1️⃣ Bitkilerle İyi Geçinme Rehberi,&nbsp;Fem Güçlütürk:&nbsp;Labofem markasının kurucusunun kaleme aldığı kitap, evde bakılan saksı bitkilerinin bakımıyla ilgili aydınlatıcı bir rol üstleniyor ve “Hangi bitkiye nasıl bakılmalı?” gibi sorular üzerinden pratik çözüm önerileri sunuyor.2️⃣ Öteki Hayvanlar, Derya Sönmez: Yazarın ikinci öykü kitabı, insan ruhunun karanlık yönlerine ve karmaşık ilişkilere, doğa unsurları ve metaforik “öteki hayvanlar” aracılığıyla odaklanıyor.3️⃣ Bir Kadının Kavgaları ve Dönüşümleri,&nbsp;Édouard Louis:&nbsp;“Günümüzün en etkili genç yazarlarından” olarak anılan Louis, yeni kitabında annesine odaklanıyor ve Fransız toplumundaki bir kadının sosyal statü geçişlerini anılar üzerinden anlatıyor.4️⃣ İstanbul Tarihi, Önder Kaya: Tarih boyunca seyahatnamelere, araştırmalara, romanlara, filmlere konu olmuş, yeryüzünün en eski şehirlerinden İstanbul'un 2.500 yıllık tarihine gravürler, fotoğraflar ve resimler eşliğinde bir seyahat. İsyanlar, “küçük kıyamet” diye anılan depremler, şehir içinde bina edilen saraylar, hanlar, kilise ve camiler...5️⃣ Lezzetli Dünya Tarihi, Jose Miguel Mulet:&nbsp;Popüler bilim yazarı Mulet tarihi yemeklerle anlatıyor, yemeğin tarihini anlatıyor. Kitap, varoluş ve yemek arasındaki ilişkiye tartışmalı ve tamamen yenilikçi bir bakış açısıyla yaklaşırken mamut iliğinden fast food’a yemeklerin arkasındaki hikayeleri ortaya koyuyor.

Aposto Gündem

Ursula K. Le Guin'e eserlerini hangi sıra ile okumak gerekir sorusu çok geldiğinden bu konuda yorumunu yapmış. Söylediğine göre aslında Hainli Döngüsü'nden tam anlamıyla bir evren ya da döngü olarak bahsetmek doğru değil. Bazı kitaplar arasında bağlantı açık bir şekilde varken bazılarında yok denecek kadar az ve karanlık. Bazı büyük kopukluklar da var bu döngüde diyor; mesela Zihin Konuşması'na Karanlığın Sol Eli'nden sonra ne oldu ve neden yok oldu? Ama yine de kabaca bir sıra vermem gerekirse diyerek seriyi şöyle sıralıyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 255, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 255, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Konuyu kısaca özetlemeye çalışırsam; bundan çok çok uzak yıllar önce, içinde Dünya'nın Terra adıyla bulunduğu gezegenler topluluğu arasında Hain gezegeninin önderliğinde bir birlik kuruluyor. Ancak bu birlik bir süre sonra çöküyor. Çökmesiyle birlikte birbirlerinden haberleri dahi olmayan canlı toplulukları farklı gezegenlerde yaşamaya devam ediyor. Bir kısım gezegenlerde genetikleri değiştirilmiş canlılar olduğu biliniyor. Kimisi zihin konuşması yapabilirken kimi türler teknolojiyi hiç bilmiyor. Yıldızlararası uçuş da bir noktada bitiyor, iletişim tamamen kesiliyor ve geride kalanlar yeniden bir birlik oluşturmaya ve iletişim kurmaya çalışıyorlar."</blockquote><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rocannon'un Dünyası : Metis'ten çıkan bu eser Le Guin'in ilk romanı.&nbsp;Sadece bu yönüyle bile okunmaya değer. Başka bir gezegene araştırma için yolculuk eden Rocannon'un hikayesinde; yıldızlararası yolcululuk, birbirlerine pek benzemeyen canlılar, uzun gece adı verilen gidiş geliş arasında çok uzun yıllar geçen seyahatler var.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sürgün Gezegeni :&nbsp; &nbsp;İthaki Yayınlarının çıkardığı serinin ikinci kitabının hikayesi çok tanıdık. Tabi ben yeni okuduğum için. Sürgün Gezegeni'nin ana temaları arasında, uzun uzun yıllar süren kış, kış şehri, duvarlar, duvarların arkasında yabaniler ve hep gerginlik hali yaratan "kış geliyor" korkusu... Ama bunun yanı sıra bir sonraki kitap ile tamamen oturan bir konu daha var. İsmi Sürgün Gezegeni çünkü buraya araştırma için gönderilmiş bir grup insan var. Birlik dağıldığı için burada unutulmuş ve yüzyıllardır diğer halklarla bağlantı kurmadan yaşayan bir halk. Gelişmiş olanın diğerini küçük görmesi, yok sayması, ırkçılık üzerine çok şey anlatılıyor. Kitabın başında yazarın yıllar sonra yazdığı bir önsöz var. Ursula K. Le Guin, bu kitabı ilk yazdığında onun için cinsiyetlerin bir önemi olmadığını, bazı yazdıklarında kadınların &nbsp;daha arka planda kalmış olduğunu ama sonrasında tamamen bu durumun değiştiğini de söylüyor.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/1/3/1644406484860.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> <ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yanılsamalar Kenti: İmge Yayınları ile ulaşabildiğimiz bu kitap serinin üçüncüsü. Burada da yine başka bir gezegenden gelmiş ve kendini bulma yolculuğu yapan bir baş karakterimiz var. Yalan üstüne kurulu bir dünyada yaşamak, bu yalana inanmak istemeyenlerin dışlanmış hayatı, küçük bir grubun bir dünyayı izole bir şekilde yönetmesi ve bir kişinin kendi gezegenini keşfetme yolculuğu. Hainli Döngüsü'nü başından itibaren okunduğunda bu kitapla beraber bir çok konu netleşiyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Karanlığı Sol Eli :&nbsp; Ayrıntı Yayınlarının çıkardığı serinin dördüncü kitabı pek çok kişinin genel olarak Ursula K. Le Guin favorisi.&nbsp;Bu kitabın ana teması ise cinsiyet kavramları ve tabular. Ve tabi ki yine farklı gezegenler arası seyahat eden gezginler var.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mülksüzler : Metis'ten çıkan bu epik ve destansı roman için burada ne söylesem elbette az kalır. Yıllar önce okumuştum. Şimdi ise bu döngü içinde tekrar okuyacağım o yüzden açıkçası çocuk gibi heyecanlıyım. Anarşizm ile ilgili kurgu dışı eser arayışınızda ilk karşılaşılacak eser olan Mülksüzler'de artık Ekümen birlik vardır. Gezginler yine vardır. "Gerçek yolculuk, geri dönüştür."&nbsp;</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/1/3/1644406594414.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünyaya Orman Denir:&nbsp;Metis ile ulaştığımız bu eserde iletişim, iletişimsizlik, türler, ırkçılık, militarizm ve tabi ki çevre&nbsp;adına çok şey anlatılıyor. Okuduğum en iyi Ursula K. Le Guin eserlerinden biri. Başka gezegenden gelip o gezegenin yerlisi olan insanları ağaç kesmek için köleleştiren kişilere karşı bir direniş hikayesi Dünyaya Orman Denir. Görünüşleri, dili ve her şeyleri ile dışlanırlar. Çok çok kötü koşullarda yaşamaya mecbur bırakılırlar. Ormanları yani onların dünyaları, her şeyleri gözleri önünde başka bir gezegenin odun ihtiyacı için yok edilir. Seri içinde tekrar okumak çok güzel olacak. Bu arada eserin Avatar'la benzerlikleri de zamanında ayrıca konuşulmuştur.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bağışlanmanın Dört Yolu : Yine Metis ile ulaşabildiğimiz serinin yedinci kitabı, dört farklı hikayenin birbirine seslenmesi ile kölelik, kadın olmak, savaş ve özgürlükler üzerine bir bilimkurgu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Anlatış:&nbsp;Bir ekümen gözlemcisinin araştırma için başka bir gezegene gönderilişini konu alan bu eser İthaki tarafından yayınlandı. Ama bu araştırmacı gittiği yerde bilgiye ulaşamaz. Le Guin'in çoğu eserinde ara ara seslendiği gibi bilginin yok edilmesi, bilgisizliğin yüceltilmesi, bilim ilerlemezse yaşayacağımız geri dönüş ve bilgiye ulaşamazsak artık ona ihtiyacımızın kalmayacağı ve "bir nesil cehaletin mutluluk olduğunu sanarsa bir sonraki nesil artık cehaletini bile -bilginin ne olduğunu bilmediğinden- farketmeyecektir." vurgusu bu eserde de var. Henüz okumadım ama bu vurgusu nedeniyle en merak ettiklerimden biri.</li></ul>

Ya da Ekumen Döngüsü

Hainish Cycle / Hainli Döngüsü

Kent demek, sorun ve fırsat demek; geliri düşük olanlarla yüksek olanların aynı kaldırımda yürümeleri demek. Aynı zamanda gençlerle yaşlıların aynı toplumsal hafızaya sahip olabileceği mekânsal olanaklar demek. Tarih mükerrer olsa da canlılar için aynısı geçerli değil. Öyle ki içerisindekilerin yaşarken fani olduğunu hatırlatan sistem, bizlere “güzel veya değerli bir yaşamı arzulamamız” gerektiğini hatırlatıyor.“... uygarlığın en değerli yönünün hayatı sürdürme yollarını kar­maşıklaştırması olduğunu; tüm o kalabalığı doyurmak, giy­dirmek, barındırmak ve bir yerden bir yere taşımak için basit ve koordinasyonsuz bir çaba değil, büyük ve ortaklaşa bir dü­şünsel çaba harcamak gerektiğini söylüyorum. Çünkü daha karmaşık ve yoğun bir düşünsel çaba harcanması, daha dolu ve zengin bir hayat demektir. Daha fazla hayat demektir. Hayat başlı başına bir amaçtır ve hayatın yaşamaya değer olup olmadığı sorusunun cevabı sadece, ne kadarını yaşamış olduğunuza bağlıdır.”&nbsp;diyor ABD’li hukukçu Oliver Wendell Holmes, Jr.&nbsp;Bu alıntı, Metis yayınlarından çıkan <a fr-original-style="" href="https://www.metiskitap.com/catalog/book/5269" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Büyük Amerikan Şehirlerinin Yaşamı ve Ölümü</a> isimli Jane Jacobs eserinin başında yer alıyor. Bu hafta, size tam da bu konuyu, yani içindekiler gibi bir şehrin de nasıl yaşadığını veya öldüğünü kısaca açıklamaya çalışacağım.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir kent nasıl hayatta kalır?</h2>Bir şehrin yaşamı ve ölümü, hususi olduğu kadar kalabalığı ve zamanı da ilgilendiriyor. Çünkü kolektif bir yorumlama ortaya çıkabiliyor, tanımlar zamanla değişiyor. Örneğin, Jane Jacobs için insanların sokakta yürümesini teşvik etmeyen bir şehir, uzun süre hayatta kalabilecek bir sisteme sahip değildi; sona ermeye, yıkılmaya mahkûmdu. Bu, günümüzün kırdakini katlayan kentli nüfusuna uygun; en azından çoğunluğu için de geçerli olabilir. Fakat bundan çok daha eskiye dayanan metinler, bize nasıl doğru bir topluluk olunacağını anlatırken, aslında bir kentin, ya da insan eliyle yaratılan bir yerleşmenin diyelim, nasıl hayatta kalabileceğini konusunda bir fikir telakkisi sunuyordu.Bu açıdan bakınca toplumsal sözleşmeler, bize yaşayan bir kent sistemini açıklıyor; kentin yaşamasını sağlamak için kaleme alınıyor. Fakat yine tam da bu sebeple, Jean Jacques Rouesseau, “Roma Cumhuriyeti’ni büyük bir devlet, Roma’yı da büyük bir kent” olarak tanımlıyordu. Rousseau’ya göre, bu güçlü ve yaşayan bir kentin gerekçesi nüfus ve eli silah tutan kişi sayısıydı. Çünkü; zaman içinde “sokaklara” dönüşebilen kriterler, o dönemlerde otoritenin sağlanmasına öncelik veriyor, ardından yaşayanlar için en iyi sistemi kurmayı amaçlıyor; sokaklardan evvel, kentsel sistemin önemini demlendiriyordu.Bugün baktığımızda Rousseau'nun kriterinin hâlâ geçerli olduğunu görebiliriz.&nbsp;Bir kentin güçten düştüğünü gösteren verilerin başında yüksek gelirli kesimin göçü yer alıyor. Kişi başına düşen gelirin azalması, sosyal altyapı eksikliği, konut fiyatlarındaki düşüş, atıl bir hâle dönüşen sanayi kuşağı da buna ek olarak sayabileceklerimiz arasında.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İstanbul</h2>Sadece bu da değil, kentin canlılığını ölçmek için konut sayısına, suç oranına, bebek ölümlerine, çocuk nüfusuna da bakılıyor. Örneğin; Türkiye’nin en güçlü ve yaşayan kenti olan İstanbul’a bakarsak, suç oranı düşerken kentin verdiği göç gittikçe <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/en-cok-goc-veren-il-istanbul,812008" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">artıyor</a>. Kentte yaşayanların en büyük <a fr-original-style="" href="https://www.ipa.istanbul/yayinlar/indir/38" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sıkıntıları</a> trafik, deprem ve ekonomi. Hane gelirleri artmadığı gibi kentsel dönüşümün belirteci inşaat sektörü de yavaşlıyor, verilen krediler azalıyor. Bunların her biri, yaşayan veya ölmeye başlayan bir kentin verileri.Jane Jacobs gibi kentle ilgili düşünceleri 20. yüzyılda ses getirmiş uzmanlara göre, ekonomik faaliyetlerde çeşitliliğini koruması, trafik sorununu çözmek için de alternatif ulaşım yöntemlerine ve karma kullanım alanlarına yatırım yapılması gerekiyor. Kentin zamanla yenilenmesi gerekiyor çünkü gittikçe artan nüfuslar yeni ihtiyaçlar doğuruyor.

Spektrum

Bir kent nasıl yaşamaya devam eder ve ne zaman ölür? Mesela İstanbul...

Kentlerin yaşamı ve ölümü

<img src="https://images.aposto.com/2021/5/2021-06-22T11:09:59.107Z_sm.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp; evrensel.netMetis'ten çıkan Roman Gibi, aslında bu konu üzerine araştırırken ilk karşıma çıkan kitap değildi. Ama çok eğlenceli bir tarzı olduğunu okuyunca bu kitabı başa almak istedim.&nbsp;Metis'in sitesinde de yazdığı gibi "kitaplara ve okumaya dair". O yüzden tam olarak okumak istediğim bir çerçevede gibi duruyor bu eser. Pennac, bir okur olarak haklarımızın bildirgesini de yazmayı unutmamış.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 255, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 255, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"1) Okumama hakkı.2) Sayfa atlama hakkı.3) Bir kitabı bitirmeme hakkı.4) Tekrar okuma hakkı.5) Canının istediğini okuma hakkı.6) "Bovarizm" hakkı. (Kahramanın yerine kendini koyma ile gelen gerçekdışı durum)7) Canının istediği yerde okuma hakkı.8) Çöplenme hakkı.9) Yüksek sesle okuma hakkı.10) Susma hakkı."</blockquote>

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1994 yılında Adıgey Cumhuriyetine ailesi ile dönen ve orada Rus Filolojisi okuyan 1981 doğumlu Günay Çateo Kızılırmak; en çok ve herkesin iyi ki dediği Andrey Platonov&nbsp;çevirileri ile ülkemizde çok bilinen bir isim. Metis'ten çıkan Çevengur, Can, Çukur, Dönüş bunlardan bir kaçı. Ayrıca Turgenyev'in Babalar ve Oğulları ile Tolstoy'un Üç Ölüm'ü, Çehov'dan Seçme Öyküler gibi bir çok büyük Rus eserini de çevirdi. Ben Platonov'dan Can'ı okumuş ve çeviriyi çok beğenmiştim.&nbsp;</li></ul> <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sabri Gürses; 1972 doğumlu, yüksek lisansını Çeviribilim alanında yapmış ve bu konuya oldukça emek veren bir isim. Twitter'da Çeviribilim isimli bir hesabı da var ve alanında yetkinliği açıkça görülüyor. Puşkin'in Yevgeni Onegin çevirisi ve ödül de aldığı Everest Yayınları'ndan çıkan bir Oblomov çevirisi vardır. Dostoyevski'nin Can Yayınları'ndan çıkan İkiz çevirisi de çok beğenilir. Tolstoy'un tüm külliyatını Türkçe'ye çevirmeye çalıştığı projesi ve çevirileri en son Rusya'dan ödül de aldı Sabri Gürses'in. Ben de yaptığım araştırmalar sonucu Savaş ve Barış'ı Alfa Yayınlarından çıkan Gürses çevirisi ile okumaya karar verdim. Pişman olmayacağımdan neredeyse eminim.&nbsp;</li></ul> <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mustafa Kemal Yılmaz'ı Bulgakov'un Köpek Kalbi çevirisi ile tanıdım ve kendisini biraz araştırınca verdiği emeğe ve bu işe olan sevgisine hayran kaldım. Yine Bulgakov'dan Usta ve Margarita'yı gözüm kapalı M. Kemal Yılmaz çevirisi ile İş Bankası Kültür Yayınlarından edindim. Modern Klasikler serisinde başka çevirdiği eserler de var göz atmak istersen..</li></ul> <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Koray Karasulu, 1975 doğumlu bir çevirmenimiz. Kendisini özellikle İnsan Ne İle Yaşar- Tolstoy, Kumarbaz - Dostoyevski, Alfa'dan çıkan Karamazov Kardeşler çevirileri ile tanıyoruz.&nbsp;</li></ul> <img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-10T15:44:15.204Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.83" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Koshevaya_k</h3>

Sabri Gürses, Günay Çateo Kızılırmak, Koray Karasulu, Mustafa Kemal Yılmaz

Yeniler ve Çok İyiler

• Yazar, şair ve felsefeci Oruç Aruoba, 31 Mayıs’ta 72 yaşında hayata veda etti. Aruoba'nın yayıncısı Metis'in sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, "Sevgili Oruç Aruoba'yı kaybetmenin büyük üzüntüsünü yaşıyoruz. Ailesine, sevenlerine, okurlarına başsağlığı dileriz" ifadeleri kullanıldı. Aruoba dün Karamürsel’de toprağa verildi.<ul><li>Kimdir? 14 Temmuz 1948'de Kocaeli'nde doğdu. TED Ankara Koleji'nin ardından Hacettepe Üniversitesi Psikoloji bölümünde lisans ve yüksek lisansını tamamladı. Yine aynı üniversitede felsefe bilim uzmanı olan Aruoba, 1972-1983'de öğretim üyesi olarak görev yaptı ve felsefe bölümünde doktorasını tamamladı. Türkçeye kazandırdıkları arasında David Hume, Rainer Maria Rilke, Ludwig Wittgenstein, Friedrich Nietzsche, Hans Von Hentig, Başo ve Paul Celan'ı Türkçeye kazandırdı.</li></ul>

Duende

Çevirmen olarak tanıdığımız Armağan Ekici’nin 2016’da yayımladığı ve Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü’nü aldığı ilk deneme kitabı Lacivert Taşından Tabletler’i, geçtiğimiz yıl yayımladığı Umut, kendi enkazından takip etti. Ekici ile kendi yazma sürecinden çevirmenliğine, okurluğundan sevdiği yazarlarla uzanan ve bize o üzerine düşündüğümüz cümleleri anımsatan bir sohbet ettik. Geriye o cümlelerin içinde geçtiği kitaplar ve akılda kalan birkaç söz kaldı.Dergilerden yazılarınızı takip ederken ilk kitabınız Lacivert Taşından Tabletler’i 2016 yılında; Umut, kendi enkazından’ı 2019’da yayımladınız. Bu kitapları oluşturma sürecinden biraz bahseder misiniz?Bu iki kitap, 2002’den beri çeşitli mecralar için yazdığım yazılardan birer seçme. Yazıları belli bir mantık içinde sıralamaya, tekrarlardan kaçınmaya çalıştım, tüm yazıları tekrar gözden geçirdim. Bu sayede daha kalıcı, daha derli toplu bir biçimde derlenmiş oldular; kitaptan okuyunca, yazılardaki ortak meseleler daha açıkça görülüyor.Bu kitapların ortaya çıkışını Cem İleri’nin vizyonuna, cesaretlendirmesine borçluyum. Tamamen deneme türüne adanmış bir serinin yapılabileceğini, okunmaya değer Türkçe ve çeviri kitapların bu seride bir araya getirebileceğini gösterdi. İlk başta, daha tamamen niyet aşamasındayken “bunları kimse okumayacak” diye şakalaşıyorduk, ama sonra (serinin geneli için konuşuyorum) bunun böyle olmadığını, bu kitapların takdir edildiğini sevinerek gördük.&nbsp;<h2>“Bir dildeki meramı, kelimelerin sadece anlamlarını değil de cümlenin arkasındaki daha derin hissi yakalayıp onu Türkçede tekrarlamanın yolunu bulmayı; bir de oyuncaklı, bir dildeki dil oyunlarının başka bir dilde benzerlerini bulmayı gerektiren çeviri sorunlarıyla uğraşmayı çok seviyorum."</h2>Raymond Queneau, James Joyce, Lewis Carroll, Edgar Allan Poe gibi birçok yazarın eserini Türkçeye çevirdiniz. Bu çeviri yolculuğu nasıl başladı?&nbsp;1989’da Metis Çeviri dergisinin bir sayısında Lewis Carroll’un anlamsız şiiri Jabberwocky’nin farklı çevirilerinin karşılaştırılmasını büyük ilgiyle, heyecanla okuduğumu hatırlıyorum.&nbsp;Eski defterleri karıştırınca çok kısa çeviri denemelerine 1993 civarında başladığımı gördüm. Bir dildeki meramı, kelimelerin sadece anlamlarını değil de cümlenin arkasındaki daha derin hissi yakalayıp onu Türkçede tekrarlamanın yolunu bulmayı; bir de oyuncaklı, bir dildeki dil oyunlarının başka bir dilde benzerlerini bulmayı gerektiren çeviri sorunlarıyla uğraşmayı çok seviyorum.&nbsp;Bir kitabı çevirme süreci nasıl işler, anlatır mısınız?Önce büyük bir hızla çalışıyor, yazım hataları, kelime sırası yanlışları olsa da Türkçede anlamı veren bir metin hazırlıyorum. Sonra bu metni tekrar tekrar okuyarak hataları ayıklıyor, bir yandan da anlam tercihlerini sorguluyorum. Bir cümleyi, bir kelimeyi yanlış anlamış olabilirim, tekrarlanarak kullanılan bir kavramı tutarlı çevirmemiş olabilirim, kitabın sonundaki bir çeviri tercihi dönüp baştakileri gözden geçirmeyi gerektirebilir... Bu türden kontroller. Eğer varsa, açıklamalı, güvenilir bir edisyonu kullanarak çevirinin açıklamalara uyup uymadığını kontrol ediyorum.&nbsp;Anlamadığım, bilemediğim jargon ya da gündelik kullanım karşıma çıkınca o ifadenin o kitabın dışında nasıl kullanıldığını internetten epey aradığım da oluyor. Bir de istese o kitabı kendisi çevirebilecek düzeyde ikinci bir gözün çeviriye bakmasında her zaman büyük fayda var.&nbsp;En son Alberto Manguel’in Resimleri Okumak’ını çevirdim, Merve Çanak gözden geçirdi, hem yer yer atladığım cümleleri yakaladı (bu, çeviri hatalarının en insani olanı ve ancak kaynak metinle satır satır karşılaştırınca yakalanabiliyor) hem de yaptığı dil, üslup ve terminoloji önerileri sayesinde metne bir sihirli değnek değmiş gibi oldu.<h2>“Doğru mu anlaşılmış?” “Metin bunu mu diyor?” sorusunu kendime çok sık soruyorum, bazen ikna olmayınca araştırıp asıl metne, başka çevirilere baktığım oluyor.</h2>Siz bir okur olarak çeviri kitapları okurken nelere dikkat edersiniz?“Doğru mu anlaşılmış?”, “Metin bunu mu diyor?” sorusunu kendime çok sık soruyorum, bazen ikna olmayınca araştırıp asıl metne, başka çevirilere baktığım oluyor. Metindeki incelikleri görüp Türkçede bunları tekrarlayan çevirilerle karşılaştığımda çok mutlu oluyorum. Meraklısına üç&nbsp;çeviri tavsiye edeyim: Seniha Akar’dan Kapanda Üç Kaplan, Cemal Yardımcı’dan Kayboluş,&nbsp;Özde Duygu Gürkan’dan Şeytanın Sözlüğü.Tanpınar, Joyce, Kazancakis, Necatigil, Oktay Rifat, Melih Cevdet ve bunun gibi isimlerden yazılarınızda bahsediyorsunuz. Sizin özel yazarlarınız kimler, başucunuzda kimler durur?Saydığınız bu malum isimler yanında, bugünlerde epey uzun ve derin bir projenin içindeyim, Beckett’ın tüm eserlerini mektupları ve hayat öyküsüyle yan yana okuyorum.&nbsp;Son olarak şu an masanızda neler var, yeni bir kitap ya da yeni bir çeviri görecek miyiz yakın zamanda?Alberto Manguel’in Resimleri Okumak’ının eli kulağında, sonra da Ulysses’i anlamakta çok faydalandığım, çok sevdiğim kitaplardan biri olan Harry Blamires’ın Ulysses rehberi, The New Bloomsday Book hazırlanıyor.&nbsp;

"(...) bir dildeki dil oyunlarının başka bir dilde benzerlerini bulmayı gerektiren çeviri sorunlarıyla uğraşmayı çok seviyorum."

Armağan Ekici ile deneme ve çeviri üzerine 

Onu izledim ben. ile iki haftada bir konuk yazarları ağırlamaya, sözü film izlemeyi de filmler hakkında konuşmayı da en az benim kadar sevenlere bırakmaya devam ediyorum. İkinci konuğum Seda Artar Öztekin.FilmTwitter'ın bana kattığı en iyi ve en eski dostlardan olan Seda, izlemeye olduğu kadar okumaya da vakit ayırabilişiyle kıskandıklarımdan - okuyacağınız bu kısa metninde dahi kitapların da filmler kadar vazgeçilmezi olduğunu hissedeceksiniz. Seda ve Umur'un yedi yıldır ödül sezonunu yorumladıkları podcast O Podcast'i <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMWRlZDRiMzcxNTc2MDAwNjk1ZTM5YSZ1c2VyPTVmZTRiNDliNmY1ZDQ2MDAwOTkzYjFlOSZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZvcGVuLnNwb3RpZnkuY29tJTI1MkZzaG93JTI1MkYyUldydjJJQU5ZR2VLeDZmOWhuQWhh""""">buradan</a> dinleyebilir, Seda'yı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMWRlZDRiMzcxNTc2MDAwNjk1ZTM5YSZ1c2VyPTVmZTRiNDliNmY1ZDQ2MDAwOTkzYjFlOSZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0d2l0dGVyLmNvbSUyNTJGc2VkYXJ0""""">Twitter</a> ve <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMWRlZDRiMzcxNTc2MDAwNjk1ZTM5YSZ1c2VyPTVmZTRiNDliNmY1ZDQ2MDAwOTkzYjFlOSZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZsZXR0ZXJib3hkLmNvbSUyNTJGc2VkYXJ0JTI1MkY=""""">Letterboxd</a>'da takip edebilirsiniz.Seda* ne izlemiş?<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-02-06T01:06:56.832Z.jpeg"></figure>*Seda, filmleri ve kitapları puanlamaya eli gitmeyenlerden.Seda'nın en iyisi: The Philadelphia Story, 1940Gerçek hayatın göğsümüzde fil gibi oturduğu bu dönemde bana en iyi gelen şeylerden biri iyi bildiğim, seveceğimden emin olduğum filmlere, dizilere gitmek. Sosyal medyanın karamsarlığından kaçmak isterken yolumun kesiştiği bir kitap elime bol bol eski sevgiliyi ziyaret imkanı verdi. Stanley Cavell’in felsefe, psikoloji, Shakespeare ve kadın – erkek normları üzerine tatlı tatlı sohbet ettiği kitabı “Pursuits of Happiness”ta (bizde de Metis’ten <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMWRlZDRiMzcxNTc2MDAwNjk1ZTM5YSZ1c2VyPTVmZTRiNDliNmY1ZDQ2MDAwOTkzYjFlOSZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cubWV0aXNraXRhcC5jb20lMjUyRmNhdGFsb2clMjUyRmJvb2slMjUyRjQ3Mzc=""""">Mutluluğun Peşinde</a> adıyla çıkmış) sesli filme geçişle dinamikleri değişen otuzlu yılların Hollywood popüler sinemasından ve dönemin büyük yıldızlarından dem vuruyor. Zaten pek sevdiğim The Philadelphia Story’i Shakespeare ve Freud soslu analizlerle izlemek, sinema dili, kostüm tercihleri üzerinden karakterlerin motivasyonlarını ve yönetmenin amacını sorgulamak şahane bir deneyim oldu benim için. İzlemeyen kaldıysa şayet, bir aşk komedisi The Philadelphia Story. Ne olduğunu bile anlamadan, kendisi gibi zengin eski kocası, yeni tanıştığı fakir ama gururlu yazar ve evlenmek üzere olduğu nişanlısı arasında kalan Katherine Hepburn’ü, döneminin en parlak aktörleriyle izlemek bir keyif. James Stewart’ın “Somewhere over the Rainbow” mırıldandığı sahne, Hollywood işi aşk filmlerinde bir zirve noktası zaten, antolojilere layık. Filmin bu şekerli hikâyesi, toplumsal sınıflarla ilgili pek sevimsiz bir mesaj veriyor olsa da, “ölmeden önce izlemeniz gereken filmler” listelerinin gediklilerinden bir filmi önermek biraz bariz olanı göstermek olsa da, içimizin fena halde daraldığı şu dönemde belki bir nefes almak istersiniz siz de. Hem filmi, hem de filmi tekrar izlememin müsebbibi Stanley Cavell’in kitabını hararetle öneriyorum. - SAÖ

Metis ile ilgili hikayeler