‘’Hayır, ben öyle bir şey demedim, uyduruyorsun. Gereksiz tepki veriyorsun. Ben senin iyiliğin için bunu yaptım.’’ Bu gibi cümleler size ilişkilerinizden tanıdık geliyorsa, o ilişkilerde sürekli bir şeyleri yanlış yaptığınızı, yanlış yorumladığınızı düşünüyorsanız gaslighting’e maruz kalıyor olabilirsiniz. Gaslighting, sinsi bir manipülasyon ve psikolojik kontrol şekli olarak tanımlanıyor. Gaslighting’e maruz kalan kişiler, kasıtlı ve sistematik olarak yanlış bilgilerle besleniyor. Bu da onların aslında doğru olduğunu bildikleri şeyleri sorgulamalarına yol açıyor. Bu kişiler gün geçtikçe hafızalarından, algılarından ve hatta akıl sağlıklarından şüphe duyabiliyorlar. Zamanla, gaslighting yapan kişinin manipülasyonları daha karmaşık ve güçlü hale gelebiliyor. Bu da manipülasyon mağdurunun gerçeği görmesini giderek&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.psychologytoday.com/intl/basics/gaslighting" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">zorlaştırıyor.</a>Gaslighting teriminin Türkçe bir karşılığı bulunmuyor. Terim, bir tiyatro oyunundan uyarlanan, 1944 yapımı&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://filmloverss.com/gaslight/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gaslight</a> adlı filmden geliyor. Filmde Paula isimli kadının, eşi tarafından “unutkan olduğu, sürekli bir şeyleri kaybettiği ve yorgun olduğu”na inandırılmasını ve yaşadığı kafa karışıklığını izliyoruz. Sürekli kaybolan eşyalar, her geçen gün biraz daha kısılan gaz lambası ve nereden geldiği bilinmeyen ayak sesleri Paula’nın zamanla kendinden şüphe etmesine ve eşinin onunla ilgili söylediklerine daha çok inanmaya başlamasına sebep oluyor. Sonunda akıl sağlığına olan inancını tamamen yitiren Paula, eşine bağımlı bir insan haline geliyor.Filmde her ne kadar maddi çıkarları uğruna eşini manipüle eden birini izlesek de kişiler, sadece başka birini buna maruz bırakmaktan zevk aldıkları ya da karşılarındakini duygusal, fiziksel veya finansal olarak kontrol etmek, onun üzerinde güç elde etmek istedikleri için gaslighting uygulayabiliyorlar. Bu kişiler, manipülasyon yoluyla karşılarındaki kişiyi kendilerine bağımlı kılmayı amaçlıyorlar. Uzun süre devam eden bu sistematik manipülasyon sonucunda mağdur kendisini cesareti kırılmış, teslim olmuş, korkmuş, karamsar ve kendinden şüphe eder bir halde bulabiliyor; kendi gerçeklik algısını, kimliğini ve yaşadıklarını sorgulamaya başlıyor.Gaslighting&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.psychologytoday.com/intl/blog/here-there-and-everywhere/201702/why-gaslighters-accuse-you-gaslighting" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">teknikleri</a> arasında açıkça yalan söylemek, mağduru arkadaşlarıyla veya aile üyeleriyle karşı karşıya getirmek, başkalarının mağdura cephe alması için uğraşmak ve söylediklerini veya yaptıklarını inkar etmek yer alıyor. Gaslighting uygulayan kişi, başlangıçta basit şeyler hakkında yalan söylerken zamanla yalanlarının şiddetini ve miktarını artırıyor. Manipülasyonun bir parçası olarak manipülatör taraf, mağdura zaman zaman daha yumuşak ve ılımlı yaklaşabiliyor. Hatta yüzeysel bir nezaket veya pişmanlık bile gösterebiliyor. Bu durumda kurban, “Belki de o kadar da kötü değildir.”, “Belki işler düzelir.” veya “Bir şans daha verebilirim.” diye düşünebiliyor. Aslında tüm bu taktikler, karşıdaki kişinin davranışlarını daha iyi kontrol edebilmek amacıyla uygulanıyor.Bunların yanı sıra gaslighting uygulayan kişiler, mağdurun yalan söylediğini veya hayal gördüğünü söyleyerek diğer insanları, hatta mağdurun kendi arkadaşlarını ve ailesini bile onun aleyhindeki düşüncelere inandırmaya çalışabiliyorlar. Manipülatör, karşısındakine hatırladığı, düşündüğü ve hissettiği şeyin yanlış olduğu konusunda ısrar ettiği için buna maruz kalan kişi, zamanla artan bir şekilde kendisinden şüphe duyuyor. Manipülatör, karşısındaki kişinin varlığının temel unsurlarını bozmayı ve çarpıtmayı, onu giderek daha da yıpratmayı ve onda kafa karışıklığı yaratmayı amaçlıyor.Genelde romantik ilişki bağlamında ele alınsa da gaslighting; sosyal ilişkilerde, aile ilişkilerinde ve iş yerinde de karşımıza&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.worldcat.org/title/dialogues-of-doubt-the-psychology-of-self-doubt-and-emotional-gaslighting-in-adult-women-and-men/oclc/36674740" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çıkabiliyor</a>. Örneğin, iş yerinde yöneticinize size verilen proje için planladığı sürenin yeterli olmayacağını, yeni bir düzenleme yapması gerektiğini söylüyorsunuz. Patronunuz ise sorunu ele almak yerine sizin ne kadar stresli ve hassas biri olduğunuzu söylüyor, böylece konunun odağını değiştiriyor. Siz de konuşmayı tekrar asıl soruna getirmek yerine, patronunuza o kadar hassas veya stresli olmadığınızı ve stresin çalışma yeteneğinizi etkilemediğini söyleyerek kendinizi savunmaya başlıyorsunuz. Patronunuzun durumu böyle görmesine dayanamıyorsunuz ve sadece aşırı hassas ve stresli olmadığınızı kanıtlamak amacıyla görevi yetiştirmek için daha da fazla çalışıyorsunuz. Siz de bu örneğe benzer deneyimler yaşamış olabilirsiniz. İlişkilerinizde gaslighting’e maruz kalıp kalmadığınızı daha iyi anlamak için belli işaretlere dikkat edebilirsiniz:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sürekli kendinizi sorguluyorsanız,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Ben mi çok hassasım? Bende mi bir sorun var?" gibi soruları sürekli kendinize soruyorsanız,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İş yerinde sık sık kafanız karışmış ve unutkan hissediyorsanız,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sürekli özür dilemeniz gereken durumlar içinde kalıyorsanız,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Partnerinizin davranışlarını açıklamak için arkadaşlarınıza ve ailenize sık sık bahane bulmak zorunda kalıyorsanız,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlişkinizde bir şeylerin çok yanlış gittiğini biliyor ama bunun ne olduğunu tam olarak ifade edemiyorsanız,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Basit kararları dahi almakta zorlanıyorsanız,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eskiden daha öz güvenli, daha eğlenceli, daha rahat bir insan olduğunuzu düşünüyorsanız,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hiçbir şeyi doğru yapamıyormuş gibi hissetmeye başladıysanız gaslighting mağduru olabilirsiniz.</li></ul>İyi haber şu ki bu son derece sinsi dinamiği bir kez fark edip adlandırdığınızda, aynı zamanda değiştirmeye ve bu döngüden çıkmaya başlayabilirsiniz. Unutmayın, hissettiğiniz duyguların geçerliliği tartışmaya açık değil. Daha sağlıklı ve <a fr-original-style="" href="https://psycnet.apa.org/record/1989-04840-001" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iyi hissettiğiniz ilişkiler</a> kurmak için bir adım atmanın tam zamanı!<a fr-original-style="" href="https://yakiniliskiler.com/author.php?author=37" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Özge Arıcı</a>

Yakın İlişkiler

Gaslighting, duygusal manipülasyon türleri arasında yer alıyor ve kişiye kendi gerçekliğini sorgulatacak kadar ciddi bir hal alabiliyor.

🕯️ Birinin Kendinden Şüphe Etmesine Sebep Olmak

Diğer duygusal manipülasyon türlerine kıyasla gaslighting’i fark etmek ve duruma müdahale etmek&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.wellandgood.com/misuse-gaslighting/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">daha zor</a> olabiliyor. Bu sebeple gaslighting konusunda bilinçlenmek ve ona göre hareket etmek önem taşıyor. Bültenimizin bu konuda size yardımcı olmasını umuyor, bitirmeden önce size konuyla ilgili birkaç öneri daha sunmak istiyoruz:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İkili ilişkilerin neredeyse hepsinde bazı manipülatif davranışlarla karşılaşsak da bunların şiddeti, süresi, sıklığı ve türü gibi faktörler ilişkimizi ve ruh sağlığımızı etkiliyor. Peki ya partnerimiz narsist özelliklere sahipse? <a fr-original-style="" href="https://www.idefix.com/Kitap/Ikili-Iliskilerde-Duygusal-Manipulasyon/Egitim-Basvuru/Psikoloji-Bilimi/urunno=0000000362438" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“İkili İlişkilerde Duygusal Manipülasyon</a>” kitabı tam da bu konuda merak ettiklerimizi anlatıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gaslighting’e ve/veya duygusal manipülasyona maruz kalmanın olumsuz etkilerinden bahsettik. Peki ya biz partnerimize duygusal manipülasyon uyguluyorsak? Bunu anlamak da tıpkı manipülasyona maruz kaldığımızı anlamak gibi kolay olmuyor. Bu konuda Psikolog İdil Salih’in “<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/bGafhK9O5-U" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Duygusal Manipülasyon Uyguluyor Olabilir misin?</a>” adlı videosunu izleyebilirsiniz.</li></ul>Bu bültende ilişkiye ve partnerlere oldukça zarar veren bir konudan, gaslighting’den bahsettik. Bir sonraki bültenimizde “Film ve dizilerde gördüğümüz aşklar, ilişkilere bakış açımızı nasıl etkiliyor?” sorusunu ele aldığımız bültenimiz ile sizinle olacağız. O güne dek hoşçakalın!

Foto manipülasyon günümüzün ilgi çekici araçlarından biri haline geldi. Birçok fotoğraf sanatçısı foto manipülasyon kullanarak eserlerini daha etkileyici hale getiriyor. Aynı zamanda foto manipülasyonla anlatmak istediğini, karmaşayı ya da vermek istediği karşıt cevapları vurucu bir şekilde ortaya koyabiliyor. Sara Shakeel de bu isimlerden bir tanesi.&nbsp;Çalışmalarında kristallerin büyüsünü kullanan fotoğrafçı tüm dünyayı ışıltılara boğarak görseli bambaşka bir etkiye sokuyor ve izleyicisini farklı bir duygu durumuna sürüklüyor. Çalışmalarını İnstagram’a yükleyerek takipçi kazanan ve bu sayede bilinen bir isim haline gelen Shakeel, lisans eğitimini diş hekimliğinde tamamladıktan sonra yapmak istediğinin bundan çok ayrı bir şey olduğuna inandı. Bilgisayarında bir şeyler yaparken keşfettiği bu dünya ise bugün onu bambaşka bir çalışma alanının içine sürükledi.&nbsp;Sosyal medya ve elbette ki yaptığı çalışmaların etileyiciliği sayesinde dünyayı dolaşma fırsatı yakladı. Swarovski, Emirates gibi küresel firmalarla çalıştı. Tüm bunların yanında çalışmaları ödül almaya da başladı. Farklı bir bakış açısıyla el attığı fotoğraflar belki de onun dünyasını değiştirdi. Bu alana dair bir eğitim almamış olmasına rağmen, hayal gücünü kullanarak ortaya çıkardığı eserler oldukça dikkat çekici.Kendisinin çalışmalarını <a fr-original-style="" href="https://sarashakeel.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> inceleyebilirsin.

manipülasyon ile ilgili hikayeler