Soli

Tarih: 24.08.2023. Mahal: Hisarönü-Orhaniye. Otel: Martı Hemithea. Misafir: SOLİ. Fotoğraflar: Deniz Sabuncu. 

Denizle orman arasında: Oda No 308

<img src="https://images.aposto.com/2021/5/2021-06-26T06:40:08.414Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İllüstrasyon:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/yeraz_g/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yeraz Gökbaş</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"> <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gün batımında çıplak ayakla dalgaların ıslattığı bir kumsalda yürümek. Sardunya Adası'nda Cala Mariolu'dayız biz.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Güneşin tepede olduğu saatte ıslak ve kumlu saçların, deniz tuzlu bedeninle Aperol sipariş etmek. Aperol varsa Mousehole, Penzance veya St Ives'da bile Akdeniz havası esiyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kumun üzerine hasır sermek, kulağında Ziad Rajab çalarken gündüz düşlerine dalmak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bozcaada'da gün daha yeni aydınlanırken Ayazma'ya, Habbele'ye doğru yola düşmek. Buz gibi denize kendini atmak. Girince alışıyor insan.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Denizi koklamak, denizi dinlemek, denize bakmak, denize dokunmak: Denizin üzerinde, kenarında veya denizin dibinde keşfe çıkmak. Mısır'a, Marsa Allam'a, denizler altındaki fersahları görmek için gitmenin hayallerini kurmak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mazıköy'ün veya Çökertme'nin koylarında gece denize çıplak girmek. Yaşasın özgürlük!</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çiçekleri koklaya koklaya yürümek. Ihlamur, mimoza, nergis. İsimlerini öğrenmek için fotoğraflarını çekmeyi unutmamak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yanına bir sürü kitap almak, hepsinden birkaç satır okuyup sonra dalgaların, rüzgârın, uzaktan "Süt darı mısııır" diye bağıran arabanın rehavetine kapılmak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şehrin ya da bölgenin meşhur turunçgiliyle tanışmak: Kokteylin içinden burnuna dolan kumkuat kokusunu, satsumanın rayihasını içine çekmek.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Saçına papatya suyu, limon sürmek; güneşin rengini alsın diye beklemek. Güneşten soyulan derini, vücudundaki acısını bile sevmek. Nemlendirici. Evet. Yanında olmalı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yollar bizi götürdüğünde<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/incirkayakoy/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;İncir Kayaköy</a>'ün pötikare masa örtülü masalarına oturmak. Enginar, of evet enginar söylemek! Enginar denince akla Seferihisar'daki&nbsp;Artemis&nbsp;düştü bak. Enginar dolması, böreği, salatası, mevsimine göre kivili, böğürtlenli, karadutlu tatlısını bile yapmışlardır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Lokallerin lokantasında öğle yemeğine oturmak. Cibes, hardal otu, kara hindiba, ebegümeci, sirken otu üzerine zeytinyağı, limon, sarımsak gezdirmek.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bölgenin şarabı,&nbsp;ouzo'su, rakısı, limoncello'su; neyi varsa sepete atmak. Yanında da pastaneden veya mercato'dan taze atıştırmalıklar; doğru pikniğe.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Meşhur maki bitki örtüsünü, Akdeniz'i veya zeytin ağaçlarını görebileceğin, aralarından geçebileceğin bir rota bulmak, en az 10.000 adım atmak ve tüm gün doğayı keşfetmek. Bu parkur Likya Yolu'ndan geçerse, Gelidonya Feneri'nde güne, Akdeniz'e hoşçakal demek.</li></ul>

Saat 16.00’ya geliyor. Havada hafif bir esinti var. Bunaltmayan sıcağın içinden geçerek yürüdüğüm yollarda kollarımı açık bırakan bluzum ılık rüzgârla şakalaşıyor. Kollarımda hissettiğim rüzgâr mı yoksa tam çiçekçinin önünden geçerken aldığım mimoza kokusu mu götürdü beni yıllar öncesine, emin değilim. “Karşı tarafta gördüğün ada neresi biliyor musun?”, “Yazları adadayken en sevdiğimiz şey o tepede dondurma yemekti.” Cümleleri ve daha nicesi fısıldanıyor kulağıma.Büyükada, Heybeli, Burgaz, Kınalı, Sedef, Tavşan, Kaşık, Yassı ve Sivriada. Hangi ada olursa olsun, İstanbul’un her adası birbirinden ilgi çekici hikâyelere sahip. Ve ben bugün sizleri bildiğiniz hislerle, bilmediğiniz bir adaya götürmek istiyorum. Bu ada eminim ki bildiklerinizden farklı, belki de hiç duymadınız adını. En azından burada hiç dondurma yemediğinize yemin edebilirim.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gizemli ada Vardonisi&nbsp;</h2>Bizanslıların “Küçük Ada”, Osmanlıların “Batık Manastır Kayalıkları” ve denizcilerin de “Bostancı Kayalıkları” adını verdiği Vardonisi Adası, efsaneleşmiş sözlü tarihe göre, üzerinde bulunan manastır ve rahipleriyle battığı düşünülen bir ada. Büyükada, Heybeli, Burgaz, Kınalı, Sedef, Tavşan, Kaşık, Sivri ve Yassı adaları içinde barındıran Prens Adaları’ndan onuncusu olduğu belirlenen Vardonisi, Doğu Roma İmparatorluğu döneminde Patrik İgnazius’un yaptırdığı manastırla tanınırmış.&nbsp;Bizans İmparatorluğu’nun başkenti Konstantinopolis’te, 1010 yılının temmuz ayında oldukça büyük bir deprem olmuş ve Vardonisi adasının bu depremde sular altında kalmış. Vardonisi Adası'nın orada yaşayanlarla birlikte suya gömülmesi, diğer ada sakinleri için de panik yaratmış ancak diğer adaların granit kayalıklar üzerinde yer alması nedeniyle böyle bir risk taşımadığı öğrenilmiş. Vardonisi Adası, alüvyon bir tabakada oluştuğu için diğer adalardan jeolojik olarak farklıymış.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sekiz, dokuz, Vardonisi</h2>İlginçtir ki 1770 yılından yayımlanan bir gazetede bulunan çizimde bu ada haritada hâlâ var. Bu nedenle adanın 1010 yılındaki depremle battığı tam olarak kesin değil. 2016 yılından bu yana Kuzey Doğu Marmara Sualtı Mirası projesi dâhilinde yapılan araştırmaları yürüten ekibin başındaki Doç. Ahmet Bilir, adanın 1010 yılında battığına dair herhangi bir görgü tanığı veya yazılı kaynağın mevcut olmadığını vurgulamış ve bu tarihte yaşanan depremde sadece azizlere ait kiliselerin tamamının kubbesinin çöktüğünü belirtmiş. Ayrıca su altına gömülmesinin sebebinin daha önce bilim çevrelerince kesin bir biçimde açıklanamadığını da eklemiş. 1767 yılında Augsburg’da T. C. Lotter tarafından hazırlanıp bakır baskı kalıpla basılıp yayımlanan haritayla 1770 yılında Londra’da John Lodge tarafından çizilen Gentleman’s Magazine adlı dergide yine bakır baskı tekniğinde yayımlanan haritada yer alan Vardonisi, diğer adalarla birlikte net bir şekilde görülüyormuş. Bu, adanın bu tarihlerde henüz batmadığına dair sağlam bir <a fr-original-style="" href="https://www.istdergi.com/tarih-belge/istanbul-haritalarinda-adalar-1422-1922" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">işaret.</a><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İkonoklazm etkisi&nbsp;</h2>Tıpkı diğer adalar gibi, Bizans döneminde sürgünlere ve din adamlarına ev sahipliği yapan Vardonisi'nin en önemli yapısının manastır. Vardonisi Manastırı’nı keşiş Photios yaptırmış. Photios, kendi hâlinde bir manastır keşişi iken, erkek kardeşi Sergios’un İmparatoriçe Theodora’nın kız kardeşiyle evlenmesi üzerine sarayda kendisine çeşitli görevler verilmiş. Nihayet Rum Patriği Ignatios’un görevinden azledilmesi üzerine çok genç sayılabilecek 38 yaşında Ortodoks Rum Kilisesi Patriği olmuş. Eski Patrik Ignatios da günümüzde Küçükyalı’nın bulunduğu bölgedeki bir manastıra sürgüne gönderilmiş. İki Patrik arasındaki çekişmenin esas nedeni “İkonoklazm", yani ikona düşmanlığı olmuş. Kiliselerin içine ikonaların konulup konulmayacağına dair fikir ayrılığına düşmüşler ve Hristiyan dünyası büyük bir bölünme yaşamış.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Aşağısı tarih yukarısı deniz kabuğu</h2>Bizans İmparatorluğu döneminde 858’de Bilge lakaplı din alimi Patrik Photios tarafından yaptırılan manastıra ev sahipliği yapan Vardonisi Adası’na yapılan dalışlar sonucunda aradan geçen bin yılda üzerinin midye ve diğer deniz kabuklularıyla dolduğu <a fr-original-style="" href="https://adalidergisi.com/cms/2010-2019/2015/sayi-125-kasim-2015/makale/1063/kayip-ada-vordonisi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">görüldü.</a>&nbsp;Dragos ile Küçükyalı arasında ilçe kıyılarının 300 metre açığında bulunan ve birçok arkeolojik eser barındıran Vardonisi Adası, üzerindeki manastır kalıntılarıyla dünyadaki önemli doğal yapılardan biri olarak kabul ediliyor; dalış turizmine açılması ve doğal güzelliklerinin tanıtılması amaçlanıyor.Benim kulağımda hâlâ eski ada anıları, hava iyice soğumaya başlıyor. Vardonisi Adası’nı keşfetmek ve onun hakkında bilgiler edinmek beni geçmiş anılarıma götürmekte haklı değil mi? Belki bir deprem sebebiyle belki de farklı nedenlerle şimdi gidemediğimiz o adalar bana anların ve anıların da geçiciliğini anımsatıyor. Anılarımda sıcağın altında eriyen dondurmam gibi, akıp gidiyor gözümüzün önünden Vardonisi. Kim bilir belki de karşı tarafta göremediğimiz ada Vardonisi’dir.

mimoza ile ilgili hikayeler