Dünya Meteoroloji Örgütü'ne göre, yıllardır ilk El Niño geçen ay başladı. Bilim insanları El Niño'nun insan kaynaklı küresel ısınmayla birleşen etkilerinin hava durumunun yarattığı sıkıntıların ötesine geçmesi konusunda uyardılar. Uluslararası İklim ve Toplum Araştırma Enstitüsü'nden Walter Baethgen, "Bir El Niño yılında Güney ve Güneydoğu Asya'da kötü bir hasat alma şansının arttığı ülkeler var." dedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli?&nbsp;Geçen ay dünyanın en büyük pirinç ihracatçısı olan Hindistan düzensiz muson yağmurları sebebiyle uğradığı mahsul hasarı sonucunda ihracatını kısıtladı. Araştırmacılara göre, bu gibi unsurların etkisiyle El Niño ihracata bağımlı ülkeler için ciddi sonuçlar doğurma potansiyeline sahip. Baethgen, "Gelecek günlerde pirinç ticareti uluslararası pazarda daha zor veya daha az erişilebilir olabilir. Bu nedenle pirinç fiyatı yükselecek. Bu faktörlerin kombinasyonu gıda güvensizliği sorunlarını da oldukça hızlı bir şekilde etkiliyor." dedi.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? El Niño, düzensiz olarak meydana gelen; orta ve doğu tropikal Pasifik Okyanusu’nun ısınmasıyla ilişkilendirilen bir iklim modelidir. Bu iklim modeli, El Niño-Güneyli Salınım (ENSO) döngüsü olarak bilinen daha büyük bir iklim fenomeninin parçasıdır. El Niño olaylarının süresi genellikle birkaç ay ila bir yıl olmakla beraber kimi vakitler daha uzundur. Dünya genelinde hava modelleri üzerinde önemli etkilere sahip olabilir: Bazı bölgelerde kuraklık, diğer bölgelerde ise aşırı yağışlar ve sel riski görülebilir. Tarım, balıkçılık ve su kaynakları gibi sektörler üzerinde olumsuz etkileri olabilir.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Arka plan:&nbsp;2023 Mayıs’ta Science dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre daha önce yaşanan El Niño'ların takip eden yıllarda küresel ekonomide 4 trilyon dolardan fazla zarara mal olduğu tahmin ediliyor. Hem El Niño'nun hem de küresel ısınmanın etkilerinin 21. yüzyılda 84 trilyon dolarlık ekonomik kayba neden olacağı öngörülüyor.</li></ul>

apéro

El Niño daha yüksek sıcaklıkların ve aşırı hava olaylarının önünü açıyor.

El Niño gıda güvenliğini tehdit ediyor

Hint mutfağının temel gıda maddesi olan domates fiyatları ülke çapında iklim değişikliği kaynaklı yaşanan kıtlık nedeniyle son haftalarda %400'den fazla arttı. Kıtlık, son aylarda büyüyen mahsulleri harap eden ve ölümcül bir mantar hastalığını körükleyen mevsimsiz yüksek yağışlar başta olmak üzere bu yılki domates sezonunda Hindistan'ı kasıp kavuran düzensiz hava koşullarına bağlanıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden? Mumbai veya Delhi gibi şehirlerde yaşayanlar bir kilo domates için normal şartlarda 40 rupi öderken fiyatlar 160 rupi ve üzerine çıktı. Bu da ortalama düşük gelirli bir hane halkı için büyük ölçüde karşılanamaz hâle geldiği anlamı taşıyor. Tüccarlar, son şiddetli muson yağmurları daha fazla stoğu bozduğu için fiyatların önümüzdeki birkaç gün içinde domatesin kilosunun 200 rupi gibi bir rekor seviyeye çıkabileceği konusunda uyardı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli? İklim değişikliği aşırı yağışları daha yaygın ve daha yoğun hâle getirirken sıcak hava dalgalarının meydana gelme olasılığı da giderek artıyor. Birkaç küçük ölçekli domates çiftçisi üretim ve kâr açısından en yıkıcı sezonlardan birini yaşadıklarını söyledi. Domates çiftçilerinden 34 yaşındaki Arvind Malik, hastalığın bu sezonun mahsulünü nasıl etkilediğinden bahsetti: “Şubat ayında domates bitkilerinin yaprakları kurumaya başladı. Uzmanlar bize sıcaklıklardaki ani artış ve düşüşlerin sebep olduğu düzensiz hava koşullarının domateslerimizdeki hastalığa yol açtığını söyledi. Pahalı mantar ilaçları alıp ekinimize püskürttük. Birçok ekin mahvolduktan sonra hastalığı durdurmayı başardık.” Malik, normalde her yıl 30 bin kilo domates satarken bu yıl ancak bunun yarısını hasat edebildiklerini söyledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Arka plan: Kıtlık, Hindistan'daki fast food zinciri McDonald's'ın satış noktalarını da vurdu. McDonald's'ın Kuzey, Doğu ve Güney Hindistan'daki şubelerine domates bulunmaması nedeniyle artık burgerlere ve diğer yemeklere domates koyulmayacağını belirten işaretler asıldı.</li></ul>

Düzensiz hava koşulları nedeniyle tüketiciler, çiftçiler ve hatta McDonald's kıtlık mücadelesinde

Hindistan’da domates krizi

• BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Pakistan'ı ziyaretinde ülke için "büyük miktarda uluslararası destek gerektiğini" söyledi. Şiddetli muson yağmurları ve buzulların erimesiyle meydana gelen ve 1.400 kişinin ölümüne yol açan sel nedeniyle meydana gelen zarar ve hasarın şu ana kadarki maliyetinin 30 milyar dolar olduğu bildirildi.

Aposto Gündem

• 33 milyondan fazla kişinin muson yağmurları sonucu oluşan sel felaketinden etkilendiği Pakistan'da uzmanlar, 5 milyon kişinin yakın gelecekte su yoluyla taşınan salgın hastalığa yakalanma riski taşıdığını bildirdi.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/8/2/1662470025659.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.01" width="550" alt="Sel" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">MSNBC<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Selin maliyeti:&nbsp;En az 1100 kişinin yaşamını yitirdiği sel felaketinin ülkeye ekonomik maliyetinin 10 ila 12 milyar dolar arasında olduğu hesaplanıyor. Yıllık büyüme hedefi %5 olan ülkenin sel sebebiyle %2 büyümede kalabileceği <a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/dunya/pakistandaki-sellerin-ulkeye-maliyeti-10-12-5-milyar-dolar-/2676351" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ifade ediliyor</a>.&nbsp;</li></ul>

Spektrum

Yatırımcıların dikkatle izlediği denizaşırı pazarlardan Hindistan’ın Mumbai şehrinde bir telekom devi yükseliyor. Ülkede yaz ayları muson rüzgarları etkisinde oldukça yağışlı, dolayısıyla bereketli geçer. Reliance Industries bünyesinde faaliyet gösteren telekom şirketi Jio için de benzer şartlardan söz edebiliriz. Son 10 yılda yarım milyar civarında ülke vatandaşının ilk kez çevrim içi olduğu pazarda; ülkenin en zengin insanı Mukesh Ambani, 30 milyar dolarlık yatırımlarının karşılığını alıyor. &nbsp;En nihayetinde 1,3 milyar nüfuslu Hindistan pazarına girmek isteyen küresel aktörler bir bir Ambani’nin safına katılıyor, sonuçta Ambani’nin telekom şirketi iki aydan kısa bir sürede 12,2 milyar dolarlık yatırım <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://techcrunch.com/2020/06/05/reliance-jio-platforms-silver-lake-round-2/">topluyor</a>…&nbsp;<ul><li>Jio: Forbes'a göre dünyanın en zengin 21'inci insanı Mukesh Ambani'nin şirketi, 65,95 milyar dolarlık bir değerlemeye sahip. 3,5 yıllık bir şirket için bu, büyük başarı. Ambani’nin sırrı ise hızla büyüyen Hindistan telekom pazarında 4G aboneliklerini rakiplerine nazaran daha ucuza <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://economictimes.indiatimes.com/industry/telecom/telecom-news/reliance-jios-aggressive-tariff-may-further-hurt-rivals/articleshow/70668861.cms?from=mdr">sunmaktı</a>. Şirket, 388 milyon abone ile ülkenin en büyük operatörü hâline geldi. Mobil hizmetlere ek olarak şirketin e-ticaret ve ödeme hizmetleri sunduğunu da belirtelim. &nbsp;</li><li>Arka plan: Şirketin nisan ayında Facebook’un %9,99’luk hisse için 5,7 milyar dolarlık pay alımı ile başlayan yatırım turu; özel sermaye şirketleri <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://techcrunch.com/2020/05/07/reliance-jio-platforms-vista-equity-partners/">Vista’dan</a> 1,5 milyar dolar, <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://techcrunch.com/2020/06/05/reliance-jio-platforms-silver-lake-round-2/">Silver Lake’den</a> 1,35 milyar dolar, <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://techcrunch.com/2020/05/21/kkr-invests-1-5-billion-in-indias-reliance-jio-platforms/">KKR’den</a> 1,5 milyar dolar ve <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://techcrunch.com/2020/05/17/general-atlantic-reliance-jio-platforms/">General Atlantic’den</a> 870 milyon doları kasasına koyması ile devam etti. &nbsp;</li><li>Şimdi ne olacak? Abu Dabi’nin devlet yatırım fonu Mubadala, 1 milyar dolarlık yatırım için gün <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://economictimes.indiatimes.com/tech/ites/jio-platforms-to-raise-rs-13640-crore-more-from-mubadala-silver-lake/articleshow/76222943.cms">sayıyor</a>. Jio Platforms ile görüşen ancak bir sonuç alamayan Google da rakibe, yani Vodafone’un Hindistan operasyonlarına yatırım yapmayı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.ft.com/content/3f763918-d0b1-4a02-a581-e241753c75eb?utm_source=morning_brew">planlıyor</a>. Yatırım furyasına katılması beklenen isimlerden Microsoft ise 2 milyar dolar civarında bir yatırım <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/microsoft-mukesh-ambani-reliance-jio-are-partners-but-satya-nadella-wants-more/articleshow/76057690.cms">yapabilir</a>. Sonuçta Big Tech’in milyonlarca kullanıcıya sahip Jio Platforms sevdası, Çin’i takiben dünyanın en büyük ikinci internet pazarına girmek için altın bir biletten başka bir şey değil...</li></ul>

muson ile ilgili hikayeler