçlanma getireceği iddiasında.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neler yapılacak?</h2>İlk sıralanan yatırımlar şöyle: Latin Amerika’ya fiber optik kablo ağı kurulması, Afrika’da hidrojen temelli temiz enerji, Kuzey Afrika devletlerini Avrupa’ya bağlayanlar başta olmak üzere ulaşım, fakir ülkelerde aşı üretimi ve diğer sağlık hizmetleri, Erasmus + programının geliştirilerek Avrupa’nın bilim merkezi özelliğinin güçlendirilmesi.&nbsp;Çin projesi borçlandırmaya dayanırken AB projesinin asıl finansal temelinin kamu ve özel sektör yatırımı olacağı ileri sürülüyor.&nbsp;AB’nin projesinin çok heyecan yaratmadığı söylenebilir. Gecikmiş, belirsiz ve ekonomik açıdan zayıf bulanlar çok. Brexit’le güç ve itibar kaybeden, Macaristan ve Polonya gibi Birliği içeriden baltalayanlara karşı çaresiz gözüken bir AB var. ABD’nin odak değiştirmesi, enerjide Rusya’ya bağımlılık derken tablo çok parlak değil.Öte yandan, tüm bunlardan dolayı AB ya da AB’nin çelik çekirdeği Almanya ve Fransa önderliğinde bir grup ülke, kendine yeni dünya düzeninde yer bulmak zorunda.&nbsp;NATO’dan bağımsız bir Avrupa ordusu projesi hem Merkel hem de Macron tarafından dillendirilmişti. Şayet Küresel Geçit projesi somutlaşır ve Avrupa ordusu fikri de taraftar kazanırsa, yorgun Avrupa “ben de varım” diyebilir. Bunun da Türkiye bakımından bir hayli etkili sonuçları olabilir.Ben gelişmeleri o gözle takip etmeye devam edeceğim.&nbsp;

AB, Çin'in Kuşak ve Yol'una alternatif olacağı düşünülen Küresel Geçit projesini açıkladı. 

Avrupa’nın geçidi nereye açılacak?

<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-58494641" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sıcaklığın 50 dereceyi geçtiği gün sayısı iki katına çıktı</a></h3>Küresel ısınma ile dünyada ortalama sıcaklıklar artarken, aynı zamanda aşırı sıcakların da hem şiddeti hem görülme sıklığı artıyor. Sıcaklıkların ekstrem düzeylere çıkması insanlar ve doğa için ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. Bunun yanında, örneğin, elektrik sistemlerine olan talebin aniden artması, elektrik kesintilerine yol açıp sıcakla başa çıkmanın yanında gündelik işlerin bile aksamasına yol açabiliyor. Sıcak hava dalgaları, su kıtlığı olan bölgeleri vurduğunda problem daha da büyük bir duruma geliyor.&nbsp;Yapılan yeni bir analizde dünyada sıcaklığın 50 derecenin üstüne çıktığı gün sayıları son 40 yıl için hesaplandı. Çalışmaya göre,<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sıcaklığın 50 derece üstüne çıktığı gün sayısı, her on yılda bir önceki on yıla göre artış gösterdi.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1980 ile 2009 arasında 50 dereceyi geçen gün sayısı 14 iken, geçtiğimiz son 10 yılda 26’ya yükselerek yaklaşık iki katına çıktı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">50 derece üstü sıcaklıklar çoğunlukla Ortadoğu ve Körfez ülkelerinde gerçekleşti.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son 10 yılda Doğu Avrupa, Güney Afrika ve Brezilya’da görülen en yüksek sıcaklıklar 1980 ve 2009 yılları arası ortalamasına göre 1 derece artış gösterdi; Kuzey Kutup bölgesi ve Ortadoğu'da ise 2 dereceyi aşan artışlar kaydedildi.</li></ul><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.worldbank.org/en/news/press-release/2021/09/13/climate-change-could-force-216-million-people-to-migrate-within-their-own-countries-by-2050" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İklim değişikliği 2050 yılına kadar 216 milyon insanı iç göçe zorlayabilir</a></h3>Dünya Bankası&nbsp;iklim kaynaklı iç göçleri konu alan&nbsp;“Groundswell” adlı raporunun ikinci bölümünü yayımladı. Raporun 2018 yılındaki birinci bölümünde Sahra Altı Afrika, Güney Asya ve Latin Amerika yer almıştı. Yeni yayımlanan bölümde&nbsp;Doğu Asya ve Pasifik, Kuzey Afrika, Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgeleri&nbsp;incelenerek raporun kapsamı altı bölgeye genişletildi.Rapora göre:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İklim değişikliği altı bölgede yaşayan nüfusun 216 milyonunu 2050’de iç göçe zorlayabilir.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En çok göçün beklendiği bölge Sahra Altı Afrika. Burada iç göçe zorlanacak kişi sayısının 86 milyonu bulabileceği tahmin ediliyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Su kıtlığı, tarımsal üretimde azalma, deniz seviyesinin yükselmesi, sıcak hava dalgaları ve aşırı hava olayları iklim göçüne zorlayacak nedenler arasında bulunuyor.</li></ul>Rapor, iklim değişikliği nedeniyle iç göçe zorlanacak insanların sayısını yüzde 80’ kadar azaltabilecek dört politika önerisi getiriyor:<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Küresel sera gazı salımları azaltarak iç göçe zorlayan faktörler zayıflatılmalı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İklim göçü kalkınma planlamalarına dahil edilmeli.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İklim göçünün her aşaması planlanmalı, bir uyum stratejisi olarak değerlendirilmeli,&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Göçlere sebep olan faktörlerin daha iyi anlaşılması için araştırmalara yatırım yapılmalı.</li></ol><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.chathamhouse.org/2021/09/climate-change-risk-assessment-2021/summary" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Eşi benzeri görülmemiş seviyede gıda güvenliği sorunu ve göçler öngörülüyor</a></h3>“Chatham House” tarafından hazırlanan “İklim Değişikliği Risk Değerlendirmesi 2021 Raporu” yayımlandı.Rapora göre,<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Politikalar, düşük karbonlu teknolojiler mevcut gidişatı takip ederse, bu yüzyılın sonuna kadar 2,7 derecelik ısınma bekleniyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Küresel salımlar 2030 yılından önce ciddi oranda azaltılmazsa, 2040 yılına kadar büyük sıcak hava dalgalarına maruz kalan nüfus 3,9 milyarı bulacak. Bu sayı tarihsel ortalamanın 12 katı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2030'lu yıllara kadar, her yıl dünya çapında 400 milyon insanın iş yapabilme eşiğini aşan sıcaklıklara maruz kalacağı öngörülüyor. Ayrıca tahminlere göre, hayatta kalma eşiğinin üzerinde sıcaklıklarla karşılaşacak nüfus yıllık 10 milyonu aşacak.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Küresel talebi karşılamak için tarımın 2050 yılına kadar neredeyse yüzde 50 daha fazla gıda üretmesi gerekecek. Öte yandan, küresel salımlar ciddi derecede azaltılmazsa tarımsal verimin yüzde 30 oranında düşeceği tahmin ediliyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2040 yılına kadar, şiddetli kuraklıktan etkilenen küresel ekili alanların oranının yüzde 32'ye yükseleceği öngörülüyor. Bu sayı, tarihsel ortalamanın üç katından fazla.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2040’a gelindiğinde, yılda yaklaşık 700 milyon insanın yılın en az yarısında kuraklığa maruz kalacağı tahmin ediliyor. Yani tarihsel ortalamanın iki katına çıkacak.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Değişen hava koşulları, ekosistemde değişikliklere, tarım zararlılarının ve bulaşıcı hastalıkların artmasına neden olacak. Tüm bu değişimler, sıcak hava dalgaları ve kuraklıkla birleştiğinde, daha önce eşi benzeri görülmemiş seviyelerde mahsul kıtlığına, gıda güvenliği sorununa ve göçlere neden olacak.</li></ul>

Dünyahali

Haberler

(Görsel: LSU Media)Geçtiğimiz günlerde Jamaika hükümetinin, Kraliçe 2. Elizabeth ve İngiltere'ye tazminat davası açacağını bildirmesi üzerine İngiltere’nin göçmen politikası yeniden gündeme geldi. Jamaika kanadı gerekçe olarak, köleliğin zarar verici etkilerinin hala devam ettiğini belirtti ve "Transatlantik köle ticaretinin kurbanları için adalet arayışına yönelik çabamızda yeni adımlar attığımızı duyurmaktan özellikle memnuniyet duyuyoruz." ifadelerini kullandı.İngiltere’nin göçmen politikası yeni bir problem olmadığı gibi, köle ticareti ile ilişkisi de bilinen bir gerçek. Özellikle İkinci Dünya Savaşı&nbsp;sonrasında ortaya çıkan işçi açığını kapatmak üzerine Britanya Adası'na getirilen ve eski İngiliz kolonisi ülkelerin vatandaşları olan kesimlere kısaca Windrush Nesli deniyor. Dönem itibariyle ülkenin nüfus ihtiyacına hizmet etmeleri ve hâlihazırda İngiltere kolonilerinden geliyor olmaları, bu insanlara resmi olarak vatandaşlık verilmesini zorunlu kılan bir durum oluşturmuyor. Nitekim 1940’lı yıllarda henüz vatandaşlık, göçmenlik, vize&nbsp;gibi kavramlar günümüzdeki gibi bir karşılık da ifade etmiyor. Ancak yıllar geçip artık bu kavramlar netlik kazansa da ülkelerinden ayrılarak, İngiltere toplumunun her alanına karışan bu kişilere İngiltere vatandaşlığı verilmiyor. Bu durum elbette Windrush Nesli’nin, toplumsal olarak ayı statüde oldukları İngiltere vatandaşlarına göre bir ayrımcılığa&nbsp;maruz kalmasına, sosyal haklarının ihlal edilmesine&nbsp;yol açıyor.1973 yılında İngiltere’nin Avrupa Birliği’ne girmesi ve Doğu Avrupa’dan gelen göç dalgasıyla karşılaşması ise bu kez ülkenin ekonomi ve sağlık sistemlerini bunaltıyor. Bu yolla göçmenlere karşı toplumsal bir tepki oluşurken, Doğu Avrupalı göçmenlerin yanında, 1940’larda kolonilerden getirilen kişiler de sınır dışı edilmeye varan hak kayıplarına uğruyor. Windrush Nesli’ne sürekli olarak vatandaşlık sözü verilse de hükümet çeşitli bahanelerle durumu sürüncemede bırakıyor ve en son 2018 yılında, İngiltere İçişleri Bakanı Amber Rudd’un istifasına giden bir skandala yol açıyor.Göçmenlere yapılan sistematik baskının üzerine İngiltere, Milletler Topluluğu vurgusu yaparak göçmen politikası sorununu çözeceğini ifade etse de günümüzde hala kolonilerden getirilen göçmenlerin hak kaybı devam ediyor. Aslına bakılırsa bu sorunun kaynağını tam da İngiliz Milletler Topluluğu yapılanması oluşturuyor. İngiltere günümüz dünyasında kolonileşme ve sömürge yoluna gitmese bile, dönemin Britanya İmparatorluğu ve onun kolonilerinden oluşan 54 ülkeden on altısı resmi olarak hala İngiliz tahtına bağlı.İngiltere her ne kadar Brexit gibi adımlarla göçmen sorununun önüne geçmeye çalışsa da eski dünya düzeninden kalma politikaları Jamaika ve Windrush Nesli örneklerinde olduğu gibi dünya coğrafyasını etkileyen insan hakları ihlallerine yol açıyor. Ancak günümüzde, üçüncü dünya ülkeleri gibi ekonomik olarak bağımlı toplumların eğitim, ekonomi, sağlık gibi her alanda yaşadığı zorluklar ele alındığında, belki de artık hükümet politikalarına vicdan unsurunu eklemek gerekiyor. İngiltere ve gelişmiş ülkelerin de, kuruluşunda başı çektiği bu yeni dünya düzenine&nbsp;adapte olması, hak kaybına uğrayan toplumlar için bir zorunluluk gibi görünüyor.<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/elif-ay-91a24a16a" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Elif Ay</a>

Jamaika, Kraliçe 2. Elizabeth ve İngiltere'ye tazminat davası açmaya hazırlanıyor.

İngiltere’nin Göçmen Politikası

Tarihe “felaketler yılı” olarak geçen 2020'de pandemi haricinde neler yaşandı?&nbsp;<ul><li>ABD: ABD Başkanı Donald Trump, Senato'daki azil oylamasında “Kongre'nin işleyişini engellemek” ve “görevini kötüye kullanmak” suçlamalarının ikisinden de aklandı. Demokrat Parti’nin Başkan adayını belirlemek üzere yapılan ön seçimin kazananı Joe Biden oldu. Polisin siyah vatandaş George Floyd’u “nefes alamıyorum” demesine rağmen öldürmesinden sonra başlayan polis şiddeti ve ırkçılık karşıtı eylemler tüm ülkeye yayıldı. Black Lives Matter hareketi dünyaya damga vurdu. Kontrol altına alınamayan pandeminin ve eylemlerin gölgesinde gerçekleşen seçim kampanyasının sonunda Biden, tarihin en tartışmalı başkanlarından Donald Trump’ı mağlup etti. &nbsp;</li></ul><figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-31T08:03:07.735Z.jpeg"><figcaption><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZlY2NldHUlMjUyRg=="">Ece Tugay</a></figcaption></figure><ul><li>Avrupa: Yıllardır devam eden Brexit tartışması sona erdi. Birleşik Krallık son anda varılan uzlaşma sonucu anlaşmalı olarak AB’den ayrıldı. Fransa’da tartışmalı Hz. Muhammed karikatürleri yeniden yayımlandı, radikal dinci terör saldırıları yine yaşandı. Hükümetin Müslümanlara yaklaşımı İslamofobiyi körüklemekle eleştirildi. Almanya ve pek çok ülkede, tıpkı ABD’de olduğu gibi Covid-19 önlemlerinin özgürlükleri kısıtladığını savunanlar büyük eylemler düzenledi. Türkiye’nin mart ayında mülteciler için sınır kapılarını açması, Avrupa’da göçmen paniğine sebep oldu, AB sınırlarını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGeXVuYW5pc3Rhbi1zaW5pcmEtZHV2YXItb3Jlcmtlbg=="">göçmenlere kapattı.</a> &nbsp;</li><li>Doğu Avrupa ve Kafkasya:&nbsp;Kuzey Makedonya NATO üyesi oldu. Kosova ve Sırbistan normalleşme anlaşması imzaladı.&nbsp;26 yıldır görevdeki Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko seçimi %80 oyla kazandığını açıkladı. Seçime hile karıştığını savunan muhalefet, ülke tarihindeki en büyük ayaklanmayı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGYmVsYXJ1c3RhLW5lbGVyLW9sdXlvcg=="">gerçekleştirdi.</a>&nbsp;Azerbaycan, 44 günlük bir savaş sonucunda yaklaşık 30 yıldır Ermenistan işgali altındaki Dağlık Karabağ bölgesindeki topraklarını geri aldı. Ara bulucu rolündeki Rusya, bölgeye askerî olarak yerleşme fırsatı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGZGFnbGlrLWthcmFiYWdkYS1zYXZhc2luLXNvbnU="">buldu.</a>&nbsp;Rusya’da Putin muhalifi siyasi lider Aleksey Navalni zehirlendi ve Almanya’da tedavi edildi. Rusya hükümeti zehirleme suçlamalarını reddetti.&nbsp; &nbsp;</li><li>Orta Doğu: İran’da yılın başında Devrim Muhafızları Komutanı Kasım Süleymani, sonunda da nükleer programın kıdemli yetkilisi fizikçi Muhsin Fahrizade <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGbWFoYWJhZGktc3Vpa2FzdGk="">suikaste uğradı.</a> Ağustos ayında Beyrut’ta limandaki tonlarca amonyum nitratın patlaması, <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGbHVibmFuLWFjbGlrLWRldnJpbWk="">Açlık Devrimi</a> protestolarıyla sarsılan ülkede 200’den fazla insanın ölmesine, şehrin büyük hasar almasına, hükümetin istifa etmesine <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGaHVrdW1ldC1kdXN1cmVuLXBhdGxhbWE="">yol açtı.</a> ABD Başkanı Donald Trump’ın ara buluculuğunda İsrail; Bahreyn, BAE, Fas, Sudan gibi Arap ülkeleriyle normalleşme anlaşmaları imzaladı. Hükümet karşıtı gösterilerin <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGaXNyYWlsZGUtY3VtYXJ0ZXNpLWdlY2VzaS1nZWxlbmVnaS1odWt1bWV0LXByb3Rlc3RvbGFyaQ=="">sürdüğü</a> İsrail’de üç genel seçimin ardından kurulabilen Likud ile Mavi Beyaz İttifakı koalisyonu bozuldu, Mart 2021’e yeniden seçim kondu. Mısır’ın devrik lideri Hüsnü Mübarek yaşamını yitirdi. KKTC’de Ersin Tatar ülkenin Cumhurbaşkanı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGa2t0Yy1zZWNpbWxlcmluZGUtc3VycHJpei1lcnNpbi10YXRhci1nYWxpYml5ZXRp"">seçilirken</a> UBP, DP ve YDP koalisyon hükümeti kuruldu. Suriye’de Esad rejimi Rusya’nın desteğiyle İdlib’de ilerleme sağlarken Türk Silahlı Kuvvetleri birliklerinin mart ayında uğradığı saldırı sonrası düzenlediği Bahar Kalkanı Harekâtı rejime büyük hasar verdi. Harekat sonrasında Rusya ara buluculuğunda İdlib’de ateşkes sağlandı. ABD’nin verdiği söze rağmen PKK bağlantılı YPG Türkiye sınırından itibaren 30 kilometre derinlikteki alandan çekilmezken, ABD Esad rejimi ile bağlantılı şahıs ve şirketlere yönelik Sezar Yasası yaptırımlarını devreye soktu. &nbsp;</li><li>Asya:&nbsp;Hong Kong’da Çin’in yeni güvenlik yasasına ve ülke üzerindeki etkisine karşı büyük eylemler düzenlenirken Hindistan ile Çin sınırında çatışmalar yaşandı. Hindistan’da 250 milyondan fazla insan genel grev kapsamında <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmFwb3MudG8lMjUyRnMlMjUyRjVmZDljY2ViZDlhODQ0MDAwODRmY2JlNQ=="">iş bıraktı.</a> Cammu Keşmir’de Hindistan’la Pakistan arasında da çatışmalar oldu. Çin’in Sincan Uygur Özerk bölgesinde yüz binlerce Uygur Türkü’nü alıkoyduğu ve zorla pamuk tarlalarında çalıştırdığı ortaya çıktı. Tayland’da da monarşi karşıtı eylemler hız kazandı. Japonya Başbakanı Şinzo Abe görevinden istifa etti. &nbsp;</li><li>Güney Amerika:&nbsp;Venezuela, Şili, Arjantin gibi Latin Amerika ülkelerinde ekonomi temelli hükümet karşıtı gösteriler devam etti. Pandemi konusunda bilim karşıtı çıkışlarıyla <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGYnJlemlseWFkYS1uZWxlci1vbHV5b3I="">tepki çeken</a> Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro,&nbsp;yerel seçimlerde başarısız oldu. &nbsp;</li><li>Afrika:&nbsp;Nijerya’da polis bünyesindeki Özel Hırsızlıkla Mücadele Ekibi SARS karşıtı&nbsp;gösterilerde çok sayıda insan yaşamını yitirdi. Radikal dinci terör örgütü Boko Haram saldırılarını sıklaştırdı. Libya’daki iç savaşta Birleşmiş Milletler tarafından meşru kabul edilen Ulusal Mutabakat Hükümeti ile Halife Hafter kuvvetleri arasında nisan ayının sonunda ateşkes ilan edildi. Etiyopya’da yerel polis güçlerinin desteğiyle yapıldığı belirtilen katliamda 600’den fazla sivil yaşamını yitirdi. &nbsp;</li><li>Türkiye: Doğu Akdeniz’de Yunanistan’la süregelen deniz sınırı anlaşmazlığı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGZG9ndS1ha2Rlbml6LWR1bi1idWd1bi15YXJpbg=="">devam etti.</a> Ekim ve aralık aylarında gerçekleşen ve Türkiye’ye yaptırım uygulanması tartışılan AB Liderler Zirveleri’nden yaptırım kararı çıkmadı, yaptırım konusu 2021 Mart’a <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGYWItbGlkZXJsZXItemlydmVzaW5pbi1zb251Y2xhcmktYWJkLWV0a2lzaS12ZS10dXJraXllbmluLWdlbGVjZWdp"">ertelendi.</a> Öte yandan, Rusya’dan alınan S-400 hava savunma sistemi sebebiyle ABD Türkiye’ye yönelik CAATSA yaptırımlarını devreye soktu. Karadeniz’de 320 milyar metreküplük doğal gaz keşfedildi. Ayasofya camiiye çevrildi. Eski Başbakan Mesut Yılmaz hayatını kaybetti. Libya’da Ulusal Mutabakat Hükümeti desteklenirken tezkerenin süresi uzatıldı. Eski AK Partili siyasetçiler Ali Babacan ve Ahmet Davutoğlu yeni siyasi partiler kurdu. Genişleyen muhalefet, erken seçim çağrılarını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGbXVoYWxlZmV0aW4tZ2VyaS1kb251c3U="">sıklaştırdı.</a> Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak görevinden istifa etti. HDP’nin kazandığı 65 belediyeden 59’una kayyum atandı. 382 kadın cinayeti işlendi. Türkiye’nin tarafı olduğu İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması tartışması, sivil toplum ve muhalefet partileri tarafından tepkiyle <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWM1Nzk4OGYxM2NlMDAwNjZlOTIxNiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGaXN0YW5idWwtc296bGVzbWVzaS10YXJ0aXNtYXNp"">karşılandı.</a></li></ul>

Doğu Avrupa ile ilgili hikayeler