Bu yıl editörlerimizin üzerine en çok düşündüğü ve tartıştığı yazıları sizler için derledik.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/exante" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Exante</a></h3><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/yuksek-faiz-oranlarinin-getirisi-yok-derdi-cok" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yüksek faiz oranlarının getirisi yok, derdi çok</a></h3>Joseph E. StiglitzMerkez bankalarının faiz oranlarını artırma konusundaki sarsılmaz kararlılığı gerçekten dikkat çekici. Enflasyonu dizginlemek adına, kendilerini kasıtlı olarak resesyona yol açacak -ya da resesyon gelirse daha da kötüleştirecek- bir yola soktular. Dahası, politikalarının neden olacağı dertleri açıkça kabul ediyorlar, her ne kadar bunun yükünü çekecek olanların Wall Street'teki dostları değil yoksullar ve dışlanmışlar olduğunu vurgulamasalar da. ABD'de bu dertlerin ceremesini orantısız bir şekilde dezavantajlı gruplar çekecek.Roosevelt Enstitüsü'nün birlikte yazdığım yeni bir raporunun da gösterdiği gibi, enflasyondaki faiz oranına bağlı ekstra düşüşten elde edilecek faydalar, her halükarda gerçekleşecek olanlara kıyasla çok az olacaktır. Enflasyon zaten gevşiyor gibi görünüyor. Bir yıl önce -Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden önce- iyimserlerin umduğundan daha yavaş ılımlılaşıyor olabilir ;ancak yine de ılımlılaşıyor ve iyimserlerin bu belirttiği aynı nedenlerden dolayı gerçekleşiyor. Örneğin, bilgisayar çipi sıkıntısının neden olduğu yüksek otomobil fiyatları, sektördeki darboğazlar çözüldükçe düşecekti. Bu gerçekleşiyor ve otomobil stokları gerçekten de artıyor.İyimserler ayrıca petrol fiyatlarının artmaya devam etmek yerine düşmesini bekliyordu; bu da tam beklentilere uygun biçimde gerçekleşti. Aslında, yenilenebilir enerji kaynaklarının azalan maliyeti, uzun vadede petrol fiyatının bugünkü fiyattan bile daha düşük olacağı anlamına geliyor. Yenilenebilir enerjiye daha önce geçmemiş olmamız utanç verici. Fosil yakıt fiyatlarının değişkenliğinden çok daha iyi izole olurduk ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Suudi Arabistan'ın savaş çığırtkanı, gazeteci katili lideri Veliaht Prens Muhammed bin Selman gibi petro-devlet diktatörlerinin kaprislerine karşı çok daha az savunmasız olurduk.&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/dadanizm" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dadanizm</a>:</h3><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/dostlar-meclisinden-bir-gundem-basligi-gitmek-mi-kalmak-mi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dostlar meclisinden bir gündem başlığı: Gitmek mi, kalmak mı?</a></h3>Özge AkkayaSon yıllarda arkadaş ortamlarından iş sohbetlerine dek her buluşmada biri çıkıyor ve diyor ki “Kaldık burada.”&nbsp;Bu cümle her sosyoekonomik ortamda kurulmuyor tabii ki. Gitme imkanlarına sahip olup da gitmemiş insanların ağzından çıkıyor genelde. Yani eskinin orta üst, şimdinin orta alt sınıfına ait bir yakarış bu çoğunlukla.Bir insanın doğduğu ülkede büyümesi, yaşamını sürdürmesi, kök salması normal şartlarda&nbsp;“kalmak”&nbsp;kelimesiyle ifade edilecek bir durum değil elbette. Ama “gidenler” o kadar çok ki yaşamını burada sürdürenler zaman zaman “kalma” hissini yaşarken buluyor kendini.Burada kalmanın yarattığı büyük bir kuşku var:&nbsp;Acaba yanlış mı yapıyorum, geç mi kalıyorum?“Dev bir FOMO”&nbsp;olarak tanımlıyor bu düşünceyi M.U. (35, erkek, editör) ve ekliyor: “Ama bir taraftan da yaşadığım yerde bile garip bir özlem yaşıyorum. Nasıl anlatabilirim bilmiyorum; ‘Ah 90’larda Beyoğlu süperdi’ gibisinden bir nostalji değil bu. Sanırım arkadaşlarımla, gidenlerle bu şehri yaşamayı özlüyorum. Garip bir eksiklik söz konusu...”<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/zappa-zamanlar" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Zappa Zamanlar:</a></h3><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/62b72414f58e0800066fa84e" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Arendt ve "Tırabzansız Düşünmek"</a></h3>Biray Kolluoğlu&nbsp;&amp;&nbsp;Zafer YenalSosyalizm ve kapitalizm arasındaki sınırları sorgulamaya bizi kışkırtan oldukça aykırı bir bakış bu tabii. Arendt’e göre kendisine çok bariz görünen bu ilişkinin tartışılmıyor bile olması, tırabzanlarını kaldırdığınızda insanların güvensiz buldukları düşünce yollarında yürümeyi istememelerinden kaynaklanıyor. Dolayısıyla bu tür ezber bozan fikirleri sıklıkla göz ardı ediyoruz ve üzerlerinde düşünme zahmetine katlanmıyoruz.Arendt’in “tırabzansız düşünmek” metaforu üzerine söylediklerini Ahıska’nın çevirisiyle aktaralım:"Şöyle başka bir şey var, Draenos, ‘bir zemin olmadan düşünmek’ demişti, benim bu denli zalim&nbsp;olmayan başka bir benzetmem var, bunu hiç yayımlamadım, kendime sakladım. Buna ‘tırabzansız düşünmek’ diyorum, Almancada Denken ohne Geländer. Hani merdivenleri inip çıkarken düşmemek için tırabzana tutunabilirsiniz ya, biz bu tırabzanı kaybettik. Kendime bunu söylüyorum. Ve aslında yapmaya çalıştığım da bu."Kaybedilen tırabzanlar neler? Modernlikle kaybedilenler mi? Yani gelenek, baskın inançlar, Tanrı’nın düzeni mi? Yoksa modernliğin içinden çıkardığı faşizmin yıktıkları mı? İkisi de var sanki. Savaş sonrası dünyada Aydınlanma’nın yerleştirmeye çalıştığı tırabzanlara da dayanılamıyor artık.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/nltr-ne-okuyor" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">n okuyoruz|</a></h3><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/spotify-sorumluluk-almak-zorunda" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Spotify Sorumluluk Almak Zorunda</a></h3>Ahmet Alphan SabancıSpotify'ın müziğin yanına podcast ekleme kararıyla birlikte yayınlanan ve platform üzerinden dağıtılan içerikler konusunda sıkıntı yaşamaya başlaması kaçınılmazdı. Ancak bunu önemsememek bir yana, sanki sadece baş ağrısı istiyormuş gibi hareket edip Joe Rogan'ı transfer etmeleri beklenen sonucu verdi.&nbsp;Bir süredir Rogan'ın bölümlerindeki aşı karşıtlığı ve COVID komplo teorileri başta olmak üzere birçok sıkıntılı içerik yüzünden tepki çeken Spotify bunları duymazdan gelmeye devam etse de müzisyen Neil Young'ın "ya ben ya Rogan" demesine cevap olarak Young'ın müziklerini kaldırarak cevap vermeleri konuyu ne kadar anlamadıklarını net bir şekilde görmemizi sağladı. Spotify kendisini hâlâ dokunulmaz bir teknoloji şirketi zannetmeye ve bir medya şirketi olarak yayınladığı içeriklerin sorumluluğunu almamaya devam ediyor. Bunun üstüne "yatırım yaptıkları ürünlerini" savunma dürtüsü de eklenince kendilerini böyle sorunlu bir konumda buluyorlar.Benzer sorunlarla uğraşmak konusunda ısrar eden bir diğer platform da Substack. E-bülten platformu benzer şekilde yatırım yaptıkları ve transfer ettikleri sıkıntılı yazarlardan dolayı düzenli olarak tepki alıyordu. Center for Countering Digital Hate tarafından yayınlanan yeni bir rapor da aşı karşıtı isimlerin Substack üzerinden yılda yaklaşık 2.5 milyon dolar kazandığını gösterdi. Substack buna cevap olarak "gerçek sorun güven sorunu ve bunu sansürle çözemeyiz" dedi. Yani ortada yanlış bilgiler var ama Substack sizi korumak için hiçbir editöryal çaba göstermeyecek ya da moderasyon uygulamayacak.

Editörün Seçkisi

Yılımızı şekillendiren düşünce yazıları

Aposto Europe's Friday issue features an article by Nobel laureate in economics, Professor at Columbia University and member of the Independent Commission for the Reform of International Corporate Taxation,&nbsp;Joseph E. Stiglitz&nbsp;in collaboration with Project Syndicate.&nbsp;&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">All pain and no gain from higher interest ratesCentral banks’ unwavering determination to increase interest rates is truly remarkable. In the name of taming inflation, they have deliberately set themselves on a path to cause a recession – or to worsen it if it comes anyway. Moreover, they openly acknowledge the pain their policies will cause, even if they don’t emphasize that it is the poor and marginalized, not their friends on Wall Street, who will bear the brunt of it. And in the United States, this pain will disproportionately befall people of color.As a new Roosevelt Institute report that I co-authored shows, any benefits from the extra interest-rate-driven reduction in inflation will be minimal, compared to what would have happened anyway. Inflation already appears to be easing. It may be moderating more slowly than optimists hoped a year ago – before Russia’s war in Ukraine – but it is moderating nonetheless, and for the same reasons that optimists had outlined. For example, high auto prices, caused by a shortage of computer chips, would come down as the bottlenecks were resolved. That has been happening, and car inventories have indeed been rising.Optimists also expected oil prices to decrease, rather than continue to increase; that, too, is precisely what has happened. In fact, the declining cost of renewables implies that the long-run price of oil will fall even lower than today’s price. It is a shame that we didn’t move to renewables earlier. We would have been much better insulated from the vagaries of fossil-fuel prices, and far less vulnerable to the whims of petrostate dictators like Russian President Vladimir Putin and Saudi Arabia’s own war-mongering, journalist-murdering leader, Crown Prince Mohammed bin Salman (widely known as MBS). We should be thankful that both men failed in their apparent attempt to influence the US 2022 midterm election by sharply cutting oil production in early October.Yet another reason for optimism has to do with mark-ups – the amount by which prices exceed costs. While markups have risen slowly with the increased monopolization of the US economy, they have soared since the onset of the Covid-19 crisis. As the economy emerges more fully from the pandemic (and, one hopes, from the war) they should decrease, thereby moderating inflation. Yes, wages have been temporarily rising faster than in the pre-pandemic period, but that is a good thing. There has been a huge secular increase in inequality, which the recent decrease in workers’ real (inflation-adjusted) wages has only made worse.<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/6391eee47461d800079f6274" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Read more</a><p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/n/news" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Subscribe</a>

Aposto Digest

<a fr-original-style="" href="https://www8.gsb.columbia.edu/faculty/jstiglitz/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Joseph E. Stiglitz</a>Central banks’ unwavering determination to increase interest rates is truly remarkable. In the name of taming inflation, they have deliberately set themselves on a path to cause a recession – or to worsen it if it comes anyway. Moreover, they openly acknowledge the pain their policies will cause, even if they don’t emphasize that it is the poor and marginalized, not their friends on Wall Street, who will bear the brunt of it. And in the United States, this pain will disproportionately befall people of color.As a new Roosevelt Institute report that I co-authored shows, any benefits from the extra interest-rate-driven reduction in inflation will be minimal, compared to what would have happened anyway. Inflation already appears to be easing. It may be moderating more slowly than optimists hoped a year ago – before Russia’s war in Ukraine – but it is moderating nonetheless, and for the same reasons that optimists had outlined. For example, high auto prices, caused by a shortage of computer chips, would come down as the bottlenecks were resolved. That has been happening, and car inventories have indeed been rising.Optimists also expected oil prices to decrease, rather than continue to increase; that, too, is precisely what has happened. In fact, the declining cost of renewables implies that the long-run price of oil will fall even lower than today’s price. It is a shame that we didn’t move to renewables earlier. We would have been much better insulated from the vagaries of fossil-fuel prices, and far less vulnerable to the whims of petrostate dictators like Russian President Vladimir Putin and Saudi Arabia’s own war-mongering, journalist-murdering leader, Crown Prince Mohammed bin Salman (widely known as MBS). We should be thankful that both men failed in their apparent attempt to influence the US 2022 midterm election by sharply cutting oil production in early October.Yet another reason for optimism has to do with mark-ups – the amount by which prices exceed costs. While markups have risen slowly with the increased monopolization of the US economy, they have soared since the onset of the Covid-19 crisis. As the economy emerges more fully from the pandemic (and, one hopes, from the war) they should decrease, thereby moderating inflation. Yes, wages have been temporarily rising faster than in the pre-pandemic period, but that is a good thing. There has been a huge secular increase in inequality, which the recent decrease in workers’ real (inflation-adjusted) wages has only made worse.The Roosevelt report also dispenses with the argument that today’s inflation is due to excessive pandemic spending, and that bringing it back down requires a long period of high unemployment. Demand-driven inflation occurs when aggregate demand exceeds potential aggregate supply. But that, for the most part, has not been happening. Instead, the pandemic gave rise to numerous sectoral&nbsp;supply constraints and demand shifts that – together with adjustment asymmetries – became the primary drivers of price growth.Consider, for example, that there are fewer Americans today than there were expected to be before the pandemic. Not only did Trump-era Covid-19 policies contribute to the loss of more than a million people in the US (and that is just the official figure), but immigration also declined, owing to new restrictions and a generally less welcoming, more xenophobic environment. The driver of the increase in rents was thus not a large increase in the need for housing, but rather the widespread shift to remote work, which changed where people (particularly knowledge workers) wanted to live. As many professionals moved, rents and housing costs increased in some areas and fell in others. But rents, where demand increased, rose more than those where demand fell decreased; thus, the demand shift&nbsp;contributed to overall inflation.Let us return to the big policy question at hand. Will higher interest rates increase the supply of chips for cars, or the supply of oil (somehow persuading MBS to supply more)? Will they lower the price of food, other than by reducing global incomes so much that people pare their diets? Of course not. On the contrary, higher interest rates make it even more difficult to mobilize investments that could alleviate supply shortages. And as both the Roosevelt report and my earlier Brookings Institution report with Anton Korinek show, there are many other ways that higher interest rates may exacerbate inflationary pressures.Well-directed fiscal policies and other, more finely tuned measures have a better chance of taming today’s inflation than do blunt, potentially counterproductive monetary policies. The appropriate response to high food prices, for example, is to reverse a decades-old agricultural price-support policy that pays farmers not&nbsp;to produce, when they should be encouraged to produce more.Likewise, the appropriate response to increased prices resulting from undue market power is better antitrust enforcement, and the way to respond to poor households’ higher rents is to encourage investment in new housing, whereas higher interest rates do the opposite. If there was a labor shortage (the standard sign of which is increased real wages – the opposite of what we are currently seeing), the response should involve the increased provision of childcare, pro-immigration policies, and measures to boost wages and improve working conditions.After more than a decade of ultra-low interest rates, it makes sense to “normalize” them. But raising interest rates beyond that, in a quixotic attempt to tame inflation rapidly, will not only be painful now; it will leave long-lasting scars, especially on those who are least able to bear the brunt of these ill-conceived policies. By contrast, most of the fiscal and other responses described here would yield long-term social benefits, even if inflation turned out to be more muted than anticipated.&nbsp;The psychologist Abraham Maslow famously said, “To a man with a hammer, everything looks like a nail.” Just because the US Federal Reserve has a hammer, it shouldn’t go around smashing the economy.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Joseph E. Stiglitz, a Nobel laureate in economics, is a University Professor at Columbia University and a member of the Independent Commission for the Reform of International Corporate Taxation.© <a fr-original-style="" href="https://www.project-syndicate.org/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Project Syndicate</a> 1995–2022

Aposto World

–Unconventional Economic Wisdom

All pain and no gain from higher interest rates

<a fr-original-style="" href="https://www8.gsb.columbia.edu/faculty/jstiglitz/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Joseph E. Stiglitz</a>Merkez bankalarının faiz oranlarını artırma konusundaki sarsılmaz kararlılığı gerçekten dikkat çekici. Enflasyonu dizginlemek adına, kendilerini kasıtlı olarak resesyona yol açacak -ya da resesyon gelirse daha da kötüleştirecek- bir yola soktular. Dahası, politikalarının neden olacağı dertleri açıkça kabul ediyorlar, her ne kadar bunun yükünü çekecek olanların Wall Street'teki dostları değil yoksullar ve dışlanmışlar olduğunu vurgulamasalar da. ABD'de bu dertlerin ceremesini orantısız bir şekilde dezavantajlı gruplar çekecek.Roosevelt Enstitüsü'nün birlikte yazdığım yeni bir raporunun da gösterdiği gibi, enflasyondaki faiz oranına bağlı ekstra düşüşten elde edilecek faydalar, her halükarda gerçekleşecek olanlara kıyasla çok az olacaktır. Enflasyon zaten gevşiyor gibi görünüyor. Bir yıl önce -Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden önce- iyimserlerin umduğundan daha yavaş ılımlılaşıyor olabilir ;ancak yine de ılımlılaşıyor ve iyimserlerin bu belirttiği aynı nedenlerden dolayı gerçekleşiyor. Örneğin, bilgisayar çipi sıkıntısının neden olduğu yüksek otomobil fiyatları, sektördeki darboğazlar çözüldükçe düşecekti. Bu gerçekleşiyor ve otomobil stokları gerçekten de artıyor.İyimserler ayrıca petrol fiyatlarının artmaya devam etmek yerine düşmesini bekliyordu; bu da tam beklentilere uygun biçimde gerçekleşti. Aslında, yenilenebilir enerji kaynaklarının azalan maliyeti, uzun vadede petrol fiyatının bugünkü fiyattan bile daha düşük olacağı anlamına geliyor. Yenilenebilir enerjiye daha önce geçmemiş olmamız utanç verici. Fosil yakıt fiyatlarının değişkenliğinden çok daha iyi izole olurduk ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Suudi Arabistan'ın savaş çığırtkanı, gazeteci katili lideri Veliaht Prens Muhammed bin Selman gibi petro-devlet diktatörlerinin kaprislerine karşı çok daha az savunmasız olurduk. Her iki liderin de ekim ayı başında petrol üretimini keskin bir şekilde kısarak ABD'deki 2022 ara seçimlerini etkileme girişimlerinde başarısız olduklarına şükretmeliyiz.İyimser olmak için bir başka neden de fiyatların maliyetleri aştığı miktar olan fiyat artışlarıyla ilgilidir. ABD ekonomisinde tekelleşmenin artmasıyla birlikte fiyat artışları yavaş yavaş yükselirken, Covid-19 krizinin başlangıcından bu yana yükselişe geçti. Ekonomi pandemiden (ve umarız ki savaştan) tam olarak çıktıkça bu artışların azalması ve böylece enflasyonun ılımlı hale gelmesi bekleniyor. Evet, ücretler geçici olarak pandemi öncesi döneme göre daha hızlı artıyor, ancak bu iyi bir şey. Eşitsizlikte büyük bir seküler artış olmuştur ve işçilerin reel (enflasyona göre ayarlanmış) ücretlerindeki son düşüş bunu daha da kötüleştirmiştir.Roosevelt raporu ayrıca bugünkü enflasyonun aşırı pandemi harcamalarından kaynaklandığı ve enflasyonu düşürmenin uzun bir yüksek işsizlik dönemi gerektirdiği argümanını da ortadan kaldırmaktadır. Talep kaynaklı enflasyon, toplam talep potansiyel toplam arzı aştığında ortaya çıkar. Ancak çoğunlukla bu gerçekleşmiyor. Bunun yerine, pandemi çok sayıda sektörel arz kısıtlamasına ve talep kaymalarına yol açtı ve bunlar - uyum asimetrileri ile birlikte - fiyat artışlarının temel itici güçleri haline geldi.Örneğin, bugün pandemi öncesinde olması beklenenden daha az Amerikalı olduğunu düşünün. Trump dönemi Covid-19 politikaları ABD'de bir milyondan fazla insanın can kaybına katkıda bulunmakla kalmadı (ve bu sadece resmi rakam), aynı zamanda yeni kısıtlamalar ve genel olarak daha az misafirperver, daha yabancı düşmanı bir ortam nedeniyle göç de azaldı. Dolayısıyla kiralardaki artışın itici gücü konut ihtiyacındaki büyük artış değil, insanların (özellikle teknoloji sektörü çalışanlarının) ikamet ettikleri yeri değiştirebilmelerine imkan tanıyan, uzaktan çalışmaya geçişin yaygınlaşması oldu. Artan sayıdan çalışan taşındıkça, kiralar ve konut maliyetleri bazı bölgelerde artarken, bazılarında düştü. Ancak talebin arttığı yerlerdeki kiralar, talebin düştüğü yerlerdeki kiralardan daha fazla artmıştır; dolayısıyla talep kayması genel enflasyona katkıda bulunmuştur.Elimizdeki büyük politika sorusuna geri dönelim. Daha yüksek faiz oranları otomobiller için çip arzını ya da petrol arzını (bir şekilde Suudi Prensi Selman'ı daha fazla arz etmeye ikna ederek) artıracak mı? Küresel gelirleri insanların diyete başlamalarına neden olacak kadar düşürmek dışında gıda fiyatlarını düşürecek mi? Tabii ki hayır. Aksine, daha yüksek faiz oranları arz sıkıntısını hafifletebilecek yatırımları harekete geçirmeyi daha da zorlaştırır. Hem Roosevelt raporunun hem de Brookings Enstitüsü'nde Anton Korinek ile birlikte daha önce hazırladığımız raporun gösterdiği gibi, yüksek faiz oranlarının enflasyonist baskıları artırmasının başka birçok yolu vardır.İyi yönlendirilmiş mali politikalar ve daha ince ayarlanmış tedbirler, günümüz enflasyonunu kontrol altına alma konusunda kör ve potansiyel olarak ters etki yaratan para politikalarından daha fazla şansa sahiptir. Örneğin, yüksek gıda fiyatlarına verilecek uygun yanıt, çiftçileri daha fazla üretmeye teşvik etmek yerine onlara üretmemeleri için ödeme yapan ve on yıllardır uygulanan tarımsal fiyat destekleme politikasını tersine çevirmektir.Aynı şekilde, haksız piyasa gücünden kaynaklanan fiyat artışlarına verilecek uygun yanıt, daha iyi bir tekel karşıtı uygulamasıdır ve yoksul hanelerin daha yüksek kiralarını düşürmenin yolu yeni konut yatırımlarını teşvik etmektir; oysa yüksek faiz oranları bunun tam tersini yapar. Eğer bir işgücü açığı varsa (bunun belirtisi reel ücretlerin artmasıdır, yani şu anda gördüğümüzün tam tersi); buna verilecek bir yanıt da çocuk bakımının artırılması, göçmenlik yanlısı politikalar, ücretleri artıracak ve çalışma koşullarını iyileştirecek önlemleri içermelidir.On yılı aşkın süredir devam eden aşırı düşük faiz oranlarının ardından faiz oranlarını "normalleştirmek" mantıklıdır. Ancak enflasyonu hızlı bir şekilde kontrol altına almak gibi ikiyüzlü bir girişimle faiz oranlarını bunun ötesine yükseltmek sadece şu anda yalnızca acı verici olmakla kalmayacak, özellikle de bu kötü tasarlanmış politikaların yükünü en az çekebilecek olanlar üzerinde uzun süreli izler bırakacaktır. Buna karşın, burada açıklanan mali ve diğer müdahalelerin çoğu, enflasyon beklenenden daha sakin seyretse bile uzun vadeli sosyal faydalar sağlayacaktır.&nbsp;Psikolog Abraham Maslow'un ünlü bir sözü vardır: "Elinde çekiç olan bir adama her şey çivi gibi görünür." Fed, sırf elinde bir çekiç var diye ekonomiyi tarumar etmese iyi olur.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Nobel ekonomi ödüllü Joseph E. Stiglitz, Columbia Üniversitesi'nde Üniversite Profesörü ve Uluslararası Kurumsal Vergilendirme Reformu Bağımsız Komisyonu üyesidir.©&nbsp;<a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?q=https://link.aposto.com/click?uri%3DaHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/aXNzdWU9NjM4OWM2YjVlMWM4OWQwMDA2ZmM1MzAxJnN1YnNjcmliZXI9NjEzNjQ3ZmMzOGU5ZTAwMDA2Yjc1MzM5Jm5ld3NsZXR0ZXI9NWUyZTBmMTJkMzYyYzIwYmI5Yzk1MTkwJnB1Ymxpc2hlcj01ZWQzZWNkNmM1YTg2Y2NkMWUyNGNhNGEmc291cmNlPWVtYWlsJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmxpbmsuYXBvcy50byUyNTJGYyUyNTJGVnF1NFFERE1rbWhjJTI1M0ZjJTI1M0REc05fZC03NGh3QXdsQ2sxcEltaW8lMjUyNnN1YiUyNTNENjFkNWI2ZWE4Y2UzYWMwMDA2NDM0NmY3JTI1MjZzJTI1M0R3ZWI%3D&source=gmail&ust=1670238239144000&usg=AOvVaw2IL9O2hAhU-_n5towfIuvp" fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/aXNzdWU9NjM4OWM2YjVlMWM4OWQwMDA2ZmM1MzAxJnN1YnNjcmliZXI9NjEzNjQ3ZmMzOGU5ZTAwMDA2Yjc1MzM5Jm5ld3NsZXR0ZXI9NWUyZTBmMTJkMzYyYzIwYmI5Yzk1MTkwJnB1Ymxpc2hlcj01ZWQzZWNkNmM1YTg2Y2NkMWUyNGNhNGEmc291cmNlPWVtYWlsJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmxpbmsuYXBvcy50byUyNTJGYyUyNTJGVnF1NFFERE1rbWhjJTI1M0ZjJTI1M0REc05fZC03NGh3QXdsQ2sxcEltaW8lMjUyNnN1YiUyNTNENjFkNWI2ZWE4Y2UzYWMwMDA2NDM0NmY3JTI1MjZzJTI1M0R3ZWI=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Project Syndicate</a>, 2022.

Joseph E. Stiglitz ile ilgili hikayeler