✏️ Ece Özkan, <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/wwf_turkiye/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">WWF-Türkiye</a> Dijital İletişim Uzmanıİyisiyle kötüsüyle çok beklenen, üzerine çok konuşulan ve J. R. R. Tolkien’in eserlerine dayanarak uyarlanan Güç Yüzükleri dizisinin ilk sezonu bitti. Dizinin kritiğini eleştirmenlere bırakıyor ve Tolkien kitaplarının en önemli kahramanlarından birine odaklanmak istiyoruz: doğa sevgisi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Orta Dünya'da doğaya hükmetme çabası</h2>Tolkien’in yarattığı Orta Dünya’yı, doğaya olan sonsuz bir sevginin yansıması, yüzüklerin peşindeki mücadeleyi de insanın doğaya—onu yok etme pahasına—hükmetme çabası olarak okumak mümkün. Nasıl mı?Tolkien’in cümlelerindeki doğa sevgisini görmek için satır aralarını okumaya bile gerek yok. Tolkien’in tek bir kitabını dahi okuyunca Orta Dünya’yı coğrafyası, onu oluşturan ekosistemleri, hatta florası ve faunasına kadar tanımlayabiliriz. Sadece Yüzüklerin Efendisi serisinde 8’i Tolkien’in kendi yaratımı olmak üzere 60 bitki türüne rastlanıyor. Kitapların baş kahramanı aslında tüm evrene kaynaklarını sağlayan Orta Dünya. Kitapların merkezini insanın var oluş mücadelesi değil; elflerin, cücelerin, insanların, orkların içinde yaşadıkları dünyanın geleceği oluşturuyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/1/1667810018839.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.75" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🌲&nbsp;J. R. R. Tolkien'in çizimlerinden<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Doğayla uyumlu bir yaşam ancak #BirlikteMümkün</h2>Tolkien’in Orta Dünya tasvirlerinde karakterlerin doğaya olan davranışı onların karakterini belirleyen temel etkenlerden biridir. Orta Dünya’ya yıkımı getiren karakterler Morgoth, Sauron, Saruman ve orklar, doğaya karşı hoyrat davranışlarıyla dikkat çekiyorlar ve gittikleri yerlerde mutlaka ağaç kesiyorlar.Güç Yüzükleri&nbsp;dizisinde de bu temanın tekrarını görmek mümkün. Diziyi henüz izlememiş olanlar için fazla detay vermeyelim ama tıpkı bizim dünyamızda olduğu gibi kaybedilen ağaçların kolay kolay geri gelmediğini ve bize sayısız hizmetler sunan orman ekosistemlerinin kaybını maalesef büyük bir doğa yıkımının izlediğini söyleyebiliriz.Ağaç ve edebiyat tutkusu: Güney Afrika’da doğan ancak hayatının bir kısmını yemyeşil Warwickshire’da geçiren Tolkien’in ağaç tutkusu, edebiyat tutkusuyla yarışıyor diyebiliriz. Warwickshire’da geçirdiği günlerin ardından hızla sanayileşen karalık Birmingham’a taşınan Tolkien, gördüklerini Orta Dünya tasarımına da yansıtıyor. Mordor, endüstriyel bir cehennem. Güç Yüzükleri dizisinde barış ve uyum içinde yaşayan Güney Toprakları’ndaki insanların esas yurdu da benzer bir kaderle karşı karşıya kalıyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/1/1667809620783.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.88" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🌱 J. R. R. Tolkien'in çizimlerinden<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yaşamın kaynağı olarak ağaçlar</h2>Gezegenimizde yaşayan, nefes alan, büyüyen her şey birbirine hassas ve mükemmel bir dengeyle bağlı. Tolkien de Orta Dünya’da yaşamın kaynağının ağaçlardan geldiğini anlatıyor.Valinor’un iki ağacı gümüş Telperion ve altın Laurelin, yaşamın kaynağı. Yok olduklarında bile meyvelerinden ve çiçeklerinden Güneş ve Ay doğuyor. Güç Yüzükleri’nde de doğa elfler, cüceler, insanlar ve doğayla bir olmayı hayat tarzı hâline getirmiş küçük göçebe topluluk Harfoot’lar için yaşamın temeli.Cüceler madencilik faaliyetleriyle doğayı “kızdırmaktan” çekiniyor; elflerin yaşamı ağaçlara bağlı; insanlar doğa yok olursa hayatta kalamıyor; Harfoot’lar da bütün yaşamlarını doğaya göre planlıyorlar.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/1/1667809363578.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.42" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🧌 Stoor’lar, Harfoot’lar ve Fallohide’lar<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tolkien eserlerinde doğa</h2>Doğa, Tolkien’in eserlerinde mutlaka korunması gereken nadide bir varlık. Bu yönüyle, Tolkien’in de eserleriyle doğa koruma aktivizmine büyük bir katkısı olduğunu söyleyebiliriz.Güç Yüzükleri’nin sezon finalindeki sürprizleri bozmamak için bunun yerine hem diziden hem de Tolkien’den öğrendiğimiz 5 doğa koruma dersiyle yazıyı noktalayalım.<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hayatımız ormanlara bağlı: Sadece Telperion ve Laurelin değil, bütün ağaçlar iklim değişikliğine karşı en büyük müttefikimiz. Ormanlar iklimin dengelenmesinde kritik öneme sahip. Yoğun ormansızlaşma gezegenimizi tehdit etmeye devam ediyor</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tüm gezegen bir bütün: Numenor, Orta Dünya’nın çağrısına kayıtsız kalamadı. Gezegenimizin herhangi bir köşesindeki doğa kaybı, hepmizi etkiliyor. Karada, tatlı sularda ve denizlerde birçok bitki ve hayvan türünün doğal yaşam alanlarını yok eden veya parçalayan arazi kullanımı değişiklikleri, doğaya yönelik mevcut en büyük tehdidi teşkil ediyor. Kendi dünyamızı bir bütün olarak düşünmeliyiz.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Korumazsak kaybederiz:&nbsp;2022 yılının <a fr-original-style="" href="https://www.wwf.org.tr/?12800/Yasayan-Gezegen-Raporu-2022" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yaşayan Gezegen Raporu</a>’na göre ortalama insan ömründen kısa bir sürede omurgalı yaban türlerinin popülasyonlarının %69 azaldı. Bu Tolkien’in Warwickshire’da Orta Dünya’yı yaratırken ilham aldığı bazı türlerin artık çok azaldığını veya tamamen yok olduğunu gösteriyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hemen, şimdi harekete geçmeliyiz: Doğayı korumak #İmkansızDeğilAcil! Bugünkü ve gelecek nesillerin refahını tehdit eden, birbiriyle bağlantılı iki acil durumla karşı karşıyayız: iklim değişikliği ve biyoçeşitlilik kaybı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Doğayı korumak ancak #BirlikteMümkün:&nbsp;Gezegenimizi korumak için hep birlikte doğayla uyum içinde, doğa-pozitif bir yaşam tarzına geçmeli ve köklü politika değişiklikleri için yöneticilere baskı yapmalıyız.</li></ol>

J. R. R. Tolkien ile ilgili hikayeler