<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/sima_ozkan/?hl=en" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sima Özkan</a>“Kuş göçü, yaklaşık 50 milyar hayvanın katıldığı dünya çapında bir fenomen.” Bugün okuduğum kitaptan bu cümle, &nbsp;Ağaçların Gizli Yaşamı’nın yazarı, hayatını ormanları korumaya adayan Peter Wohlleben’ın Türkçeye en yeni kazandırılan kitabı Doğanın Gizli Ağı’ndan. Bu cümlenin altını çizdim çünkü aklımda bu hafta sonu göreceğim, dinleyeceğim kuşlar ve kuşlara dair öğreneceklerim, keşfedeceklerim var. Şehrime Flamingo Festivali geliyor.&nbsp;20. Türkiye Kuş Konferansı ile başlayan üç güne yayılan <a fr-original-style="" href="https://instagram.com/izmirizdoga?igshid=MzRlODBiNWFlZA==" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Flamingo Festivali,</a> 15-17 Eylül tarihlerinde, Doğa Derneği ve İzmir Büyükşehir ev sahipliğinde, İzmir’in kuş cenneti Gediz Deltası, Mavişehir Balıkçı Barınağı ve İzmir Tarımı Geliştirme Merkezi - İZTAM’da gerçekleşecek. Üstelik tüm kuş severler festivalin gecelerini delta içindeki kamp alanında birlikte geçirebilecek. Dahası, festival kapsamında İzdoğa Turizm tekne ve otobüslerle &nbsp;“Flamingo Yolu” turları gerçekleştiriyor olacak. Daha önce bu turlara katılmış biri olarak, uzman kuş gözlemcileri, kuş bilimcileri ve Türkiye’nin her yerinden gelen doğa tutkunlarıyla deltada gözleme çıkmak, profesyonel saha çalışmalarına katılabilmek festivalin en özel yanlarından olacak.&nbsp;Peki, bu üç günde bizi neler &nbsp;bekliyor?&nbsp;Doğa Koruma ve Milli Parklar, Doğa Derneği, İzdoğa, BirdlLife, eKuşbak, eBird, İstanbul Kuş Rasathanesi Derneği, Alakır Nehri Kardeşliği, &nbsp;kuş fotoğrafçısı dostumuz Alper Tüydeş ve daha nice yerli ve yabancı uzman ve dernek festivalde yer alırken, kuş gözlemciliğinde vatandaş biliminin önemi, Osmanlı’da kuş gözlemi gibi çok çeşitli sunumlar olacak. İlk gün İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in açılış konuşmasından sonra akşam programı “İki kuş iki dans" adlı Flamenko-semah-İzmir Flamenko Atölyesi’nin gösterisi ve “Kuşlar ve İnsanların Göçü” üzerine sohbetli eğlence ile devam edecek. Son gün ise flamingo gölge oyunu ve uçurtma şenliği &nbsp;yapılacak.&nbsp;Siz bu yazıyı okurken ben günümü kuşlara adamış, kanatlarımın altında size anlatacaklarımı çoktan biriktirmiş olacağım. Belki, her neredeyseniz, düşersiniz yollara göçmen kuşlar gibi ve İzmir’in ilk sakinleri olan flamingoların festivaline kanatlanırsınız. &nbsp;

Dünyahali

Kuşlara dair öğreneceklerimiz, keşfedeceklerimiz var.

İzmir Flamingo Festivali’ne Kanatlanın!

Peter Wohlleben çok sevdiğimiz bir yazar. Bitkiler ve hayvanlarla olan ilişkimizi baştan kurmamıza büyük katkısı olan kitapların yazarı. Önceki sayılarımızda bitkilere dair yazılarına yer vermiştik. Şimdi yine bir <a fr-original-style="" href="https://ngcn.uk/2021/08/05/plants-feel-pain-and-might-even-see/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">makalesinden&nbsp;</a>bahsetmek istiyoruz.Wohlleben sözlerine “canlıların hiyerarşik bir düzen içinde oldukları düşüncesini emekli etme zamanı geldi” diye başlıyor. Bu hiyerarşik anlayış insanın “düşünen tek canlı” olduğu, hatta canlıların pek çoğunun hisleri de olmadığı varsayımına dayanıyor ve insanın en üstün yaratık olduğu neticesine varıyor. Hal böyle olunca insanın kendi istek ve ihtiyaçları için diğer canlıları kullanması, onlara eziyet etmesi ve hatta soylarını tüketmesi normalleşiyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/3/5/1648806025346.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.84" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Görsel: Norfolk Green NetworkAncak biliyoruz ki, gerçek bu değil. Bazı hayvanların 7-8 yaşlarındaki çocukların zekasına sahip oldukları, pek çoğunun bizim gibi hisleri olduğu, acı çektikleri biliniyor. Mantarlar labirentten çıkacak kadar zekiler. Bitkiler bilgiyi işliyor ve karar veriyorlar. Susuz kaldıklarında çığlık atıyor, birbirlerini istilacı türlere karşı uyarıyor, zor durumdaki türdeşlerine yardım ediyorlar. Peki bilinçleri var mı? Bilim insanlarının yaptığı bir deney cevabın evet olabileceğini gösteriyor. Araştırmada bir grup bitkiye anestezi uygulanıyor ve bitkilerdeki elektrik aktivite takip ediliyor. Bitki anestezinin etkisinden kurtulduğu anda elektrik aktivite artıyor: yani o da aynı bizim gibi anestezinin etkisi geçtiğinde kendine geliyor, uyanıyor. Bu bitkilerin bilinçli bir yaşam sürdüklerini gösteriyor olabilir. Son araştırmalar bitkilerin “görebiliyor” olmaları ihtimaline de işaret ediyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/3/5/1648806085830.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.72" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Görsel: World AtlasFilozof Emanuele Coccia canlılar arasındaki hiyerarşi ve insanın üstünlüğü düşüncesinin hiçbir bilimsel kökeni olmadığını, bunun teolojiye dayandığını söylüyorHer geçen gün öyle şeyler öğreniyoruz ki yeryüzündeki en aptal ve egosantrik canlı olduğumuzun ispatlanacağı gün sandığımızdan da yakın olabilir.

Jurnal

Hayvanları daha iyi anlamamızı sağlamanın yolu duygusal dünyaları hakkında daha fazla fikir sahibi olmaktan geçiyor bence. Bu konu hakkında beş&nbsp;eserden bahsedeceğim.<ol fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.amazon.com.tr/Hayvanlarin-Gizli-Yasami-Peter-Wohlleben/dp/6052205652/ref=pd_sim_33/260-9486104-8303236?pd_rd_w=3haeG&pf_rd_p=42cae2ba-f57e-40d5-ac6b-0b111e46f6a7&pf_rd_r=XJHWWYK0TGGTKG5XPVBM&pd_rd_r=4e184473-344d-4df8-bb94-792936a99e10&pd_rd_wg=msbLn&pd_rd_i=6052205652&psc=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hayvanların Gizli Yaşamı&nbsp;</a>- Peter Wohlleben /Kolektif Kitap: "Kimisi evimizin sakini, kimisi sokakların, kimisiyle penceremizde karşılaşıyoruz kimisiyle yabanda, ama kesin olan şu ki ne zaman seslerine kulak versek günümüz güzelleşiyor. Ne kadar farkında olduğumuz bir yana onları duyuyor, onları görüyor, onları etkiliyor ve onlardan etkileniyoruz. Bu kitap farklılıklarıyla bizi büyüleyen hayvanlarla duygu, düşünce ve değerler dünyamızdaki ortaklıkları gösteriyor. Bu sayede bizi hayvanlar aleminin diğer üyeleriyle ilgili varsayımlarımızı sorgulamaya ve bizimki kadar kırılgan yaşamlarına iştirak ederken bu bilgiyle hareket etmeye davet ediyor. "</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.amazon.com.tr/Hayvanlar%C4%B1n-En-G%C3%BCzel-Tarihi-Kollektif/dp/9754584125/ref=sr_1_10?__mk_tr_TR=%C3%85M%C3%85%C5%BD%C3%95%C3%91&crid=V5J87GF7XPAP&dchild=1&keywords=en+g%C3%BCzel+tarihi&qid=1633434135&s=books&sprefix=en+g%C3%BC%2Cstripbooks%2C366&sr=1-10" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hayvanların En Güzel Tarihi -</a> Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları :&nbsp;"Hayvanlar Yerküre'yi fethetmeye ne zaman başladı? Hayvan dünyasının bitki dünyasından tam olarak ne zaman ayrıldığı biliniyor mu? Neden bazı memeliler etoburken başkaları otobur? Dinozorların da aile yaşamı var mıydı? Dinozorların Yerküre'den silinmesine neden olan bir göktaşı mı, yoksa yanardağ patlaması mı? Kuşlar neden uçmaya başladı? Tavukların bir zamanlar dişleri var mıydı? At ne zaman evcilleştirildi? Kedi ne zaman evlere girdi?&nbsp;Bir civciv gerçekten bir traktörü annesi zannedebilir mi?&nbsp;Hayvanı önce yemek üzere avladık, sonra insana yaklaştırdık, evcilleştirdik, besledik; derisinden, gücünden, etinden yararlandık. İnsanoğlunun atası, kimi zaman yoldaşı, kimi zaman besini, kimi zaman tanrısı olan hayvanların tarihi bize kendi öykümüzle ilgili de çok şey söylüyor. "</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.amazon.com.tr/Hayvanlar%C4%B1n-Duygusal-D%C3%BCnyas%C4%B1-Hayvanlar-%C5%9Eakala%C5%9F%C4%B1rlar/dp/6053119962/ref=sr_1_1?__mk_tr_TR=%C3%85M%C3%85%C5%BD%C3%95%C3%91&dchild=1&keywords=marc+bekoff&qid=1633433743&sr=8-1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hayvanların Duygusal Dünyası</a> - Marc Bekoff/ Beyaz Baykuş Yayınları :&nbsp;"Otuz yılı aşkın bir süredir hayvanların tutkularını ve hayvani erdemlerini inceleyen ödüllü bilimadamı Biyoloji Profesörü Marc Bekoff'un, çeşitli türlerin sosyal iletişimini incelediği bu önemli kitap, hayvanların zengin bir duygusal dünyası olduğunun ispatı niteliğinde. Bekoff, hayvan sevinci, empatisi, kederi, utancı, öfkesi ve sevgisinin olağanüstü hikayelerini, sağduyu ve deneyimle birlikte son bilimsel araştırmalarla ustaca harmanlıyor. Bekoff'un, mizahi ve dokunaklı hikayelerle dolu olan Hayvanların Duygusal Dünyası adlı bu kitabı hem hayvanları nasıl gördüğümüzü hem de onlara nasıl davrandığımızı yeniden değerlendirme üzerine açık bir çağrıdır. "&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.metiskitap.com/catalog/book/36412" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hayvanların Ne Kadar Zeki Olduğunu Anlayacak Kadar Zeki Miyiz?</a>&nbsp;- Frans de Waal / Metis Bilim :&nbsp;"İnsanlar neden hayvan zekâsını küçümsemeye bu kadar hevesli? Kendimiz söz konusuyken hiç sorgulamadan kabul ettiğimiz becerileri hayvanlar söz konusu olduğunda sürekli reddediyoruz. Bunun ardında ne var? &nbsp;Ahtapotların alet kullandığını, daha iyi bir yiyecek geleceğini bildiklerinde karga ve kuzgunların önlerindeki yiyeceği yemeden dakikalarca bekleyebildiğini, şempanzelerin olağanüstü hafızalarıyla insanlara parmak ısırttığını gösteren bu araştırmalar hayvanların sandığımızdan çok daha zeki, yaratıcı ve kavrayışlı olduğuna işaret ediyor. Hayvanlarla ilgili çalışmalarda insanmerkezci yaklaşımın değişmesinde önemli bir rol oynayan Hollandalı primatolog Frans de Waal&nbsp;kargalar, yunuslar, papağanlar, koyunlar, eşekarıları, yarasalar, balinalar ve elbette primatlarla ilgili son araştırmalardan faydalanarak hayvan zekâsının gerçek boyutlarını keşfe çıkıyor. İnsanların en tepede olduğu bir bilişsel hiyerarşiyi reddeden de Waal, onun yerine insan dahil her hayvanın kendine özgü zekâ, yeti ve yetenekleriyle değerlendirilip takdir edildiği daha objektif bir model öneriyor."</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://iletisim.com.tr/kitap/biz-ve-onlar/8453" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Biz ve Onlar - Hayvanlarla Bağımızı Anlamak</a>&nbsp;- Leslie Irvine / İletişim Yayınları : "İnsanlar neden hayatlarını hayvanlarla paylaşma ihtiyacı duyarlar? Diğer insanlarla kuramadıkları bağı ikame etmek, insanlarda bulamadıkları duygusal tatmini onlarda bulmak için mi? Sınıfsal statülerini ve zenginliklerini sergilemek için mi? Bakımlarına muhtaç olan bir canlıya “efendilik” taslayarak iktidar ve tahakküm heveslerini tatmin etmek için mi? Yoksa onlarla birlikte yaşamak, altında başka bir saikin aranmasına hacet olmayan, kendine özgü ve benzersiz bir ilişki deneyimi yaşattığı için mi? Leslie Irvine, Biz ve Onlar’da bu sorulardan yola çıkıyor. Önce insanların hayvanlarla herhangi bir fayda veya çıkar beklentisi olmadan kurdukları ilişkilerin tarihine bakıyor. Bu kitapta, insanların asırlar boyu “etinden, sütünden, yününden” yararlandıkları evcil hayvanların değil, insanlara “yoldaş” olan hayvanların hikâyesi anlatılıyor. Hikâye kadim dönemlerde başlıyor; avcı-toplayıcılardan Mısır’ın kutsal kedilerine, Ortaçağ’ın cadılarına, Viktorya döneminin “iffetli” köpeklerinden günümüz kentlerinin “pet”lerine ve evsiz köpeklerine uzanıyor.&nbsp;Irvine bize, hayvanların her çağda, insanın kendi benliğini ve “büyük harfle” İnsan’ı inşa etme sürecinin ayrılmaz parçaları olduklarını gösteriyor. İnsanın insan olma sürecinde hayvanlarla kurduğu etkileşimin ortak zeminini gözler önüne seriyor."</li></ol><img src="https://images.aposto.com/2021/9/2/1633439076004.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;pexel.com/louise

Ne Yaşadılar?

Ne Düşünüyorlar, Ne Biliyorlar?

• Bir kitap: <a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/zappa-zamanlar" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Zappa Zamanlar'ın</a> yaratıcısı Zafer Yenal, Peter Wohlleben’in Ağaçların Gizli Yaşamı: Ne Hissederler, Nasıl İletişim Kurarlar? Sırlarla Dolu bir Dünyada Keşifler adlı kitabını öneriyor.&nbsp;• Bir video: <a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/dongusel-ekonomi-101/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Döngüsel Ekonomi 101'in</a> önerdiği, Dünya Bankası'nın hazırlamış olduğu <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Az_v4O3WTV8&amp;utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=Az_v4O3WTV8&utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu kısa video</a>, teknolojinin doğal afetlere hazırlık aşamasında "dayanıklı" bir toplum yaratmak için nasıl kullanılabileceğini dünyanın çeşitli noktalarındaki örneklerle açıklıyor.• &nbsp;Bir konuşma: <a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/tutto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tutto'nun</a> son sayısında Şahin Çakıroğlu, kendisi de bir tarihçi olan Cyrus Hamlin’in büyük büyük torunu Profesör Edward Widmer’in Boğaziçi Üniversitesi’nin 150'nci yılını kutladığı etkinlikler kapsamında okulun kuruluşuyla ilgili yaptığı konuşmayı dinlemek için <a fr-original-style="" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3NvdXJjZT13ZWImbmV3c2xldHRlcj02MDBjN2I0YzM3MTU3NjAwMDY2NGVmMzAmaXNzdWU9NjExNjI4NTg3ZGNiNzMwMDA2YjhiOTFhJnN1YnNjcmliZXI9dW5kZWZpbmVkJnN0b3J5PTYxMTYyYmM5MTc1MjkyMDAwN2Q0OTQxYSZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cueW91dHViZS5jb20lMjUyRndhdGNoJTI1M0Z2JTI1M0Q1VkFQaFU3MHB4dw==" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buraya</a> yönlendiriyor.

Peter Wohlleben ile ilgili hikayeler