<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Boeing, en büyük havayolu müşterilerini hayalkırıklığına uğratan kalite kontrol sorunları ve üretim gecikmeleriyle mücadeleye devam ederken geçen ay müşterilerine 27 uçak teslim etti. Tüm yıl süresince bu sayı 54 oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O esnada:&nbsp;Boeing'in en büyük rakibi Airbus ise 2024'ün ilk iki ayında 79 uçak teslim ederek sektördeki liderlik pozisyonunu güçlendirdi.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son gelişmeler:&nbsp;Avustralya'nın Sydney kentinden Şili'nin Santiago kentine gitmek üzere havalanan Boeing 787-9 tipi bir uçakta yaşanan teknik sorun sebebiyle uçak burnuna doğru ani düşüşe geçti. Tavana fırlayan en az 50 yolcu yaralandı.</li></ul>

Pareto Mobilite

<img src="https://images.aposto.com/2024/0/2/1704204283760.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">• Küba’da ABD yanlısı diktatör Fulgenico Batista’ya karşı 1 Ocak 1959’da Fidel Castro liderliğinde kazanılan zaferin 65. yılı kutlandı. Küba bayrağı, 1959'da Küba Devrimi'nin zaferinin dünyaya duyurulduğu Santiago başta olmak üzere başkent Havana ve diğer kentlerde göndere çekildi.

Spektrum

Mazars x Fatemeh Bakhtiari, Senior Researcher at the United Nations Environment Programme Copenhagen Climate Centre (UNEP CCC)Loss and damage caused by extreme weather events such as drought, rising sea levels and the recent devastating floods in Pakistan hit the headlines at the opening of COP27. While financial pledges and initiatives to help with loss and damage have been evolving for years, consensus and formal agreements on feasible action plans still need to be improved.The establishment of the Warsaw International Mechanism (WIM) in 2013 and the Santiago Network (SN) in 2019 are two important milestones for loss and damage. How are they progressing?The Warsaw International Mechanism (WIM) was set up to facilitate dialogue and promote action for countries most affected by loss and damage. The thinking behind this is that while developing nations, particularly small island states, create the least emissions, they are disproportionately affected by climate-related events. Since WIM was established, the proposal of specific funding for loss and damage came back on the table at COP26. One of the main calls from developing countries in the G77 negotiating group and the Chinese delegation was to establish a specific loss and damage funding facility. Notably, it should be a new and separate channel of funding that wouldn’t come at the expense of the current flow of financing for adaptation and mitigation. Unfortunately, the funding facility was never established due to opposition from developed nations who feared ongoing liability and compensation calls would require an open chequebook.In terms of the Santiago Network (SN), it was established in 2019 to mobilise technical assistance from a wide range of experts and organisations to help develop solutions that address loss and damage for countries more vulnerable to climate change. However, opinions on how SN should be structured have put the initiative in a state of limbo, with pressure now on COP27 to make it operational.Is there a role for private and non-governmental organisations (NGOs) as part of the solution to financing loss and damage?Yes. NGOs actively work in this area, mainly fundraising for vulnerable small island states and other developing countries. However, NGOs are typically small entities without political oversight or backup. So while their fundraising capabilities for immediate catastrophes are well-regarded, their long-term influence is limited. Loss and damage are not just about the direct and immediate impact of climate change events; it’s also about slow onset climate events such as rising sea levels and their often indirect effect on vulnerable countries. For this, we need long-term solutions and access to high-level finance channels. So far, there has been a reliance on creating insurance-based loan facilities to help developing companies with the economic impact of loss and damage events. However, costly repayment premiums tend to exacerbate financial problems in the long term as it puts the poorest countries at higher risk of debt distress, diverting public finance away from where it’s most needed. So for the poorest developing countries at a higher risk of loss and damage, it’s understandable why a grant facility is the preferred financing option.But it’s not just about funding; it’s also about sharing knowledge, expertise and developing solutions. This is where the private sector can make a significant impact, particularly as they are now subject to sustainability disclosure reporting and net zero targets. As their sustainability knowledge matures, the private sector’s expertise can hopefully bring agility and commercial planning skills into the equation.How essential is governance in terms of moving loss and damage solutions forward?Governance is vital in helping to move things forward. If we take the SN, there are still several points to agree on before it becomes fully operational, such as its structure and terms of reference. Sticking points include the suggestion by developed countries that the executive committee of WIM should act as the advisory board to SN. In contrast, developing countries insist that the advisory board should be completely independent and have a technical assistance focus. Also, developing countries want to nail down SN’s terms of reference before an entity is chosen to run it, as they don’t want the choice of entity to over-influence decisions about operational details.For WIM, governance is also proving a sticking point, particularly over the regime under which it should operate. Developed countries would prefer WIM to come under the Paris Agreement, which focuses on averting, minimising and addressing loss and damage, but currently excludes any reference to liability and compensation. Developing countries say WIM should operate under both the Paris Agreement and COP to achieve broader buy-in, as not all countries have signed up to the Paris Agreement, plus COP has a higher focus on funding. Without these governance decisions being made, it’s hard to see progress. We will see if COP27 addresses these points.What is the role of an enhanced transparency framework, and how can greater reliance on robust data improve the prospects for loss and damage recognition?An enhanced transparency framework is set out in article 13 of the Paris Agreement. It relates to monitoring and reporting progress on climate change mitigation, adaptation and implementation at national level, which countries report on as part of sustainability goals. However, while loss and damage reporting is considered part of the global stocktake, no specific tools exist to measure its impact. So while several countries include loss and damage in their national reporting, the quality and scope of information vary hugely. And while UNEP CCC, under the ICAT project, has produced a template to assess loss and damage, there is currently no official guidance.There are, of course, many challenges regarding data, including estimating costs, tracking the flow of finances, measuring trends and designing appropriate policies for loss and damage. When it comes to cost estimations, robust methodologies are lacking, and data sets are incomplete. The problem is exacerbated when measuring indirect loss and damage impacts affecting the entire economy, where costs tend to be much larger than direct impact costs. It’s equally challenging to track the flow of domestic, international, private and public funding as there is currently no commonly agreed definition of what constitutes loss and damage. The inclusion of insurance-based funding and the fact that there is no separate finance channel muddies the water further on the ability to track the flow of finance. In terms of measuring trends, there is also a lack of tools to calculate the impact of slow onset climate events, particularly in relation to the indirect effects across the whole economy. Equally, policy measures that focus specifically on loss and damage are still rare.In conclusion, definitions need to be firmed up and data improved so governments can monetise the direct and indirect consequences of climate change events more accurately. Improving methodologies and quantifying loss and damage can help paint a clearer picture and finally get loss and damage firmly on the political agenda.

Aposto Business

Can a data-driven approach help break the loss and damage deadlock?

Ankara'ya ısındığınız "Dört Koldan Şehir" turlarının ardından kentin kültür mirasını adımlayacağınız, merak etmeyin bu defa daha az yürüyeceğiniz, çoğunlukla vaktinizi aynı küçük alanda dönüp durarak geçireceğiniz, dün ile bugün arasında ucu birbirine değen bağlar kuracağınız "Dönme Dolap" rotasının ilkinden merhaba. Bu rotada yüklü bir mirasın peşinde Ayrancı'da, Şili Meydanı'nda dönüp duracaksınız.&nbsp;Türkiye-Şili arasındaki dostluğun bir simgesi olarak inşa edilen Şili Meydanı ve Parkı'nda Şili'nin kurucu devlet başkanı Bernardo O’Higgins'in hatırasına yapılan anıt başlangıç noktanız olsun. Buna mukabil Şili'nin başkenti Santiago'da da bir Atatürk rölyefinin yer aldığını söylemeliyiz.Bulvardan döndüğünüzde yukarıda sağda Çankaya Sahne, aşağıda solda Siyah Beyaz, Güneş Sokak'tan girince Tatbikat Sahnesi ve Nurol Sanat Galerisi bu civarın kültür mirası durakları. Hangisinden başlayacağınızın, sıralamayı nasıl yapacağınızın kararı bu defa sizin.1- Sinema, Disko, Gazino, Tiyatro: Çankaya Sahne #TiyatroKentiAnkara1967 yılında bu bölgenin ilk sineması olarak açılan ve 1987 yılına kadar faaliyet gösteren Çankaya Sahne, Ankara'da neredeyse her semte bir sinema düşen yılların ürünü olsa da bugün burayı merkeze alan epeyce geniş bir alanda artık sinema salonu yok. Üstelik Mimar Nejat Tekelioğlu'nun "apartman sinemaları"nın ünlü olduğu, apartman katında sinema salonlarının yer aldığı bir şehirden bahsediyoruz. Bölgedeki son sinema salonu, Nejat Tekelioğlu'nun Başkent Apartmanı'nda yer alan Kavaklıdere Sineması da geçtiğimiz günlerde kaybedildi. Yine de Ankaralı, umudunu koruyor. Zamana yenik düşen Ankara sinemalarına dair kapsamlı bir seri için, <a fr-original-style="" href="https://www.lavarla.com/zamana-yenik-dusen-ankara-sinemalari-i-sinemanin-dogusu-ve-ulus/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/6/1666427590060.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.16" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Çankaya Sineması, Milliyet Gazetesi,&nbsp;12 Ekim 1970 (Kaynak: Ayrancım)Dönemin filmlerini göstermenin yanında oyunlara da sahne olan Çankaya Sineması kapandığında restoran, disko ve gazino olarak kullanıldıktan sonra 2019 yılında tiyatrocu ve seslendirme sanatçısı Mehmet Atay tarafından devralınarak tiyatroya çevrildi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 166, 81); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 166, 81); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu mekanı bir sinema olarak yaratanlar ülkemizin yaşadığı krizlerin sanata da yansımasıyla hayallerinde bir süreklilik yaşayamadılar belki ama bin bir özenle inşa ettikleri mekanın duvarlarına, merdivenlerine sinmiş sözlerin, müzik eserlerinin, film karelerinin hafızalarda hep taze kalmasını istediklerinden olacak yine bir sanat merkezi olarak hayatına devam etmesine zemin hazırladılar. Yıllar sonra, Ankara’nın neredeyse adıyla birlikte anılacak bu kült mekanını, sanatsal bir enerjiyle buluşturmaktan gurur duyuyoruz. Yalnız yola çıktık ama bizi yalnız bırakmayacağınızdan eminiz."</blockquote>Ankara'da önemli bir mirasın koruyuculuğunu yapan Çankaya Sahne'de bir akşam bir oyun izleyin. Denk gelirseniz Mehmet Atay ve Mehmet Ali Nuroğlu'nun muhteşem oyunculuklarıyla Diktat burada sahneleniyor, program için <a fr-original-style="" href="https://www.cankayasahne.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>.2- Bar ve Galeri: Siyah BeyazBir mekan kaç farklı şekilde kullanılabilir? Çankaya Sineması'nın birden fazla işleve sahip olması gibi Siyah Beyaz da hem galeri hem de bir bar. Kültür sanatın kendine pek de sahip bulamadığı bir toplumda üretilen ara formüllerden birisi çok işlevlilik. Nitekim Siyah Beyaz'ın kurucusu Faruk Sade de 1980'lerde açtığı sanat galerisine kaynak yaratmak için barı devreye sokuyor.&nbsp;Burası Türkiye'nin en eski çağdaş sanat galerisi. Her şey ilk günkü gibi duruyor, yıllar boyu burada geçirilen güzel vakitlerin hafızalarda korunması gibi. İsmini aldığı siyah beyaz fotoğraflar duvarda, kimler gülümsüyor bu fotoğraflarda kendi gözünüzle görmelisiniz.&nbsp;Siyah Beyaz'ın Tuncel Kurtiz'li, Şevval Sam'lı, Nejat İşler'li, Derya Alabora'lı, Erkan Can'lı bir filmi de var. Ayrıca, Hayri Şengül'ün Dürtü sergisini görmek için de bu hafta son şansınız.&nbsp;3- Tatbikat Sahnesi: 1940, 2013 #TiyatroKentiAnkara&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 166, 81); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 166, 81); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu gençler, çok kıymetli ecnebi bir rejisörün elinde, bir minyatürü işliyen bir kuyumcu itinasile ve aynı zamanda bir baba şefkatile yetiştirilmişlerdir."</blockquote>Halid Fahri Ozansoy, 16 Mart 1946 tarihli Son Posta gazetesinde Tatbikat Tiyatro Topluluğu oyuncularından ve Carl Ebert'ten böyle bahseder. 1940 yılında henüz Devlet Tiyatroları (DT) kurulmamışken, Tatbikat Sahnesi çağdaş tiyatro anlayışını topluma kazandırmak niyetiyle Ankara Devlet Konservatuvarı'na bağlı olarak kurulur. 9 sene faaliyet gösterdikten sonra DT'nin açılmasıyla beraber kapanır.Kapanışından 64 yıl sonra Erdal Beşikçioğlu, Güneş Sokak'ta bir tiyatro kurar ve ismini "Tatbikat Sahnesi" koyar. Çankaya Sahne gibi yeni Tatbikat Sahnesi'nin de taşıdığı bir miras vardır: çağdaş tiyatro idealini sürdürmek.&nbsp;Burada izlediğiniz oyunların çıkışında Erdal Beşikçioğlu ile karşılaşmanız yüksek ve güzel ihtimallerin dahilinde. Bilirsiniz ki "amirimin" ne zaman karşınıza çıkacağı hiç belli olmaz.4- Nurol Sanat GalerisiAnkara'nın gizli zenginlikleri, sürprizleri sonsuzdur, tıpkı bir şehre ne kadar çok açıdan bakarsanız o kadar çok şeyle karşılaşacak olmanız gibi. Ankara'ya da bakışın birçok açısı vardır.Nurol Sanat Galerisi, Güneş Sokak'ta ilerlerken karşınıza aniden çıkan, sokakla bağ kurmanız için size zaman tanıyan bir sanat mekanı. Sergiler, dinleti ve söyleşiler, kitap imza ve tanıtım günleri, konferans ve atölyeler düzenlenen galeri 20'nci yaşını doldurdu.Ahmet Müderrisoğlu'nun devam eden resim sergisini görmek için son bir haftanız, detaylar için <a fr-original-style="" href="https://www.nurolsanat.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>.5- Civarı DeneyimleyinBu mini turda acıktığınızda, bir şeyler içmek &nbsp;veya tatlı yemek istediğinizde gidebileceğiniz birçok mekan var. Bizim önerilerimiz kahvaltı için Kapı&nbsp;veya Let's Bake, kahve ve tatlı için Kuzgundokuz'un meşhur çizkekleri, Let's Bake'in her gün değişen menüsünün sürprizleri veya kaktüsle ünlenen bir kahveci olan Amelie's Garden. Akşam oyun çıkışlarında Şili Parkı'nın yamacına konuşlanan köfteciye de uğrayabilirsiniz.

Aposto Ankara

Ayrancı'da tiyatro ve kültürel mirasının peşinde bir mini tur.

Dönme Dolap #1: Yüklü Bir Miras

Yeni mezun metalci bir genç iken ben, bir gün Latin Amerika müzikleri dinleyen başka bir müzik çılgını bir arkadaşıma gitmişim. Bir kış akşamıymış ve Ankara Kolej’inden karlı binalara bakılıyormuş. Arkada çalan <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=uj-3mpjDC8M" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Manifiesto</a> imiş. Seslendirenin Victor Jara olduğu söylenmiş ve Ankara’nın karlı binalarına onun sakin sesiyle bakılmış; sıcak çay eşliğinde ve loş ışık altında.Şarkı sakin fakat ismi Manifesto. Böyle sakin bir Manifesto duyulmamış daha önce. İspanyolca bilinemeyince, anlaşılamamış. Fakat mevzu Latin Amerika olunca ve şarkı ismi Manifesto olunca, varmış içinde protesto edilen bir şeyler işte; orası muhakkak.Siyah beyaz fotoğraflarında gitar çalan, kıvırcık saçlı, esmer bir Latin Amerikalı görmüşüz sonra. Bu adamın derdi var demişiz. Google hazretlerine anlık soru soramıyoruz o yıllarda (sene, “geçen sene” değil 15 sene önce), sormamışız, öğreniriz elbet demişiz. Abimiz, ablamız da yok ki; “kardeşim olay şu şekilde olmuş, bu adam neler yaşamış”, desin, “<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=f0B2Y9C9z90" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Inti Illimani,</a> <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/61e302244b12ab00065829fd" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Violeta Parra</a>” bilir misiniz, diye sorsun… Velhasıl çok severek dinlediğimi bilen başka bir arkadaşım da, bana Victor Jara’nın&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://1000kitap.com/kitap/yarim-kalan-sarki--113316" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yarım Kalan Şarkı</a> isimli biyografi kitabını vermiş (bkz.: menkıbe). Sonra olan olmuş, Victor Jara sadece müziği ile değil, kişiliği, inancı, mücadelesi ile de gönlümüzde taht kurmuş. Sizinle hızlı bir kitap özeti yani hayatının özetini paylaşıp, en sevdiğim şarkıları da ekleyip veda edeyim:Çok sevgili Victor Jara; Şilili, başkent Santiago’ya yakın bir yerde doğuyor. Beş kardeşler, babası okuma-yazma bilmeyen ve çocuklarını da okutmaktan imtina eden bir çiftçi. Karısı Amanda’ya kötü davranıyor. Daha sonra babaları çocuklarını da terk edince, Amanda çocuklarına tek başına bakmak zorunda kalıyor. Amanda aynı zamanda Şili halk şarkıları da söyleyen bir müzisyen. İşte bu noktada Victor annesinden ilham alıyor. Muhasebeci olacakken Victor, peder olmak için dini eğitim de alıyor. Fakat daha sonra uzaklaşıyor bu fikirden. Sonra tiyatrocu olmak istiyor. Hem şarkıcı hem tiyatrocu oluyor sonra. Şili halk şarkılarının yeni ve politik versiyonunu tanımlayan Nueva Canción (yeni şarkı hareketi) türünü icra ediyor (Bu müziği icra eden, Türkiye’de en çok bilinen grup geçtiğimiz ay Türkiye’ye konsere gelen, Victor Jara’nın da geçmişte bir parçası olduğu&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=f0B2Y9C9z90" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Inti Illimani</a>’dir).Şarkıları sınıf mücadelesi üzerine kurulu çoğunlukla. Bütün bunlar olurken bir de İngiliz yengemiz oluyor (Joan Jara); onunla turnelere gidiyorlar, aşkları çok büyük.1973 yılında darbe olunca, hapishane görevi gören Şili Stadyumuna dolduruyor ordu kendi halkını. Aralarında da sevgili Victor Jara. Stadyum sonu oluyor bu güzel insanın. Şarkılarını haykırarak karşı duruş sergiliyor elbette sevgili Victor (Uyarı: bundan sonrası travmatik olabilir). Fakat gitarını susturmak için parmakları kırılıyor. Devam edince parmakları kesiliyor. Bu sırada söylediği şarkı Venceremos (kazanacağız). Yine de susmuyor Victor, böyle olunca 40 kurşunla öldürülüyor. Eşi Joan ise sürgüne gönderiliyor. Fakat yine de törenle uğurlama yapabiliyor Joan sevgilisine. Yıllar sonra Stadyumun adı Victor Jara Stadyumu olarak değişiyor. Bir gün giderseniz Şili’ye, Victor Jara’yı Santiago sokaklarında bıraktığı izlerden bulabilirsiniz. Tüm şarkılarını dinlemenizi yürekten isterim, bu nedenle sadece birkaç tanesini seçemeyeceğim (affola).Keyifli dinlemeler sevgili okurlar!Victor Jara’ya uğurlar olsun!<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/0JsoM963ug70uOUzQrtzrb?si=6209fe815bd0473d" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/7/2022-08-06T09:49:32.343Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Müziğinin yanında kişiliği, inancı, mücadelesi ile de gönüllerde taht kuran Victor Jara.

Manifestosu sınırlar aşmış Victor Jara’nın ardından

10 sene önce Şili’nin başkenti Santiago’da parasız eğitim için barikatlarda polisle çatışan öğrenci lideri Gabriel Boric, 21 Aralık’ta oyların %55’ini alarak ülkesinin yeni başkanı oldu. Şili’nin 35 yaşındaki yeni lideri, geniş ve çok parçalı bir sol koalisyonun desteğiyle “neoliberalizmin beşiğini neoliberalizmin mezarı” yapma sözüyle iktidara geldi.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/3/1640786164278.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Reuters<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Makroekonomik göstergeler hayata yansımıyor</h2>1973’te gerçekleşen askeri darbeyle sosyalist başkan Salvatore Allende önderliğindeki Unidad Popular iktidarı devrilmiş, Genelkurmay Başkanı Augusto Pinochet’nin 17 sene sürecek diktatörlük dönemi başlamıştı.&nbsp;Dünyadaki neoliberal dönüşümün ilk laboratuvarıysa Şili olmuştu. Chicago Üniversitesi çıkışlı iktisatçı Thomas Friedman’ın tedrisatından geçmiş “Chicago Boys” adı verilen danışmanlar, ülkenin ekonomisini neoliberal ilkelere göre yeniden düzenlemişti.Pinochet’den sonra gelen sivil hükümetlerin de genel hatlarıyla bu politikadan ayrılmadığını söylemek mümkün. Sonuç kimilerine göre iyiydi. Şili’de kişi başına düşen milli gelir 15 bin 600 dolar. Güney Amerika’nın en zengin ülkelerinden biri. Öte yandan gelir eşitsizliğinde Türkiye’den bile beter durumda.Eğitim ve sağlığa erişim başta olmak üzere çoğu konuda özelleştirmelerin bedelini halk ödüyor. Yani alışık olduğumuz, zenginlerle fakirlerin neredeyse iki ayrı kast gibi yaşadığı, makroekonomik göstergelerin insanların büyük kısmının hayatına yansımadığı bir ülke.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sokakta doğan hareket</h2>2011 öğrenci eylemleriyle siyasette parlayan Boric’i başkanlığa taşıyan da yine sokak hareketleri oldu. 2019’da eşitsizlik, özelleştirmeler, hayat pahalılığı ve yolsuzluklara karşı isyan eden milyonlarca insanın katıldığı eylemlerde 28 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 500 kişi yaralandı.&nbsp;2011 eylemlerinin parlamentoya taşıdığı üç öğrenci liderinden biri olan Boric, bu toplumsal hareketin gücünü arkasına almayı bildi. Gösterileri bastırırken yapılan insan hakları ihlalleri sebebiyle İçişleri Bakanı’nın görevden alınmasında önemli bir rol oynadı.&nbsp;2019 hareketi, anayasanın değiştirilmesine halkın %80’inin evet oyu verdiği bir referandumla sonuçlandı. Yeni bir anayasa yapmak üzere bir Anayasa Konvansiyonu seçildi. Boric, bu süreçte bazı radikal destekçilerini uzaklaştırmak pahasına uzlaşmacı bir tavır sergiledi.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/3/1640785804870.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">"Yeni anayasa şimdi", ReutersKazandığı ivme, herkesi şaşırtan hızlı bir yükselişe yol açtı. Önce başkan adayı olması için gerekli imzayı son günde de olsa yetiştirdi. Ardından sol ittifakın muhtemel başkan adayı, güçlü örgütüyle nam salmış Komünist Parti’nin Recoleta Belediye Başkanı Daniel Jadue’i ön seçimde geride bıraktı.&nbsp;Başkanlık seçiminin ilk turunu aşırı sağcı, Pinochet yanlısı José Antonio Kast’ın gerisinde %25 oyla tamamladı. Birçok gözlemci, son 20 senedir ilk turu kazanan adayın ikinci turu da kazanmasından hareketle, eski öğrenci liderinin yolun sonuna geldiğini düşünüyordu. Ancak ikinci tur, Şili tarihinin en farklı seçim zaferiyle sonuçlandı.&nbsp;Son sınavına girmediği için hukuk fakültesini bitirememiş, parlamentoya kravatsız girip ülkeyi karıştırmış, vücudu dövmeli, obsesif kompulsif bozukluktan tedavi gördüğünü saklamayan, otonomcu siyasetten gelen biri bugün Şili’nin başkanı.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dönüşümü sorumlu yürütmek</h2>Rakipleri ülkeyi Venezuela’ya çevireceği propagandasını yaysa da Boric, sol etiketli otoriter rejimlere karşı eleştirel. Filistin davasının da LGBTİ+ haklarının da kararlı bir savunucusu. Seçimin ikinci turundan önce merkez sol kökenli iktisatçıları ekibine katmasının ve dönüşümü sorumlu yürüteceği mesajları vermesinin de seçim zaferinde etkili olduğu söylenebilir.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/3/1640786491729.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">VCGŞimdi önünde yeni anayasa var. Ardından neoliberalizmi nasıl tasfiye edeceğini izleyeceğiz. O bakımdan dünyadaki sol hareketlerin gözü uzun süre Şili’de olacak. 1973 darbesi tüm dünya solunu sarsmıştı. Ülkemizde o sarsılmanın yankısını 1976’da TİP’in düzenlediği Şili Halkıyla Dayanışma Gecesi, Rahmi Saltuk’un Venceremos yorumu, Bulutsuzluk Özlemi’nin Şili’ye Özgürlük şarkısında izlemek mümkün.Şili, solu yine sarsacak gibi. Fakat bu defa solun sarsılıp kendine gelmesine yol açabilir.&nbsp;

35 yaşındaki eski öğrenci lideri Gabriel Boric'in Şili'nin yeni başkanı olması solu sarsıp kendine getirebilir. 

Şili: Neoliberalizmin beşiğinden mezarına mı? 

Paket servis.&nbsp;bölümünde, her sayıda, sizden gelen bir temada üç film önerisinde bulunuyorum. Önerdiğiniz temanın ne olduğunda&nbsp;hiçbir sınır yok: Somut ya da soyut herhangi bir sözcük, bir kavram ya da bir his, bir ülke ya da bir mekan, bir yönetmen ya da oyuncu...&nbsp;Bu e-postaya cevap vererek, siz de tema önerinizi paylaşabilirsiniz.&nbsp;Paket servis.'in bu haftaki siparişinin sahibi Şehriban Yiğit, üç ayrı konu başlığı birden yazmış - içlerinden birini seçeceğim sadece: “Zamanın dümenini geç olsa da eline almaya çalışan bir kadın.” Aslında buradaki 'geç de olsa' ifadesi pek hoşuma gitmedi, ne de olsa hiçbir şey için geç değil, değil mi? Hatta önerilerim arasına Agnès Varda'nın sevdiğim filmlerinden Documenteur'ü eklemek istedim ama sırf bu ifade yüzünden eklemedim; aşağıdaki üç filmdekinden de daha genç bir kadınla ilgili çünkü.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/11/0/1640529941110.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.84" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Aklıma ilk gelen, Sebastián Lelio imzalı Şili filmi Gloria (2013) oldu. Daha sonradan gereği sorgulanabilir bir şekilde, bizzat yönetmen tarafından yapılan İngilizce bir yeniden çevrimi de bulunan filmde özgür ruhlu, orta yaşlı Gloria'nın Santiago şehrinin sokaklarında ve kulüplerinde kendini bulmasını izliyoruz. Onun yanına, en az bizimki kadar ataerkil bir düzene sahip bir ülkeden, Gürcistan'dan bir film eklemek istedim: My Happy Family (2017), üç nesil aynı çatı altında yaşayan bir ailenin üyesi 52 yaşındaki Manana'nın ansızın evini, eşini ve çocuklarını terk ederek kendi ayakları üzerinde durduğu bir hayata atılmasını konu alıyor. Son olarak çok iyi bir film olmasa da keyifle izlenen bir komedi... Cate Blanchett'li Richard Linklater filmi Where'd You Go Bernadette'in (2019) kahramanı Bernadette, bir anda ortadan kaybolmaya karar vererek tüm ailesini şaşırtıyor ve bir özgürleşme yolculuğuna çıkıyor.&nbsp;

Kendi kendilerini özgürleştiren kadınlar.

Zamanın dümeni

• Şili'nin başkenti Santiago'daki hükümet karşıtı protesto, dün akşam saatlerinde polisle çatışmaya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://tr.euronews.com/2020/03/15/sili-de-bariscil-protestolar-catismaya-donustu">dönüştü.</a><ul><li>Arka Plan: 6 Ekim 2019'da Santiago kentindeki ulaşım zammına yönelik protestolar zamanla büyümüş, 18 Ekim'de ülke geneline yayılan hükümet karşıtı eylemlere dönüşmüş, protestoların boyutu sebebiyle ülkede acil durum ilan edilmiş ve kabinede değişikliklere <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.aa.com.tr/tr/dunya/silideki-hukumet-karsiti-protestolar-18-gundur-devam-ediyor/1635666">gidilmişti.</a></li></ul>

Aposto Gündem

• Şili'nin Panguipulli kasabasında bir sokak sanatçısının polis kurşunuyla öldürülmesinin ardından büyük çaplı protestolar düzenlendi. Kasabanın belediye binası ateşe verilirken ülkenin başkenti Santiago'da da <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjAwMzhhMzcxNTc2MDAwNjliMTQ4ZCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0ci5ldXJvbmV3cy5jb20lMjUyRjIwMjElMjUyRjAyJTI1MkYwNyUyNTJGc2lsaS1kZS1zb2thay1zYW5hdGMtcy1uLW4tcG9saXMta3Vyc3VudXlsYS1vbG1lc2ktc2lkZGV0bGktcHJvdGVzdG9sYXJhLXlvbC1hY3Q=""""">eylemler yapıldı.</a>

Santiago ile ilgili hikayeler