<img src="https://images.aposto.com/2024/3/3/1713968471562.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sahra Çölü'nden gelen toz bulutları nedeniyle Atina'nın üzerine turuncu bir sis çöktü.<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Yunanistan'ın başkenti Atina, Sahra Çölü'nden gelen toz bulutlarının etkisine girdi. Yetkililer, olayı "2018'den bu yana Yunanistan'ı etkileyen en kötü doğa olayı" olarak nitelendiriyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bilgi notu: Sahra Çölü, bir yılda 60 ila 200 milyon ton mineral tozu salıyor. Tozun küçük parçacıklarından oluşan bir kısmı büyük mesafeler kat ederek Avrupa'ya kadar ulaşabiliyor.</li></ul>

Aposto Gündem

<img src="https://images.aposto.com/2022/3/5/1650637011464.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.47" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hiçliğin ortasında, yıldızlarlaFotoğraf: Kerimcan Akduman Bu haftanın görseli, her hafta seyahatlerinde çektiği bir fotoğrafın hikâyesini paylaşan gezgin Kerimcan Akduman’ın <a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/ruta" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ruta</a> isimli yayınından. Bu hafta Kerimcan, dünyanın en büyük boşluğu olan Sahra Çölü'nde geçirdiği eşsiz geceyi <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/colde-bir-gece-fas" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">anlatıyor</a>. Hiçliğin kusursuzluğunda, gökyüzünde parıldayan yıldızların kuşattığı bu fotoğrafta Kerimcan gibi bizim de aklımıza Küçük Prens’te yer alan şu cümleler geliyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(239, 254, 117); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(239, 254, 117); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">&nbsp;"Acaba," diye söze başladı. "Günün birinde hepimiz kendi yıldızımızı bulalım diye mi hepsi böyle birbirinden uzak?"</blockquote>Yıldızlar, çöl ve hiçliğin ortasında yer alan bu fotoğrafın yeni yollara çıkmaya ilham vermesi dileğimizle.

Editörün Seçkisi

Akşamüstü saatleri, saat kavramının kaybedecek kadar uzun süren, bol virajlı Fas yollarındayız. Kuzey Afrika güneşi artık mesaisinin sonlarına yaklaşıyor. Kahverengi ve sarı tonların hâkim olduğu, iki katlı binalardan oluşan kasabadan hâllice bir şehre giriş yapıyoruz. Sanki bir anda Fas’a hâkim olan o harala gürele ortadan kalkıyor ve üstümüze bir sakinlik çöküyor.&nbsp;Merzouga kenti, sanki filtre taşıyan bir kapıya sahip. Şehirde işimiz yok — istikamet dünyanın en büyük boşluğu, Sahra Çölü. Kent merkezinden devam edip kısa bir yolculukla çölde kamp yapacağımız alana varıyoruz. Çadırlara eşyaları âdeta fırlatıp dışarı çıkıyoruz. Günün en önemli randevusuna geç kalmış hâldeyiz; yolda o son molayı fazla uzattığımızı fark ediyoruz. Normalden 2-3 kat daha yorucu hâle gelen hızlı adımlarla bir kumula çıkıyoruz ve enfes bir gün batımı izliyoruz. Hiçliğin kusursuzluğu tarafından sarılmış durumdayız.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/3/2/1650373174737.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hiçliğin kusursuzluğu<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Havanın bir anda soğuması ve yorgunla beraber çadırlara çekiliyoruz. Turistik numaraların sergilendiği vasat bir akşam yemeği sonrası çöl kaşifleri ekibi tek eksikle göreve hazır — Sinan, yorgunluk nedeniyle görevden affını istiyor; Cihan ve Burak'la kamp yakınlarındaki bir kumula doğru yürüyoruz. Artık tepemizde dev bir karanlık var ve o karanlığın ortaya çıkarttığı sayılamayacak kadar çok yıldız. Yıldızlarla kumlar arasında bir yerde büyülenip kalıyoruz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çöl muhabbeti</h2>Biz bu kadar ileri gözlem gücü ve uzay bilimiyle bile yıldızlara baktıkça derinden etkilenirken eski insanlar acaba neler hissediyordu? Mesela çölü günlerce geçmeye çalışan bir kervandakiler acaba gece yıldızlara bakıp ne düşünüyordu? Varlığımızın evrende üzerinde durdukları çöldeki bir kum tanesi kadar bile yer tutmadığını anlamışlar mıydı? Kadim toplumların çölle olan o kuvvetli ilişkisini konuşuyoruz. Bir noktadan sonra sonsuz uzay gibi dipsiz bir konuya girdiğimizi fark ediyoruz.&nbsp;Limitsiz mekânlar sonu gelmeyen konular açmaya neden oluyor. “Hayatın anlamı çölde bir kum tanesini aramak kadar zor mu? Yoksa tüm kum tanelerinden keyif almak mı hayat?” gibi felsefi soruları arkamızda bırakıyoruz. Çöldeki geceyi cevabını bulamayacağımız sorularla geçirmeyecek kadar yaşlıyız. Konu yemekte karşılaştığımız ve haftalardır tek başına çöldeki bu uyduruk kampta kaldığını anlatan orta yaşlı kadına geliyor. Kendisinin gizli servis ajanı olduğuna dair senaryolar üretip eğleniyoruz. Boyutunu anlatmaya asla yeterli olmayacak yıldız fotoğrafları çekiyoruz. Çevredeki kum tepelerine yürüyüp, çevrede buldukları otları kemirmeye çalışan çöl emekçileri develeri izliyoruz. Bir noktada insan karanlıkta görmeye alışıyor — tıpkı gece bastıran çöl soğuğuna alıştığı gibi.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/3/2/1650373334946.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Karanlık çöktükten sonra<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Antoine de Saint Exupéry’nin Küçük Prens’e söylettiği cümle aklıma geliyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 145, 143); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 145, 143); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">&nbsp;"Acaba," diye söze başladı. "Günün birinde hepimiz kendi yıldızımızı bulalım diye mi hepsi böyle birbirinden uzak?"</blockquote>Yıldızlara bakıyorum — çok uzak görünüyorlar. O nedenle "Hepimiz birer kumul seçip oraya çökebiliriz," diye plan yapıyorum kafamdan. Üstelik her gün değişen manzara da var.&nbsp;Seyahatlerin bitmek bilmez ikilemi yine ortaya çıkıyor:&nbsp;Tüm günün yorgunluğuyla ortaya çıkan uyku ihtiyacı ve kısıtlı vaktin getirdiği hiçbir şey kaçırmamalıyım hissi çatışmaya başlıyor. Çölde gecenin tadını biraz daha çıkarttıktan sonra çadırlara dönüyoruz.Birkaç saat sonra acı acı çalan alarmla uyanıyorum. Buz gibi çadır sıcak battaniyenin altında hiç cazip görünmüyor. Ancak hep kullandığım kişisel motivasyon cümlemle ayağa kalkıyorum: “Bir daha ne zaman çölde gün doğumu izleyeceksin?”&nbsp;Yanımdaki en kalın kıyafetleri giyiyorum. Kamp yakınlarındaki bir kumula tırmanıyorum. Ekip yavaştan toplanıyor. Yanımıza deve gezdiren bir kamp çalışanı geliyor. Beraber tepenin arkasında yükselmek için nazlanan güneşi bekliyoruz. Tüm gece yıldız fotoğrafı çekmek ve muhabbet etmek için sıfır derece sıcaklıkta çölde dolanınca insan yeni doğan güneşi ve onun ısısına kavuşmayı her şeyden fazla istiyor. Sabah ayazı bir ara içimi o kadar ürpertiyor ki yanımızda oturup geviş getiren deveye sarılıp ısınmayı bile düşünüyorum. Bu bekleme sürecinde Berberi gence vakit geçirmek için sorular soruyorum:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 145, 143); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 145, 143); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">— Devenin adı ne? — Deve</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2022/3/2/1650373410187.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Çölde bir yolculuk<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu netlik karşısında muhabbet çok da uzamıyor. Güneş sonunda kum tepelerinin arkasından yükseliyor. Bizim iliğimiz kemiğimiz ısınıyor. Çölde yaşayan insanların güneşle olan ilişkisini bir kez daha anlıyorum. Bedevi eleman, deveyi otlatmaya götürüyor. Biz de kahvaltıya gidiyoruz. Kısa süre sonra hava, şortla gezilecek hâle geliyor.Merzouga arkamızda kalırken geceden çıkarttığım cümleyi yazıyorum not defterime:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 145, 143); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 145, 143); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Çöl asla silinmeyen bir his bırakır zihine. Hiçliğini tekrar hatırlar kişi. İnsansızlığın verdiği huzur, çölün engin ufkuyla birleşince aslında üstüne bastığı kumlardan farkı olmadığını fark eder insan.</blockquote>

Ruta

Merzouga'da ajanlar, çölün düşündürdükleri, Berberilerin develerine koydukları yaratıcı isimler ve tepemizde dolaşan galaksiler.

Çölde bir gece: Fas

•&nbsp;Dünya Sağlık Örgütü’nün yayımladığı bir <a href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwNDhkODU5YWI3MmQwMDAwNjY5M2ZiZiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cud2hvLmludCUyNTJGbmV3cyUyNTJGaXRlbSUyNTJGMDktMDMtMjAyMS1kZXZhc3RhdGluZ2x5LXBlcnZhc2l2ZS0xLWluLTMtd29tZW4tZ2xvYmFsbHktZXhwZXJpZW5jZS12aW9sZW5jZQ==" rel="noopener noreferrer" target="_blank">rapor,</a> dünyadaki kadınların üçte birinin&nbsp;hayatlarının bir noktasında fiziksel ya da cinsel şiddete maruz kaldığını ortaya koydu. Pandemi döneminde kadına şiddetin artış gösterdiğini gösteren rapor; Güney Asya, Afrika’nın Sahra Çölü'nün bölgesi ve Okyanusya’da şiddet mağduru kadınların oranının %50’den fazla olduğunu, Avrupa ile Orta ve Doğu Asya’da bu oranın %20 civarında seyrettiğini belirtti. Raporda, herkesin eğitim olanaklarına ve istihdam piyasasına erişimde eşit şansa sahip olması, kadınlara küresel çapta acil yardım hizmetleri sağlanması, erkek çocuklarına ilişkilerde karşılıklı saygı ve cinsel ilişkide karşılıklı rızanın öğretilmesi tavsiyelerinde bulunuldu.&nbsp;<ul><li>Avrupa’da kadın hakları:&nbsp;Avrupa Birliği Temel Haklar Dairesi’nin AB ülkelerinde yaptığı bir <a href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwNDhkODU5YWI3MmQwMDAwNjY5M2ZiZiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0ci5ldXJvbmV3cy5jb20lMjUyRjIwMjElMjUyRjAzJTI1MkYwOCUyNTJGa2FkLW5sYXItc2lkZGV0LXZlLXRhY2l6ZGVuLWthYy1ubWFrLWljaW4tb3pndXJsdWtsZXJpbmktay1zLXRsLXlvci1hbmtldA==" rel="noopener noreferrer" target="_blank">araştırma,</a> 16-39 yaş aralığındaki kadınların %83’ünün şiddet ve tacizden kaçınmak için davranışlarını değiştirdiğini ve özgürlüklerini kısıtladığını, %41’inin tanıdığı bile olsa bir erkekle baş başa kalmak istemediğini ortaya koydu. Almanya’da yapılan bir <a href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwNDhkODU5YWI3MmQwMDAwNjY5M2ZiZiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZHcuY29tJTI1MkZ0ciUyNTJGYW5rZXQtYWxtYW55YWRhLWNpbnNpeWV0LWUlMjUyNUM1JTI1MjU5Rml0bGklMjUyNUM0JTI1MjU5Rmktc2ElMjUyNUM0JTI1MjU5RmxhbmFtYWQlMjUyNUM0JTI1MjVCMSUyNTJGYS01Njc4NzEzNw==" rel="noopener noreferrer" target="_blank">araştırma,</a> ülkedeki kadınların yalnızca %22’sinin cinsiyet eşitliğinin sağlandığına inandığını gösterdi. </li><li>Türkiye’de kadın emeği: DİSK/Genel-İş Araştırma Dairesi’nin Türkiye'de Kadın Emeği&nbsp;raporu, kadınların sadece %34’ünün iş gücüne katıldığını; bu oranın erkeklerde %73, Avrupa’da 52 olduğunu ortaya koydu. Kadınların istihdam oranı ise %29 oldu. Raporda, 1 milyondan fazla kadının uzun sürelerle ve kayıt dışı çalıştırıldığı, erkeklerin kadınlardan %8 daha fazla kazandığı&nbsp;belirtildi.&nbsp;</li></ul>

Spektrum

Afrika’da Sahra Çölüne karşı kurulan Büyük Yeşil Duvara, 14 milyar dolarlık yeni kaynak ayrıldı.<ul><li>Nedir?: Sahraaltı ülkeleri olarak adlandırılan 11 Afrika ülkesi, çölleşmeye karşı Sahra Çölü sınırına 8 bin kilometre uzunluğunda ve 15 kilometre genişliğinde dev bir yeşil set çekiyor.</li><li>Bir Adım Gerisi: Çölleşme, Sahra Çölü’nün güney bölgesinin %40’ını etkiliyor ve yaklaşık 500 milyon kişinin zorlaşan şartlar ve yaşamı tehdit eden koşullar altında yaşamasına sebebiyet veriyor.</li><li>Bir Adım İlerisi: 2030’a kadar 100 milyon hektar toprağın yeşillendirilmesi, 10 milyon iş gücünün oluşturulması ve 250 milyon ton karbon emisyonunu da engellenmesi için Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası ve Afrika Kalkınma Bankası, projeye ek olarak 14 milyar dolar bütçe ayırdı.</li></ul>

Sahra Çölü ile ilgili hikayeler