Bu sayıda Ruta’da Japonya taşrasında geçen bir gün var. Kaçan bir otobüs, yabancılık hissi, Japon televizyon programları, nezaket ve bolca şaşkınlık içeren bir hikâye karşınızda.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruta'nın rotasında bugün:</h2>🌸 Köşede Bir Yabancı🌃 Hazır gitmişken keşfedilebileceklerKeyifli okumalar,<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/ZJcO_1--mb4e?c=TLG3ZkZefId4ZsB4DbQDH&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kerimcan</a>

Ruta hayatını genelde yolda geçiren ve not tutmak yerine fotoğraf çeken bir adamın seyir defteri.

Seyahat anıları üzerine bir yayın. 

Ruta

Japonya mükemmeliyetçiliği her konuda karşıma çıktıkça ağzım açık kalıyor. Kagura’dayım.

🌸 Köşede Bir Yabancı

Bu ay Ruta’da inada binen bir yolculuk, sınır geçişleri, rüşvetler ve kaçırılan otobüsler var. Afrika’nın güneydoğusundan insanın elindekinin değerini anlamasına dair bir hikâye sizi bekliyor. Haydi, otobüs kalkıyor!<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruta'nın rotasında bugün:</h2>🧳 İnatla Yolculuk🦈 Hazır GitmişkenKeyifli okumalar,<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/x92XL2B6ooES?c=nWEgrrSNBbi1CYSOxzR5Q&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kerimcan</a>

Güney Afrika'dan Mozambik'e gidemeyiş

🧳 İnatla Yolculuk

Ruta bu hafta Büyük Okyanus’taki adalarda korsancılık peşinde. Menüde Filipinler, yolda edinilen arkadaşlıklar, su kaplumbağaları, romun insan üstüne etkileri ve çok güzel coğrafyalar var. Yazının sonunda ise sizlere beni epey heyecanlandıran bir haberim var.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruta'nın rotasında bugün:</h2>🦜 El Nido Korsanları🏝️ Hazır gitmişken keşfedilebileceklerKeyifli okumalar,<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/KreJZRup5_Sd?c=FPEptK7ImkA7CNXBocfjR&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kerimcan</a>

Modern dünyadan uzak, doğanın kucağında, hedonizmin kollarında

🦜 El Nido Korsanları

Ruta bu hafta bir kıtayı boydan boya geçen bir karayolunda. Bitmeyen kilometreler, değişen yol arkadaşları, dağlar, göller, insana hayatı sorgulatan düzlükler ve en önemlisi özgürlük. Kanada topraklarında 82 saatlik bir otobüs yolculuğuna hazır mısınız?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruta'nın rotasında bugün:</h2>🚍 Greyhound'da 82 saat🍻 Hazır gitmişken keşfedilebilecekler<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Sevgili yol arkadaşlarım, yoğun seyahat temposundan dolayı Ruta yol hikâyelerine bundan sonra ayda bir olarak devam edecek.Keyifli okumalar,<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/ZJcO_1--mb4e?c=TLG3ZkZefId4ZsB4DbQDH&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kerimcan</a>

Üç gün diye başlayıp üç haftaya uzayan Victoria günlerinden.

🚍 Greyhound'da 82 saat

Ruta bu hafta Kamboçya'da&nbsp;dünyanın en görkemli gün doğumlarından birine tanıklık ediyor. Bu defa hikâyede yüzlerce yıl önce terkedilmiş bir Khmer kenti, bolca tuktuk ve fotoğrafçı, bayıltan sıcak ve kiralık bir bulut var.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruta'nın rotasında bugün:</h2>📷 Tuktukla tapınak turu🏝️ Hazır gitmişken keşfedilebileceklerKeyifli okumalar,<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/d7WUu3h0HNg3?c=80V2Fb1Zcv7i8yGzk1JdP&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kerimcan</a>

Kamboçya'da gün doğumu ve on buçuk saatlik bir yürüyüş.

📷 Tuktukla tapınak turu

Bu hafta Ruta cehenneme tırmanıyor. Yıldızlar altında bir doğa yürüyüşü, gaz maskeleriyle inilen bir volkan krateri, yer yön kaybı ve muhteşem manzaralar... Bu macerada hepsi karşınızda.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruta'nın rotasında bugün:</h2>⛏️ Mavi alevlerin peşinde📷 Hazır gitmişken keşfedilebileceklerKeyifli okumalar,<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/OQpBgjVhPV8s?c=rENtchKUkXs16PHftzbRY&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kerimcan</a>

Endonezya ya da cehennemde.

⛏️ Mavi alevlerin peşinde

Bu hafta Ruta Balkanlar’da. Menüde Saraybosna’da bir sabah yürüyüşü, kurşun delikleri, mayınlar ve birbirleriyle dalga geçen jilet gibi yaşlılar var. Arkada çalması içinse Gatlif veya Kusturica filmlerinden müzikler seçebilirsiniz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruta'nın rotasında bugün:</h2>🎥 Bosna'da sabah yürüyüşü🍲 Hazır gitmişken keşfedilebileceklerKeyifli okumalar,<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/SJTiCUQlBk_E?c=EzVS9L8c2tKPSuGobawvN&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kerimcan</a>

"Bu kadar farklı his bir şehre nasıl sığabilir?"

🎥 Bosna'da sabah yürüyüşü

Bu hafta Ruta’da Burak Kan, nam-ı diğer <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/gurukafa/?hl=en" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gurukafa</a>&nbsp;var. Uzun uzun dünyanın çeşitli yerlerinde yaşadığı maceralardan, yemeklerden ve en önemlisi seyahatin ona hissettirdiklerinden bahsetti. Muhabbet uzun, girizgâhı uzatmayalım.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruta'nın rotasında bugün:</h2>⛵ Zirveden Z raporu: Burak'ın rotası<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 145, 143); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 145, 143); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Mesela hiç Bulgaristan’da Pomakların düğünlerinde gelinlerin yüzlerine yapılan süslemeleri gördünüz mü? Yanı başımızda Bulgaristan’da çok ilginç, başka yerde göremeyeceğiniz şeyler var. Kukeri Festivali. Ocak’ta oradayım mesela. Ya Sakız adasında Paskalya zamanı yapılan Roket Savaşları? Bunlar hemen yanı başımızda ve dünyada eşi benzeri olmayan ritüeller."</blockquote>Keyifli okumalar,<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/jYIWRJJdZ6uD?c=JxBHkT4d6PjW5DcDbIkxo&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kerimcan</a><a href="https://link.apos.to/c/jYIWRJJdZ6uD?c=JxBHkT4d6PjW5DcDbIkxo&amp;sub=62b033905d379200061d8935&amp;s=web" rel="noopener noreferrer" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://link.apos.to/c/jYIWRJJdZ6uD?c=JxBHkT4d6PjW5DcDbIkxo&amp;sub=62b033905d379200061d8935&amp;s=web" rel="noopener noreferrer" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>

Burak Kan yelkenlilerde keyifli yemeklerden görkemli zirvelere, seyahat gününün sonunda Z raporu çıkarmanızı tavsiye ediyor.

⛵ Zirveden Z raporu: Burak'ın rotası

Ruta bu hafta farklı alemlerin birleştiği bir noktadan bakıyor. Ön yargılar, kuru kafa makyajları, bir mezarlıktaki dev parti, 17 defa çalınan bir şarkı ve göğe kalkan kadehler var hikâyemizde. Keyifli okumalar ve Ölüler Gününüz kutlu olsun!<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruta'nın rotasında bugün:</h2>🪦 Mezarlıkta Mezcal☠️ Hazır gitmişken keşfedilebileceklerKeyifli okumalar,<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/4QizxsZEuxJE?c=-7HnUp24gnAK0puFeg-Ps&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kerimcan</a>

Yüzleri kuru kafa makyajlı ufak çocuklardan oluşan bir kortej önümüzü kesiyor... ☠️ Oaxaca'da Ölüler Günü'ndeyiz! ☠️

🪦 Mezarlıkta mezcal

Ruta bu hafta Endonezya'nın Cava Adası'nda. Rotada gün doğumları, volkanlar, dünyanın en büyük Budist tapınağı ve doğanın kudreti var. Yok etti sanırken koruyanlara ve dünyada ne kadar küçük olduğumuza dair bir hatırlatma ile karşınızdayız.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruta'nın rotasında bugün:</h2>🌞 Budist tapınaklar, volkanik sabahlar☯️ Hazır gitmişken keşfedilebileceklerZihnin için taze bir başlangıç:&nbsp;Ruta'yı ve diğer yayınları Aposto'nun yenilenen uygulamalarından da takip etmeyi unutmayın.<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#00918f" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#00918f !important;color:#fafbfc !important" href="https://onelink.to/24vs72" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(0, 145, 143) !important; color: rgb(250, 251, 252) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Uygulamayı indir</a>Keyifli okumalar,<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/xeo6n33m4NSE?c=Y4jDeNQvLFH1I7VeqX6Wf&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kerimcan</a>

Borobodur Budist Tapınağı, Merapi Volkanı, Bromo Volkanı'nda dünyanın merkeziyle aramızda bir adım mesafe

🌞 Budist tapınaklar, volkanik sabahlar

Kültür hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar

Kültür

Seyahat

İlk defa bir&nbsp;shinkansendeyim. Japonya'nın efsanevi hızlı trenleriyle&nbsp;Echigo Yuzawa’ya gidiyorum. Niyetim bu ufak kasabadan da bir otobüse atlayıp Japonya’nın ünlü kayak merkezi Kagura’ya ulaşmak. Tren önce 1-2 katlı evlerin olduğu Tokyo banliyölerinden geçiyor. Şehirden biraz çıkınca fabrikalar ve ticaret merkezleri var. Büyük küçük tüm yapılar o kadar düzenli ki adeta Lego’dan yapılma bir ülkede ilerliyoruz. Sürekli telefonumdan ulaştığımız hıza bakıyorum. Ortalama 280-290 km hızla giden bir demir yığınının içindeyim ve aşırı heyecanlıyım.Bir süre sonra erken kalkmamın etkisiyle gözlerim kapanıyor ve içim geçiyor. Uyandığımda penceremdeki evlerin, yolların, ticaret merkezlerinin ve fabrikaların yerlerini dağlar, nehirler ve grimsi bir gökyüzü almış durumda. Echigo Yuzawa’ya yaklaştığımızı görüyorum. Yaklaşık 2 saat sonunda yolculuğum sona eriyor. İstasyonda sağa sola bakarken beni kayak merkezine götürecek olan otobüsü birkaç dakika ile kaçırıyorum. Durakta asılı tarifede bir sonraki otobüs bir buçuk saat sonra görünüyor.Fırsat bu fırsat deyip kasabada gözüme kestirdiğim bir yöne yürümeye başlıyorum. Göze sakil gelen en ufak bir durum yok. Sanki ülkenin kırsal kesiminde değil de şehrin merkezi bir mahallesindeyim. Japonya’nın geneline hakim huzur ortamı burada katlanarak karşıma çıkıyor. Neredeyse rüzgâr bile sessiz esecek, kuşlar sessiz cıvıldayacak, eriyen karın suyu sessiz akacak. Birkaç yüz metre sonra evler bitiyor. Geri dönüyorum. Diğer tarafa doğru yürüyorum. Yine kasaba bitiyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/2/1681837213574.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🚂 Trenden manzaralar<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Öğle saatinin yaklaşması ve trene yetişmek için edilen uyduruk kahvaltı sonucu karnım acıkıyor. Kasaba merkezindeki lokantalara göz atmaya başlıyorum. Genelde Japonya'da lokantaların vitrinlerinde ne sattıklarını gösteren bu maketler var. Bunlardan hoşuma giden birine giriyorum.Lokantada zaman durmuş adeta. 1980'lerde birisi düğmeye basmış ve dükkâna o tarihten sonra yeni bir şey girmemiş gibi bir ortam var. Lokantayı iki yaşlı teyze idare ediyor. Japonya’daki en enteresan şeylerden biri yaşlıların çok dinç ve çalışma hayatında hâlâ aktif olması. Hayattan kolay kopmuyorlar. Emekliliği işe yaramaz bir duruma gelmek gibi algılıyorlar. Japonya toplumunun temelini oluşturan verimlilik esasını hayatlarına yansıtıyorlar ve son güne kadar toplumda görev almak istiyorlar.Oturur oturmaz önüme hemen su ve yeşil çay geliyor. Japonlar yemekten önce yeşil çay içmeye bayılıyorlar. Açıkçası soğuk havadaki yürüyüş sonrası çok bayılmamama rağmen ilaç gibi geliyor. Vitrinde gözüme kestirdiğim ve fotoğrafını çektiğim köri soslu tavuk siparişini telefondan göstererek veriyorum. Bu esnada çevreyi gözlemlemeye başlıyorum.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/2/1681837258726.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">⛰️&nbsp;Kasaba<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kasaba eşrafından iki erkek bira içiyor, koyu bir muhabbetteler. Arada daha çok servisle uğraşan yaşlı teyzeye laf atıp mavra yapıyorlar. Televizyonda gezelim yiyelim tadında bir program açık. Japonya’nın güneyinde bir şehirdeki abur cubur ağırlıklı yiyeceklerin satıldığı dükkânlar geziliyor teker teker. Yüksek sesli bir genç bağırarak bu yerlerle ilgili bilgi veriyor. Kendimce yanımdaki erkeklerin muhabbetlerine senaryolar yazıyorum. Acaba bu senenin mahsulünden mi konuşuyorlar, hükümeti mi eleştiriyorlar diye içimden geçiriyorum. Japon kırsalında bir çiftçinin ne gibi dertleri olur acaba sorusunun cevabını arıyorum.Böyle gereksiz sorularla insanları ve televizyondaki programı izlerken yemeğim geliyor. O esnada içeri erkeklerden birinin eşi geliyor. Güler yüzlü, sevimli bir kadın. Yanımdaki masaya oturup muhabbete ekleniyor. Ben yemeğe başlıyorum. Yüzyıllar önce yollara düşen ve Ahmet Haşim’in “Harikuladelikler Avcıları” olarak nitelendirdiği seyyahların, dillerini bilmedikleri yabancı diyarların kuytu köşelerinde durup dinlendikleri hanlar gibi oluyor lokanta bir anda gözümde. Yüzyıllar sonra Asya’nın en ucundaki adada bir yabancı, bir lokantanın köşesinde çevresini dikkatlice izleyerek yine yemek yiyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/2/1681837291460.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🍜 Restoran<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu esnada suyumun hepsini içiyorum ve boş bardağı masaya koyuyorum. Yan masada oturan kadınla göz göze geliyoruz. İnsani bir tepkiyle birbirimize gülümsüyoruz ve hafifçe başımı öne eğerek kadını selamlıyorum. Tam yemeğime döndüğüm esnada yerinden kalkıyor ve bardağıma hamle ediyor. Ben şaşkın bakışlarla kendisini izlerken gidip bardağıma sanki ikimiz de lokantanın müşterisi değiliz de ben onun evinde misafirmişim gibi su doldurup getiriyor. Nasıl teşekkür edeceğimi şaşırıyorum. Ağzımda Japonca teşekkürler kelimesi çıksa da yeterli olmayacağını düşünüyorum. Japonların nezaketine karşılık Japoncada "teşekkürler"den çok daha kuvvetli bir kelime olması gerektiği kafamdan geçiyor.Kadınla sohbete başlıyoruz. Ortak hiçbir lisanımız yok. Kadın Japonca soruyor. Ben anladığım kadarıyla İngilizce cevap veriyorum. O da anladığı kadarıyla tekrar soruyor. Diğerleri muhabbet arasında veya televizyondan fırsat buldukça araya laf atıyorlar. Böylece köşede yemek yiyen yabancı erkek bir anda handakilerle iletişim kuruyor.Saatime bakıyorum, otobüs saati yaklaşıyor. Hesabı ödeyip, mekândakilerle vedalaştıktan sonra durağa yürüyorum. Kısa bir bekleyişten sonra otobüs geliyor. Yaklaşık 20 dakikalık bir yolculuk sonrası Mitsumata’da&nbsp;iniyorum. Çevredeki 2-3 malzeme dükkânından gözüme kestiğim birine girip malzeme kiralayacağımı söylüyorum.En eskisi 2-3 sezonluk olan, gıcır gıcır, tertemiz kıyafetler var karşımda. Uzunca bir süre kararsızlık yaşayıp sevdiğim bir takımı seçiyorum. Japonya mükemmeliyetçiliği her konuda karşıma çıktıkça ağzımın açık kalmasını durduramıyorum. Vasat veya kötü gibi bir seçenek Japonya'da yok. Her konuda her şeyin en iyisini yapmak zorunda hissediyorlar kendilerini. Bu nedenle de toplumsal olarak çok büyük bir baskı altında yaşayıp, kolayca depresyona girebiliyorlar.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/2/1681837322828.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">⛷️&nbsp;Gondol<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Malzemeleri alıp, üstümü değiştirip beni pistlere ulaştıracak olan gondola atlıyorum. Hem pazartesi olması hem de sezonun kapanmış olmasından dolayı ortalık boş. Yukarı çıkınca hava bozuyor ve sis basıyor. Bu nedenle haritada görüp heveslendiğim tüm pistleri kullanmam imkânsız hale geliyor.Herkesin kaydığı pistten kaymaya başlıyorum. Neredeyse olmayan lift&nbsp;sırasında sürekli denk geldiğimiz panda şapkasıyla çocuğuna kaymayı öğreten babayı izliyorum. İn çık yapa yapa akşam oluyor. Gondola atlayıp dükkâna geri dönüyorum. Üstümü değiştirdikten sonra istasyona gitmek için otobüs saatini soruyorum. Çalışan genç 10 dakika bekleyin diyor. Herhâlde dışarıda soğukta bekletmek istemiyorlar diye içimden geçiriyorum ve elektrik sobasının başına çöküyorum. 10 dakika sonra biri içeri giriyor ve arabanız geldi diyor. Kaç para falan diye sormaya çalışırken kendilerinden malzeme kiraladığım için beni ücretsiz olarak istasyona götüreceklerini belirtiyorlar. İnsanın günlük hayat deneyimini kolaylaştırmak adına her şeyin yapıldığı bu ülkede ağzım bir kez daha açık kalıyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/2/1681837381753.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">😶‍🌫️&nbsp;Sisli pist<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Arabayla kısa bir yolculuk sonrası istasyona geliyorum. Trenin gelmesini beklerken yerel yiyecekler satan dükkânları geziyorum. Perona çıktığımda tüm gün beraber kaydığım insanları görüyorum. İnsanlar da benim gibi Tokyo’ya dönüyorlar. Trene biner binmez yorgunluktan uykuya dalıyorum. Uyandığımda havayı kararmış buluyorum. O esnada Tokyo’ya giriyoruz ve şehrin neonları beni yeniden karşılıyor. Köşedeki yabancının Japonya’da bir günü daha şaşkınlıklar içinde bitiyor.

Yol hayata benzer klişesini tekrarlamak istemiyorum. Ama ikisinde de ivmenizi kaybederseniz bir anda her şey terse döner. İşte o gün öyle bir gündü. Yola çıktığımdan beri Mozambik’e&nbsp;gitmek kafamda bir soru işareti olmuştu. Ancak son gün kararıyla ziyarete niyetlendim. Belki de kendimle iddialaşıp, şartlarımı zorladım.Planım Durban’dan Johannesburg’a, oradan da başkent Maputo’ya otobüsle geçmekti. Toplamda bekleme süreleriyle 24 saatlik bir yolculuk olacaktı. Her yerde uyuyabilen ve kendini eğleyebilen biri olduğum için pek dert olmayacaktı. Otobüs biletimi aldıktan sonra Maputo’da gözüme kestirdiğim iki hostele de rezervasyon için e-posta yollayıp geri dönüşlerini beklemeye başladım. Mozambik kapıda vize vermek için gümrüğü konaklama bilgilerini talep ettiği için işimi garantiye almak istedim.Aslında planım istediğim gibi gitti. Sabahtan akşama yol giderek Johannesburg’a&nbsp;vardım. Otogarda çanta verme, bilet kontrolü gibi işlemlerden sonra otobüse bindim. Güney Afrika’da otobüsle yolculuk ediyorsanız sabit bir koltuk numaranız olmuyor. Çift katlı otobüsün tıklım tıklım üst katında kalan iki boş koltuktan birine çöktüm. Otobüsün içi herhâlde otuz dereceyi bulmuştu. Buna rağmen bazıları üzerlerine ceket, battaniye falan örtmüştü. On buçuğu biraz geçe otobüs kalktı. Havalandırması yetersiz otobüs, onlarca insanın nefesi ve vücut sıcaklığı ile birleşince tekerlekli bir saunada yolculuk ediyoruz hissi uyandırıyordu.Arada uyanıp e-postalarımı kontrol ettim. İki gün olmasına rağmen hostellerden gelen giden bir şey yoktu. Bu durum biraz gerilmeme neden oldu. Ancak yol yorgunluğu havasızlıkla birleşince kolayca uykum geldi ve bayıldım. Sabah otobüs durur durmaz gözlerimi açtım. Sınıra gelmiştik. Onlarca uykulu insan zombi temposunda tek sıra olarak Güney Afrika gümrüğüne girdik ve çıkışımızı yaptık. Sıra Mozambik&nbsp;gümrüğüne gelmişti. İşte ivme burada değişmeye başlıyordu.Kontrol ediyorum; Güney Afrika telefon hattım hâlâ çekiyordu. E-postalara baktım, gelen giden bir şey yoktu. İçimden ince bir sövdüm. Ancak yol sorunlardan yakınma değil, çözüm üretme yeriydi. Hemen aynı otobüste olduğumuz ve elinde Mozambik pasaportu gördüğüm, kısa bir fiziksel analizle derdimi anlatabileceğimi düşündüğüm birine gidip durumu anlattım. Hemen ev adresini, telefonunu ve adını yazdı. Kafam rahat vize için görevliye gittim. Elime bir form tutuşturdu. Hızlıca doldurmaya başladım. Bitirince görevliye pasaportumla beraber geri verdim. Beklememi söyledi.On beş, yirmi kişi derken gümrükte sıra bitiyor, bizim otobüsten kimse kalmadı. Bense hâlâ aynı durumda bekliyordum. Gümrük memurunu uyarıyordum, oralı olmuyordu. On dakika sonra zahmet edip yanıma geldi ve vardiya değişeceğini; yeni vardiyayı beklemem gerektiğini söyledi. Beynimden vurulmuşa döndüm. Otobüsümdeki herkesin işini bitirdiğini, otobüsün beni beklediğini söyledim. Yine oralı olmadı. Bir yarım saat de yeni vardiyanın göreve başlamasını bekledim. Bu esnada otobüsün muavini sürekli yanıma gelip ne oldu ne oldu diye sordu. Kendisine durumu anlatıp, Portekizce bilmediğimi ve kendinin konuşmasını rica ettim. Portekizce yalandan bir iki soru sordu ve sonra bana dönüp “Otobüsün gitmesi lazım, merkezden arayıp ısrar ediyorlar.” dedi.Beklemeye devam ettim. Gençten bir çocuk bankoya geçti. Durumu sorunca “Bekle” diyor. Formu incelemeye başlıyor. Nerede kalacaksın sorusu geliyor. Arkadaşımda deyip yazdığım ismi ve adresi gösteriyorum. Davet mektubu gerekiyor diyor. Yeni tanıştık ve mektup için zamanımız yoktu diyorum. “Çok lazımsa otele rezervasyon yaptırayım hemen” diyorum. Bir yandan da aklımdan “boş ver, bas geri dön” diye geçiyor ama inadım galip çıkıyor. “Olmaz, otelden onay lazım.” diyor memur. Hemen ardından da ekliyor “ne kadar ödeyebilirsin?” Sonunda ağzından baklayı çıkartınca ikimiz de rahatlıyoruz. O kadar bıkmışım ki 75 dolarlık vize için 25 dolar rüşvet vermeyi kabul ediyorum. Önce rakamı az buluyor. Ancak benim inadım ve surat ifademden artık daha fala koparamayacağını anlayınca kabul ediyor. Utanmadan 2009 öncesi basılan dolarları kabul etmediklerini söyleyip, gıcır 100 doları elden tahsil ediyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/3/1678870713781.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Güney Afrika-Mozambik sınırı<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Pasaportumu alıp ofise geçiyor. Yine bir yarım saat bekleyiş. Artık otobüsten ümidimi kesiyorum. Onlarca insan beni bu kadar beklemiş olamaz. İşin kötüsü çantam Maputo yolunda ama ben hâlâ sınırdayım. “İnceldiği yerden kopsun” deyip beklemeye devam ediyorum. Biraz sonra rüşvetçinin başı görünüyor. Elinde pasaport, vize yapıştırılmış, damgalanmış. Bir de pasaportun arasında bir kağıt var. “Bu ne?” diye soruyorum. “Fişin” diyor. Ufak çantam sırtımda ama büyük çantanın otobüsle gittiği dank ediyor.Hemen Güney Afrika hattımı kontrol ediyorum. Hâlâ çekiyor. Otobüs şirketini arayıp durumu anlatıyorum. “Sıkıntı yok, Maputo’daki ofiste olacak çantanız” diyorlar. Güzel diyor da ben 120 km ötedeki Maputo’ya nasıl gideceğim? Sınır kapısından çıkıyorum. Tam çıkışta askerler pasaportu kontrol ediyor. Selam verip borçlu çıkacağının farkında değil. O pasaporta bakarken durumu anlatıp bana araç bulmasını rica ediyorum. O esnada gümrükten çıkış yapmakta olan bir minibüsü durduruyor. Durumu anlatıyor. Şoför Maputo’ya gitmediğini ama yakına bırakacağını oradan da başka bir minibüsle şehre gidebileceğimi söylüyor. Makul bir paraya anlaşıyoruz.Remixlenmiş reggaeton&nbsp;şarkıları ve sabahın sekizinde sürekli bira içen bir minibüs dolusu sarhoş erkekle yola çıkıyoruz. İki saate yakın sürmesini beklediğim yolun ortasında minibüs büyük bir marketin otoparkına gidiyor. “Ne oldu” diye soruyorum. Şoför minibüsün bozulduğunu söylüyor. Bu esnada minibüsü tamir etmeye gelen erkek konuya dahil oluyor. "Ben götürürüm seni şehre" diyor. Halay çekmemek için kendimi zor tutuyorum. Ancak önce 1-2 işim var diye ekliyor. Kamyonetle birkaç yere bazı eşyaları taşıyıp dağıttıktan sonra Maputo yoluna koyuluyoruz. Yol boyu eğer çantayı bulamazsam Türkiye’ye nasıl geri döneceğimi ve tekrar o kadar malzemeyi nasıl toparlayacağımı düşünüyorum. Bulunduğum yerde çantayı yeniden toparlamam imkânsız.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/3/1678870646565.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bozulan minibüs<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Şehre varınca hemen otobüs firmasının ofisine gidiyoruz. Ofisin önüne geldiğimizde ben içime doğmuş gibi adama beklemesini söylüyorum. Ofise dalıp çanta falan diye durumu anlatıyorum. “Burada çanta falan yok” diyorlar. Kafamdan aşağı kaynar sular dökülüyor. Gözüm kararıyor, elim ayağım titriyor. Birkaç saniyelik sessizlik sonrası "Belki bizim ana ofistedir" diyor çocuk. Hemen "Gel tarif et" diye çocuğu kolundan tutup çıkarı çıkartıyorum. Şoföre tarif ediyor. Biraz aradıktan sonra ofisi buluyoruz. Şoföre teşekkür ediyor, onu yolluyorum.Ofise girer girmez bankonun arkasındaki çantamı görüyorum. Görevli kadından çantamı alırken, kendisine sarılmamak için kendimi zor tutuyorum. Bu arada saate bakıyorum, 11’i bulmuşuz. Beş saat boyunca vize alımı, rüşvet, vardiya değişikliği, kaçırılan otobüs derken bitmiş durumdayım. Otobüs şirketinin ofisinde bir saate yakın oturup, dinleniyorum. Tanrının eşeğini kaybettirip sonra buldurmasının nasıl bir mutluluk olduğunu canlı olarak yaşıyorum.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/3/1678870668347.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">💙 Bulunan çantalar&nbsp;💙

Çok övülen yerlere karşı bir çekingenlik hissetmek hep bünyemde baş gösteren bir tepki olmuştur. Genelde de bu tepkiyi göstermekte haklı çıkıyorum. Bu nedenle Siquijor&nbsp;sonrası önce feribotla Dumaguete, ardından otobüsle Cebu, oradan uçakla Puerto Princesa’ya vardığımda Sabang’daki&nbsp;yeraltı nehri konusunda kararsız kalıyorum. Çok övülen ve dünyanın yeni 7 harikasından biri olarak gösterilen nehri görmek için vazgeçemediğim karar alma yöntemi olan yazı-turayı devreye sokuyorum. Attığım bozukluğun üzerinden elimi çektiğimde ertesi sabah Sabang’a gideceğimi görüyorum.Kaldığım misafirhanenin sahibi sabah kapımı çalıp beni Sabang’a götürecek minibüsün geldiğini söylüyor. Yan odadan çıkan genç bir erkekle beraber minibüse biniyoruz. Yarı uyur durumda virajlı yolları aşıp bizi yeraltı nehrine götürecek olan teknelere bineceğimiz limana varıyoruz. Buradan geleneksel kayıklara binip yeraltı nehrinin olduğu bölgeye geçiyoruz. Nehir ziyareti için kullanılan botlar 10 kişilik olduğu ve bizim grup 12 kişi olduğu için biz iki sap, gruptan ayırılmak için en uygun adaylar olarak görülüyoruz.Rehberimiz ikimizi başka bota bindirmek için izin istiyor. Genç erkek kabul ediyor. Ben de botun ilk sırasına oturursam kabul edeceğimi belirtiyorum. “Hay hay” diyen rehber hemen organizasyonu yapıp ikimizi bizim gruptan önce bir bota bindiriyor. Kürekle hareket eden bir kayıkla mağaranın ufak girişinden nehrin bulunduğu alana giriyoruz.Beklentilerimin düşüklüğü mekânın görkemiyle birleşince ağzım açık kalıyor. Metrelerce yüksekteki dev galeriler, dikitler, sarkıtlar, milyonlarca yıldır akan suların aşındırmasıyla acayip şekiller almış kayaların arasından ilerliyoruz. Adeta bir film setindeyiz. Yaklaşık 20 dakika sonra rehberimiz ortamdaki tek ışık kaynağı olan fenerini söndürüp bulunduğumuz yerin güneş ışıklarının hiç erişmediği bir nokta olduğunu söylüyor. Bir süre gerçek anlamda zifiri karanlıkta kalıyoruz. Ardından feneri yakıp, başladığımız noktaya geri dönüyor ve Sabang’dan ayrılıyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673427894077.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🏴‍☠️ Pasifik Okyanusu<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Minibüse bindiğimizde Puerto Princesa’ya değil El Nido’ya gideceğimi rehbere hatırlatıyorum. Sabah yan odadan çıkıp, aynı bota bindiğimiz gencin de El Nido yolcusu olduğunu belirtiyor. Bunun üzerine muhabbete başlıyoruz. Javi 1 aylığına Güneydoğu Asya turuna çıkmış bir Arjantinli. Altı saat süren yol boyunca futbol, Güney Amerika tribün kültürü ve genel hayat mevzuları üzerine uzun bir sohbete dalıyoruz. Javi bir stadyumda çalıştığını anlatıyor. Muhabbet yolla beraber akıp gidiyor ve biz kendimizi gün batarken El Nido’da buluyoruz. Ben tavsiye üzerine manzarasıyla hijyenik koşulları ters orantılı ucuz hostelime gidiyorum. O ise arkadaşlarıyla buluşup onların odasına kaynak yapıyor. Kasabada yapacak pek bir şey olmadığı için 2 gün 1 gecelik tekne turuna kayıt yaptırıyorum.Ertesi sabah günün ilk ışıklarıyla uyanıp önce hostelin şahane balkonundan El Nido koyunu izliyorum. Sokak köpeklerinin oynadığı kumsalda tekneler günlük turlar için hazırlanıyor, balıkçılar avdan dönüyor, çalışanlar işlerine gidiyorlar. Ardından eşyalarımın yanıma almayacağım kısmını hostelin deposuna koyup, ufak sırt çantamla rehberin grubu toparlayacağı tur şirketinin ofisine gidiyorum. Ofis dediğim ahşap bir baraka.Rehberle buluşup Portekizli bir çift ve ben grubun geri kalanına eklenmek için kumsala iniyoruz. Teknenin hazırlanmasını beklerken grubun geri kalanı da geliyor. Bir anda gülmeye başlıyorum. Çünkü gelenlerin büyük bir bölümünü Javi ve 3 Arjantinli arkadaşı oluşturuyor. Javi de durumu fark ettiğinde gülmeye başlıyor. 4 Arjantinli, 2 Portekizli, 2 Fin, 1 Çinli ve ben fıkra kadrosu tadında tekneye biniyoruz. Teknedeki aküden aldığı güçle çalışan uyduruk hoparlörü Arjantinlilerin telefonlarına bağlayıp Latin ezgileriyle dalgaları yarmaya başlıyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673427956588.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">⛺<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İlk günün programında ağırlıklı olarak mercan kayalıkları var. Öğlen yemek için ara veriyoruz. Tayfa, teknenin arkasındaki ufak mangalda mucizeler yaratıyor. Hızla sofrayı kuruyorlar. Patlıcan salatası, pilav, kalamar, ızgara tavuk ve domuz geliyor önce sofraya. Hemen ardından kocaman bir kırmızı mercanı masaya getiriyorlar. Sabah erken kalkıp, yarım günün çoğunu yüzerek ve dalarak geçiren insanlar olarak derin bir sessizlikle yemeklere dalıyoruz.Kallavi sofradan tıka basa doymuş olarak kalkıyoruz. Tekneye binerken karaciğeri 2 günlük bir tatile sokma niyetiyle yanıma alkol almıyorum. “Ne kadar güzel, yiyip bolca yüzüyorum, sağlıklı bir iki gün geçireceğim.” diye düşünürken yemek sonrası bir anda rehberimiz koca bir şişe romu kola ve bol buz eşliğinde masaya koyuyor. Hepimiz şaşkın bakışlar eşliğinde roma bakarken ağzında “tura sınırsız rom da dahil haberiniz yok muydu?” lafı çıkıyor. O noktadan sonra turun rengi bir anda değişiyor. Daha bulunduğumuz koydan çıkmadan ilk şişe devrilince ekibin parti potansiyeli ortaya çıkıyor. Hipster Finler ve Çinli hanım dışında herkes gevşek ülke insanı olunca ortam gırgır ve şamataya boğuluyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673427804742.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🦜 Rom şişelerinden biri<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Çevremizdeki acayip koyları dolaşıp, ufak kanallardan geçip, dev kayaların aralarında süzülürken içtiğim romların etkisiyle Jack Sparrow havasına giriyorum. Durulan her koyda gözlük ve şnorkeli alıp atlayan ilk kişi ben oluyorum.Akşamüstü kamp yapacağımız ıssız kumsala iniyoruz. Yemek sonrası geçen 3 saatin sonunda herkes kelle durumda. Tayfalar çadırları kurarken herkes kumların üzerine seriliyor. Bense biraz ayılabilmek için gözlüğü kapıp suya dalıyorum. Balıklar, mercanlar derken bir anda karşıma bir deniz kaplumbağası çıkıyor. Bir süre beraber yüzüyoruz. Sarhoş sevmiyor olacak ki kısa bir süre sonra hızla uzaklaşıyor. Biraz daha yüzüp dışarı çıkıyorum.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673427920018.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🐢 Kişilikli bir kaplumbağa<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Tam karşımızda gün batıyor. Kumsala oturup gün batımını izliyorum. Bana Portekizli Ricardo ve eşi de katılıyorlar. Sohbet muhabbet derken hava kararıyor. Bu esnada yemek hazırlanmış, sofra kurulmuş. Benzer yemekler var sofrada. Yine derin bir sessizliğe gömülüyoruz. Yemek sonrası Arjantinli ekip dizlerine kadar suya girip garip hareketler yapmaya başlıyorlar. Ne olduğunu anlamak için yanaştığımda denizin içinde parlayan binlerce fosforlu planktonu görüyorum. O hareketleri planktonları parlatmak için yapıyorlar. Suya atılan her tekmede planktonlar bir süreliğine görünüyorlar ve deniz binlerce ufak yeşil noktayla kaplanıyor. Yarım saatlik eğlenceden sonra arkamızdan gelen şişe sesleriyle kafamızı çeviriyoruz. Rehberimiz teknenin zulasından bir kasa bira çıkartıyor. Emektar hoparlöre giden müziğin sesi artıyor. Bu muhteşem günü bir o kadar eğlenceli bir geceyle kutluyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673427853874.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🛶 Gün batımında liman<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Ertesi sabah dalga sesleriyle uyanıyorum. Hava aydınlık ama güneş henüz dağların arkasında. Önce çadırın girişini açıp bir süre yatar hâlde denizi ve karşımdaki adaları izliyorum. Sonra deniz kıyısına inip orada oturuyorum. Çarşaf gibi bir deniz var. Sanki dalgalar bile daha mesailerine başlamamışlar. Bir süre sonra Ricardo da uyanıyor. Sessizce sanki anlaşmış gibi sahilde oturup denizi izliyoruz. Oldukça uzun bir süre sonra ekibin geri kalanı uyanıyor ve kahvaltı hazırlıkları başlıyor. Standart bir kahvaltı sonrası tekrar yola koyuluyoruz. Ortak karar almışçasına kimsenin eli içki şişelerine gitmiyor. Nedense herkeste bir mesafe var. Yine acayip koylarda duruyor, dalıp rengârenk balıklarla yüzüyoruz. Zamanında korsanlara mesken olmuş lagünlere uğruyoruz. Bazılarını ziyaret etmek için kanolar kiralıyoruz. Mağaralara girip çıkıyoruz. Yine şahane mercanların başrolde olduğu şahane yemekler yiyoruz.Saatler hızla geçiyor ve güneş batıya doğru kaykılmışken El Nido koyuna giriyoruz. Modern dünyadan uzak, doğanın kucağında, hedonizmin kollarında geçen ve bize belki bir hafta gibi gelen 2 gün sonunda pek de karaya çıkmak istemiyoruz. Teknemiz demir attığında birbirimize bakıp “Bu kadar mıydı?” sorusunu soruyoruz. Hostele dönüp şahane manzaralı balkonda ayaklarımı uzatıyorum. Dünya yanarken herkesin aradığı o huzurlu yeri bulduğumuzu fark ediyorum. Günün birinde kurduğumuz o iki günlük krallığa döneceğimi düşünerek gülümsüyorum.

Tekrar yola çıkma planları yapmaya ve Kanada’nın doğusuna geçiş için araştırmalara başlıyorum. Aslında ilk planım Jack Kerouac’ın izinde otostopla ülkeyi geçmek ancak otostopa harcamayı planladığım iki haftalık süreyi Victoria’da tüketince diğer yollara bakmam gerekiyor. Önceliğim tren oluyor. Ancak fiyatlar çok yüksek. İkinci alternatif olan otobüs fiyatlarıysa yarı yarıya. Uçak da kullanmak istemediğimden otobüse karar kılıyorum. Birçok edebiyat ve sinema eserine ilham kaynağı olmuş efsanevi Greyhound otobüsleriyle tüm kıtayı batıdan doğuya geçeceğim. Biletimi aldıktan sonraki günlerimi ağırlıklı olarak Victoria’da şehir merkezinde sevdiğim mekânlarda geçiriyorum.Son gün Victoria sokaklarında aylaklık ederken bulunduğum kıtanın belki de en afili yolcusu olan Jack Kerouac’ın (Hemingway ve Steinbeck’in de hakkını yemeyelim tabii) satırlarını anımsıyorum:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 145, 143); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 145, 143); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Hepimiz keyifliydik, karmaşayı ve anlamsızlığı arkada bıraktığımızın, zamanla ilgili tek ve yüce işlevimizi yerine getirmekte olduğumuzun farkındaydık: Hareket etmek. Ve hareket ettik.</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2022/11/2/1670313304258.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.33" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yolda.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Otobüsüm öğleden sonra Victoria’nın kulübemsi otogarından kalkıyor. Greyhound ofisine gittiğimde biletçi genç erkek bilgisayardan rezervasyon kodumla yolculuğuma baktığında kafasını kaldırıp şaşkınlıkla bana bakıyor. Gülerek gördüğü şeyin doğru olduğunu söylüyorum. 82 saat sürecek bu yolculuk boyunca 180 farklı durakta durup yolcu veya kargo alıp bırakacağız.Çok sayfalı biletlerimi alıp Onur’la Renata’ya veda etmek için otobüsün kapısına gidiyorum. 3 hafta önce tamamen yabancı olan 3 insan için duygusallık oranı oldukça yüksek olan bir veda yaşıyoruz. 3 haftada beraber aştığımız yolları, paylaştığımız anıları, dertleşilen veya sevinilen akşamları kimi zaman onlarca senelik arkadaşlıklarda bulamadığımız için artık belki de birbirimize kayaya yapışmış bir ahtapotun vantuzları gibi tutunuyoruz. Ancak vakit o kayadan ayrılıp yeni sulara açılma vakti.Saatimi kontrol edip, otobüse binip, koltuğuma geçiyorum. Hareket ediyoruz. Kısa bir el sallama töreni sonrası yolla baş başa kalıyorum. Kısa bir yolculuk sonrası bizi ana karaya taşıyacak feribota biniyoruz. Güneş batıyor. Zihnimde son defa Victoria’nın güneşli günlerinde yeşil sokaklarda dolaşıyorum. Batan güneşin son sıcak ışınları vücudumu Pasifik’in rüzgârına direnip ısıtırken adaların arasından geçen güzergâhımızı bitirip Vancouver&nbsp;sahiline doğru ilerliyoruz. Akşam 10 sularında Vancouver otogarına varıyoruz. Bu, yolculuk için adeta bir ısınma turu. Burada otobüs değiştirirken 2 saatlik bir sürem var. Otogar çevresindeki bir lokantaya girip yiyecek bir şeyler söylüyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/2/1670313392803.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Victoria feribotu<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Camdan dışarıyı izlerken uykum geliyor ve koltuğumda uykuya dalıyorum. Sabah uyanınca ilk işim haritaya bakmak oluyor. Hâlâ British Colombia’da olduğumuzu görüyorum. Bu esnada şoförümüz değişmiş. Muhteşem manzaralar yolculuğumuza eşlik ediyor. Döndüğümüz her viraj, saptığımız her sapak, uğradığımız her kasaba bize yeni göller, dağlar ve ormanlar sunuyor.Öğlen yemek için mola veriyoruz. Durduğumuz yerde bolca kamyon var. Bu dünyanın her yerinde olduğu gibi yemeğin iyi olduğunun işareti. Hemen lokantaya girip günün yemeği olan çorbayı sipariş ediyorum. Kuzey Amerika’da yolculuk ederken sıcak sulu yemek buldu mu insanın affetmemesi gerekiyor. Yemek sonrası çevremizdeki dağlara bakıyorum. Serin havayı içime çekip bacaklarımı açmak için yürüyüşe başlıyorum. Dev tırların arasından geçiyorum. Karavanların her biri birer yürüyen malikane gibi. Belki bir gün daha mütevazi biri benim olur ve Steinbeck gibi bu uçsuz bucaksız toprakları keşfe çıkıp yazarım diye geçiyor içimden.Kalkış saatimiz geliyor. Muavin olmadığı için her kalkışta şoför tüm yolcuları sayıp, yoklama alıp yola çıkıyor. Yola devam ettikçe Banff Milli Parkı’na yaklaşıyoruz. Dağlar yükselmeye, koca göller bize eşlik etmeye başlıyor. Bir süre sonra tüm ihtişamıyla tepesi karlı, sarp ve geçilmez görünen Rocky Dağları karşımıza çıkıyor. Vancouver’dan beri çeşitli yerlerden otobüse topladığımız kampçı, dağcı ekip burada bize veda ediyor. Yola çıktığımızdan beri otobüste ağırlıklı olarak öğrenciler, ziyaretlere giden veya ziyaretlerden dönen yaşlılar ve doğa severler bulunuyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/2/1670313322568.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Calgary<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Banff Milli Parkı’nda bıraktığımız kampçı ekibin yerine yenileri doluyor. Calgary’ye&nbsp;kadar şahane manzaralar eşliğinde gidiyoruz. Gün hâlâ aydınlıkken şehre giriyoruz. Burada otobüs değiştireceğim ve boş 4 saatim var. Bu nedenle büyük çantamı otogara bırakıp bir belediye otobüsüyle şehir merkezine gidiyorum. Bir puba girip, yemek ısmarlayıp bir gözümle NBA finallerini diğer gözümle de insanları izliyorum. Cumartesi olmasından dolayı pub tıklım tıklım. Yemek sonrası biraz şehirde dolaşıyorum. Ardından da ara sokaklara dala çıka otogara yürüyorum. Calgary’den sonra otobüsün demografisi değişiyor. Kontrol sırasında çoğunluğu evsizler, alt sınıfa ait tutunamamış gençler, pothead&nbsp;denilen kafası dumanlı tipler veya alkolikler oluşturuyor. British Colombia’nın rafine kitlesi yerini kıtanın ortasındaki kaybedenlere bırakıyor.Otobüse binince bu ekibin yakınında bir yere oturuyorum. Gece uykum gelene kadar konuşmalarını dinleyip, göz ucuyla onları izliyorum. Her yolculuk kısmen bir umuttur, acaba onlar ne umut ederek bu otobüse bindiler diye düşünüyorum. Bir süre sonra uykunun kollarına kendimi bırakıyorum. Sabah gün doğarken uyanıyorum. Yepyeni bir gün var önümüzde. Kısa bir süre sonra kahvaltı için mola veriyoruz. Gönül güzel bir çift kaşarlı tostla demli bir çay istese de menüden yumurta, pastırma ve patates kombinasyonunu seçiyorum. Daha yükselmemiş güneşin ışıkları dik olarak lokantanın ve Swift Current’in ufak otogarının camlarından uykusunu alamamış yolculara hayat enerjisi vermek amacıyla doğrudan lokantaya ve bekleme salonuna giriyor. Otobüsten insanlarla bacaklarımızı açarken ayaküstü kısa sohbetler ediyoruz. Kanada’da sohbetler genelde havalar üzerine oluyor. Kısa bir süre sonra hareket ediyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/2/1670313418839.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bekleme salonu<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yol muazzam bir sıkıcılığa bürünüyor. Sağlı sollu elektrik telleri dışında dümdüz bir arazi var karşımızda. Kulağımda Morrissey, The Doors, Pink Floyd, Dire Straits ve Bowie’den oluşan bir seçki çalıyor. Arada terkedilmiş gibi görünen Kuzey Amerika kasabalarına giriyoruz. Her biri sanki Fargo filminin seti olmak için inşa edilmişçesine taşra yalnızlığını taşıyorlar. Ellerinde paralanmış sırt çantaları, oltaları, kaykayları, üzerlerindeki yıpranmış ama temiz kıyafetleriyle bu kasabalarda otobüse inip binen alkoliklere,&nbsp;potheadlere, evsizlere, kısacası tutunamamışlara çeşitli hikâyeler yazıyorum. Kimi ailesine geri dönüyor, kimi belki sevdiği kadının peşinden ülkenin bir ucuna sürükleniyor, kimi belki başka bir umudun peşinde dümdüz olmak dışında dışarıdan bir vasfı görünmeyen topraklara kendini atıyor.Saskatoon eyaletinin dev bir merdaneyle düzeltilmiş gibi görünen düz topraklarından çıkıp bu sefer düzlük konusunda komşusundan pek farkı olmayan Manitoba&nbsp;eyaletine giriyoruz. Akşam gün batarken, bir buçuk saat bekleyip otobüs değiştirmek için eyaletin en büyük şehri olan Winnipeg’e varıyoruz. Otobüsteki son gecemdeyim. Gidilen mesafelerin, durulan kasabaların, konuşmalarına sinsice kulak kabartılan insanların, geçen saatlerin önemini kaybettiği bir kıvama geliyorum. Temel işlevim hareket etmek, daha ileri gitmek ve yolla bir olmak oluyor. Aştığımız her şerit sanki ruhumdaki fazlalıkları söküp alıyor. Her geçen kilometrede ağırlıklarımdan kurtuluyorum. Yolda rahatlıyorum, yol sanki arındığım bir manastıra dönüyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/2/1670313349881.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Winnipeg<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Gecenin karanlığı çöktükten bir süre sonra kendimi uykuya teslim ediyorum. Sabah güneşle beraber uyanırken Ontario eyaletinde olduğumuzu fark ediyorum. Bir süre sonra göller başlıyor. Yollar köprülerle birleşiyor. Ruhum bir ikileme düşüyor. Bir yanda yolda olmanın getirdiği o sonsuzluk hissi, diğer yanda da varmanın huzuru var. Önümdeki koltukta kendi kendine konuşan bir erkek var. Yine gereksiz boşlukların olduğu, ruhsuz bir kasabaya giriyoruz. Tam mola bitip otobüse binerken önümde sigara içmekte olan erkek baygınlık geçirip yere düşüyor ve yerde titremeye başlıyor. Hemen 911’i arayıp yardım istiyoruz. Dört dakika sonra ambulans olay yerine varıyor ve görevliler müdahaleyi yapıyor. Bu esnada şoför adamın bavullarını otobüsten indirip ambulansa yerleştiriyor. Biz otobüse, kendi kendine konuşan erkekse hastaneye gidiyor.Birkaç saat sonra son durağım olan Ottawa il sınırından giriyoruz. Günler süren özgürlük sonrası burada bizi bazı gerçekleri hatırlatırcasına başkentin sabah trafiği karşılıyor. Her şeye rağmen biletlerin üzerinde yazan saatte Ottawa otobüs terminaline giriş yapıyoruz. Otobüsten inip çantamı aldıktan sonra çevreme bakıyorum. Ardından da telefonumu çıkartıp yol boyu işaretlediğim haritaya son bir raptiye bırakıyorum. Karadan Kuzey Amerika geçişini 82 saatte tamamlıyorum. Üç buçuk gün boyunca bolca düşünmemi, hatırlamamı ve en önemlisi kendimi dinlememi sağlayan Transcanada Otoyolu arkamda kalıyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/2/1670313248104.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Rota

Sabahın 4’ü. Telefonumun alarmı kulağımın dibinde adeta çığlık atıyor. Kafamdan “Acaba gitmesem mi?” diye geçiriyorum. Sabahları erken kalkmayı hiç sevmediğim için “Her sabah nasılsa gün doğuyor, birini kaçırsam ne olur ki?” diye kendi kendime bahane üretmeye çalışıyorum. Birkaç erteleme sonrası sonunda alarm kazanıyor ve kalkıp giyiniyorum.Çantamı alıp dışarıda beni bekleyen ve bir gün önceden anlaştığım tuktuka atlıyorum. Siem Riap’ın&nbsp;karanlık sokaklarında ilerliyoruz. Bir süre sonra şehir bitiyor, orman başlıyor. Karanlığın içinde tuktuklarla yapılan bir kavimler göçündeyim adeta. Sağım solum içinde turistleri taşıyan tuktuklarla çevrili. Bir süre sonra bilet ofisine geliyoruz. Hemen sıraya geçip biletimi alıyorum.Tekrar tuktuka atlıyorum. İstikamet gün doğumu için Angkor Wat! Tapınağın ana girişine vardığımda olayın ciddiyetini anlıyorum. Yüzlerce insan Holivud’un uyduruk felaket filmlerindeki tahliye görüntüleri gibi hızlı adımlarla tapınağın içine doğru ilerliyor. Hemen fırlıyorum. Ortalık zifiri karanlık, telefonun flaşını fener olarak kullanıp tapınak çevresindeki dev kanala düşmeden içeri giriyorum. Adeta bir distopik film setindeyiz. Zifiri karanlıkta yüzlerce insan 1000 senelik tapınakta yolunu bulmaya çalışıyor.Bir süre sonra meşhur havuzun kenarına geliyorum. Ancak büyük bir sorun var. Havuzun kenarında ayak koyacak bile boş yer yok. İnsanlar ve dev tripodlar tüm kıyıyı kaplamış durumdalar. Bir şekilde bir boşluk bulup, bir Avusturalyalı çiftin önüne tripodumu kurmak için izin istiyorum. Sonrasında arkalarında duracağımı da ekliyorum. Alacakaranlıkta kameramı çalıştırmaya başlıyorum ve çiftin arkasına geçip izlemeye başlıyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669711997119.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğrafçılar<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Dakikalar geçtikçe inanılmaz bir şeye tanıklık ediyoruz. Şansımıza tapınağın üzerinden hafif bulut kümeleri geçiyor. Tapınağın arkasından doğacak olan güneş ise önce onları renkten renge sokuyor. Bu kadar fotoğraf meraklısının bulutları el birliği ile kiralamış olduğu hissine kapılıyorum. 1 saatlik bu gösteriyi nefessiz izledikten sonra sonunda güneş Angkor Wat’ın görkemli kulelerinin ardından yüzünü gösteriyor. Bense şahitlik ettiğim şeyin görkemiyle kontrolsüzce kahkaha atmaya başlıyorum. Yaşadığım keyfin tasviri çok zor.Gün doğumu ardından saat 7.00 civarında tapınaktan çıkıyorum. Aldığım tüyolar sonucu Angkor Wat’ı öğleden sonraya bırakıp boşken rotayı&nbsp;Ta Prohm tapınağına çeviriyorum. Şehirden Angkor tapınaklarını görmek için turlar saat 9-10 arası çıktığı için o vakte kadar insansızlığın tadını çıkartmak istiyorum. Tuktuktan Ta Prohm’un giriş kapısının önünde iniyorum. Biraz yürüdükten sonra yüzyıllarca unutulmuşluk sonucu ağaçlar tarafından yutulmuş meşhur tapınak karşıma çıkıyor. İçine girince kendimi Indiana Jones filminde gibi hissediyorum. Sanki bir anda karşıma bir hazine çıkacak ve bir maceranın içine çekileceğim hissi oluşuyor. Doğaya karşı insanın ve eserlerinin ne kadar yetersiz olduğu bir kez daha kafama kazınıyor. Dev ağaçların içlerinden çıktığı tapınak grubunu ağzım açık geziyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669711802301.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ta Prohm<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Ta Prohm sonrası istikamet Takeo&nbsp;tapınağı, saat ise yavaştan 9’a geliyor. Neyse ki Takeo’da da çok fazla insanla karşılaşmıyorum. Dik ve daracık merdivenlerle tepesine tırmanıp onbirinci yüzyıl civarında yapılmış bu muazzam yapıların görkemine hayran oluyorum. Ardındansa eski Khmer İmparatorluğu’nun başkenti ve kraliyet merkezi olan&nbsp;Angkor Thom&nbsp;bölgesine geçiyorum. Sıcak ve kalabalık yavaştan kendini göstermeye başlıyor.Gezmeye Fil Terası'ndan başlıyorum. Bölgede kesintisiz 1,2 km uzunluğunda rölyefler bulunuyor. Bu rölyeflerde 11 binden fazla figür resmedilmiş. Kabartmaların güzelliğinden aklımı yitirmeden kendimi&nbsp;Tep Pranam&nbsp;tapınağına atıyorum. Ufak, çok bilinmeyen ama içinden çıkan ağaçlarla oldukça etkileyici bir tapınak. Sonrasında Phimeanakas&nbsp;ve bölgenin en önemli ve büyük tapınağı olan Bayon’u&nbsp;ziyaret ediyorum. Öğle vakti iyice tepeye çıkan güneş ve saatlerdir yürümenin yorgunluğu ile bünyem isyan ediyor ve 1-2 basamakta düşmekten ucuz kurtuluyorum. Aşırı sıcak, rutubet ve uykusuzluk birleşince oldukça tehlikeli olabiliyorlar. Bu nedenle Bayon sonrası yemek molası veriyorum. Tuktuk şoförüm Piri ile yemek yiyoruz. Ardından bu sefer dolaşabilmek için Angkor Wat’a geri dönüyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669712027728.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yol<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Angkor Wat’ı öğleden sonra ziyaret etmek dünyadaki herhangi bir turistik yeri ziyaret etmek gibi. Sabah yaşanan mistizm ve etkileyicilik kalabalıkla azalıyor. Hâlâ çok güzel ve görkemli ama bir şeyler eksik. Tapınağın içini biraz dolaştıktan sonra kulelere çıkmak için sıraya giriyorum. Yaklaşık yarım saat sonunda gezilmesi için yarım saat limitli süre verilen kulelere çıkıyorum. Angkor tapınaklarında özellikle kadınlara sıkı kıyafet kuralları uygulanıyor. Budistler için hac yeri olan bölgede diz üstü etek, askılı şeyler kesinlikle yasak. 2015’te Çin ve Rusya'dan iki turistin tapınaklarda çıplak poz vermeye kalkışması büyük kriz olmuş ve iki turist de sınırdışı edilmiş. Bu önemli bilgileri sırada beklerken İngilizce anlatım yapılan bir turist grubundan öğreniyorum. Ören yeri gezerken bu tür bilgi korsanlıkları yapmak hoşuma gidiyor. Bir kitapçıya girip, rastgele bir kitap alıp işinden birkaç bilgi öğrenmek gibi bir neşe veriyor insana.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669712076933.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ta Prohm<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kuleleri dolaşıp tapınak bölgesini tepeden gördükten sonra aşağı iniyorum. Koridorlarda dolaşırken dilek bileklikleri yapan çocuk Budistler görüyorum. Bir tane alıp kutuya 1 dolar bağış yapıyorum. Bilekliği bağlarken dilek tutmamı söylüyor. Attığı her düğüm için dualar edip, Budist gelenekleriyle beni selamlıyor.Gün batarken 10,5 saat yürüyüşün yorgunluğuyla Angkor Wat’tan ayrılıyorum. Aklımda ömrüm boyunca hatırlayacağım gün batımı, tapınakların içinden büyüyüp doğanın gücünü anlatan ağaçlar var. İçimdeyse insanlık tarihinin harikalarından birine daha tanıklık etmiş olmanın huzuru.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669711949943.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Akşam 8 civarında yatağa girdiğimde tüm yorgunluğuma rağmen uykuya dalamıyorum. Ertesi gün Endonezya’ya&nbsp;geliş nedenim olan İjen Volkanı’na tırmanacağım gerçeği kafamda dolaşıyor. Birkaç sene önce BBC Earth’de izlediğim ve belki de o gün aklıma kazıdığım sülfür madenini canlı görme şansına erişeceğimi farkettikçe heyecanlanıyorum ve uykudan daha da uzaklaşıyorum. Dışarıda bira içen yol arkadaşım Marcus’un yanına gidiyorum. Birayı paylaşıp biraz sohbet ediyoruz. Göz kapaklarım ağırlaşmaya başlayınca hemen yatağa dönüyorum.Gece yarısı, 12.30’da alarm acı acı çalmaya başlıyor. Marcus, Kuzey Avrupalı disipliniyle hemen fırlıyor yataktan. Akşamdan hazırladığımız kıyafetleri giyiyoruz. Dağda hava sıcaklığı 5 derece civarında seyrettiğinden ve sıkı rüzgârdan korunmak için kışlık kıyafetlerleyiz. Marcus İsveçli oluşundan dolayı 2 sweatshirt'ü yeterli görmüş.Hızlı bir kahvaltı sonrası minibüse atlıyor, 1 saatlik yolculuk sonrası Paltuding’deki&nbsp;tırmanış başlangıç noktasına varıyoruz. Rehberimiz Gure ile tanışıyoruz. Gece ormanlık alandan çıkış yapacağımız için rehber almamız mecburi. Kısa bir süre sonra yürümeye başlıyoruz. Hafif bir eğimle başlayan patika giderek dikleşiyor. İçimden&nbsp;“Umarım 2 saat bu eğimde çıkmayız.”&nbsp;diye geçiriyorum. Gece sadece 1-2 fener ve ay ışığı altında ormanın içinde ilerliyoruz. Keçi temposunda ekibi çıkartan rehberimizi uyarıp bir ara veriyoruz. Hava o kadar temiz ve serin ki hiç ekvator civarındaymış gibi hissetmiyorum. Rehberimizin uyarısıyla tekrar tırmanışa başlıyoruz. Yolda ne kadar yavaş olursak sabah 5 civarında görünmez hâle gelen mavi alevi görüş süremiz o kadar azalıyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669112134046.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sülfür madeni<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yaklaşık 45 dakikalık bir tırmanıştan sonra bir barakaya geliyoruz. Burası kraterdeki zehirli sülfür gazından korunmak için mecburi takmamız gereken maskeleri kiralayacağımız nokta. Rehberimizin de yardımıyla pazarlık edip maskeleri alıp tekrar yola koyuluyoruz. Yolda yıldızlara mı yola mı baksak diye kararsız kalıyoruz. Zifiri karanlık nedeniyle tertemiz bir yıldız sergisi izliyoruz. Yaklaşık 15 dakika daha yürüdükten sonra kraterin tepesine varıyoruz. Artık maskeleri takıp kayalardan aşağı inme vakti. Fener ve telefon ışıklarıyla kısmen kaygan volkanik kayalardan usulca kraterin içine inmeye başlıyoruz. Kısa bir süre sonra uzaktan gecenin yıldızı görülmeye başlıyor;&nbsp;mavi alev.&nbsp;Sülfür madeninde bulunan sülfürik asidin yanması sonucu ortaya çıkan bu mavi alev gece belirli saatlerde ve dünyada sadece iki yerde görülüyor. En iyi gözlemlenebildiği yer ise İjen. 5 metreye kadar yükselen mavi alev, yaklaşık 600 derece civarında.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669112198406.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kraterde mavi alev<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669114330270.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Marcus ve Kerimcan<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İjen bambaşka bir gezegen. Kendimi Mars’ta geçen filmlerde gibi hissediyorum. Hayatımda görmeyi en çok istediğim yerlerden birindeyim. Mutluluktan ağlayacak gibi oluyorum. Ancak bir anda rüzgârdan yön değiştiren sülfür dumanı duygusallığa izin vermiyor. Bir anda üzerimize yönelen duman işin ciddiyetini fark etmemizi sağlıyor. Marcus’la alevin daha yakınına gidip fotoğraf çekmeyi deniyoruz. Kısmen başarılı da oluyoruz. Ben dayanamayıp daha da yakınlaşmak için madenin içine doğru hareket ediyorum. Tam yaklaşmışken duman tekrar yön değiştirip etrafımı sarıyor. Hemen yerdeki maden borularını referans alarak geri dönüyorum. Adeta Disneyland’e bırakılmış bir çocuğum. Nereye koşacağımı bilemiyorum. Coşkudan maden işçilerinin taşıdıkları sülfür kayalara sarılacağım neredeyse. İkinci alevin olduğu daha aşağıdaki bölgeye ilerliyoruz. Karşımızdaki muazzam doğa olayıyla büyülenmiş hâlde kısmen fotoğraf çekiyor, kısmen izliyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669112226819.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Göl<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu noktada madende çalışan işçilerden bahsetmek gerekiyor. Dünyanın en zor ve tehlikeli işlerinden birini yapan işçiler bu madende maskesiz çalışıyorlar. Yaklaşık olarak 70-80 kilo sülfür alan sepetlerini 3 kilometre boyunca sırtlarında aşağı kadar taşımak zorundalar. Çıkış ise bizim gece tırmandığımız yoldan yapılıyor ancak boş sepetler yine sırtta. Üstelik bu yolu günde 2 defa çıkıp inmek durumundalar. Kilo başına 1000 Endonezya Rupisi kazanıyorlar. Toplam günlük kazançları ise 6-7 dolar civarında oluyor. Kendileri ise yaklaşık 50 kilo civarındalar.Saate baktığımızda zamanın nasıl geçtiğini anlamıyoruz. Tekrar üst kısımdaki aleve doğru harekete geçiyoruz. Amacımız son fotoğrafları çekmek, kraterin tepesine çıkmak ve gün doğumunu izlemek. Ben dayanamayıp tekrar aleve yaklaşmaya çalışıyorum. Olan oluyor ve bir anda etrafım dumanla kaplanıyor. Korunmak için gözlerimi kapatıyorum. Duman bu defa o kadar kuvvetli ki yön duygumu kaybediyorum. Bir yere ilerleyip dumandan çıkma şansım sıfır. Yanlış yöne ilerlersem ikinci adımımda mavi alevin içindeyim. Neyse ki rüzgârın yardımıyla duman biraz açılıyor ve kendimi kurtarıyorum. Kenarda kendime gelmeye çalışıyorum. Biraz dinlendikten sonra Marcus’la yukarı tırmanıyoruz. Aşağı baktığımızda mavi alev yavaşça gözden kaybolmaya başlıyor. Bu seferse karşımızda dünyanın en asidik göllerinden biri ve madenin hâlâ tüten sülfür dumanı çıkıyor. Kratere tepeden bakan bir noktaya oturup dinlenmeye başlıyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669112307949.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Madenciler<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Ben gece motelden çıkarken aceleyle doldurduğum termosumdaki sıcak çayı çıkartıyorum. Marcus’ta bisküvi, bendeyse kuruyemişler var. Keyfimize denecek yok. Hem tüm gecenin yorgunluğunu bastırıyoruz hem de dünyanın en şiirsel manzaralarından birine bakıyoruz. Bu esnada çevremizde esen kuvvetli rüzgâr ve açıkta kalan yerlerimizi donduran hava hiç umurumuzda olmuyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669114230256.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İjen'de şafak<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Tepede neredeyse bir saate yakın vakit geçirdikten sonra iniş vaktimiz geliyor. Tam inişe geçecekken gülümseyerek bizimle uzun uzun sohbet eden bir maden işçisine rastlıyoruz. Bu kadar ağır koşullarda çalışan bu genç erkek bize ailesinden, çocuklarından bahsediyor. En ufak bir yardım talebi veya para isteği yok, tüm onuruyla karşımızda duruyor. Marcus denemek için kısmen dolu bir sepeti omuzlamaya çalışıyor ancak sonuç nafile.Marcus’la aşağı inerken karşımıza çıkan muhteşem manzaralara bakıyoruz ve insanlığın ne kadar acımasız olduğunu tekrar birbirimize hatırlatıyoruz. Marcus belki de İjen’le ilgili en güzel tasviri yapıyor “Bu insanlar her gün cehennemi yaşıyorlar.”

Güneşli, hatta güneşin oldukça yakıcı olduğu bir ilkbahar sabahı başlıyor Saraybosna’da. Gece kapatmayı unuttuğum perde bana erken uyanma ve yeniden uyuyamama olarak geri dönüyor. Oysa ki planım Saraybosna’ya daha önce geldiğim için ve şehrin kabasını aldığım için kendime miskin bir sabah hediye etmekti.Kalkıp ağzıma bir şeyler atıyor, sonra kendimi sakin Saraybosna sokaklarına atıyorum. Sabahın erken saatleri, ortalık bomboş. Rastgele yürümeye başlıyorum. Ara sokaklara girip çıkıyorum. Bir şehir aylağının en büyük iki sermayesine sahibim: zaman ve enerji. Seslere, kokulara, gölgelere göre rotamı belirliyorum. Bazen sabah melteminin esme şiddeti o sokağı sevip girmeme neden oluyor. Saraybosna yamaçlar arasına kurulmuş olduğundan bu rastgele denemeler genelde yokuş çıkmakla sonlanıyor. Başta tembellik yapsam da kaderime razı oluyorum ve yokuşları da bu avareliğin bir parçası olarak görüyorum. Şehrin merkezinde yer alan Avusturalya-Macaristan İmparatorluğu eseri görkemli binalar sona eriyor. Çevremde 1-2 katlı ufak evler belirgin olmaya başlıyor.Aslında başıma bir şey gelsin istiyorum. Biri bir evden çıkıp rakija ikram etsin, geceden bu yana durmadan çalan uykusuz ve sarhoş çalgıcılara beni aralarına alsınlar, macera arayan gençlerin arabasına düşer, kendimi bir anda köyde neşeli ve mütevazi bir ziyafetin ortasında bulurum diye hayal kuruyorum. Bu hayallerin çıkış noktaları ise Gatlif veya Kusturica filmleri. Balkanlar'a yolum her düştüğünde onların bir filmine girecekmişim hissi doluyor içime. İşte bu sabahın bahar güneşi de aynı etkiyi yapıyor üstümde. Bu beyhude umutlarla bayırları çıkmaya devam ediyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1668500340291.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Tepeden Saraybosna<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Saatlerce nereye gittiğini bilmeden yürümenin huzurlu rahatsızlığından güç buluyorum. O merak dürtüsü sanki bacaklarıma bir reaktör gibi güç pompalıyor. Bir süre sonra evler de azalıyor. Kırsala doğru ilerliyorum. Saraybosna zaten ufak şehir, ben de onun limitine varıyorum. Tüm şehri tepeden gören bir noktada duruyorum. Çevremde artık pek bir yapı yok. Sadece ileride beyaz, döküntü bir 4x4 var. Uzun uzun şehri izleyip yürüdüğüm rotayı çıkartmaya çalışıyorum. Tepenin ardından ise orman manzarası var. Ona bakmaya giderken yanından geçtiğim beyaz araca takılıyor gözüm. Üstünde mayın ekibine ait olduğu yazıyor. Bir anda şehir aylaklığı yerini hayatın gerçekliğine bırakıyor. Şehrin şehirleşmemiş yamaçlarında savaştan kalan mayınların hâlâ temizlendiğini anımsıyorum. Sonra da bulunduğum noktaya bakınca yürüdüğüm yerin riski aklıma düşüyor. Çevremde kimse yok. Geldiğim yoldan hızlıca geri dönüşe geçiyorum.İçine düşmek istediğim film müzikal bir komediden trajediye dönüşmesin diye nefes nefese çıktığım yokuşları geri iniyorum. Şehir merkezine indikçe kanıksadığım bir şeyi tekrar fark etmeye başlıyorum: Binaların üstündeki kurşun deliklerini. Beni uyandıran güneş zihnimden savaşa dair bilgileri sanki silmişçesine şehrin karanlık yakın tarihini yeniden hatırlıyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1668500366960.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Mayın aracı<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Aslında kentte yaşayanların durumu çok umursadığı yok. Acının ve yaşananların kabullenildiği bir yer olmuş Saraybosna. İnsanlar bunlarla yaşamayı öğrenmişler. İnsanın en kuvvetli yanı alışmak ve devam etmek değil mi? Sadece Saraybosna kuşatması değil, şehrin her yanı birer savaş anıtı. Tarihî kente girdiğimde kendimi meşhur köprünün başında buluyorum. 100 yıl önce, biraz ötemde 1. Dünya Savaşı’na bahane olan kurşun Franz Ferdinand’ın ve karısının canını almış. Biraz daha yürüyorum. Zihnimde müthiş bir kaos oluşuyor. Bu kadar farklı his bir şehre nasıl sığabilir&nbsp;diye düşünüyorum. Karşıma bir parka kurulmuş dev bir satranç tahtası çıkıyor. Çevresinde takım elbiseli veya şık giyimli, jilet gibi yaşlılar çetin bir mücadeleye tutulmuş arkadaşlarını izliyorlar. Bazen birbirlerine taktik veriyorlar.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1668500389032.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Satranç<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Hayata devam edebilmenin gücünü gösteriyorlar adeta.&nbsp;Sert ve soğuk kışın ardından çıkan güneşin tadını çıkartmayı en çok biz hak ediyoruz der gibi mağrur bir duruş var üstlerinde. Sigaralarından derin nefesler alıp birbirlerine laf atıyorlar, dalga geçiyorlar. Hep beraber gülüyoruz. Muhtemelen birbirlerine karşı alınmak gibi bir dertleri kalmamış geçen yıllarla. Zaten beraber keskin nişancı atışlarından kaçıp, karaborsada yumurta kovalayıp, can korkusundan cenazelerini gece gömen insanlar birbirlerine neden alınsınlar ki?Saraybosna değişik bir memleket. Hüznün, dayanışmanın, ihanetin, coşkunun ve her şeyin vadilerin arasında birbirine karıştığı bir kokteyl adeta. Bazen tadı çok kötü, bazense nefis. İçine eklenenlerin oranı belirliyor bu lezzeti. Onlar birbirleriyle uğraşırken ben de şunu farkediyorum: Başıma bir şey gelsin diye çıktığım yürüyüş zaten başıma gelen şeymiş. O yürüyüşle aslında içine düşmek istediğim şeyin içine kendimi atmışım. Kafamı kaldırıp göz kamaştıran ilkbahar güneşine teşekkür ediyorum.

🎥 Bosna'da Sabah Yürüyüşü

⛵ Zirveden Z Raporu: Burak'ın Rotası

Oaxaca yolunda otobüsteyiz. Yol arkadaşım Burak’la yaptığımız yolculuğu sorguluyoruz. Ölüler Günü ile ilgili “Kesin abartılan, sosyal medyanın şişirdiği bir etkinlik.” diye aramızda konuşuyoruz.Pek umutsuzca Oaxaca’ya varıp kalacağımız yere yerleşiyoruz. İlk işimiz kendimizi şehrin sarı sokaklarına atmak oluyor. Yürüdükçe ön yargılı davrandığımız şehirle aramız düzeliyor. Ölüler Günü’ne rengârenk süslerle hazırlanmış şehir kısa sürede sempatimizi kazanıyor. Bir ara sokaktan çıkarken yüzleri kuru kafa makyajlı ufak çocuklardan oluşan bir kortej önümüzü kesiyor. Yüzlerce çocuk özel kıyafetler ve makyajlarla merkeze doğru yürüyorlar. O anda 31 Ekim tarihinin çocuk ruhlara ait olduğunu öğreniyoruz. Öncelik bu pagan geleneğinde olması gerektiği gibi çocukların olmuş. Masumun önceliği elinden alınmamış.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/1/1667230153908.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.80" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Öğleden sonra sokak sokak gezip makyaj yaptırmak için bir güzellik salonu buluyoruz. Kadınlarla dolu bu salonda meraklı bakışlar altında yüzlerimiz boyanıyor. Hâlâ gece karşılaşacaklarımızla ilgili şüphelerimiz var. Cadılar Bayramı kutlamalarının farklı bir versiyonu ile karşılaşacağımızı tahmin ediyoruz. Ancak şehrin bizi soktuğu ruh hâli bizi bu güzellik salonuna sürüklüyor. Yüzümüzde renkli kuru kafa makyajlarıyla gün battıktan sonra şehrin dev mezarlığı Xoxo’nun yolunu tutuyoruz. Mezarlığın girişine kurulan dev sahnede büyük bir orkestra klasik müzik çalıyor. Mezarlığın çevresindeki sokaklar yemek ve içki tezgâhlarıyla dolmuş. Büyük kalabalık yüzünden yollar tıkalı.Mezarlığa girer girmez sanki bir film setine düşüyoruz. Mumlarla aydınlatılan kabirler sarı kadife çiçekleri, ufak fenerler, yemekler, içkiler ve renkli kağıtlarla süslenmiş. Başlarında duran insanlar bir şeyler yiyip içiyor. Burak ile mezarlığın farklı noktalarını dolaşmak için ayrılıyoruz. Kısa süre sonra bir kabir önünde duruyorum. Bir anne ve oğlu oturuyor. Mezarda yatanın çocuğun babası, kadının ise kocası olduğunu öğreniyorum. Beni evlerine gelmiş bir misafir gibi ağırlıyorlar. Yiyecek bir şeyler ikram edildikten sonra bir anda mezcal&nbsp;şişesi çıkıyor ve bir shot bardağı doldurulup bana ikram ediliyor. Bu ikramı reddetmek kabalık. Bir dikişte ev yapımı mezcal'i&nbsp;mideme indiriyorum. “Ölmüşlerinin canına değsin” lafının İspanyolcası nedir acaba diye geçiriyorum içimden.Bir süre muhabbet ettikten sonra o kabirden ayrılıp dolanmaya devam ediyorum. Kendimi başka bir kabirde buluyorum. Kovboy şapkalı bir erkek epey düzgün bir İngilizce ile beni mezar başına davet ediyor. Karısı ve kızıyla mezarı süslemiş, oturuyorlar. Annesinin orada yattığını öğreniyorum. Her yıl Ölüler Günü için Amerika’da yaşadığı Denver’dan Oaxaca’ya geldiğini söylüyor. “İnsan son nefesini verdiğinde değil; sevdikleri tarafından unutulduğunda ölür.”&nbsp;diyerek aslında tüm Ölüler Günü felsefesini tek cümlede özetliyor. Sürekli boşalan bardağım bu defa viski ile dolduruluyor. Bir yandan telefondan yaptığı çalma listesinden annesinin sevdiği şarkıları çalıyor.İnanışa göre Ölüler Günü hayatını kaybedip diğer dünyaya geçenlerin dünyaya geri döndüğü bir süreç. Hazırlanan altar'lara fotoğrafları konan kayıplar hatırlandıklarını görüp dünyayı ziyaret ediyorlar. Bu ziyaret nedeniyle de onları unutmayanlar ölülerin sevdikleri yemek ve içkileri mezarlarına getiriyorlar. Mezarlıkta dolaşırken karşılaştığım, kocasının mezarı başında ateş yakıp üstüne yerleştirdiği kazanda kocasının en sevdiği yemeği yapıp insanlara dağıtan teyze bunun en canlı örneği oluyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/1/1667230210324.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.80" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yürümeye devam ettikçe mezarlar başında müzik çalan bando ekipleriyle karşılaşıyorum. Ölülerin yakınları bu ekiplere onların sevdiği şarkıları çaldırıyor. Ölülerin ziyaretlerinin mutlu geçmesi için her şey düşünülmüş. Mezarlıkta adeta yok yok. Bir anda kulağıma uzaklardan tanıdık bir melodi geliyor. Yıllardır dinlediğim geleneksel bir Meksika şarkısı olan La Llorona bu. Mezarlar arasından geçerek sese doğru ilerliyorum. Bir genç annesinin mezarının başında akordeonla bu harika eseri çalıp söylüyor. Yanında ise diğer akrabaları var. Hep beraber bu hüzünlü şarkıyı dinliyoruz. Mumlarla aydınlanan ortama derin bir huzur hakim. Şarkı bitiyor, yeni bir şarkı başlıyor. Sanki bir mezarda değil de bir barda samimi bir ortamda bulunuyoruz. Bir süre sonra çocuğun babası olduğunu öğrendiğim bir erkekle tanışıyorum. Çat pat konuşarak anlaşıp birbirimize şakalar yapıyoruz. La Llorona’yı çok sevdiğimi ve duyduğuma ne kadar mutlu olduğumu anlatıyorum. Gülüyor. Oğluna seslenip tekrar çalmasını istiyor. Bu anma gecesine katılıp onların kültürüne dahil olma çabalarım hoşlarına gitmiş olacak ki hemen klanlarına dahil oluyorum. Bir anda elime mezcal shot'lar tutuşturuluyor. Hep beraber erkek ve çevresindeki arkadaşları ile içmeye başlıyoruz. Bu esnada yakından geçen Burak’a seslenip onu da klana katıyoruz. Hep beraber içip, sevdiğimiz şarkıları dinleyip bu ailenin acısını paylaşıyoruz.Burak ile bir ara göz göze gelip tüm önyargılarımıza gülmeye başlıyoruz. Bu defa hiç beklemediğimiz, gerçeküstü bir filmin içine düştüğümüzü fark ediyoruz. Bardağımı boş gördükçe sürekli yeni içki dolduruyor. Gecenin sonuna kadar oğluna herhâlde 17 defa La Llorona çaldırıyor. Kaybettiklerim aklıma geliyor. Kafamı göğe kaldırıyor ve el sallıyorum. Bizi gittikleri yerden izleyip mutlu olanları unutmadığımı bir şekilde göstermek için aklıma gelen yol bu. Aklıma sorular geliyor: Ölüm denen mevzuya ölen kişinin daha yaşayabileceklerini düşünüp mü üzülüyoruz yoksa ölen kişiyle yaşayabileceklerimizi mi düşünüp üzülüyoruz? Eğer birincisiyse ona yapacak bir şey yok. Ancak ikincisiyse,&nbsp;neden erteliyoruz?<img src="https://images.aposto.com/2022/9/1/1667230249057.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.81" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Mezarlıkta Kerimcan ve tanıştığı aile

Yüzleri kuru kafa makyajlı ufak çocuklardan oluşan bir kortej önümüzü kesiyor... Oaxaca'da Ölüler Günü'ndeyiz!

🪦 Mezarlıkta Mezcal

Alacakaranlıkta, elimdeki ufak fenerle, yaklaşık bin iki yüz yıl önce inşa edilmiş dünyanın en büyük &nbsp;tek parça Budist tapınağı Borobodur’un&nbsp;dik ve yüksek basamaklarını hızlı hızlı tırmanıyorum. Amacım tapınağın tepesindeki ters lotus çiçeği biçimindeki dev stupanın civarında güzel bir yer bulmak. Benimle beraber her sabah yaşanan bu sihirli ana şahitlik etmek isteyen insanlarla yukarı tırmanırken sanki Indiana Jones filmlerinden birindeyiz.Tepeye vardığımızda herkes rutubetli ve sıcak tropik hava nedeniyle kan ter içinde. Dünyanın dört bir yanından insanlar elinde kameralarıyla gün doğumunu beklemeye başlıyor. Sonradan Buda olacak ve dünya din ve felsefe hayatını kökten değiştirecek Siddharta’nın&nbsp;aydınlanma evrelerini temsil eden küçük stupaların&nbsp;arasında ve nirvanayı&nbsp;temsil eden dev stupanın&nbsp;dibinde kümeleniyoruz.Karşımızdaki ova sisli. Yemyeşil tarlalar ve köylerin üzerinde sanki bir tül perde var. Kuş sesleri, mistik ortamı bozmamak için ürkekçe ağızlardan çıkan fısıltılar ve uzaktan gelen bir ezan sesi duyuluyor. Gördüğümüz manzara sanki usta bir ressamın elinden çıkmış. Sisin yerini ufka bıraktığı noktada ise karşımızda kocaman bir dev bizi selamlıyor, Merapi Volkanı. Elle yapılmış kadar düzgün bir üçgen yapıdaki dağ arkasından yükselen güneşle beraber sanki büyüyor. Hepimiz büyülenmiş bir şekilde volkanın arkasında sanki nazlanarak bizi bekleyen güneşin yarattığı pembe, mavi, turuncu renk cümbüşüne bakıyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1666702028232.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.29" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Merapi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Güneş usulca yüzünü gösterdiğinde ise Budistler için hac noktası olan Borobodur’un neden bu noktaya yapıldığını anlıyorum. Merapi Volkanı’nın ardından doğan güneş sadece dünyayı değil, sanki zihnimizi aydınlatıyor. İçimize her gün yeniden doğan umudu, yaşam enerjisini uyandırıyor. Belki de her gün yeniden doğduğumuzu bize anımsatıyor.Aslında aralarında kuş uçuşu 28 kilometre olan ve adının anlamı ateş dağı olan Merapi ile Borobodur arasında tarih boyunca süregelen bir ilişki söz konusu. Sailendra Hanedanı&nbsp;tapınağı yaptırmak için yaklaşık olarak 40’ar kiloluk 2 milyon taş blok kullanıyorlar. İşte bu taşlar Merapi’nin binlerce yıldır püskürttüğü lavların oluşturduğu taş ocaklarından elde ediliyor. Merapi’nin püskürttükleri taş ustalarının elinde şekil bulup 600 bin metre küplük bir tapınağa dönüşüyor. Sailendra Hanedanı yıkılıyor, Cava İslam egemenliğine giriyor ve Borobodur yüzlerce yıl unutuluyor. Bu esnada oldukça aktif olan Merapi püskürerek insanlara verdiğinin üzerini külleriyle örtüyor. Ta ki 1800’lerde İngilizler tapınağı yeniden keşfedene dek. Tapınak temizleniyor. Ziyarete açılıyor. Ancak uzun süre sessiz kalan Merapi 2006’daki büyük depremlerle tekrar hareketleniyor. 2010’da yeniden patlıyor ve tüm bölgeyi küle boğuyor. Bölgede yüzlerce ölüm ve tahliye edilen 350 bin kişi var. Borobodur 2,5 santim volkanik kül altında kalıyor. Merapi sakinleşince çalışmalar başlıyor ve tapınak tekrar eski görkemli günlerine dönüyor. Yok eden aslında koruyor. Yağmurdan, rüzgârdan, güneşten yok olacak Borobodur, Merapi’nin karanlık örtüsü altında derin bir uykuda dinleniyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1666702049365.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Borobodur'da bir çift<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Borobodur ve Merapi’nin görkemini geride bırakıp Cava Adası’nın doğusuna doğru bir yolculuğa başlıyorum. Yol beni akşam saatlerinde Cava genelinde pek de bulunmayan Hindu nüfusun yaşadığı bir dağ köyüne getiriyor. Bir şeyler yiyip sabah gün doğumuna enerjimi saklamak için erkenden yatıyorum. Sanki birkaç dakika sonra alarmım acı acı çalmaya başlıyor. Oysa ki saatler geçmiş ve vakit gelmiş. Hızlıca giyinip dışarıda beni bekleyen 4x4 arazi aracına atlıyorum. Hâlâ aydınlanmamış havada virajlarda savrula savrula bozuk dağ yollarından ilerliyoruz. Çevrede tek görebildiğim, farların aydınlattığı yola uzanmış ağaç dalları.Yol, yaklaşık yarım saatlik bir yolculuk sonrasında sona eriyor. O noktadan sonra yürümeye başlıyorum. Bir rampayı çıktıktan sonra ufak bir kalabalığın kümelendiği bir terasa varıyorum. Esen dağ rüzgârı uyanmama yetiyor. Montumun içine daha da gömülüyorum. Günün ilk saatleri yaklaşırken zifiri karanlık biraz olsun yok oluyor ve uzaktan dümdüz bir araziye adeta kondurulmuş dağları görüyorum. Birinin tepesinden dumanlar çıkıyor. Kağıda bir volkan çiz deseler ilk çizilecek şekil karşımda canlı duruyor. İşte Bromo Volkanı ile böyle tanışıyorum. Doğudan güneş yükselirken Bromo, çevresindeki dağlar ve binlerce yıldır magmadan püskürttükleriyle kaplı arazi aydınlanıyor. Sanki içerisinde dev bir çelik fabrikası olan dev bir baca burası.Ağzım açık karşımdaki manzaraya bakarak yeni bir güne başlıyorum. Güneş yükseldikçe kapkara kumla kaplı kocaman arazi iyice ortaya çıkıyor. Üzerinde dev bir tarakla çizilmiş gibi görünen çizgileri inceliyorum. Yukarıdan bakınca her şey ne kadar ufak görünüyor.Güneş iyice kendini gösterdikten sonra tekrar arazi aracına dönüyorum. Yine virajlı dağ yollarından geçiyoruz. Ancak bu sefer istikamet kısa süre önce terastan izlediğim kara kumlu araziden geçerek Bromo Volkanı’nın&nbsp;krateri. Araziye girer girmez lastiklerden bir duman yükseliyor. İncecik volkanik kumlar arkamızdan kocaman bir bulut oluşturuyor. Dev arazide hızla yol alıyoruz. Bir süre sonra araçla gidebileceğimiz son noktaya varıyoruz. Bu noktadan sonraya atlarla devam edeceğim. Ata binip kratere doğru yol almaya başlıyorum. Volkanın yamacına tırmanıyoruz. Atın arkasından araç kadar olmasa da bir kum bulutu yükseliyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1666702075316.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bromo manzarası<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kısa bir yolculuk ardından kratere beni çıkartacak olan 253 basamağın başına geliyorum. Ve kulağıma dipten gelen gümbürtüler çalınıyor. Yükselen güneş hafif yakmaya başlıyor. Yukarı tırmanmaya başlıyorum. Yukarı çıktıkça gümbürtü sesleri artıyor. Sanki dünya benimle konuşmaya çalışıyor. Basamaklar bitiyor ve ben hayatımda görmediğim bir şeyle karşı karşıya kalıyorum. Devasa, dipsiz, içinden gümbürtüler gelen ve sürekli tüten konik bir kuyu. Büyülenmiş bir biçimde sanki dünyanın merkezini görebilecekmiş gibi aşağı bakıyorum.Kratere çıktığımda bir Hindu sunağı dikkatimi çekiyor. Tam ortasında fil başlı tanrı Ganeş&nbsp;var. Cava’daki Müslüman işgalinden kaçan Hinduların bir kısmı Bali Adası’na geçerken diğerleri dağlık bölgelere kaçıyorlar. İşte bu bölgelerden biri de Bromo. Volkanın kendilerini koruduğuna ve kutsal olduğuna inanıyorlar bu nedenle de buraya bir sunak inşa ediyorlar.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1666702178591.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1666702237455.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bromo krateri<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Zaman zaman bölgede yaşayan Hinduların dağa saygılarını göstermek için canlı hayvanları kratere attıklarını öğreniyorum. Kraterin çevresinde dolaşmaya başlıyorum. Kısa bir süre sonra aslında bir fonksiyonu bile olmayan korkuluklar da bitiyor. Dünyanın merkeziyle aramda sadece bir adım mesafe kalıyor. İçeriden gelen gürültülerin hipnoz etkisi var. İnsanı kraterin başında oturtup kendini izletecek bir güçte. Arkamı dönüp volkanik küllerin oluşturduğu araziye bakıyorum ve ne kadar küçük olduğumuzu fark ediyorum. Bir de aslında o zavallı egomuzla doğayla nasıl başa çıkmaya çalıştığımızı. Arkamda duran kraterin sadece bir saniyelik patlamasıyla şu anda gördüğüm her şeyi yok edebileceğini bilmek ürkütücü bir his uyandırıyor. Dünyada yaşam bir gün daha güneşe kavuşurken doğanın kudretine yeniden hayran oluyorum.