<img src="https://images.aposto.com/2024/1/1/1707771745092.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.42" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">TWINSCAN EXE:5000 | ASML<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Hollanda merkezli çip imalat araçları geliştiricisi ASML, <a fr-original-style="" href="https://www.asml.com/en/news/stories/2024/5-things-high-na-euv" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">High NA EUV</a> teknolojisini kullanan ve "TWINSCAN EXE:5000" adını verdiği çift katlı otobüs boyutlarındaki 350 milyon dolarlık yeni makinesini <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/technology/asmls-next-chip-challenge-rollout-its-new-350-mln-high-na-euv-machine-2024-02-09/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tanıttı</a>.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli? ASML, Intel'in gelecek yıl kullanmaya başlaması beklenen ve şu ana kadar geliştirilmiş en yüksek teknolojiye sahip bu makine sayesinde 125 milyar dolarlık pazardaki liderliğini korumayı amaçlıyor. Ancak üreticilerin ellerindeki makinelerin maliyetlerini telafi edecekleri 2030 yılından önce bu teknolojiye geçmeleri beklenmiyor.</li></ul>

Quando

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">• Ozon tabakası iyileşiyor</h3><img src="https://images.aposto.com/2023/0/1/1673882342962.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: NASA<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Birleşmiş Milletler (BM) ozon tabakasının, 2040 yılına kadar 1980 öncesi seviyelere ulaşacak şekilde geliştiğini açıkladı.1970’li yıllarda, sprey kutularında, buzdolaplarında, bina yalıtımlarında ve klimalarda yaygın kullanılan kloroflorokarbonlar nedeniyle incelmeye başlayan ozon tabakasının korunmasına 1987’de Montreal Anlaşması ile karar kılındı. İki yıl içinde de ozon tabakasına zarar veren gazların neredeyse %99’undan vazgeçildi.BM, ozon tabakasını kurtarmanın küresel ısınmayla mücadeleye dolaylı bir katkısı olacağını, kullanımına son verilen sera gazlarının önemli bir karbon kaynağı olduğunu belirtirken, bu mücadelenin yüzyılın ortasına dek 1 derecelik ısınmayı engellediği vurgulanıyor. En önemli kazanımlardan bir diğeri de ultraviyole ışınlarının daha iyi engellenmesinden dolayı her yıl 2 milyon kişiyi cilt kanserinden koruması.

Çevreci Geek

Herkese merhaba, Bu hafta, “şimdiye kadar hakkında bolca bahsettiğimiz döngüsel ekonomi ve alakalı tüm konulara neden dikkat çekilmeli?” sorusunun bir anlamda ana cevabı hakkında düşüneceğiz. Gezegensel Sınırlar! İklim değişikliğinin kontrolden çıkmasını önlemek ve ekolojik çöküşü durdurmak için zaman hızla tükeniyor. Büyük ölçüde doğrusal olan ekonomik modelimiz ve sürekli artan doğal kaynak talebimiz yaklaşmakta olan bu iki senaryoyu ivmelendirerek üstlerine düşen görevi ziyadesiyle yerlerine getiriyorlar. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, özellikle Avrupa’nın gezegenin sahip olduğu sınırlar içerisinde yaşamadığı aşikar. Başka bir deyişle, gezegendeki herkes ortalama bir Avrupalı gibi yaşasaydı, küresel ekonomiyi sürdürmek için neredeyse üç Dünya’ya ihtiyacımız olurdu. Bu da demek oluyor ki sınırlara saygılı olmaz, döngüsel ekonomi konseptine uyum sağlamaz ve gerekli aksiyonları almazsak gezegenin bizi saf dışı etmesi an meselesi. Şimdi gelelim nedir bu bahsettiğimiz sınırlar? Gezegensel sınırlar kavramı, gelecek nesillerin gelişmeye devam edebilmesi için aşılmaması gereken dokuz gezegensel sınır kümesinden oluşur. 2009 yılında, eski merkez direktörü Johan Rockström, uluslararası üne sahip 28 bilim adamından oluşan bir grubun, Dünya sisteminin kararlılığını ve esnekliğini düzenleyen dokuz süreci tanımlamasına öncülük etti. Bilim adamları aşılması durumunda, büyük ölçekli ani veya geri döndürülemez çevresel değişiklikler oluşturma riskinin olduğu bu nicel gezegensel sınırları işte bu dönemde önerdiler. O zamandan beri gezegensel sınırlar çerçevesi bilim, politika ve uygulamada büyük ilgi yarattı. Hadi gelin birlikte bu sınırları biraz daha detaylı inceleyelim!<img src="https://images.aposto.com/2021/10/4/1636622895231.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.97" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">1- Stratosferik ozon incelmesi Atmosferdeki stratosferik ozon tabakası, güneşten gelen ultraviyole (UV) radyasyonu filtreler. Bu tabakanın incelmesi durumunda, daha fazla miktarda UV radyasyonu yer seviyesine ulaşacaktır. Yeryüzünün fazla miktarda UV ışınlarına maruz kalması, insanlarda cilt kanseri oluşumunu ciddi oranda tetikleyebilir ve hem karasal ve hem deniz biyolojik sistemlerinin dengesini bozarak zarar verebilir. 2- Biyosfer bütünlüğünün kaybı (biyoçeşitlilik kaybı) 2005 Binyıl Ekosistem Değerlendirmesi, insan faaliyetleri nedeniyle ekosistemlerde meydana gelen değişikliklerin son 50 yılda insanlık tarihindeki herhangi bir zamandan daha hızlı olduğu, ani ve geri döndürülemez değişiklik risklerini artırdığı sonucuna varmıştır. Değişimin ana itici güçleri, ciddi biyolojik çeşitlilik kaybına neden olan ve ekosistemde değişikliklere yol açan gıda, su ve doğal kaynaklara olan taleptir. Mevcut yüksek ekosistem hasarı ve yok olma oranları, canlı sistemlerinin (biyosfer) bütünlüğünü koruma, habitatı geliştirme, ekosistemler arasındaki bağlantıyı iyileştirme ve bir yandan da insanlığın ihtiyaç duyduğu yüksek tarımsal üretkenliği sürdürme çabalarıyla yavaşlatılabilir. 3- Kimyasal kirlilik ve yeni varlıkların salınımı Sentetik organik kirleticiler, ağır metal bileşikleri ve radyoaktif malzemeler gibi toksik maddelerin emisyonları, gezegen üzerinde insan kaynaklı önemli değişikliklerden bazılarını temsil eder. Bu bileşikler, canlı organizmalar ve fiziksel çevre üzerinde (atmosferik süreçleri ve iklimi etkileyerek) potansiyel olarak geri döndürülemez etkilere sahip olabiliyor. Ekosistem derken sadece çevre üzerine düşünmemiz yeterli olmaz bunun bir de insan vücudundaki etkileri var ki gerçekten ürkütücü. Öldürücü olmayan seviyelerde olsa dahi, canlı sistemine kimyasal kirliliğin alımı ve birikimi, doğurganlığı negatif yönde etkiliyor ve kalıcı genetik hasarlara sebep olabiliyor. 4- İklim değişikliği Son kanıtlar, şu anda atmosferde 390 ppmv CO2'yi geçen Dünya’nın gezegen sınırını çoktan aştığını ve birkaç Dünya sistemi eşiğine yaklaştığını gösteriyor. Şu anda halihazırda, kutup deniz buzunun kaybının neredeyse kesinlikle geri döndürülemez olduğu bir noktaya ulaşmış bulunmaktayız. Bu, iklim değişikliğinin oldukça hızlı olan etki geri bildirimine sahip olduğunun bir kanıtı olurken aynı zamanda Dünya sistemini yine hızlı bir şekilde dengeden çıkarabilecek iyi tanımlanmış eşik örneğidir. Örneğin, yağmur ormanlarının tahribatı doğal karbon yakalama desteğinin zayıflamasına, Dünya’nın ısınmasına hatırı sayılır bir hızda sebep olabiliyor. İşte yıllardır tartışılan asıl soru şu: Büyük, geri dönüşü olmayan değişiklikler kaçınılmaz hale gelmeden önce bu sınırın üzerinde ne kadar kalabiliriz? 5- Okyanus asitlenmesi Özellikle insansı aktivitelerin atmosfere saldığı CO2'nin yaklaşık dörtte biri okyanuslarda çözülür. Burada okyanus kimyasını değiştirerek ve yüzey suyunun pH’ını düşürerek karbonik asit meydana getirir. Bu artan asitlik, birçok deniz türü tarafından kabuk ve iskelet oluşumu için kullanılan temel bir “yapı taşı” olan mevcut karbonat iyonlarının miktarını azaltarak korkutucu sonları hızlandırır. Bu artık bir eşik olmanın ötesinde bir durum, çok hızlı etki göstererek yükselen asit seviyesi, mercanlar ve bazı kabuklu deniz ürünleri ve plankton türleri gibi organizmaların büyümesini ve hayatta kalmasını zorlaştırıyor. Bu türlerin kaybı sadece bir “tür kaybı” olarak kalmıyor, okyanus ekosistemlerinin yapısını ve dinamiklerini değiştirerek kendisiyle birlikte balık türlerini geri dönüşsüz bir kayba sürüklüyor. Öyle ki sanayi öncesi dönemlerle karşılaştırıldığında, günümüzde yüzey okyanus asitliğinde 30% artış söz konusu. 6- Tatlı su tüketimi ve küresel hidrolojik döngü Tatlı su döngüsü iklim değişikliğinden güçlü bir şekilde etkilenir ve sınırı iklim sınırıyla yakından bağlantılıdır. Ancak insan baskısı şu anda küresel tatlı su sistemlerinin işleyişini ve dağılımını etkileyen en baskın itici güç durumundadır. Su kütlelerinin insan tarafından değiştirilmesinin sonuçları, hem küresel ölçekte nehir akışı değişikliklerine hem de arazi kullanımı değişikliğinden kaynaklanan buhar akışlarındaki değişikliklere sebep olur. Hidrolojik sistemdeki bu kaymalar ani ve geri döndürülemez olabilir ve maalesef su kaynakları giderek “kıt” diye nitelendirdiğimiz bir seviyeye hızla gelebilir. Yapılan araştırmalar 2050 yılına kadar yaklaşık yarım milyar insanın su stresine maruz kalmasının muhtemel olduğunu ve bu durumun su sistemlerine müdahale etme baskısını arttıracağını belirtiyor. 7- Arazi sistemi değişikliği Maalesef günümüzde boşta duran her arazinin insan kullanımına dönüştürülmesi gibi bir yönelim mevcut. Ormanlar, çayırlar, sulak alanlar ve diğer bitki örtüsü türleri öncelikle tarım arazisine dönüştürülmüştür. Bu arazi kullanımı değişikliği, biyoçeşitlilikteki ciddi azalmaların arkasındaki itici güçlerden biridir. Bunun yanında denge değişikliğinin su akışları ile karbon, nitrojen, fosfor ve diğer önemli elementlerin biyojeokimyasal döngüsü üzerinde de ciddi etkileri vardır. Her arazi örtüsü değişikliği olayı yerel bir ölçekte meydana gelse de, etkileri benzer şekilde yerel olmuyor. Etkilerin birbiri üzerine eklenerek büyümesi küresel ölçekte Dünya sistemi süreçleri için üzücü sonuçlar doğuruyor. Arazi sistemlerinde insani değişiklikler için bir sınır, yalnızca arazinin mutlak miktarını değil, aynı zamanda işlevini, kalitesini ve mekânsal dağılımını da yansıtmalıdır. Ormanlar, arazi kullanımı ve iklimin bağlantılı dinamiklerini kontrol etmede özellikle önemli bir rol oynar ve arazi sistemi değişikliği için sınırın odak noktasıdır. 8- Biyosfere ve okyanuslara akan azot ve fosfor Azot (nitrojen) ve fosforun biyojeokimyasal döngüleri, birçok endüstriyel ve tarımsal sürecin bir sonucu olarak insanlar tarafından kökten değiştirilmiştir. Azot ve fosfor, bitki büyümesi için gerekli elementlerdir, bu nedenle gübre üretimi ve uygulaması ana endişe kaynağıdır. İnsan faaliyetleri artık, Dünya’nın tüm karasal süreçlerinin toplamından daha fazla atmosferik nitrojeni reaktif formlara dönüştürüyor. Bu yeni reaktif nitrojenin çoğu, ekinler tarafından alınmak yerine çeşitli biçimlerde atmosfere salınır. Yağmur yağdığında su yollarını ve kıyı bölgelerini kirletir veya karasal biyosferde birikir. Benzer şekilde, gıda üretim sistemlerine uygulanan fosforlu gübrelerin nispeten küçük bir kısmı bitkiler tarafından alınır; insanlar tarafından harekete geçirilen fosforun çoğu da su sistemlerine girer. Bakteriler, yüksek besin kaynağına tepki olarak büyüyen alg çiçeklerini tükettiğinden, bunlar oksijen açlığı yaşayabilir. Uygulanan nitrojen ve fosforun önemli bir kısmı denize ulaşır ve deniz ve su sistemlerini kendi ekolojik eşiklerinin ötesine itebilir. Bu etkinin bölgesel ölçekte bir örneği, Meksika Körfezi’ndeki ‘ölü bölge’deki karides avında, nehirlerde taşınan gübrenin neden olduğu azalmadır. 9- Atmosferik aerosol yüklemesi Atmosferik aerosol gezegen sınırı, öncelikle aerosollerin Dünya’nın iklim sistemi üzerindeki etkisi nedeniyle önerildi. Aerosoller, su buharı ile etkileşimleri sayesinde, bulut oluşumunu gibi atmosferik dolaşım modellerini etkileyen hidrolojik döngüde kritik bir rol oynar. Ayrıca, atmosferde ne kadar güneş ışınımının yansıdığını veya emildiğini değiştirerek iklim üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptirler. İnsanlar, sebep olduğu atmosferik kirlilik, havadaki toz ve duman salınım ve artıran arazi kullanımı değişikliği ile aerosol dengesini değiştirir. Bölgesel iklim rejimleri ve muson sistemlerindeki değişimler özellikle çok kirli ortamlarda görülmüş olup ve bir aerosol sınırı için ölçülebilir kanıt sağlamıştır. Gezegenimizin sınırlarını, kendimizin ve çevremizin sınırları kadar dikkate aldığımız ve onlara saygı duyduğumuz o güzel zamanlara!

Döngüsel Ekonomi

Döngüsel ekonomiye neden ihtiyacımız olduğunu bilimsel sebeplerle tartışıyoruz

Sınırları aştık!

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"> <img src="https://images.aposto.com/2021/9/1/1635125770152.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Apple'ın iOS 15 ile birlikte App Store'a A/B testi ve uygulama içi etkinlikler özelliklerini getireceği haziran ayından duyrulmuştu. Apple tarafından aktarılan bilgilere göre App Store'a eklenecek olan uygulama içi etkinlikler özelliği önümüzdeki hafta kullanıma <a fr-original-style="" href="https://9to5mac.com/2021/10/21/apple-says-in-app-events-on-the-app-store-will-officially-launch-next-week/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sunulacak</a>. Özellik ile birlikte App Store içinde oyun etkinlikleri ve turnuvaları, film galaları, canlı yayınlar ve özel içerikler yer alacak. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Google ve Facebook, gizli <a fr-original-style="" href="https://www.technopixel.org/google-and-facebook-tried-to-bypass-safaris-privacy/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iş birliği</a> ile gündeme geldi. Ortaya çıkan bilgilere göre iki firmanın SDK entegreleri sırasında yaptığı çapraz paylaşım, radara takıldı. Yayımlanan raporda, Google cephesinin, Facebook kullanıcı verilerine ulaşma hakkına sahip olduğu aktarıldı. Ayrıca şirketlerin, yayıncılara da büyük zararlar verdikleri iddia edildi. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">NFT&nbsp;tabanlı bir kart oyunu Parallel, &nbsp;50 milyon dolarlık yeni bir <a fr-original-style="" href="https://techcrunch.com/2021/10/21/nft-sci-fi-card-game-parallel-raises-at-500m-valuation-from-paradigm/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yatırım aldı.</a> Alınan yatırım ile birlikte Parallel'in şirket değerlemesinin 500 milyon dolara ulaştı. &nbsp;50 milyon dolarlık yatırım Paradigm liderliğinde gerçekleşti. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Twitter&nbsp;için "Biletli Spaces" özelliği, ağustos ayında iOS kullanıcılarına açılmıştı. Yeni güncelleme ile birlikte artık yalnızca minimum 600 takipçisi olan kullanıcılar değil tüm Twitter kullanıcıları, sohbet etmek üzere bir Spaces <a fr-original-style="" href="https://techcrunch.com/2021/10/21/twitter-rolls-out-the-ability-for-anyone-to-host-a-space/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açabilecek</a>. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sedef hastalığı, vitiligo ve egzama gibi cilt rahatsızlıkları için fototerapi (ışık tedavisi) cihazı üreten Zerigo Health, 7wireVentures liderliğinde 43 milyon dolar yatırım aldığını <a fr-original-style="" href="https://www.nsmedicaldevices.com/news/zerigo-health-skin-light-therapy/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu</a>. Fototerapi (ışık tedavisi), belirli dalga boyundaki ultraviyole ışınlarından faydalanılarak pek çok deri hastalığının tedavisini amaçlayan bir yöntem olarak tanımlanıyor. &nbsp;Girişim, &nbsp;eski veya pahalı tedavi yöntemleriyle ilişkili maliyetleri önemli ölçüde azaltmayı hedefliyor.</li></ul>

5 Dakikada Teknoloji Gündemi

Podcast bölümümüzdeki haberlerin ayrıntıları

210.Bölümün Transkripti

Uluslararası bir araştırmacı grubu tarafından birkaç yıldır yürütülen ve geçtiğimiz hafta <a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/s41586-021-03737-3.epdf?sharing_token=dPEMwLCaxQzte3_623vJ5tRgN0jAjWel9jnR3ZoTv0NaY7jKBgX26XZGgdJlDo_9SKenh9py1_axDwbZW9FSGm4XRFpXmL3si5jhZtYb82nQDzdzcru6GTCMC5dYhUOkAPryxCfSxaMXHFbuBXENimraaDqLfkxf_XZ5bSyrQiHkvXVEoumPiaiqhu3fwgEFlA_plaDtGvItYxA9kn6UBg==&tracking_referrer=www.bbc.com&utm_medium=affiliate&utm_source=commission_junction&utm_campaign=3_nsn6445_deeplink_PID100044684&utm_content=deeplink" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nature</a> dergisinde yayımlanan bir araştırma, Ozon tabakasına zarar veren kimyasalların yasaklanmasının iklim değişikliğiyle mücadelede zaman kazandırdığını ortaya koydu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;1987 yılında imzalanan Montreal Protokolü'ne Türkiye, 1991'de taraf olmuş; kloroflorokarbon (CFC) kimyasallarının kullanımını da 2006 itibarıyla sıfırlamıştı.&nbsp;</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Protokol imzalanmasaydı ne olacaktı?</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">CFC’ler, bu yüzyılın sonuna kadar bugün yaşanan sera gazı etkisine ek olarak küresel hava sıcaklıklarının 2,5 derece daha artmasına neden <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-58248725" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">olacaktı</a>. Araştırma, aynı zamanda güçlü sera gazları olan CFC'lerin, bu artışın bir kısmı için doğrudan bir kaynak olabileceğini gösteriyor. Dünya, Güneş'in ultraviyole (UV) radyasyonuna daha fazla maruz kalacaktı. UV ışınlarına fazlaca maruz kalan bitkiler, yeterli büyüme gösteremediklerinden günümüzdeki gibi karbondioksit tutamayacaktı. Bu atmosferde milyonda 165-215 parça fazladan karbondioksit olması anlamına geliyor.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bilim insanları ne diyor?</h2>Lancaster Çevre Merkezi'nden Dr. Paul Young, Ozon tabakasının iyileşmesiyle iklim krizinin doğrudan karşılaştırılabilir örnekler olmadığını; fakat olumlu gelişmelerin yaşanması ve dünyanın bir araya gelebileceğini görmenin güzel olduğunu söylüyor.&nbsp;

Aposto Gündem

Kloroflorokarbon yasağı, küresel sıcaklık artışını yavaşlattı

Pandemi sonrası hayatın nasıl normale döneceği herkesin kafasını kurcalamaya başladı. Tasarımcılar, yeni alışkanlıklar geliştirdiğimiz bu dönemde güvenli bir şekilde bir araya gelme deneyimini nasıl kurgulayabileceğimizi düşünüyor. Sağlıklı ve güvenli bir şekilde bir araya gelebilmemiz için halka açık alanlarda hijyen konusu odaklanılan ana temalardan biri. Bu konuya odaklanan Rotterdam bazlı tasarım stüdyosu Roosegaarde, Ultraviolet Radiation adında bir aydınlatma tasarladı. Meydanlara yerleştirilen bu aydınlatma ultraviyole ışınlarla ışık yaydığı alanı temizleyerek bu toplanma bölgesini dezenfekte ediyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-13T02:51:56.089Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">‘Dünyanın ilk kentsel güneşi, bir araya gelebilmemiz için halka açık alanları temizliyor’ diyen Roosegaarde, tasarladıkları aydınlatmanın Covid-19’u %99.9 oranında temizlediğini söylüyor. Aydınlatma ışıdığı alanı dakikalar içinde temizliyor. Görsel bir aura yaratan bu kent aydınlatmasının insanları açık alanda bir araya getiren odak noktası olması hedefleniyor. Aşılanmanın ardından yavaş yavaş normale dönen Hollanda sokakları için planlanan Ultraviolet Radiation projesi Rotterdam şehri meydanlarında ışımaya başlamış bile. Bilimsel araştırmalarla tasarımı sentezleyen bu ürünün halkın güvenle bir araya gelmesine vesile olacağını umuyorum.

Pandemi sonrası hayatın nasıl normale döneceği herkesin kafasını kurcalamaya başladı.

Ultraviolet Radiation | Studio Roosegaarde

Mapúa Üniversitesi’nde mühendislik okuyan 27 yaşındaki Carvey Ehren Maigue, AuREUS isimli projesiyle James Dyson Award 2020'nin ilk sürdürülebilirlik ödülünü kazandı!AuREUS, cihazların ultraviyole ışığı toplayıp elektriğe dönüştürmesini sağlayan bir teknoloji. Plastik temelli bir malzeme olduğu için kolayca şekil alabiliyor. Günümüzde kullanılan güneş panelleri açık havaya ve güneş ışığına ihtiyaç duyarken, yarı saydam AuREUS bulutların içinden geçen görünmez UV ışınlarından güç toplayabiliyor.Bir kaplama malzemesi olarak kullanılabilen AuREUS, pencerelere veya cephelere uygulandığında çevreden sıçrayan UV ışınlarını yakalayarak binaları güneş enerjisi kaynaklarına çevirebiliyor. Bu da üretilebilecek enerji miktarını en üst düzeye çıkarıyor. Ayrıca üretilen enerji hemen kullanılabileceği gibi entegre devrelerinin yardımıyla depolanarak daha sonra kullanılmak üzere saklanabiliyor.Projenin en can alıcı özelliklerinden biri ise atık tarım mahsüllerinden üretiliyor olması. Filipinler’de halkın yaklaşık dörtte biri gelirini tarım sektöründen elde ediyor. Küresel ısınma sebebiyle değişen hava koşulları mahsüllerin tarlada çürümesine sebep oluyor ve yerel çiftçiyi olumsuz etkiliyor. Tarlalarda çürüyen mahsullerin bir kısmını AuREUS’un üretim sürecine dahil eden Maigue, kullanılmayan bir atıktan yararlanıyor ve çiftçilere kayıp mahsullerinden kazanç elde etmeleri için bir yol sunuyor. Maigue, <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjI1ZDFhMzcxNTc2MDAwNmEyY2JkZCZ1c2VyPTYwMjE5MTg2MzcxNTc2MDAwNjlmZjc2ZCZhdXRob3I9NjAyMjVjYzYzNzE1NzYwMDA2YTJjYjRhJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5keXNvbi5jby51ayUyNTJGbmV3c3Jvb20lMjUyRm92ZXJ2aWV3JTI1MkZmZWF0dXJlcyUyNTJGbm92ZW1iZXItMjAyMCUyNTJGaW50ZXJ2aWV3LWF1cmV1cy1zeXN0ZW0tdGVjaG5vbG9neS1qZGEtMjAyMA=="">Dyson röportajında</a> bu sayede sadece gelecek kuşağa değil günümüze de yarar sağlayabileceğimizi ifade ediyor.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-02-09T15:01:31.228Z.jpeg"><figcaption>Kaynak: James Dyson Foundation</figcaption></figure>Projenin gelecek hedefi güneş enerjisini daha ulaşılabilir ve yaygın hale getirmek. Maigue, AuREUS’u araçlara ve uçaklara eklenecek kumaşlar ve kıvrımlı plakalar oluşturmak için ipliklere dönüştürmeyi planlıyor. Giysilerimizin ultraviyole ışığı toplayıp elektriğe çevirebildiğini hayal edebiliyor musunuz? Eğer Maigue bu hedefe ulaşırsa, güneş enerjisi günlük hayatımızın bir parçası haline gelebilir.Üstelik Carvey Ehren Maigue, James Dyson Award için ilk kez başvurmuyor! 2018 yılında aynı yarışmaya başvurmuş fakat birinciliği elde edememiş. Bu durum onu karamsarlığa sürüklemek yerine motive etmiş ve iki sene sonra hedefine ulaşmış. Ayrıca Maigue, yarışma ödülü olarak kazandığı parayı okulunu bitirmek için kullanacağını söylüyor. Duymaya alıştığımız ve gerçekliğini yitiren başarı hikayelerinden birçok açıdan ayrıştığını düşündüğümüz bu etkileyici projenin hikayesini dinlemek için <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjI1ZDFhMzcxNTc2MDAwNmEyY2JkZCZ1c2VyPTYwMjE5MTg2MzcxNTc2MDAwNjlmZjc2ZCZhdXRob3I9NjAyMjVjYzYzNzE1NzYwMDA2YTJjYjRhJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5keXNvbi5jby51ayUyNTJGbmV3c3Jvb20lMjUyRm92ZXJ2aWV3JTI1MkZmZWF0dXJlcyUyNTJGbm92ZW1iZXItMjAyMCUyNTJGaW50ZXJ2aWV3LWF1cmV1cy1zeXN0ZW0tdGVjaG5vbG9neS1qZGEtMjAyMA=="">röportaja</a> göz atın.

AuREUS, güneş enerjisini daha yaygın ve ulaşılabilir bir hale getirmeyi amaçlıyor.

UV Işınlarından Güneş Enerjisi Elde Eden Teknoloji: AuREUS

• Samsung dünyada ilk kez ekstrem ultraviyole teknolojisi (EUV) kullanılarak üretilen 1 milyon adet depolama çipini (RAM) piyasaya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.engadget.com/2020-03-25-samsung-ships-euv-dram.html">sürdü.</a><ul><li>EUV: Ekstrem ultraviyole baskısı teknolojisi, plazma ve lazer ile üretilen çipler için kullanılıyor. Bu çipler daha fazla depolama alanı, daha iyi performans ve daha kısa geliştirme süresi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.engadget.com/2020-01-01-euv-intel-tour-upscaled.html">sunuyor.</a></li></ul>

ultraviyole ile ilgili hikayeler