<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp;İsviçre Merkez Bankası&nbsp;(SNB), Mart ayı toplantısında politika faizini 25 baz puan azalışla %1,50 seviyesine indirme kararı aldığını açıkladı. Piyasa beklentisi faizin sabit bırakılması yönündeydi. SNB böylece faiz indirimine giden ilk gelişmiş ülke merkez bankası oldu.

EXANTE

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Brezilya Merkez Bankası&nbsp;(BCB), Mart toplantısında politika faizini 50 baz puan azalışla %10,75 seviyesinde indirdi. Karar, bankanın üst üste aldığı altıncı faiz indirim kararı oldu.&nbsp;

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;İsviçre Merkez Bankası (SNB), politika faizini 25 baz puan azalışla %1,50 seviyesine indirme kararı aldığını açıkladı. Piyasa beklentisi faizin sabit bırakılması yönündeydi. SNB böylece faiz indirimine giden ilk gelişmiş ülke merkez bankası da olmuş oldu.

Aposto Gündem

Piyasalarda bu hafta tam anlamıyla bir merkez bankası rüzgarı esecek. Başta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) olmak üzere Fed, İngiltere, Çin, Japonya gibi küresel ekonomide söz sahibi ülkelerle birlikte toplamda 24 merkez bankası faiz kararını açıklayacak. Yatırımcıların ve ekonomistlerin tüm odağının merkez bankalarında olduğu haftada yurt içinden konut fiyatları, kapasite kullanım oran ve yabancı ziyaretçi sayıları da izlenecek. Yurt dışında ise Çin ve Avrupa ülkelerinden enflasyon verileri ile ABD'de ödemeler dengesi rakamları ön plana çıkıyor. Bu hafta Almanya'dan ZEW ve Ifo endeksleri de ülke ekonomisine ışık tutacak veriler olarak ekranlara düşecek.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">TCMB'den faiz hamlesi beklenmiyor</h2>TCMB Para Politikası Kurulu, Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan başkanlığında 21 Mart Perşembe günü toplanacak. Aynı gün saat 14.00'te faiz kararı açıklanacak. Piyasalarda güçlü bir şekilde TCMB'nin faizleri değiştirmeyeceği beklentisi hâkim. Geçen ay yapılan PPK toplantısında politika faizi yüzde 45 seviyesinde sabit tutulmuştu.AA Finans PPK Beklenti Anketi'nde ekonomistlerin politika faizindeki değişikliğe ilişkin beklentilerinin medyan değeri, faizin yüzde 45'te sabit bırakılması yönünde oldu. Anket sonuçlarına göre, ekonomistlerin politika faizi beklentileri yüzde 45-47,50 arasında yer aldı. Foreks tarafından yapılan ankete katılan 24 ekonomistin 20'si faizin sabit bırakılacağı beklentisini dile getirirken, 3'ü faizin 250 baz puan, 1'i ise 500 baz puan seviyesine yükseltilmesini bekliyor.Faizleri değiştirmesi beklenmeyen TCMB'nin karar metninde ise sıkılaştırma söyleminin dozunun artması güçlü olasılıklar arasında. Ayrıca para politikasına destek amacıyla makro ihtiyati tedbirlere yenileri de eklenebilir.TCMB'nin piyasa katılımcıları anketinde de cari ay sonuna yönelik beklenti 45, 3 ay sonrası için ise yüzde 46,85 oldu. 12 ay sonrası için politika faizi beklentisi de yüzde 36,62'den yüzde 36,96'ya çıkmıştı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bu hafta açıklanacak bilançolar</h2>Payları Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerde 2023 son çeyrek bilançoları gelmeye devam ediyor. Bu hafta bilanço açıklaması beklenen şirketler arasında Teknosa, Turkcell, Anadolu Efes, Migros, ebebek, MLP Sağlık ve Oba Makarnacılık bulunuyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gözler Powell'ın mesajlarında</h2>Bu hafta faiz kararını açıklayacak merkez bankalarından biri de ABD Merkez Bankası (Fed). 20 Mart Çarşamba akşamı TSİ 21.00'de açıklanacak faiz kararında Fed'in oranları değiştirmesi beklenmiyor. Faiz kararının ardından Fed Başkanı Jerome Powell'ın basın toplantısı faiz oranından çok daha büyük önem taşıyor. Powell'ın Fed'in faiz politikasına ilişkin demeçleri ve mesajları piyasaların seyrinde belirleyici olabilir.Fed, faiz kararıyla birlikte makroekonomik tahminlerini de güncelleyecek. Piyasalarda oluşan beklentilere göre, FOMC'den 2024 için enflasyon tahminini yukarı yönde revize gelebilir.Bloomberg tarafından yapılan ve 49 ekonomistin katıldığı ankette Fed’in enflasyonda görülen son yükselişe rağmen bu sene için 3 faiz indirim beklentisi değişmedi. Ekonomistlere göre Fed gelecek haftaki toplantıda faizlerde değişikliğe gitmeyecek ve yüzde 5,25-5,5 aralığında tutacak. Politika yapıcıların ilk faiz indirimini Haziran ayında yapması bekleniyor. Çoğu katılımcı bu yıl 3 veya daha fazla indirim bekliyor.Fed ve TCMB gibi bu hafta faiz kararını açıklayacak merkez bankaları arasında Çin Merkez Bankası (PBoC), Japonya Merkez Bankası (BoJ) ve İngiltere Merkez Bankası (BoE) gibi küresel ekonomide söz sahibi ülkeler bulunuyor. Bu ülkeler dışında İsviçre, Brezilya, Avustralya gibi ülkelerin de aralarında bulunduğu 24 ülkeden faiz kararı bu hafta açıklanacak.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bitcoin fiyatları zirveden döndü mü?</h2>2021'in son baharındaki 69 bin dolar seviyesini Mart başında geçerek rekor tazeleyen Bitcoin fiyatları geçen hafta 73 bin doların üzerine kadar tırmandı. Bitcoin yatırım fonlarına onay gibi kripto varlıklar lehine işleyen süreçler sonrasında gelen zirveyle birlikte Bitcoin fiyatlarının artık ekonomik verilere tepki verebileceği konuşuluyordu. ABD çekirdek enflasyonda 8 ayın en hızlı artışının gerçekleştiği geçen haftanın son 2 gününde Bitcoin fiyatları da düşüşe geçti. 73 bin dolar zirvesinden 24 saat içerisinde 65 bin dolara hızla gerileyen Bitcoin, haftayı 68 bin doların hemen altında tamamlamıştı.Bitcoin fiyatları için bu hafta Fed'in faiz kararı sonrasında vereceği mesajlar büyük önem taşıyor. 2024 yılında 3 faiz artışı beklentisinin korunup korunmayacağı, ilk faiz indiriminin ne zaman geleceği sorularına yanıt niteliği taşıyan mesajlar Bitcoin için yön belirleyici olabilir.

Piyasalarda bu hafta tam anlamıyla bir merkez bankası rüzgarı esecek. Başta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) olmak üzere Fed, İngiltere, Çin, Japonya gibi küresel ekonomide söz sahibi ülkelerle birlikte toplamda 24 merkez bankası faiz kararını açıklayacak.

Merkez bankaları haftası başlıyor

• Arjantin’de ön seçimlerin galibi popülist aday Javier Milei, Ekim ayında gerçekleşecek seçimleri kazanması durumunda ülkenin merkez bankasını kapatma vaadini yineledi. Milei, Arjantin Merkez Bankası’nı “dünyanın en büyük çöplüğü” olarak niteledi.

Dünyanın dört bir yanından regülatörler, merkez bankası temsilcileri ve sektör liderlerini bir araya getiren Point Zero Forum 26-28 Haziran tarihleri arasında Zürih’te <a fr-original-style="" href="https://fintechistanbul.org/2023/07/03/point-zero-forum-2023-gozlemleri/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gerçekleşti</a>. İlk kez geçen sene gerçekleşen Point Zero Forum, Singapur ve İsviçre Hükümetleri arasındaki iş birliğini simgeliyor.&nbsp;Kamu ve özel sektör arasındaki diyaloğu artırmaya çalışan ve Tencent, Ripple, Amazon, UBS gibi şirketlerden katılımcıları olan etkinlik bu sene 1300 kişiyi ağırladı. Point Zero Forum İsviçre Federal Meclis Üyesi ve Federal Maliye Departmanı Başkanı Karin Keller-Sutter ve Singapur Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Politikaları Koordinatör Bakanı Heng Swee Keat tarafından açıldı.&nbsp;Fintech İstanbul Almanya temsilcisi Şebnem Elif Kocaoğlu Ulbrich’in ödeme inovasyonları alanında bir konuşma yaptığı etkinlikte Fintech sektöründe uluslararası iş birliği ve iletişimin artırılması ve finansal dayanıklılığın artırılması konularında yuvarlak masa toplantıları ve workshoplar düzenlendi.

FinTech İstanbul

FinTech İstanbul, İsviçre'deki etkinliği yerinde takip etti.

Point Zero Forum 2023 Gözlemleri

Çin’de imalat sektörü aktivitesi nisan ayının ardından mayıs ayında da küçülme gösterdi ve Covid-19 kısıtlamaları sonrası ekonomik toparlanmadaki kırılganlığın sürdüğüne işaret etti. Çin Ulusal İstatistik Bürosu'nun verilerine göre, imalat PMI 0,4 puan azalarak 48,8'e, imalat dışı PMI ise 1,9 puan düşüşle 54,5'e geriledi.17 Mayıs’ta Çin ekonomisine ilişkin bir değerlendirme yayımlayan Morgan Stanley analistleri imalatta zayıf gelen verilerin politika gevşemesinin bir habercisi olduğunu ifade etmişti.👉&nbsp;Öte yandan: Japonya hükümeti ülkede perakende satış hacminin nisan ayında beklentilerin oldukça altında kalarak %5 seviyesinde gerçekleştiğini duyurdu. Veriyle ilgili piyasa beklentisi %7 iken, mart ayında satış hacmi %7,2 seviyesinde gerçekleşmişti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avustralya enflasyon</h2>Avustralya’da manşet enflasyon nisan ayında aylık bazda %0,2 artışla yıllık bazda %6,8 seviyesine geriledi fakat beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Nisan ayında enflasyona en yüksek katkı barınma, gıda ve ulaşım grubundaki artışlardan geldi. Enflasyon verisine ilişkin ankete katılan 19 ekonomistin beklentileri %5,9 ile %6,6 arasında değişmekteydi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tayland’da faiz artışı</h2>Tayland Merkez Bankası mayıs ayı toplantısında oy birliği ile politika faizini 25 baz puan artırarak %2’ye yükseltti. Böylece ülkede politika faizi son 8 yılın zirvesine çıkmış oldu. Ülkede 2022 Ağustos’da %7,8 ile zirveyi kaydeden manşet enflasyon aylar içinde kademeli olarak geriledi ve Nisan 2023’te %2,7’ye düşerek bankanın hedefi olan %1,00-3,00 aralığında gerçekleşti. Fakat ülke merkez bankası tedbiri elden bırakmamak ve talep yönlü riskleri bertaraf etmek adına faiz artışlarını sürdürüyor.

Çin’de imalat sektörü aktivitesi nisan ayının ardından mayıs ayında da küçülme gösterdi. Tayland Merkez Bankası bir kez daha faiz artışına gitti.

Asya kaplanlarından havadisler

• Parasal genişleme süreci eşliğinde büyüme trendini güçlendirmeyi hedefleyen Çin’de, merkez bankası&nbsp;zorunlu karşılık oranlarını 25 baz puan düşürdü. Son toplantısında politika faizini sabit tutan kurum, bu adımla piyasadaki likidite koşullarını genişletmeyi sürdürüyor.

• Manşet enflasyonun yeniden üç haneye taşındığı Arjantin’de, merkez bankası politika faizini 300 baz puan daha artırarak %78,0’e çekti.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin ikinci günü “Vicdana Davet” temasıyla gerçekleşti.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Merkez Bankası ve Araç Bağımsızlığı</h2>Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr Hakan Kara, kongrenin ikinci gününde fiyat istikrarı ve finansal istikrar üzerine bir sunum gerçekleştirdi. Kara, sunumuna Türkiye’nin yüz yıllık enflasyon grafiğiyle başladı ve TCMB kanunları ile enflasyon arasındaki ilişkinin üzerinde durdu.“Türkiye 1970’lere kadar enflasyon problemi yaşamamış. Enflasyon 70’lerde başlıyor. Merkez bankasının 1970 kanununda çok ciddi bir revizyon yapılıyor ve merkez bankasının KİT’lere kredi açmasının yolu yapılıyor. Ondan sonra Merkez Bankası KİT’lere devasa krediler açıyor. Aynı zamanda 70 kanunundaki temel değişiklerinden biri ile Hazine, merkez bankasının ana hissedarı oluyor. Böylece Merkez Bankasının biraz siyasleşmesinin yolu açılıyor.” ifadelerini kullanan Kara, bu süreci takiben, dış etkenlerle de birlikte Türkiye’nin 30 yıl yüksek enflasyon yaşadığını ve enflasyonun 1994 yılında üç haneye yükselmesinin akılları başlara getirerek, bu alanda birtakım çabaları tetiklediğini belirtti.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/4/1679006113205.png" width="550" height="323" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.70" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Hakan Kara1994 ve 1998 yıllarındaki düzenlemelerin ardından 2001 yılında merkez bankasının kanunen araç bağımsızlığına sahip olduğunu ifade eden Kara tarafından hazırlanan sunumda, 2001 yılından sonra enflasyonda ciddi gerileme kaydedildiği görülüyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/2/4/1679006113209.png" width="550" height="343" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.60" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Hakan KaraÖte yandan merkez bankası başkanlarının görev sürelerine de dikkat çeken Kara, Türkiye’nin 1995 ile 2015 yılları arasında merkez bankasına fiili bir bağımsızlık tandığını ve bu 20 yıl boyunca enflasyonun üç haneden tek haneye indirildiğine dikkat çekti.&nbsp;Kara ayrıca, merkez bankası kanununun araç bağımsızlığını sağlamak adına tek başına yeterli olmadığını, siyasi otoritenin kurumun araç bağımsızlığına izin vermesinin ve toplumun da bunu desteklemesinin önemli olduğunu söyledi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sürdürülebilir fiyat istikrarı</h2>Hakan Kara, uygulanan para politikası ve maliye politikası ile birlikte &nbsp;2001-2008 yılları arasında enflasyonla mücadelede epey başarılı olunduğunu fakat bu sekiz senelik başarının kalıcı olmadığını ifade etti.&nbsp;Reel kur endeksinin 2001-2008 döneminde bir anda 60’tan 160’a çıktığını ifade eden Kara, “Döviz kurunun denge değerini bilemezsiniz. Onu kimse bilemez. Ama bu kadar hızlı bir hareketi bu kadar kısa bir süre içerisinde gördüğümüz zaman, bunun sürdürülebilir olmadığı aşikâr” ifadelerini kullandı.Bu noktada sürdürülebilir fiyat istikrarını sağlamak adına makro finansal dengesizliklerin birikmesini engelleyecek bir yapı kurmak gerektiğini belirten Kara, “Basiretli bir para politikası fiyat istikrarı için ön şarttır. Merkez bankasının araç bağımsızlığı kritik, onu da biliyoruz. Fakat son yıllarda gördüğümüz gibi siyasi otoritenin ve toplumun da bunu benimsemesi gerekiyor. Diğer türlü toplum benimsemezse, o zaman siyasiler merkez bankasını örseliyor ve toplum da bunu seyrediyor.” dedi. Kara ayrıca, “Bu yetmez, diğer kurumların para yaratma yetisinin de bir şekilde sınırlanması lazım” diyerek, bütçe disiplini ve mali kural konularına da dikkat çekti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sermaye akımları ve büyüme</h2>Sermaye akımları ile Türkiye’nin büyüme serüveni arasındaki ilişkiye parmak basan Kara, “1980’lerin sonundan beri Türkiye dışa açılma sürecini hızlandırdı, sermaye piyasalarımızı serbestleştirdik. O dönemden bu yana sermaye akımları ile büyümeye baktığımız zaman, her yedi-sekiz yılda bir döngü yaşıyoruz. Önce yavaş yavaş sermaye girişleri oluyor, Türkiye büyüyor, sonra çakılıyoruz.” ifadelerini kullandı.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/4/1679006113000.png" width="550" height="349" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.58" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Hakan KaraBu noktada aktarım mekanizmalarını anlamanın önemli olduğunu söyleyen Kara, Türkiye’de bu tür risklerin birikimini dikkate alacak bir kurumun oluşturulması ve bu döngüyü yumuşatacak araçların konuşulması gerektiğini ifade etti. Kara, bu araçları şu şekilde sıraladı:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sermaye akımlarının yönetimi</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kredileri dizginleyebilecek, reel kurun aşırı değerlenmesini önleyebilecek döngüsel makro ihtiyati önlemler</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yapısal makro ihtiyati politikalar, sağlam makro çerçeve</li></ul>Kara, bu araçların kurumsal yapısının ise Finansal İstikrar Komitesi’nin yeniden yapılandırarak oluşturulabileceğini ifade etti.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Artık zor işler yapmak lazım”</h2>Kalkınma konusunda ucuz kredi, bol teşvik, rekabetçi kur reçetelerinin doğru olmadığına değinen Kara, verimlilik artışına dayanmayan bir üretim artışının enflasyonist bir üretim artışı olduğuna değindi. “Kaynaklar verimsiz dağılırken eğer kur üzerinden rekabetçiliği sağlamaya çalışırsanız, sonu enflasyon, sonu yoksulluk ve sonu gelir dağılımında bozulmayla gerçekleşiyor” ifadelerini kullanan Kara, öncelikle verimlilik artışına odaklanılması gerektiğini belirtti.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/4/1679006551639.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Hakan KaraVerimlilik artışının sağlanması için hukuk sisteminden eğitim sistemine kadar geniş bir yelpazede reform yapmak gerektiğini söyleyen Kara, “Bunlar zor şeyler ama kolay lokma da kalmadı artık. Çünkü, gelecekteki refahın bir kısmı da harcandı, artık zor işler yapmak lazım. Yapamazsak 100 değil 1000 yıl daha bu problemleri konuşmaya devam ederiz."&nbsp;ifadelerini kullandı ve&nbsp;"Yeter ki birbirimizle kavga etmeyi bırakıp önümüze bakalım, aklın ve bilimin yoluna dönelim. Önümüz açık"&nbsp;diyerek sunumunu tamamladı.

merkez bankası ile ilgili hikayeler