<img src="https://images.aposto.com/2023/8/0/1693751976994.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.67" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">• Ukrayna,&nbsp;Rusya'nın, Odessa bölgesine insansız hava aracıyla saldırı düzenlediğini, Tuna Nehri'ndeki&nbsp;liman altyapısını hedef aldığını ve saldırıda en az 2 kişinin yaralandığını açıkladı. Rusya açıklamasında saldırıyı kabul etti ve belirlenen hedeflerin vurulduğunu söyledi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte: Ukrayna, Odessa bölgesinde Rusya'ya ait 22 insansız hava aracının da düşürdüğünü açıkladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Arayış:&nbsp;Birleşik Krallık, Rusya'nın asker kaybının giderek arttığını ve personel açığını gidermek için yabancıları askere almak için arayışa geçtiğini iddia etti.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yolsuzluk:&nbsp;Kiev'de mahkeme, daha önce Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye yakın olan milyarder Ihor Kolomoiski'nin dolandırıcılık ve kara para aklama şüphesiyle gözaltına alınmasına karar verdi. İş insanı 2 ay gözaltında tutulacak.&nbsp;</li></ul>

Aposto Gündem

Anadolu Ajansı’na konuşan Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, iklim değişikliği nedeniyle deniz suyu sıcaklıklarının yükseldiğini ve Türkiye'yi çevreleyen denizlerin kendine has yapıları sebebiyle büyük varyasyonlar gösterdiğini <a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/yesilhat/iklim-degisikligi/iklim-degisikligiyle-artan-deniz-suyu-sicakliklari-bolgelere-gore-degisiyor/1820253" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ifade ediyor</a>.Güncel durum şöyle: Deniz suyu sıcaklıklarının 1963 yılından beri atmosferdeki ısınmayla eş zamanlı olarak artıyor. Yani atmosferdeki yaklaşık 1,1 derecelik ısınmaya, denizlerde yaklaşık 1 derecelik bir sıcaklık artışı eşlik ediyor. Aynı zamanda Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) raporuna göre atmosferde 21. yüzyılın sonuna kadar denizlerde 4’le 7 derece arasında bir artış bekleniyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne anlama geliyor?:&nbsp;“Bu, denizlerin bütün döngüleri alt üst olması demek, su seviyelerinin 2050'ye kadar yarım metreden fazla yükselmesi ve bütün kıyıları etkilemesi demek. Globaldeki denizlerde körfez akıntısı gibi akıntıların duracağı öngörülüyor, bu da bütün iklim sisteminin, bütün hava durumunun değişmesi demek.”</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birkaç adım geriden:&nbsp;ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü, son 39 yıldır Türkiye'yi çevreleyen denizlerin sıcaklık değerlerini ölçmeye devam ediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye’de durum:&nbsp;Akademisyen, dünya ortalamasına karşın Türkiye kıyılarının 2 derece seviyesini geçtiğinin altını çiziyor: “Türkiye'yi çevreleyen denizlerin kendilerine özgü yapıları dolayısıyla çok büyük farklılıklar gösterdiğini görüyoruz.”</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/4/4/1684442209724.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.03" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Karadeniz daha fazla etkileniyor: Denizlerin kendine özgü özelliklerin kayboluyor; soğuk ara tabaka ortadan yok olmuş durumda ve dipteki oksijensiz sular yüzeye yaklaştıkça bölge için tehlike artıyor. Doğu Karadeniz’de Tuna Nehri’nin soğutucu etkisi bulunmadığı için en ciddi sıcaklık artışı burada görülüyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Artışın etkileri: 25 metrenin altında oksijenli canlı yaşamına uygun olmayan Marmara Denizi’nin durumu kirlilikten dolayı giderek kötüleşiyor. Biyoçeşitlilik kaybı var. Müsilaj oluşumunda riskler artıyor. Alg patlamaları yaşanıyor, suyun kalitesi düşüyor. Farklı girdap ve akıntı sistemleri zayıflıyor, bunun da ekosisteme ciddi etkileri oluyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne yapılabilir?:&nbsp;</li></ul>- Karbondioksit emisyonları sıfırlamak gerekiyor.- Deniz avcılığı kademeli olarak durdurmak gerekiyor.- Bitkisel proteinlere, alternatif protein kaynaklarına yönelmek gerekiyor.&nbsp;- Tek kullanımlık plastikleri kullanmayı bırakmak gerekiyor.&nbsp;- Endüstriden, tarımdan, şehir deşarjlarından kaynaklanan kirliliği hızla sıfırlamak gerekiyor.

Angst

Endüstriyel faaliyetler ve iklim değişikliğinin etkisiyle denizlerin yapıları değişiklik gösteriyor.

Türkiye'yi çevreleyen denizlerin sıcaklığı yükseliyor

<a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1929/milliyet_1929_mart_/milliyet_1929_mart_2_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mehmet Selahattin, 2 Mart 1929</a>Kaç günlerden beri ortalıkta bir şayia dolaşıyordu. Karadeniz boğazı dışarısında parça parça buzlar görünmüş, vapurlar yollarına devam edemeyip dönmüşler ve saire…Sadece gazeteci muhayelesinde vücut bulduğunu sandığımız bu havadis dün sabah canlanmış şekilde karşımıza çıktı. İstanbul limanı Tuna munsabından kopup parçalanan kalın buz tabakalarının taarruzuna uğradı.Vapurların acı birer istimdat çığlığına benzeyen düdük sesleriyle uykumdan uyandım. Acaba limanda bir kaza filan mı oldu endişesiyle denize bakan odanın penceresine koştum. Bir de ne göreyim? Deniz âdeta kutup denizleri gibi buzlarla çepçevre sarılmıştı ve Bebek’ten Haliç’e kadar bütün sahil bembeyazdı. Âdeta içime dehşet geldi. Bundan şu kadar sene evvel Akdeniz yine böyle buz tabakaları altında kalmış, hatta zamane şairleri “Yol oldu Üsküdar’a 1030’du, Akdeniz dondu.” diye bir de tarih düşürmüşlerdi.Tarih tekerrürden ibarettir. İster misiniz tekrar şiddetli bir don başlasın da buzlar arasında büsbütün sıkışıp kalalım.Ey son neslin çocukları! Asırlardan beri İstanbul’un görmediği böyle bir hadiseye siz şahit oluyorsunuz. Çocuklarınıza anlatacak başka bir şey bulamadığınız zaman masal yerine İstanbul’un bu seneki dehşetli kışını anlatırsınız.***Sirkeci Vapur İskelesi’nin önünde epeyce kalabalık toplanmıştı. Bunlar kuvvetli şimal rüzgârının önüne katıp parça parça Boğaz’dan içeri soktuğu buzları seyretmeye gelmişlerdi. Aralarına sokuldum. Tabi bahis hep buna aitti. Bir ihtiyar diyordu ki:“Şükür Allah’a, bunu da gördük! Güya deniz suyu tuzlu olduğu için buz tutmazmış. Kim demiş onu?”Günün havadislerini takip ettiği anlaşılan bir delikanlı ihtiyara cevap verdi:“Baba iş senin bildiğin gibi değil. Bu buzlar Tuna Nehri’nden geliyor.”İhtiyar şaşaladı.“Tuna’dan mı geliyor dedin? Amma da ettin. Tuna nire İstanbul nire hey oğul!”“Rüzgârı görmüyorsun galiba. Bunları hep rüzgâr getiriyor.”İhtiyarcık hayretle başını sallayarak uzaklaştı. Daha ileride bir mektepli grubu arasında bir muhavere cereyan ediyor:“Bu sabah Bebek önünde çocuklar buzlar üstünde top oynuyordu.”“Deme canım!”“Vallahi be! Hatta bir tanesi buluyordu ahretin yolunu. Hadi cumburlop dibuhu…”Köprü üzeri manzarası da ömürdü. Tramvaylar birbirinin ardına dizilmiş bekliyordu. Meğer tel kopmuş. Çok geçmedi telin kopan yerlerini bağladılar. Arkadaki sağlam telden cereyan alan tramvay öndekini dürtüştürerek sürüyor, sonra öteki de aynı yere gelince dürtüştürme vazifesi daha arkadakine kalıyordu. Böylelikle tramvaylar yolundan kalmadı.Galata’da manzara değişiyordu. Buz tabakaları bu sahilde daha kesif görünüyordu. Tramvaydaki birisi yanındakine anlattı:“Bizim Şişman Kadri’yi tanır mısın? Bu sabah Arnavutköy önünde buzun üstüne çıkıp resmini aldırdı.”“Kadri mi? Aman birader! Hiç durma kartpostal yaptır. İstanbul limanında ayı balığı deye seyyahlara satarsın.”***Akşam matbaada Fransızca Milliyet’in öte beri işlerini gören ihtiyar Musevi niçin geç kaldığını soran sekretere şu cevabı verdi:“Matbaneyi her yün yörüyorum. Ama yetmiş yedi yaşındayım. Böyle karpuz görmedim.”Hep gülüştük.“Ne karpuzu bu?”“Yok karpuz canım.” dedi. “Üstünde kar, altında buz. Aman aman denizin üstünde ikisi beraber yüzüyor.”Dün her yerde bundan başka şeyin lafı olmadı ve bütün İstanbul, belki ömürleri müddetince bir daha göremeyecekleri bu manzarayı doya doya temaşa etmek için akın akın soğuğa, kara bakmayarak sahillere koştu.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">*Mehmet Selahattin Güngör’ün yazılarındaki bazı kelimelerin yerine, okumayı kolaylaştırmak için günümüzdeki karşılıkları yazıldı. Selahattin’in tüm ifadelerine katılmasak da anlamı ve anlatımı bozacak ya da değiştirecek herhangi bir değişiklik yapılmadı. Dönemin anlam dünyasına sadık kalındı. ‘İstanbul’da Nasıl Eğleniyorduk’un amaçlarından biri de, yazara hak ettiği değeri vererek İstanbul’un geçmişine dair zengin bilgiler içeren bu yazıları gün yüzüne çıkarmak.&nbsp;

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Köprü üzerinin manzarası da ömürdü. Meğer tel kopmuş

Kutup Denizleri Gibi Buzlarla Çevrildik

55 gün süren kar yağışı ve tipi, Tuna Nehri'nden kopan buz kütlelerinin boğazı istila etmesi, kapanan yollar ve kopan telgraf telleri... 

1929: İstanbul'un büyük kışı

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2022/10/4/1667465737736.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.26" width="550" alt="Erika Szőke, Bellek Fosilleri" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Erika Szőke, Bellek Fosilleri | Kaynak: Mimarizm3. Son şans iki:&nbsp;Tuna Nehrinin Adalar Bölgesinden Sahaya Özgü Sanat<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? Liszt Enstitüsü - Macar Kültür Merkezi İstanbul, 17. İstanbul Bienali paralel etkinliği olarak bir grup sanatçı ve mimardan oluşan Macar sanatçı kolektifi IN SITU’nun sergisine ev sahipliği yapıyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nerede? Liszt Enstitüsü - Macar Kültür Merkezi İstanbul</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne zaman?&nbsp;13 Kasım'a kadar</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden gitmeli?&nbsp;IN SITU’nun merkez olarak kullandığı Vajka, Tuna Nehri’nde yapay olarak oluşturulmuş bir adada, eski nehir yatağıyla Gabcíkovo (Macarca’da bos) hidroelektrik santralinin su alma kanalı arasında bulunuyor. Taşkın yatağının doğasıyla teknolojinin çatışması, izole edilme duygusu ve dinamik nüfus değişimi gibi unsurların kolektifin sanatsal ifade biçimine etkisini görmek için sergiyi ziyaret edebilirsin.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Not almalı:&nbsp;Serginin dikkat çeken işlerinden, Erika Szőke'nin Yeniden Canlandırma videosunu <a fr-original-style="" href="https://bit.ly/3TUnqql" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> izleyebilirsin.</li></ul>

Aposto İstanbul

Romanya ile Sırbistan arasındaki sınırı oluşturan Tuna Nehri üzerindeki kayalık bir tepede, Demirkapı'da yapıldı. Daçya Kralı’nın heykeli, 55 metre yüksekliğinde ve 25 metre genişliğinde olup Avrupa'nın en yüksek kaya kabartmasıdır.Romanyalı iş insanı Iosif Constantin Drăgan tarafından satın alınan ve yaptırılan bu devasa heykel 1994-2004 yılları arasında tam 10 yıl süren bir çalışmanın ardından tamamlanabildi. Bu eseri ortaya çıkarabilmek için 12 heykeltraş, gecesini gündüzüne katarak çalışıp ilk 6 yıl eserin temelini ve son 4 yıl ise sadece detaylarını oydular.Decebalus'un yüzünün altında "DECEBALUS REX — DRAGAN FECIT" ("Kral Decebalus - Drăgan tarafından yapılmıştır") yazan Latince bir yazıt da mevcut.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/6/1665844293597.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.76" width="550" alt="Decebalus" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Yıldızlı Bir Hikâye

Decebalus'un kaya heykeli, Roma imparatorları Domitianus ve Trajan'a karşı, bugünkü Romanya'ya karşılık gelen ülkesinin bağımsızlığını korumak için savaşan Daçya'nın son kralı, Decebalus'un kayalara oyulmuş heykelidir.

Demirkapı’da Bir Kralın Tasviri: Decebalus Kaya Heykeli

Efsaneye geçmeden önce kendi kadrajımdan birkaç fotoğraf paylaşmazsam içimde kalır. 😊<img src="https://images.aposto.com/2022/9/6/1665844649260.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" alt="Budapeşte Meclis Binası" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/9/6/1665844874801.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" alt="aslanlı köprü1" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Geçenlerde çok yakın bir arkadaşımla sohbetimiz esnasında bu konuya değindik ve o günden beri aşağıda yazdığım hikâyenin doğruluğu kafama takıldı açıkçası.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/6/1665844744343.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" alt="aslanlı köprü" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Rivayete göre, İngiliz mühendis Adam Clark, ortaya çıkardığı köprüye o kadar güvenir ki köprüde bir kusur bulunursa intihar edeceğini söyler. Açılış gününde köprüyü görmeye gelenler arasında küçük bir kız, Heykeltıraş Janos Marschalko’nun eseri olan aslanların dilinin olmadığını söyler. Kalabalık da bunun üzerine heykellere bakar ve aslanların dilinin olmadığını fark eder. Bunun üzerine Clark köprüden kendini Tuna Nehri’ne bırakır. Ancak köprü çok yüksek olmadığı için Clark ölmemiş, yüzerek kıyıya çıkmıştır.Efsane bu şekilde olsa da Macaristan kaynakları bu hikâyeyi doğrulamaz, hatta aslanların dilleri olduğunu da belirtir ve hikâyenin Avusturya’da daha önce farklı bir şekilde meydana gelen (yine heykel ve yine iddialaşma durumu) bir intihar vakasından esinlenildiğini belirtir. Açıkçası Avusturya’daki hikâyeyi henüz araştırma fırsatım olmadı. Araştırdığımda seninle de paylaşırım.

Budapeşte.. Avrupa’nın en çok turist çeken şehirlerinden biri.. Muhteşem mimarisi ve ışıklandırmalarıyla tamamen görsel şölen sunan efsanevi şehir.. Peki bu şehirde, şehir efsaneleri de var mı?

Aslanlı Köprü’nün Yanlış Bilinen Hikâyesi

Sent Antuan Kilisesi, Beyoğlu: Yolu İstiklâl Caddesi’nden geçen herkesin aşina olduğu, her daim turistlerin göz bebeği olan Sent Antuan Kilisesi, bir an için İstiklâl’in gürültüsünden &nbsp;kaçmak isteyen herkesi sessizliğe davet ediyor. Pazar günleri 09.00’da, diğer günlerse 08.00’de açılan kiliseyi gezdikten sonra civardaki Pera Müzesi veya Masumiyet Müzesi’ne uğrayarak İstanbul’daki kültür gezine devam edebilirsin.&nbsp;Demir Kilise (Sveti Stefan), Fatih: Tuna Nehri üzerinden taşınan 500 ton demirle inşa edilen Sveti Stefan Kilisesi, dünyada hâlâ ayakta olan tek demir kilise olma özelliği taşıyor. Yedi yıllık restorasyon sürecinin başarıyla tamamlanmasının ardından 2018’de yeniden ziyarete açılan iki katlı kilise, yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı.&nbsp;Aya Yorgi Kilisesi, Büyükada: Uzun ve dik bir yokuşun ardından nefes kesen manzarasıyla sana göz kırpan Aya Yorgi Kilisesi, Büyükada’nın en yüksek tepesinde yer alıyor. 1751 yılında inşa edilen ve uzun yıllar manastır olarak hizmet veren kiliseyi gezdikten sonra hemen karşısındaki restoranda eşsiz manzarayı izleyerek yorgunluğunu atmanı ısrarla öneririz.&nbsp;Aya İrini Kilisesi, Fatih:&nbsp;Topkapı Sarayı’nın birinci avlusunda bulunan ve şu an müze olarak hizmet veren Aya İrini, hemen yanındaki Ayasofya’nın biraz gölgesinde kalsa da inanç turizminin kalbinin attığı lokasyonlardan biri olmayı sürdürüyor. Güçlü bir akustiğe sahip kilise, pek çok konsere ve kültürel etkinliğe ev sahipliği yapıyor ve izleyicilere büyülü bir atmosfer yaşatıyor.&nbsp;Ayia Efimia Rum Ortodoks Kilisesi, Kadıköy: Kadıköy’ün kalbinde bulunan kilise yalnızca pazar günleri 08.30-13.00 saatleri arasında hizmete açık. Listemizdeki diğer kiliselere göre daha küçük olduğu ve yüksek duvarlarla çevrelendiği için Kadıköy turlarında istemeden de olsa gözden kaçabilen Ayia Efimia, merkezî konumuyla Anadolu Yakası’nda uğranılması gereken bir durak.

Tuna Nehri ile ilgili hikayeler