Yazar: Büşra Uçan<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bilim ve Gençlik &amp; Gelecek Nesiller Günü</h2>Bilim Günü'nün açılışı,&nbsp;IPCC'nin (Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli) iklimi insanların değiştirdiği mesajını yinelediği “<a fr-original-style="" href="https://www.ipcc.ch/assessment-report/ar6/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">IPCC 6. Değerlendirme Raporu</a>: Küresel İklim Eylemi Nasıl Hızlandırılır” başlıklı oturumuyla başladı. Konuşmacılar, küresel bilim camiası ve akademik camiadan gelen uyarılara ve iklim eylemi uygulaması için bilimsel çözümlere olan ihtiyaca atıfta bulundular.Bilim temasına damgasını vuran gelişme <a fr-original-style="" href="https://10insightsclimate.science/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“İklim Biliminin 10 Yeni Görüşü”</a> adlı raporun yayımlanması oldu. Dünyanın dört bir yanından önde gelen bilim insanlarının iklim değişikliği ile ilgili en önemli bulguları bir araya getirdiği rapor, iklim ile ilgili kritik olan gelecek 10 yıl için kamu ve özel sektöre bir pusula niteliğinde. Raporda iklim değişikliğine adaptasyonun sınırsız olmadığı, iklim değişikliği ile mücadelede adaptasyon çabalarının “azaltım” hedeflerinin yerini tutamayacağı ön plana çıkıyor. Raporda iklimin sağlık üzerindeki etkilerine, gelecekteki tehditlere yer veriliyor, iklim kaynaklı göç gerçeğine değiniliyor. Sürdürülebilir finans uygulamalarının, mevcut iş modellerine uyarlanacak şekilde tasarlanması sebebiyle acil gerekliliği olan ekonomik dönüşümü hızlandırmadığı belirtiliyor. Daha fazlası için raporun yönetici özeti kısmını okumanızı tavsiye ediyoruz. &nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1668508213598.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Vanessa Nakate, Kaynak: Emilie Madi/Reuters&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Gençler ve çocuklar, COP zirvelerinde ilk kez resmî bir alana sahip oldular. COP27’de ilk kez duyurulan Çocuk ve Gençlik Pavilyonu, genç nesillerin tartışmalar düzenlediği ve seslerini duyurduğu bir platform oldu. Vanessa Nakate ve Greta Thunberg gibi genç aktivistlerin son yıllarda iklim hareketine liderlik etme biçimleri göz önüne alındığında bu geç kalınmış bir gelişme gibi değerlendirilebilir. COP27 Gençlik Elçisi Dr Omnia El Omrani, “İklim değişikliği çocukları ve gençleri orantısız bir şekilde etkiliyor ve gelecek nesillere zarar vereceği ortada.” dedi, "Bugün doğan bir çocuk, aşırı hava olaylarının etkilerini bizden dört kat daha fazla yaşayacak, bu bir haksızlık. Dünya liderleri bir an önce harekete geçmeli.”&nbsp;diye ekledi.Bu yıl COP27 Afrika'da yapılıyor. Kıta nüfusunun %70’i 30 yaşın altında ve iklim krizini ön saflarda yaşıyor. Bu yüzden özellikle COP27 gençlerin sesine kulak vermenin önemine vurgu yapıyor. Gençler, dünya liderlerinden iklim krizinden en çok etkilenen kesimleri, özellikle de yerli halkları ve Güney yarım küreyi korumaya yönelik politikaları dinlemelerini ve önceliklendirmelerini talep ediyor. UNICEF İyi Niyet Elçisi ve iklim aktivisti Vanessa Nakate, "COP26'da, gelişmekte olan ülkelere kayıp ve hasar finansmanı sağlama taahhütleri, dünyanın en zengin ve çevreyi en çok kirleten ülkeleri tarafından bir kez daha göz ardı edildi" dedi. “COP27'de gençler masaya oturacak. Bu platformda sesimizi azaltım ve uyum için iklim finansmanı, kayıp ve hasar için ise ayrı bir fon talep etmek için kullanacağız.” diye ekledi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dekarbonizasyon Günü</h2>Dekarbonizasyon, yani karbonsuzlaştırma günündeki oturumlarda Küresel Metan Taahhüdünün ilerletilmesi, çelik endüstrisini karbondan arındırma, yenilenebilir hidrojen kullanımını yaygınlaştırma, petrol sektörünü karbonsuzlaştırma, gübre sektörünü karbonsuzlaştırma, çimento sektörünü karbonsuzlaştırma gibi konulara değinildi. BM Avrupa Ekonomik Komisyonu Genel Sekreteri Olga Algayerova “Karbonsuzlaştırma için en temel öneri 'döngüsel ekonomi' modelidir. Yeni hammadde ihtiyaçlarını azaltmaya yardımcı olacak döngüsel ekonomi yaklaşımlarını benimsemek çok önemli. Çözümler gecikmeden hayata geçirilmelidir”&nbsp;dedi.Bir BM raporuna göre, çimento, demir ve çelik ile kimyasallar ve petrokimya endüstrileri en önemli emisyon kaynakları. Bugünkü gelişmelerden biri, geçen sene COP26’da başlatılan bir girişim olan Breakthrough Agenda kapsamında, küresel GSYİH'nin %50'sinden fazlasını temsil eden ülkelerin COP28'e kadar enerji, ulaşım ve çeliği karbondan arındırmak, düşük emisyonlu hidrojen üretimini artırmak ve sürdürülebilir tarıma geçişi hızlandırmak için sektöre özel “Öncelikli Eylemler” belirlemesi oldu. Bu öncelikli eylemlerin dünya çapında milyarlarca insan için enerji maliyetlerini azaltmak, emisyonları hızla azaltmak ve gıda güvenliğini artırmak için tasarlandığı belirtildi.Ancak <a fr-original-style="" href="https://www.globalcarbonproject.org/carbonbudget/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Küresel Karbon Projesi (GCP)</a> tarafından yapılan kapsamlı bir analize göre, fosil yakıtlardan kaynaklanan karbon emisyonları bu yıl rekor seviyelere ulaşacak. Analiz, fosil yakıt kaynaklı CO2'nin %1 artarak 36,6 milyar tona yani şimdiye kadarki en yüksek seviyeye çıkacağını gösteriyor. Bu bulgu, küresel ısınmayı 1.5 C ile sınırlamak ve iklim krizinin en yıkıcı etkilerinden kaçınmak için emisyonları 2030 yılına kadar yarı yarıya azaltma hedefi ile ne yazık ki çelişiyor.Bir yandan COP27’de çeşitli gruplardan fosil yakıt karşıtı söylemler duyulurken diğer yandan petrol ve gaz lobicilerinin bu sene COP zirvesinde rekor sayıya ulaştığı ve geçen seneden %25 daha fazla olmak üzere 636 kayıtlı katılımcıya ulaştığı biliniyor. Enerji geçişi konusu gündemde önemli bir yeri kaplarken doğal gazın kömür yerine bir geçiş kaynağı olarak kullanılması için yapılan lobiler ise kafa karıştırıcı olmaya devam ediyor. Doğal gaz, kömürden daha az emisyon yaymasına rağmen üretiminin metan içermesi ve altyapıdan kaynaklanan sızıntıların büyük ölçekli kirliliğe neden olabilmesi sebebiyle 1.5 dereceye giden yolda yeterli performans sağlamıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Adaptasyon &amp; Tarım Günü&nbsp;</h2>COP27 Başkanlığı ve Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), COP27'de Sürdürülebilir Dönüşüm için Gıda ve Tarım yani FAST&nbsp;(Food and Agriculture for Sustainable Transformation) girişimini başlattı. Bu yeni girişim, savunmasız toplulukların tarım ve gıda sistemlerine yönelik iklim finansmanını desteklemeyi amaçlıyor. FAST girişimi; insanlar, iklim eylemi ve doğa için üçlü kazanç sağlamak amacıyla tarımsal gıda sistemlerini yeniden tasarlamak için başlatıldı.COP27 Başkanı H.E. Sameh Shoukry şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(120, 178, 182); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(120, 178, 182); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“İklim değişikliği, dünyadaki savunmasız toplulukları orantısız bir şekilde etkiliyor. Bu dengesizliği gidermek için sürdürülebilir tarım ve gıda sistemleri geliştirmemiz ve gıda ithal eden gelişmekte olan ülkelerin acil ihtiyaçlarını karşılamamız gerekiyor. FAST girişimi aracılığıyla, iklim direncini artırmak ve tarımsal gıda sistemlerinde acilen ihtiyaç duyulan dönüşümü uygulamak ve finans akışlarının kilidini açmak için dünyayı harekete geçireceğiz.”</blockquote>FAO Genel Müdür Yardımcısı Maria Helena Semedo ekledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(120, 178, 182); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(120, 178, 182); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Tarımsal gıdada sistem dönüşümünü hızlandırmak, ülkeleri desteklemek ve kaynakların değer zinciri boyunca gıda üreticilerine ulaşmasını sağlamak için cesur dönüştürücü eylemlere ihtiyaç var."</blockquote>İstatistiklere göre gelişmekte olan ülkelerdeki küçük ölçekli çiftçiler, dünyada üretilen gıdanın üçte birini üretiyor, ancak kuraklık, sel, kasırga ve diğer afetlerle başa çıkmak zorunda kalmalarına rağmen iklim finansmanının yalnızca %1,7'sini alıyorlar. BM İklim ve Çevre Bölümü Başkan Yardımcısı Zitouni Ould-Dada “Mevcut sistemde gıdayı üretme ve ardından toprağı bozma, biyolojik çeşitliliği azaltma, çevreyi etkileme modeliyle devam edemeyiz.” dedi. Dünyanın mücadele etmesi gereken ilk şeyin, küresel gaz emisyonlarının yüzde 8'inden sorumlu olan gıda israfını ele almak olduğunu ekledi.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1668508573148.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><div fr-original-style="text-align: center;" itemprop="caption" style="text-align: center; box-sizing: border-box;">Xie Zhenhua, Kaynak:&nbsp;Peter de Jong/AP</div><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Diğer gelişmeler&nbsp;</h2>ABD Başkanı Joe Biden, COP27’ye katılmak için Şarm El-Şeyh’e geldi ve liderlere “İklim cehennemini önlemek için daha fazlasını yapma”&nbsp;çağrısında bulundu. Konuşmasında, ABD'deki metan emisyonlarını azaltma planı, Afrika'daki aşırı hava felaketleri için yeni erken uyarı sistemlerine destek ve Mısır'da yeni güneş ve rüzgâr projelerini destekleme anlaşması da dahil olmak üzere bir dizi önlemden bahsetti. Uzmanlar ve çevreciler, en büyük kirleticiler olan ABD ve Çin’in anlamlı katkıları olmadan iklim eyleminde başarılı olamayacağımızı belirtiyor. Gözler G20 zirvesinde bir araya gelecek olan Joe Biden ve Xi Jinping’in üzerinde.Çin’in iklim elçisi Xie Zhenhua, yaptığı açıklamada, Çin'in metan emisyonu hakkında bir ulusal strateji taslağı hazırladığını söyledi. Stratejinin üç ana emisyon kaynağı olan enerji, tarım ve atığı hedef alacağı bildirildi. Çin, “bu alanda oldukça zayıf istatistiksel kapasiteye sahip olması”&nbsp;nedeniyle yalnızca başlangıç niteliğinde ön hedefler belirleyecek.BM kalkınma programı başkanı, en yoksul ülkelerin 50'den fazlasının, dünya bu ülkelere acil yardım sunmadıkça borçlarını ödeyememe ve fiilen iflas etme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyledi.Nijeryalı aktivist Nnimmo Basse, büyük kirleticilerin katılmasına izin verildiği için COP27’yi "kayıp ve hasarlı” olarak nitelendirdi.&nbsp;“Afrika şu anda saldırıya uğruyor. Madencilik, petrol ve gaz şirketlerinin kirli makineleri kıtanın her yerindeler. Bu, tolere edilemeyecek türden bir sömürgecilik”&nbsp;dedi. “İstediğimiz 100 milyar dolar ya da 200 milyar dolar değil. Borçlu olduğunuz ve ödenmesi gereken miktarı istiyoruz. İklim borcunuzu ödeyin”&nbsp;diyerek dünya liderlerinden talepte bulundu.Türkiye COP27’nin ikinci haftasında güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanı’nı (NDC) açıklayacak. İklim STK’ları müzakereler öncesinde Türkiye’nin 2030’a kadar en az %35 mutlak emisyon azaltımı yapması gerektiğini belirtmişti.COP27’nin ilk haftasından önemli gelişmeleri bu sayımızla birlikte tamamlamış olduk. İlerleyen günlerde güncel gelişmeleri aktardığımız yeni sayımızda görüşmek üzere.

Vanessa Nakate ile ilgili hikayeler