<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Ofis malzemeleri ve teknolojileri firması Brother UK, dijital göçebeler için en iyi Avrupa şehirlerini sıraladı. İnternet hızı, konut fiyatları, faturalar, güvenlik durumu ve diğer yaşam maliyetlerinin dikkate alındığı listede birinci Lüksemburg olurken, ikinci sırayı Çekya'dan Olomouc, üçüncü sırayı ise Hollanda'dan Rotterdam kenti aldı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası: Listedeki diğer şehirlerse şöyle sıralandı: Aalborg (Hollanda), Reykjavik (İzlanda), Utrecht (Hollanda), Arhus (Danimarka), Eindhoven (Hollanda), Pilsen (Çekya), Oradea (Romanya).</li></ul>

Aposto Gündem

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünya’da yer alan Kemalettin Bulamacı'nın haberinde Sony’nin Türkiye ofisini kapattığı <a fr-original-style="" href="https://www.haberturk.com/sony-den-turkiye-aciklamasi-3560893-teknoloji" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iddia edildi.</a> Türkiye’de PlayStation oyun konsolu, televizyonlar ve fotoğraf makineleri ile faaliyet gösteren Sony, haberde yer alan bilgilere göre Türkiye operasyonunu merkezi olarak sonlandıracak ve İstanbul Ümraniye’de bulunan ofisini kapatacak, bundan sonra Türkiye’deki faaliyetleri direkt olarak distribütörler üzerinden yürütülecek. Konu ile alakalı HaberTürk’e verilen demeçte şirket, "Duyulan bilgilendirme haberi doğrudur ancak Türkiye'den %100 çıkacağı haberleri doğruyu yansıtmamaktadır. Markanın yalnızca televizyon ve ses sistemlerindeki faaliyetlerimiz optimize edilmiştir.” açıklaması yapıldı. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yapay zeka desteği ile birlikte e-postalar oluşturulmasına odaklanan yerli girişim Nureply, Boğaziçi Ventures’tan 200 bin dolar <a fr-original-style="" href="https://webrazzi.com/2023/01/30/yapay-zeka-ile-e-postalar-hazirlayabilen-nureply-200-bin-dolar-yatirim-aldi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yatırım aldı.</a> Girişim, ilk kez temas edilecek müşteriler için oluşturulan kampanyaları etkili hale getirmek için yapay zeka desteği ile birlikte kişiselleştirilmiş e-postalar hazırlanmasına odaklanıyor. Nureply ile tüm ajans sahiplerinin sorunlarını, modern teknolojiler kullanarak çözmenin en büyük hedefleri olduğunu belirten Nureply kurucusu Onur Geneş,&nbsp;Boğaziçi Ventures’ın yaptığı bu değerli yatırımla global operasyonlarını her gün daha ileri taşıyıp SaaS modellerini yeni yeteneklerle genişleteceklerini de aktardı. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Philips,&nbsp;maliyetleri düşürmek için 6.000 kişiyi&nbsp;işten çıkaracağını <a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2023/01/30/philips-scraps-6000-jobs-in-drive-to-improve-profitability.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu.</a> Çıkarılmasına karar verilen 6.000 kişinin 1.100 kadarının Amsterdam ve Eindhoven kentlerindeki çalışanlardan oluştuğu da belirtildi. Ayrıca Philips toplam 10 bin çalışan ile yolları ayırdı, bu rakam, şirketin toplam iş gücünün yüzde 13'üne denk geliyor. Şirketin, işten çıkarma sebebi olarak 2022 yılı sonu itibarıyla 1.7 milyar euro net zararı olduğu gösterilmekte. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Göz tansiyonunu tedavi etmeyi odaklanan yerli girişim GlaucoT, 1,63 milyon TL yatırım aldı. Veysel Özkapıcı, Op. Dr. Abdulkadir Oduncu ve Alperen Acemoğlu tarafından kurulan girişim, kendi geliştirdiği patentli teknolojiyle ileri aşamalarında körlüğe yol açan Glaucom hastalığını ameliyatsız ve ilaçsız durdurmayı hedefliyor.</li></ul>

5 Dakikada Teknoloji Gündemi

Podcast bölümümüzdeki haberlerin ayrıntıları

536. Bölümün Transkripti

Yılı kapattığımız bugünlerde ben de şöyle bir dönüp geçen yıla bakmak ve aklımda müzikli ne kaldıysa buraya iliştirmek istedim.2022, Hollanda’da bıktıran kapanmaların ve yılın başında gerçekleştirdiğim herkesin Covid olduğu eksik bir İstanbul ziyaretinin ertesinde, davetsiz misafir Covid’in bir bar masasında beni de bulmasıyla başladı. Ezcümle, 2022 hem İstanbul’da hem Hollanda’da hem de benim kendi bedenimde kaçırdığım konser ve etkinliklerle geldi. Kaçırdıklarım bir kenara, aklımda kalanlara, Aposto’ya taşıyamadıklarıma dönelim.&nbsp;<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Eeee bu işler böyle!”</h3>İlk aklıma gelen 2022’nin Mart ayında koşarak gidip kederden sarhoş ayrıldığım, benden okumaya çok alıştığınız konser mekânı Eindhoven Muziekgebouw’da gerçekleşen Moğollar ve Altın Gün konseri… Kederimin ilk nedeni kimsenin yadırgamadığı, müzik endüstrisinin böyle işlediğinin altını rahatlıkla çizebildiği ve olması gerekenin de bu olduğunu söylemekten çekinmediği bir hâl. Moğollor, Altın Gün’ün alt grubu…Çok duygusal bir yerden, bu işlere yeni yeni bulaşmaya çalışan biri olarak bu işler böyle olmak zorunda değil, diyorum ben de. Dinleyici; dinleme kültürü ve alışkanlıkları bakımından yönlendirilebilir, değiştirilebilir. Hollandalı senin kadar bilmiyor, sana soruyor, getirdiğin işe sen ne dersen inanıp ona göre ajanda yapıyor; neyi kim dinler, kimin değeri nedir… Fazla naif bulanınız olacaktır, ama değişim çeperlerde de mümkündür. Buna inanan bir yerden bu tür şeyleri anlamamayı tercih ediyorum.Senelerin “Moğollar’ı” Eindhoven’da, göçmen profilin handikapları düşünülmüş bile olsa, Altın Gün popülarizmiyle yan yana gelmeseydi keşke. Neyse, bu kederin yanına en son lise ve üniversite yıllarımın festivallerinden kim bilir hangisinde dinlediğim, canlısına hasret kaldığım Moğollar’a burada kavuşmuş olmakla avundum elbette. Kederin diğer yanı, Altın Gün’ün performansı, özensizliği ve Moğollar’ın kendilerine sahneden çaktığı selama verdikleri tutuk karşılık…Dünyasını sesle kuranların salondan çıktığı, dinleyicinin “göçmen ya” göbek atsın yeter, diye bir performansa fit edildiği, maalesef dinleyiciyle iletişimin de pek az olduğu bir performans. Yeniden üretimleri seven ben, Altın Gün’e ölüp biten güruha rağmen bu performans akşamından tatsız ayrıldım. Belki bir iki konserlerini daha görmek gerekir... Moğollar -hikâyelerini ve müzikal kısmını söylemiyorum bile- muazzam dinleyici iletişimi ve özlediğimiz şarkılarıyla bizlere çok güzel dakikalar yaşattı. Biraz da o farkı görünce, birkaç ışık mı sahnedekini şova dönüştürdü o akşam diye düşünmeden edemedim. Neyse! “Onlar Moğollar!” diyerek kendime başka, size başka şey hatırlatmak istiyorum.Murat Meriç geçtiğimiz günlerde bir yazı yazmıştı. Yaşananların ardından öfkesinin sesini kısıp başına oturulmuş bu yazı, okurda da hem öfke hem hayranlık hem de gurur gibi duyguları harekete geçiriyor. “Biz Moğollar’ız!” demiş ya Cahit Berkay… Orada neler olup bittiğini <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/edirnede-mogollar-konserine-baskin-haber-1591371" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buraya tıklayarak</a> bir okuyun, biraz düşünelim, hatırlayalım isterim.&nbsp;Ve artık dünyanın neresinde olursak olalım “Eee bu işler böyle!” demeyi bırakalım…<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Prognosis ’22!&nbsp;</h3>Nisan ayında gerçekleşen Prognosis ’22 tam anlamıyla savaşın ve Covid’in gölgesinde kaldı. Biz dinleyicisine açtığı fiziksel ve sessel mekânla soluk olurken müzisyenlerin de türlü ruh hâllerini paylaşıp içlerinde barınamayan enerjiyi akıttıkları bir performanslar dizisi oldu. Öyle ki, Focus ile 50. yıllarını kutladık; grubunun (Haken) Covid tedirginliği ile yalnız bıraktığı Ross Jennings’in inanılmaz samimi tek kişilik performansına ortak olduk ve kendisinin ikinci grubu Novena’yı keşfettik. Öte yandan Leprous’un billur sesli vokali Einar Solberg'in sevgilisinin ailesini savaş bölgesinden kurtarmak için saatlerce direksiyon sallamış yorgunluğuna, öfkesine ve o rahatlama hissine ortak olduk. Anlayacağınız, 2022 Prognosis Fest birçok açıdan özeldi… 2023 ajandalarını da daha festival bitmeden bir de İngiltere ayağı koyacaklarının müjdesiyle açıkladılar ki daha ne olsun! İmkânı olan aman kaçırmasın, cayır cayır gruplar var listede yine! <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/prognosisfestival/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Buraya</a> tıklayarak program(lar)ı görebilirsiniz.&nbsp;Yaza doğru, Mayıs ayı gibi ben Fonema’yı kurup amatör ve profesyonel dünyada neler olduğunu anlamak için şehirde fırsat buldukça dolandım durdum. Bir yandan başka yeni bir oluşumda gönüllülük, bir yandan göçmen ve &nbsp;yerli ekipler ne yapıyor diye bakınmalar…&nbsp;Bir anı: Amerika’dan Eindhoven’a kadar gelen blues-funk grubun konserinde, yanımda tatlı eşim Barış, şehrin tanımadığım yüzleriyle tanıştık. Telefon numarası al ver yapmalı, kapı önü sohbetli, grup elemanları ile bakışmalı bar sohbetlerinde alkolün yeni tanışlara verdiği yetkiyle biz expatların, ekonomik ve emlak piyasası gibi durumlarla, lokallerce nasıl da sevilmediğini (nefret kelimesini işitmek hoş olmadı) bir de dolaylı yoldan öğrendik. Eh tanıdık gelmiştir, hayatın her anı ve alanında denk geldiğimiz yabancının yabancı kalmasını istediğimiz asıl “yabancılık”…&nbsp;O dolaylarda ya da ertesinde şehre Alan Parsons Project gelecek; ben de bilet bulamamışım diye kelimenin tam anlamıyla ağlarken, sağlık sebepleriyle konserin ertelenmek zorunda kalışı karmakarışık duygular ekti içime... Araya bir Fazıl Say konseri sıkıştırıp Amsterdam’ın meşhur konser salonu, Het Concertgebouw’a aşık olup Türkiye’ye doğru yola çıkmak; orada özlenen barlarla, müzikli mesaisi olan arkadaşlarla buluşmak, Barış Dai’nin konseri dolayısıyla eski ‘scene’le buluşmak ve birkaç hafta sonra Eindhoven’a dönüş… O sırada Fonema için planlar, tasarılar, ufak tefek eğitimler ve yaz boyu Alan Parsons Project ile gelgitli bir ilişki.Eylül ayı Aposto sayılarımıza yansıdığı gibi geçti. Boban Marković, Sertap Erener ile Merhaba Eindhoven ve tanışmalar… O sayıları da belki <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/ekimden-sesler" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yeniden buradan okumak istersiniz.</a><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Komşu beldenin sundukları</h3>Ekim ayında Vola ve Voyager konseri… Eindhovenlı biri olarak buranın konser ajandasını fena bulmasam da yarım saat mesafede Tilburg’un inanılmaz bir konser ajandası olduğunu söylemeliyim. Lokal barlarına ya da ‘scene’ine dalmak tipik lokal muhafazakârlığı ile kolay olmayan şehirde, uluslararası isimler dinleyicisine şöyle bir selam çakıp geçiyor. Vola konseri de bunlardan bir tanesiydi. Vola ile ilişkimiz enteresan bir yerden geçmiş. -miş diyorum çünkü ben de yeni ayıyorum duruma :) Birkaç yıl evvel Belçika’da Agent Fresco’yu da keşfettiğim Katatonia konserinde alt gruplardan biriymiş. Bahsettiğim konserde dinlediğimi bir sebepten hatırlamadığım bu grubu yıl içinde hem evde hem de arkadaş tavsiyeleriyle yeniden dinlemeye başlayınca 'ilk kez duymuş ve hastası olmuş hâlde' konserde yerimi aldım :) Tilburg konseri tek kelimeyle harikaydı. Sesinden, sahnesine, ışıklarına… Bu konserle artık tam bir Vola dinleyicisiyim! Neyse, Vola performansını beklerken başka bir karşılaşma da elbette yaşandı. Voyager… Avustralyalı grup son dönemin prog kültürüne kendi üslubunu katıyor. Poptan elektroniğe, disco öğelerden djent bezemelere, çok dilli, lezzetli vokal armonileriyle ördükleri bir üslup… Kalabalık kadrolarına rağmen dinamik sahne performanslarıyla da bu kültüre yine çok şey kattıklarını, katacaklarını düşünüyorum.Yılı kapatırken Fonema’ya ağırlık vermek ve olası projeler üzerine düşünmek, okumalar yapmak… Burada da dile getireyim de hiçbir işi ertelemeye yüzüm olmasın. Zira müzik endüstrisi, grup ve mekân görüşmeleri, işin mutfağı gibi kısımlarda öğrenmek istediğim tonla şey var. Şimdiye kadarki gözlemim: bulunduğumuz memleketler sanatsal üretimlerin yolunu tıkadıkça sınırlar iyice yumuşasın istiyoruz. Öte yandan bu ekonomik iklimde, göçmenin yeniden bir kriz konusu edildiği günlerde bakış açıları ve yaklaşımlar da aynı hızda değişiyor. Mesele bir söylemi, sanatsal ürünü ya da belki bazı oluşumlar açısından ‘anı’ paylaşmanın gerisinde kalıyor. Pazarlanan ürünler ve isimler bir tekrar butonunda, bir zümrenin popülerleşmesi gerçekleşirken diğer tarafta başka yollar arayan müzik insanları aynı potaya iliştirilmeye çalışılıyor sanki… Bunlar olumlu olumsuz, işin kuralı gibi yerlerden yargılar içerebilir elbette, benimki yalnızca hissedip gözlediğim ve gittikçe koyulduğunu düşündüğüm şeyler.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki ya kavramlar?&nbsp;</h3>QR sistemleri ve HES kodlarını neyse ki ilk çeyreğinde son kez kullandığımız 2022, benim açımdan kavramsal olarak da durakları olan bir yıldı.&nbsp;Öncelikle, artık sesli olarak da dile getirebilecek kadar kendimi anladığım, kabul ettiğim mesele “bağlam”ın kendisi oldu. Bilginin önemine ve gücüne elbette saygıyla; bilginin çoğunluk iktidar alanı olarak kullanıldığı, bir çeşit “bilmeler” dünyasında yarışır gibi yaşanırken ben bunun aksine bir kabuldeyim. Bilginin hap olanıyla yolum epeydir ayrı ve bunu sahiplenebilmek 2022'nin hediyesi niteliğinde diyebilirim. Dünyayı, müziği, edebiyatı, izlediğim, okuduğum, dinlediğim şeyleri “bağlamsal” olarak sindirip algıladığım ve bir yanıyla da duygusal bir sosyallikle yaklaşmamın altını çizebilmek… Herkesin hap bilgi yarışından kendini gönül rahatlığıyla sıyırabilmek...&nbsp;Öğrenme biçimi ve algısı farklı çalışan herkesin muhakkak bir kendine göreliği vardır. Ben kendi adıma benimkinin bu olduğunu artık söylemekten çekinmiyorum. Bilmem kaç senesindeki bir konser kaydını ya da albümü, şarkıyı hatırlayamam belki ama onun yarattığı etkiyi, anlam dünyasını, örtüşmeleri ve zıtlıkları, niyetleri, o üretime dair yorumları, belki yazıları, oradan çıkmış başka üretimler ve soruları, satır araları bende daha fazla yer ediyor. Belki de bundandır “disiplinlerarasılık” diye tutturmalarım…&nbsp;Diğer yandan bu yıl duygular tarihi, duygular sosyolojisi ve müzik ile bedeni aynı yerde düşünmekle geçti. Sesin ve sözün, hatta bazen sessiz sözün biriktirdiği hafıza üzerine daha çok düşündüğüm bir yıl oldu. Naçizane bir tavsiye ile belki giriş anlamında Barbara H. Rosenwein, Riccardo Cristiani’nin “Duygular Tarihi Nedir?” kitabını dillendirebilirim burada. Her disiplinden araştırmacının duygular üzerine nasıl yollar izlediğini, farklı bakış açılarını giriş niteliğinde toplayan kitap, müzik üzerine de birçok düşünme kapısı araladı bana. Bu yüzden belki müzik-psikolojisi / psiko-müzikoloji gibi alanların konusu olan ya da olacak, “Nasıl Dinliyoruz? Neden Dinliyoruz? Nasıl ve Ne İçin Seçiyoruz?” soruları masamın üzerinde bana bakıyor. &nbsp;<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Son olarak</h3>Müziğin, seslerin an ile ilişkisinden başka, bir de sessizlik meselesi var. Dışsal ve içsel bir sürü sesle başa çıkmaya çalıştığımız, farkına varmadan bu seslerle yorulduğumuz bir dünyada sessizliğin sinir sistemimiz için ne kadar yararlı olduğu çokça konuşuluyor. Seslerin çoğunun zihin ve sinir sistemleri için tehdit unsuru gibi çalışabileceği, dolayısıyla kendi sesimiz de dahil kendimizi içine dahil ettiğimiz tüm seslerden arındığımız bir sessizlikle günde 10-15 dakikanın bizleri daha sağlıklı yapacağı, mindfulness eğitimlerinin en önemli söylemlerinden biri. Düşüncelerin sessizliği ise, akışına müdahale etmemekle mümkün. Müdahale etmemek, yargılamamak bir sessizlik ve dinginlik sunuyor… Aslında bir iletişim sunuyor. Önce kendinle sonra dışarıyla ve dışarıdan gelen her neyse onunla…&nbsp;Peki kaç türlü sessizlik mümkün? Ya da en başta sessizlik nedir? Her şeyin kapama tuşuna bastığımızda dahi bizi bir ortam sesi, belki de gürültü çevreliyorken ortaklığını kuracağımız sessizliğin huyu, dili nedir? Sessizlik kelimesi acaba yeniden mi düşünülmeli? “Ses” kavramı üzerine kurulu müziğin de sessizi mümkün kılınmaya çalışılırken…&nbsp;Eh, 2022’yi ben bu sorularla kapatıyorum. Buraları merak edip öğrenmeye bakacağım.&nbsp;2023’ten temennim de sessizlikle daha çoğumuz bağ kursun, korkmayalım kendisinden. Ve kendi adıma tabii daha çok üretimle ve üretenle yakın temas diliyorum 🙏 …&nbsp;Hepimize, dünyada ne olursa olsun, olabilecek en iyi seneyi diliyorum…

Müzikli Mevzular

Geçen yıldan yazıya ilişenler

Yazmaya Otururken Geçen Yıl 🎊

Geride bıraktığımız sayıdan bu yana, canım masa arkadaşım kadar yoğun olmasa da birkaç konser izledim. Ve bu sayıda, Eindhoven’ın önemli konser mekânlarından Muziekgebouw Eindhoven’da izlediklerimden bana kalanlar etraflarında bazı kavramları birlikte düşünelim istiyorum.

İzlediklerimden Bana Kalanlar

<h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Müzikli Mevzular,&nbsp;son sayısında kendine bir sahne açanlar üzerine düşünüyor.</h4><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Eindhoven'dan notlarYazı: <a fr-original-style="" href="https://apos.to/a/5ffffd2456860f0008ff2391" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tuğçe Hakarar</a>Lokal olmak, bu konser akşamında organizasyonun karakteri bakımından da altı çizilen bir kavramdı. Eindhovenlı lokaller Den Bosch’da… Buraya taşınmamın ilk zamanları lokalliği kente mal edebilirken, zamanla bu gibi etkinliklerle bu kavramı bir bar etrafına da sığdırabileceğimizi gözlemliyorum. Şehrin İstanbul ile kıyasladığımda sahip olduğunu düşündüğüm hâlinin değişmeye ve eğilip bükülmeye başladığını söylemem biraz da bundan. Müzik sahnelerinin çok katmanlılaşması, bireysel girişimlerin farklı sahneler açması, farklı müzik perspektiflerinin mobil bir tanışma ağına sahip olması ve bu gibi vesilelerle şehir dışa daha açık hâle gelirken lokalliğin de şubelere ayrılmaya başlaması… Kendi adıma İstanbul ve benzeri şehirlerde olduğunu düşündüğüm gibi.&nbsp;Kent algısının flulaşmaya başlaması,&nbsp;şehri ve müzik haritasını tanımlamak için farklı anlatımlar aramaya başlamak da buna dahil edebileceklerim.Sonunda her şehri olduğu gibi Eindhoven’ı da değiştiren, dönüştüren kalabalıklaşan nüfus ve bu nüfusla beliren yeni ihtiyaçlar. Çalışma saatlerinin uzaması, yeni iş alanlarının açılması, kentsel dönüşüm, mekanların işleyişlerindeki değişimler, iyisiyle kötüsüyle her anlamda yoğun bir trafik… İhtiyaçları bilmem, ama nüfus kalabalığının, üretenlerin artmasıyla birlikte onlara alan açanların da artmasının “kendine bir sahne açmak/yaratmak” ile ilgili olduğu aşikar…<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://apos.to/s/62fa7c26e8bfc20006434f9a" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Devamını oku</a><p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://apos.to/n/muzikli-mevzular" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Abone ol</a>

Editörün Seçkisi

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(232, 132, 193); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(232, 132, 193); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">… sonra gemiler trenler birbiri ardınca gitti,müziği kestiler upuzun bir yaz gürültüsü oldum. …</blockquote>Küçük İskender Bu sayıda Eindhoven müzik sahnesine dair aldığım notları sizlerle paylaşacağım. Ama önce aklımdaki ve kalbimdekine dair iki kelam etmeden geçmek istemiyorum. Hikâye anlatıcılığının en güzel hâllerinden biri olduğunu düşünürüm müziğin. Aslında çok kültürel bir kavram olmasına rağmen, birçok güzel alt nedenle ve sesin kişide yer etme gücüyle, oldukça çoğul bir deneyim biçimi aynı zamanda. Müzik yasakları, festival iptalleri, müzik üretenlerinin artık nefes almak için giriştiği arayışlar ve maalesef görmezden gelinişleri ile yaşadıkları hayal kırıklıkları…&nbsp;Müziğe ve kültür dünyasına alınan tavır bugün hepimizin yüzündeki tebessümden, cebinden, hayatındaki anlardan çaldığı kadar, yarına kalacak kültür dünyamızdan da çalıyor, törpülüyor, yanlış budama ile üretenleri, meraklılarını küstürüyor. Umarım bu bir yerde durur, çünkü bu gidişattın bize bırakacağı olası “gürültünün” kendisi olamayacağımız gibi, altından da kalkamayacağımız çok açık.***Birkaç sayıdır, Eindhoven müzik ajandasının hızla yoğunlaştığından bahsediyordum. Hatta Hollanda geneline bakınca, bazı kentlerin konser takvimi insanda “hangi birine yetişilir, nasıl olur” gibi bir his bırakıyor. Pandemi sonrası bu güzelleşme, yanında biletlerle doğal bir fiyat artışını da beraberinde getirdi. 2020’den hemen önce 10 ile 25 euro arası ödeyerek dinlediğimiz hatırı büyük isimler, organizasyonlar yerini şimdi kapıyı 35 euro ile açan satışlara bıraktı. İsmin endüstriyle olan ilişkisine göre de bu fiyat 300 euroları aşabiliyor. Bu hâlin farklı müzik türlerini kendi toplulukları içinde başka yerlerden etkilediklerini düşünüyorum. Her katman kendi meşrebince yeniden canlanmaya, arayı kapamaya ve bunu yaparken de yeni bir ritim kurmaya çalışıyor. Tavır anlamında Eindhoven’ın bar sahneleri ya da müzik ilişkili toplanma rutinleri farklılaşıyor ve dışa açılıp yoğun bir trafik yaratıyor.Eindhoven’a ilk taşındığım senelerde tanıştığım Music with Strangers topluluğu* içinden artık yarı profesyonel ve profesyonel kişiler ile yeni topluluklar/çevreler çıkarmaya başladı.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://mexpo.online/about-us/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Stichting Mexpo</a>* ekibi de burada tanışmış, kendini burada pratiklemiş müzisyenlerin/ses mühendislerinin ve müzik meraklıların başlattığı bir oluşum. Hedefleri, lokal amatör müzisyenleri prodüksiyon ve organizasyon anlamında desteklemek. Bugünlerde ben de bu oluşuma gönüllü yazıldım ve neyi nasıl yaptıklarını gözlemeye, öğrenmeye çalışıyorum.Bağımsız ve amatör Eindhovenlı müzisyenlere alan yaratmaya çalışan bu ekibi takip etmeye başladığımdan beri gözlediğim bazı şeyleri kendime ve şimdi sizlere not düşüyorum; “bağımsız amatör” denildiğinde çoğunlukla metal ve rock alt müzik türlerinde üretim yapan müzisyenlerle tanışıyoruz.&nbsp;Pop, Blues, Country, singer-songwriter&nbsp;türlerine dahil edebileceğimiz müzisyenlerin sayısı nazaran az. Yine bu türlerde müzik üretenler konserdense paylaşımlı sahne etkinliklerinde kısa performansları tercih ediyor.Öte yandan, amatörlük kavramının kapsamı Mexpo için de oldukça geniş. Örneğin; cover çalan, müziği tamamen hobi olarak görenlerle kendi müziğini yayınlamış ya da buna hazırlanan müzisyenlerin hepsi bu tanımda ortaklaşabiliyor. Mexpo’nun vermeye çalıştığı ses desteği, sahne - mekân sağlama desteği, görsel materyal desteği ve hatta sahne arkasında deneyim kazanmak isteyenlere birlikte deneyim imkanı. Bu&nbsp;alan açma&nbsp;işi benim gözlemimce başka bir ortaklık/kavram etrafında toplanıyor. Hepsinin toplamında bu ortaklığı “sahne açmak/yaratmak”&nbsp;üzerinden düşünüyorum. Yani, şehrin geneline yayılmış irili ufaklı sahnelerin ya da mekânının bir köşesine sahne açabilecek, kendi ismi (de) bilinsin isteyenlerin, ilişkilerini kullanarak lokalde daha çok “ses” alanı biriktirmesi. Aslında herkes “kendine bir sahne” oluşturmaya, yaratmaya çalışıyor. Ve yukarıda bahsettiğim, özellikle pandemi sonrası büyük sahnelerin yoğunlaşan takvimlerinin yanı sıra şehrin başka bir katmanında da alternatif sahne düsturu, yoğun bir tempoyla farklı bir koldan işliyor.Kıyaslamak istemesem de arada özlem ve beklentileri tarttığımda, İstanbul’un sokakta aktığını, sakladıklarının bile bir anlamda görünür olduğunu; Eindhoven’daysa şehri deneyimlemek için daha derine, sokak içlerine, mekanlara girmek gerektiğini düşünürüm. Sanırım bu alternatiflerle lokalin çoğunluğu sevmese de Eindhoven’ın bu yapısı da eğilip bükülüyor. Artan göçmen, üreten sayısıyla şehrin görünür yanları artıyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kendine sahne açmak/yaratmak…&nbsp;</h3>Geçtiğimiz günlerde, Mexpo’nun ses mühendisliği ile destek olduğu bir open mic etkinliğinde Jamaikalı bir müzisyen, bunun kendince bir örneğini gösterdi. The Student Hotel isimli konaklama mekanının (biz geldiğimizde o yüksek bina orada değildi, oralar dutluktu) restoran ve bar katında küçücük bir alana sahne kuruldu. Birkaç mikrofon, amfi ve gelenlerin kendi ekipmanlarına yetecek bir sistemle sınırlı bir sahneden bahsediyorum. Etkinlik az kişiyle, müzisyenlerin hem cover çaldığı hem de varsa kendi parçalarını paylaşıp sosyalleştiği bir akşamdı. Şehir merkezinde başka bir mekanda Jamaikalıların buluşma etkinliğine çalmak için gelen bir başka müzisyen de o akşam dinleyiciler arasındaymış. Bir aralık Student Hotel çalışanlarından bir tanesi Mexpo’nun ses ekibine aramızda iyi bir müzisyenin olduğunu haber verip bir de alt yapı iletti. Hâlâ müzisyenin kim olduğunu merak eden seyirci enstrümansız olur muymuş, bu open mic kafasına uyan bir şey miymiş&nbsp;gibi şüphelerle beklerken aynı çalışan bize müzisyeni anons etti. Bir sunuş yaptı… Bu da etkinliktekiler için alışılmadık bir durumdu. Open mic'da herkes çıkar kendini sunar, tanıtır ve önceden adı yazdırıldığından gelir, sahneyi devralır…Neyse, bu sunumun ardından sahneye çıkan müzisyen büyük bir enerjiyle, kendisine sahneye kadar küçük bir koridor girişi kurguladı. Sonra da seyirciyi, ikinci dakikada sorularla, şarkılara fiziksel ve sessel davetle, sahnedekilerden duymaya alıştığımız klişelerle, anında kendine bağladı. Ortamda şüpheler dağıldı, dans hakim oldu. Müzisyen, şarkı arasında, yine önceden düşünüldüğü belli olan ama bu ortamdakilerin bence pek ihtiyaç duymadığı, hayata yönelik pozitif motivasyon cümleleri dizdi. “Hayatta her türlü kötülük olsa da biz o kötülüklerden çıkabiliriz, vi ken du it, vi ken fiıl it, vi ar sıtrong, vi ar Eindhoven, vi ar emeyzing! Dans!” Son şarkı, tekrar coşuş ve yüksek bir enerji ile sanki bir konser salonundan çıkar gibi aynı koridorla çıkış… Sonra, üç şarkılık performansın üzerimizdeki etkisiyle, enerjimiz The Cranberries’in Zombie’si ile biraz distorşın yedi.Eşimle mekandan ayrılıp yürüdüğümüz sırada amatör veya değil, adamın bu işi kendisiyle nasıl bağdaştırdığını, “sahne”ye çıkmak isteyip o sahneyi nasıl yarattığını konuştuk. Ne kadar klişe dolu olursa olsun, o sıra mekandakileri bağıra bağıra muhabbet ettirmeyip ilgiyi kendi üzerinde nasıl topladığını ve o küçücük mekanda kendi fizikselliği üzerinden nasıl bir sahne kurguladığını eşeledik biraz. Star olmak istiyorsan star gibi hareket edeceksin!Biz eve dönerken, aynı müzisyenin asıl sahne aldığı mekanda parti devam ediyordu. Dışarıdan bir göz gezdirdik. Oradaki mekân open mic etkinliğindekinin aksine bir sahneye sahipti. Çalacak kişinin performansına özel, fiziksel olarak hazırlanmış, dans edenlerden biraz yukarıda… Yani sahneye çıkacak olanın performansına ilişmesi gereken ek bir kurguya ihtiyacı yok. &nbsp;***Bu etkinliğin ertesi akşamında, yine Mexpo ekibi komşu kentlerden birinde küçük lokal bir barda konser organizasyonu gerçekleştirdi. Progressive metal/rock yapan iki grup ile bu soundlara yakın bağımsız bir isim daha sahne aldı. Küçük, 100 kişi alır mı şüpheli, havasız, ses seviyeleri yüzünden kapısı pek açılmayan, dışarı elinde içki bardağınla çıkmanın yasak olduğu mahalli bir bar… Aile sıcaklığında metal!🤘 Bu etkinlikte de fiziksel olarak bir sahne paylaşılmış olsa da bardaki ekip, bara gelen dinleyiciler, Eindhoven’dan gelen müzisyen/organizasyon ve dinleyici herkes kendi adına kendi sahnesine çıktı, diye düşünüyorum. Sanırım bunu biraz etkileyen/doğuran, organizasyonda yer alan gruplarda expatların da yer alması, Hollanda’nın küçük bir ülke olmasına karşın çok farklı diyalektleri ve lokallikleri barındırması gibi nedenlerin yanında ortamın her açıdan çok dilli olmasıydı. Herkes ya kendi dilini konuştu ya da yakın olduğu dilin yamacında, yöresinde dolaştı. Bu akşamla ilgili kendime düştüğüm not; seyircinin yeni bir şeye olan merakı canlı olsa da sabırsızlığı çok belirgin. Sahnedekinden vazgeçmeye teşne, dikkati ayakta tutmak için tanıdık bir şeyler duyurma gerekliği.Lokal olmak, bu konser akşamında organizasyonun karakteri bakımından da altı çizilen bir kavramdı. Eindhovenlı lokaller Den Bosch’da… Buraya taşınmamın ilk zamanları lokalliği kente mal edebilirken, zamanla bu gibi etkinliklerle bu kavramı bir bar etrafına da sığdırabileceğimizi gözlemliyorum. Şehrin İstanbul ile kıyasladığımda sahip olduğunu düşündüğüm hâlinin değişmeye ve eğilip bükülmeye başladığını söylemem biraz da bundan. Müzik sahnelerinin çok katmanlılaşması, bireysel girişimlerin farklı sahneler açması, farklı müzik perspektiflerinin mobil bir tanışma ağına sahip olması ve bu gibi vesilelerle şehir dışa daha açık hâle gelirken lokalliğin de şubelere ayrılmaya başlaması… Kendi adıma İstanbul ve benzeri şehirlerde olduğunu düşündüğüm gibi.&nbsp;Kent algısının flulaşmaya başlaması,&nbsp;şehri ve müzik haritasını tanımlamak için farklı anlatımlar aramaya başlamak da buna dahil edebileceklerim.Sonunda her şehri olduğu gibi Eindhoven’ı da değiştiren, dönüştüren kalabalıklaşan nüfus ve bu nüfusla beliren yeni ihtiyaçlar. Çalışma saatlerinin uzaması, yeni iş alanlarının açılması, kentsel dönüşüm, mekanların işleyişlerindeki değişimler, iyisiyle kötüsüyle her anlamda yoğun bir trafik… İhtiyaçları bilmem, ama nüfus kalabalığının, üretenlerin artmasıyla birlikte onlara alan açanların da artmasının “kendine bir sahne açmak/yaratmak” ile ilgili olduğu aşikar…<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Music with Strangers*:&nbsp;Bu topluluk, hobisi müzik olan expatların ön ayak olduğu, lokal müzisyenlerle bir araya gelerek ortak seslerde ya da kendi kültürel sesleriyle bir araya gelip müzik yaptığı bir topluluk. Zamanla bu topluluktan yeni müzik grupları, enstrüman hocaları, bireysel organizasyon girişimleri çıktı.Stichting*:&nbsp;Vakıf

Kendine bir sahne yaratmak

Eindhoven'dan notlar

İçinden geçtiğimiz günler, birbirimizin hikâyesini dinleyerek ya kendimizden bir şeyler çıkarmaya çalıştığımız ya da bu hikâyelerden cesaret alıp yolumuzu renklendirmeye çalıştığımız günler… En azından ben dinlemeye yetişemediğim podcastlerin misafirlerine, konularına, uzayan ve hâlihazırda benimle yoğurulan okuma listelerime bakınca durumu biraz böyle görüyorum.Okuduğunuzda gözünüze biraz ucuz gelecek belki ama müziğin değmediği, içinden geçmediği yer yok.&nbsp;Son&nbsp;bültenden bu yana geçen bir aylık sürede vaktiyle çok güldüğüm&nbsp;“müzik her yerde” cümlesi cebimde, dolandım durdum. Artık gülmüyorum bu cümleye. Aksine, içini dolduran düşünce ve ses dünyalarına, o ses dünyalarından çıkan üretimlere, değdikleri yerlere bakmaya çalışıyorum. Oradan da kendime dair bir soruşturma hâli devam ediyor elbette. "Neden, nasıl, ne için, neye varacak?" gibi tonla soruyla…Geçtiğimiz günler de böyle şeylerle bezendi benim için. E.T. Amadeus Hoffman’ın “Kum Adam”&nbsp;öyküsüyle geçirdiğim vakitte, yazarın başka bir yönüyle tanıştım. 1800'lerde yaşamış müzik eleştirmeni yazarın Mozart hayranlığı sebebiyle ismini değiştirten deliliğinin sindiği kurgu dünyasına açılan kapı, başka bir gün Teoman’ın konuk olduğu bir podcast ve Fasa Fiso’suna bağlandı. Oradan Bülent Ortaçgil&nbsp;ile hasret gidermelik söyleşilere, YouTube’da o kanal senin bu kanal benim müzisyenlerin birbirleriyle yaptıkları şarkılı, röportajlı kısa sohbetlere… Sonra, Oya Baydar’ın “O Muhteşem Hayatınız” adlı eserinde bir ses sanatçısının hayatına okur olarak eşlik etmemiz beklenen kazı çalışmasına... Öte yandan artık kanıksadığımız "arkaplan müziği” kavramının restoranlardaki yeme hızımız üzerindeki etkisinden, casinolarda oyun oynayanların onlar kartlara dalmışken müziğin de ruh hâlleriyle oynayarak duygu durumlarını ve motivasyonlarını yönetmekteki rolü gibi bir dizi <a fr-original-style="" href="https://www.music-news.com/news/Underground/149992/Why-background-music-is-so-important-in-the-online-casino-industry?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">okumalı</a>ğa…&nbsp; Ve tabii zengin çeşnisiyle Eindhoven’ın konser takvimi müthiş bir hızda tükenen biletlerle hayatı başka bir yere taşıyor. Ona mı buna mı bilet almalı derken bazen en sevdiklerim kaçıyor, bazen de cebimde hiç beklemediğim biletler buluyorum.Bunları bir ödev tahtasına “Bakın neler yaptım” demek için değil, aklımın nerelere uğrayıp nasıl cevaplar ya da sorularla ilişkilendiğini biraz örneklendirmek için yazıyorum. Bu kalabalık yığını ve farklı duraklar her zaman var. Bu yığının içindeki hikâyeler yardımcı, bazen de itici güç oluyor, bunu anlıyorum. Hikayesini dinlediklerimizde, okuduklarımızda ya da müziğini dinlerken paylaştıklarımızda ortak bir sezi, kendine dair olanın arayışı var gibi geliyor bana. Hiç bitmeyen bir “ben” arayışı ya da o güne getirdikleri “ben” dediklerini anlama çabası seziyorum. Tabii etrafını dallandırıp budaklandıracak derinlikleri var bu sezi dediğim şeyin ve ben de ister istemez tüm ilişki kurduğum, merakla ya da haberdar olmak için baktıklarımla kendime dönmeye çalışıyorum. Bir şeyler başarmış, benim gibi göçmüş, yeni başarılar için yeni hikâyeler oluşturan ya da oluşturmaya çalışanlarla konuşurken de biraz bunu kurcalıyorum. Neden içinde özellikle müziğin geçtiği hikâyelere bu merak? Müziğin bıraktığı o etkiyi tartışma, konuşma hevesi nerede başladı? İnsanlarla üretimleri üzerine konuşmayı, onları dinlemeyi, onlara sorular sormayı bana bu kadar sevdiren şey ne? Belki cevaplarını bulurum... Bulmak zorunda mıyım? Emin değilim, ama uzun zamandır görmediğim bir dostun ziyareti sırasında bir dizi soundtrack'iyle kulağıma kazınan Nickle Creek’i&nbsp;“Şunu duydun mu?” diye açması bambaşka bir kapı açıyor bende. Ben bunun anlamını düşünmeyi çok seviyorum! Neyse biraz daha dolanalım buralarda, vardır bir sebeb-i derdi. :)Güzel masa arkadaşım Turna kendiyle röportaj yapmaya karar verince ben de günlüğümü buraya taşıdım diyelim. Hollanda’ya taşındığımdan beri türlü nedenlerle bir türlü devamını getiremediğim akademik hayat baktım olacak gibi değil, bir yandan böyle sorular da artıyor ve büyüyor; “Bir şey yapmadan anlayamayacağım bu işi”&nbsp;diyerek girişimci olmaya karar verdim. Yazması da ilginç geliyormuş, yalnız kulak yadırgamamış. Evet girişimcilik… Kendi şirketimi kurup meraklarım neyse, hem kendime hem üretenlere ve üretilmiş olana dair cevaplar ararım diye düşündüm. Cevap da şart değil işte, aslında anlamak için orada olmak…Hanımlar, beyler! “Fonema” (Music, Culture &amp; Event Organisation) adını verdiğim şirketimi kurmuş bulunuyorum. Hemen söyleyeyim, öğrenilecek çok şey var… Girişimciliğin ne olduğunu anlamak, sindirmek, her şeyden önce bu inşa sürecinin bana hitap etmeyeceğini görmek var... Bunu bile bir yolculuk olarak görmek istiyorum. Çünkü, hayatın bize yüklediği “Yaşın … oldu” oyununa çok sık düşer olduk ve insanın ellisinde, altmışında da “Gelecekte ne olacağım?” sorusunu sorabileceğini unutuyoruz. Bakın Teoman’ın Fasa Fiso’su&nbsp;sırf bu yüzden tavsiyemdir. Adam kaç yaşına gelmiş, hâlâ "Büyüyünce ne olacağım?" diyor ve - endüstriyel mendüstriyel - başarılı bir kariyeri var. Neyse… Fonema! Yakın zamanda cismen de kendisini duyurmaya, sunmaya hazırlanıyorum. Yavaş olur benim işim gücüm, olsun… Benim sesimden, aklımın işleyişinden pek farklı olmasını istemediğim Fonema ile workshoplar, projeler ve hayalini kurduğum başka şeylere ön ayak olabilmek gibi bir dizi plan masamda bugünlerde. Mevzusu müzikli yani… Hikâyesini de zaman gösterir…&nbsp;Bu yazının 'hikâyesi' şimdilik burada kalsın, Turna’nın kendiyle yaptığı röportajın bende yarattığı kıpırdanmayla heyecanlı bir haber paylaşımıyla bitireyim. Eindhoven’da 24 Eylül’de Eindhoven Muziekgebouw’da Türkiyeli göçmenlerce kurulmuş TPN-E vakfının ön ayak olduğu tek günlük bir festival gerçekleşecek. Kapanış konserinde sahnede Sertab Erener olacak. Benim gibi hayatlarını buralarda yeşillendirmeye uğraşan, yeni yeni işlerle deneyim alanlarını değiştiren ve bunları paylaşma fırsatı bulacak göçmenlerin bir araya geleceği bu festivali merakla bekliyorum. Daha doğrusu Sertab Erener’i buranın soluyuşuyla nasıl bir hâlle dinleyip gözleyeceğimin merakını taşıyorum…&nbsp;Merakla. Bu yazının ayakta tutmaya çalıştığı, geleceğe ve bizim Müzikli Mevzular olarak kendimize dalışımıza merakla.

Kendine ve başka rotalara doğru yollar ararken

Tuğçe'nin 'Müzikli Mevzular'ı

Eindhoven yakın zaman güzel bir ivmeyle tüm etkinliklere açıldı. Aylardır ertelenen, askıya alınan konserler bekleyeniyle buluşuyor. Kimi sahne ücretsiz hızlı test sonucu barkodunu görmek istiyor, kimisi de etkinlikte satılan bilet sayısına bakıp gerek görmüyor. Limit, 500 kişi…&nbsp;Geçtiğimiz hafta önce Karsu, ardından Altın Gün &amp; Moğollar konserlerini izleme şansım oldu. Kendi adıma pandemi ve evde yaşam tecrübesinin ardından eski etkinlik seçme alışkanlığımı kırmaya çalışıyorum. Sanırım bu da biraz, göçmen olduğunu kabul etmekle ilgili… Karsu konserinin düşündürdükleri, hissettirdikleriyle başlayayım, özlem giderdiğim kısmını başka bir bültene bırakıyorum.&nbsp;Karsu’nun Türkiye ve Hollanda’da yükselişini; Hollandalılar, farklı zamanda taşınmış Türkiyeli göçmenler ve Türkiye’deki dinleyicileri arasında nasıl popülerleştiğini neredeyse adım adım izledik. Bir süredir siz de her yerde Karsu görmüyor musunuz? Kendi adıma, bir zamandır kafamı nereye çevirsem Karsu’yu görüyorum! Bu kadar görünür olması yaptığı işin, müzisyenliğinin değerinden elbette eksiltmez ama yukarıda bahsettiğim lokal ve göçmen grupların ayrı ayrı birer temsil yükleyerek kendisini sahiplenişi, sanki birbirinden farklı Karsu profilleri yarattı. Neyse! Bugüne kadar neden bir Karsu konseri izlemekten kaçındığımı anlatmaya çalışıyorum. Öte yandan kendi göç deneyimim, ufak bir yerde yaşıyor olmak, farklı zamanlarda taşınmış göçmen grupların böyle etkinliklerde buluşması, bende bugüne kadar konforsuz bir his yarattı. Bir konsere gittiğimizde ne kadar kişisel bir deneyim yaşarsak yaşayalım salonu paylaştığımız kitle de önemli oluyor… Bunu kibir taşıyan bir yerden söylemiyorum elbette, seyircinin konumlandırılışını da düşünerek söylüyorum.&nbsp;Konser, 6 Mart akşamı Eindhoven’ın önemli ve güzel konser mekanlarından Effenaar’ın büyük salonunda gerçekleşti. Uzun kuyrukla soğukta bir süre beklediğimiz, sahnenin geciktiği bir başlangıçla, kalabalığın yeni tanışmalar yaşadığı bolcana tanıdıkla karşılaştığı bir gece oldu. Öte yandan Hollandalı dinleyicilerin farklı Türkiyeli göçmen profilini merakla, ikinci bir sahneymişçesine izlediği de bir geceydi. Tanışma oralarda da devam ediyor anlayacağınız…&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/2/0/1647131585250.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Tugce HakararÖncelikle o gün sahnede olan müzisyenleri kulak suyu etmek istiyorum, çünkü hepsi birbirinden iyiydi ve o akşamın performansını başka bir yere taşıdıklarını düşünüyorum. Birbirini çok iyi tamamlayan üç üflemeli enstrümanist; Randell Heye (trompet), Efe Erdem (trombon), Marc Mangin (saksafon); davulda Willem van der Krabben, bas gitar ve sint-bas’ta Mart Jeninga ve gitarda Jessy Hay birbiriyle yarışan performanslar sergiledi. Karsu şarkı arası aktarımları ve hikâye anlatımlarını Hollandaca gerçekleştirdi. Ingilizce, Hollandaca, Türkçe ve Ispanyolca şarkılar seslendirdiği konserde, &nbsp;Karsu’nun dinleyicisiyle kurduğu ilişkiyi hem şaşkınlık hem de soru işaretleri ile izledim. Beden dilinden yüzündeki ifadeye büyük bir heyecan ve enerjiyi taşıyor olmasının yanı sıra; yüzünde donuk bir ifade ile dinleyicileri gözleyip tartışını izlerken bir yandan da her duruşunun bir fotoğraf veriş olduğunu düşünmeden edemedim. Dinleyiciyi izlemek, tartmak kısmını önemli buluyorum, çünkü akşamın performansı açısından bunun oldukça belirleyici olduğunu söylemeliyim. Sahnedeki iyi müzisyenliğin doğaçlamayla buluştuğu bazı anlarda Karsu’nun bu dinleyiciyi tartışı trafiği değiştirdi. Belki bu da benim göçmen refleksimle bir düşünüştür, ama davulcunun ya da bas gitaristin solo attığı anlarda dinleyiciyi ayakta tutmak, kaybetmemek, o performans anının anlaşılacağından emin olmamak gibi bir sezgi ve yönlendirmeden bahsediyorum. Öte yandan buna şaşırmamak da gerekir herhalde. Çünkü bu etkinlik, dinleyiciler için müzikle olduğu kadar birbirleriyle de buluşma fırsatı olduğundan sohbet seslerinin piyanoyu bastırdığı anlar yaşanmadı değil… Ve yalnız bildiği ritim kalıplarına, sevdiği ya da özlediği şarkılara 'coşan' bir dinleyici refleksi hakimdi salonda. &nbsp;Coşma kısmının da altını çizmek istiyorum… O akşamki performans özelinde; başka dillerde müzisyenliği, vokali oldukça derli toplu, sesinin sınırlarını bilen ve parçaların hakkını veren bir Karsu performansı izledik. İzlediğim performans bir ilk buluşma olduğundan büyük, keskin yorumlar yapmak istemiyorum, ancak repertuarın Türkçe coverları kucaklayan kısmında, aynı özeni yakaladığını söyleyemem. Bunu Karsu’nun Türkçe ile olan ilişkisine bağlamak elbette mümkün, çünkü kendi yazdığı, Türkçeyle düşünüp tasarladığı uzun mesai harcadığını düşündüğüm şarkılarında o özensizlik söz konusu değildi. Yine de yazının başında bahsettiğim Karsu’nun farklı dinleyici toplulukları tarafından sahiplenişiyle ilgili detayı hatırlayarak; performansını etkileyecek kadar bir kendine güven ve özensizlik mi söz konusu diye düşünmeden edemiyorum. Çünkü seyircinin melodiyi ya da ritmi duyup coştuğu anlarda Karsu’nun da yalnız bu coşkuyu ayakta tutma ihtiyacına kapılışını izledik.&nbsp;Konser üç şarkılık shuffle set bir bis ile bitti. Gitarist Jessy Hey, sahneden ayrılmak üzere olan müzisyen arkadaşlarına güzel bir mizansenle meydan okuyunca, &nbsp;Jest Oldu ile başlayan bis Domates Biber Patlacan’a bağlandı ve ardından olmazsa olmaz bir Sezen Aksu coverı ile son buldu. Jest Oldu’yu Anneke Van Giersbergen de güzel coverladı, parça cover haliyle yeniden popüler oldu, herkes sevdi, diye keşke çalmaya devam etmeseler… Düzenleme ve performans anlamında maalesef epey fark var. Türkiyeli seyirci zaten ağırlıkta, beğeneceklerdir, gibi bir şey mi düşündüler bilemiyorum… Elbette özlem dolu seyircinin damağında tat bırakmak için iyi bir kapanış, ama bahsettiğim vokal özensizliğini iyi müzisyenlerin paslaşması ve seyircinin coşkusu kurtardı.Karsu’nun Hollanda turnesi sold-out devam ediyor… Ben geceden yeni ve iyi müzisyenler tanıyarak ayrıldığıma mutluyum. Türkiyeli göçmenlerin sahiplendiği bir ismi, &nbsp;bir konser ortamında dinlemenin öyle çekindiğim kadar konforsuz hissettirmeyişi, bunun da başka bir deneyim oluşunu ders haneme işleyerek ayrıldım.&nbsp;

Sonunda Ben de İzledim, dediklerim ve Özlem Giderdiklerim: Karsu Konserinden Kalanlar


Konser Notları 

Aralık sonunda tam kapanmaya giden Hollanda’da, Ocak ortası gibi kuaförler açılıp da kültür mekânları açılmayınca, buraların naifliğinde bir tepkiyle şehrin önemli bir iki konser mekânında canlı müzik eşliğinde rezervasyonlu saç kesimleri gerçekleşti. Bu “kimsenin keyfini kaçırmak istemeyen, yalnızca tepkisini ortaya koyan eylem” canlı olarak mekânların web sitelerinden izlenilebildi. Zira aynı sıralarda belediyeler de gidiş hattan korkmaya başlamış, bazı mekânlara kapılarını açabileceklerini ceza yazmayacaklarını salık vermişti. Anlayacağınız herkesin sıkışık hissetmenin doruğuna geçtiği günlerdi… Neyse ki, geçtiğimiz günlerde, bar ve restoranlar yeniden açıldı! Benim için de İstanbul’dan sonra tam bir şehre geri dönüş oldu.<img src="https://images.aposto.com/2022/0/0/1643560573274.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">(Görsel: njo.nl)Hâlâ saat kısıtlaması olsa da güzide Eindhoven’ımızın barlar sokağını ziyaret etmek, kendimizi İstanbul deneyimlerimizi özledikçe attığımız rock/metal bar Cafe The Jack’e atmak, bizi biz yapan şeylerin altını daha çok çizdi. Zira, İstanbul’da tiyatro, sinema ve konser izledikten sonra nefes aldığımı hissederken eşim Barış telefonda Sezercik gibi “bir gün ben de yicem!” diye dinlemişti neşemi. Beraber bir bara gidip oturmayalı tam iki yıl geçmiş… Bunu düşünmek hiç istemeden henüz boşken kapısından girdiğimiz mekânın an be an doluşunu izleyip çocuk gibi sevindik. Motörhead’den Offspring’e Metallica’dan Red Hor Chili Peppers’a ordan oraya zıplayan çalma listesiyle yine hem özlemler giderdik hem de bir yerde oturup müziği, çalanı konuşmayı hatırladık. Müziğe göbekten bağlı, bizi biz yapanlardan umarım hiç mahrum kalmaz, en kısa zamanda da arayı kaparız…

Eindhoven Yeniden Açılıyor!

Minik Bir Bar Ziyaretinden Kalanlar

Bu ayın bülten yazısına başlamak genelde olduğundan biraz daha zor oldu. Ben de oturdum önceki bültenlerde yayınlanmış yazılarıma baktım. İnsan, yazdıkları yoluyla dışarıyla bağ kurmaya çalışırken kendiyle kurduğu bağı unutabiliyormuş, kendi adıma onu fark ettim. Geçtiğimiz mayıs ayında pandemi tam merkezimizdeyken&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/ne-gundemden-kopmak-ne-de-dusunmek-muzigi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">şöyle bir paragraf</a>&nbsp;dökülmüş benden;“…Kendi adıma hem İstanbul’da hem Eindhoven’da sık gittiğim mekânların çalışanları sayesinde müziğe, kente dair pek çok ipucu edinmişimdir. Arkadaşlıklar, yalnızlıklar, listelere eklenen yeni şarkılar hatta bazen kitaplar ve yeni mekânlar... Yani müzik kadar, mekân… Pandemi en çok bunu elimizden aldı ve biz bu yoğun tempoyla açığı kapamaya çalışsak da işin performans kısmına daha çok odaklanıyoruz sanki. Ya da çevrim içi alan hep var olduğundan fiziksel mekânın bir paylaşım alanı ve sağlayıcı oluşuna duyarsızlaştık… Dolayısıyla, ‘mekân’ kavramı rastlantısal ve beklenmedik olanı içinde barındırdığından sanki çevrimiçine nazaran başka bir tekinlilik, tekinsizlik hâli barındırıyor. Çevrimiçlerinde her şeyin bizim kontrolümüzde olması, paylaşımın ve buluşmaların bu kontrol ve seçimlerle ilerlemesi biraz yorucu değil mi? Yakında pandemiden de yıllık izin isteyecek hâle gelmeyiz umarım. …”Bu aralar Hollanda’da yeniden arttırılmaya mecbur kalınan önlemler, kısmi kapanmayla kültür-sanat mekanlarının 17:00’dan sonra açık olamayacak olması, bana yeniden böyle hissettiriyor. Tedbirli davranmakla, konser izleme özlemimin başını okşamak arasında sıkışıp kalmış hissediyorum. Öte yandan, yeniden iptal edilmeye başlayan konser ve etkinlikler, daha ileri tarihli performanslara bilet almakta şüpheler ve artık çevrimiçi mekânda pandemi hiç olmamış gibi denk geldiğim başka deneyimler…* * *Araya bir şarkı: Buralardan bir sesle, singer songwriter <a fr-original-style="" href="https://marisedenbakker.nl/bio/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Marise</a>’nin yeni teklisi <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/track/1uvmGMoz5YKQoawqFnZy49?si=b8032b556cf948e5" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Koude Lijf” i buraya</a>&nbsp;kondurup devam edelim.* * *Kasım ayını biz Eindhovenlıların iştahla beklediği ışık festivali <a fr-original-style="" href="https://www.gloweindhoven.nl/en" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Glow</a> ile açtık. Festival, geçen yıl tam kapanma hâlinden gerçekleştirilememiş, şehrin bazı evlerine ve noktalarına kondurulmuş birkaç ışıkla varlık göstermişti. Bu yıl kavuştuk, ancak son günü hükümet yeni kuralları açıklayınca festival yetkilileri tezgâhı toplamaya karar verdi. Hâliyle bir kısmımız için şehrin tanık olamadığı mahalleri içimizde ukde kaldı. Glow nedir, müziksel durumu nedir, diye soracak olursanız; en yalın hâliyle uluslararası birçok katılımcının içinde yer aldığı çok disiplinli bir sanat tasarım festivali diyebilirim. Bu çok disiplinli hikâye ve fikirlerin sergileniş biçimi, şehrin üstüne bir örtü gibi serilirken kendi adıma mekân kavramını tekrar ve tekrar düşünüyorum. Müziğin / sesin zaman zaman nesneleşerek sergilenmesi, zaman zaman arka plan öğesi olarak kullanılması, hiç kesilmeyen bir ses ağının içinden geçtikten hemen sonra ya tamamen ses öğesinden arındırılmış bir tasarım alanıyla ya da parçalanmış, distorsiyona uğratılmış seslerle kuşatılmış sergilerle şehrin mekân algısı zihinlerimizde kırılmaya uğrayıp yeniden inşa oluyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/10/0/1638105777883.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Tuğçe HakararIşıkla kırılan bu algının, hepimizin ortak bir anla paylaştığı ancak farklı ilişkiler kurduğu, müzik eliyle yeniden inşasından bahsediyorum kısaca. Bu yıl sergilenen projelerde aklımda dönen bu detayı daha çok gözledim ve hissettim. Kullanılan ışık teknolojileri de ses ambalajları da özellikle pandemi sonrası mekânlarla kurduğumuz ve kurabileceğimiz ilişkiyi farklı konsept ve çağrışımlarla yeniden hatırlatmak ister gibiydi. Bu hafıza yoklama, oluşturma işi mekânın tarihsel bağlamını teknolojiyle birleştirerek, durağan ve akışkan etkinlik anlarıyla sağlanmıştı. Şehrin kanal girişine konumlandırılmış ikinci dünya savaşından kalma teknolojiyle tasarlanmış büyük bir ışık kaynağı, kanalı boydan boya aydınlatıyordu. Sergi malzemesi bu teknoloji ve ışık kaynağı olduğu kadar kanal boyu uzanan hûzmeydi de. Bu hûzme, kanalın diğer ucundan ona doğru yürünmeye başladığında uzaktan gelenlerle tersine yürüyenlere o savaş ortamını hissettirmeyi başarıyordu. En azından sisli ve soğuk şehir ortamı bana bu hissi vermekle, ışığın ana noktasında duran izleyici ve katılımcıların sessizliği, hûzmeyi fotoğraflama hevesinin yanında, bu aletten çıkan sesle de ilgilendiklerini düşündürttü. Ses öğelerinin festival boyunca sergi alanını ve anını yaşatacak kadar bir alana yayılmış olması da bana bunu düşündürtmüş olabilir tabii… Başka örneklerle; boş-eski bir fabrikaya yansıtılmış görsel tasarımlarla kutsal bir mekân kurgusunu, duymadığımızı sanabileceğimiz bir müzikle sergilemek, akan suyla ışığın buluşma anlarını sintisayzır ile sesli bir anlatıma dönüştürmek bana bütün bu mekânsal kırılmayı ve yeniden inşaları düşündürten detaylardı.<img src="https://images.aposto.com/2021/10/0/1638105824157.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Tuğçe HakararMaalesef kendim için bu festivalden video çekmedim, ama eşim Barış kendi vlogu için birlikte gezdiğimiz sırada buralarda görüntüler aldı. Kafanızda canlanması için onun vloguna <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=g4IXpwP6bPs&t=586s" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>&nbsp;bakabilir ya da <a fr-original-style="" href="https://www.gloweindhoven.nl/en" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Glow Eindhoven’ın internet sitesi</a>nden projelere dair okumalar yapabilirsiniz.Eindhoven dışarıdan izlendiğinde, sokaklarında yüründüğünde gözler önünde olmayan ve şehri yaşamak için binaların içine girmeniz gereken bir yer. Glow ile de hem pandemi arasında (?) sakinlerini buluşturdu hem de birkaç günlüğüne katmanlarını farklı katmanlara teslim ederek, başka bir şehir gibi ayakta durdu. Bana göre, sanat ve teknoloji bize bir şeyler düşündürttüğü, başka yerlere bakma ihtiyacı doğurduğu zaman gücünü kullanmış oluyor. Bu yıl Glow kapsamında sesi de ses nesneleri ve tasarımlarını da farklı işlevlerde kullanan sergiler / sunumlar gördüğüme mutlu, ancak kısıtlamalar açıklanınca etkinliklerin bitirilmesine üzgünüm. Maalesef, virüs buralarda kendini yeniden hatırlatırken müziğin mekânsallığı ile kurduğumuz ilişki de yeniden budandı gibi hissediyorum.Bu his ve düşüncelerle yeniden belli kavramlara dönüp dolanmak, müzikle kurduğumuz bağlar ve müzikal zevkimizin temelleri ile dinleme alışkanlıklarımız üzerine düşünmek okuduklarımı da etkiliyor tabii. Stravos Stavrides- Müşterek Mekân, Gaston Bachelard- Mekânın Poetikası ve Roland Barthes’ın Görüntünün Retoriği, Sanat ve Müzik&nbsp;kitapları sık sık kütüphaneden çıkıyorlar. Bir de bu aralar beklediğim, bence yeni sayılan Nolan Gasser’ın Why You Like It: The Science and Culture of Musical Taste kitabını burada geçirmiş olayım. Denk gelirsek, mail ya da başka yollarla paylaşabilirsek birlikte düşünebilmek dileği ile.*(Stravos Stavrides – Müşterek Mekân, Müşterekler Olarak Şehir, Çev: Cenk Saraçoğlu, Sel Yayınları)

“… Müşterek mekânları farklı bir kültürün ari ifadeleri olarak değil, içinde farklı bir geleceğin görüntülerinin anlık da olsa belirdiği süregelen melez kolektif çalışmalar olarak ele almak gerekir. …” *

Eindhoven ile ilgili hikayeler