<img src="https://images.aposto.com/2023/6/2/1689073301210.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.86" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">756 km Boyunca Hayat MuhasebesiYetmişlerinizde, sakin, sıradan geçen günlerin birinde kapınız bir bahaneyle çalınır ve aslında geçmişinizle görülmesi gereken hesabınıza başlarsınız… Harold bir mektup alır. Uzun yıllar önce iş arkadaşı olan bir kadın huzurevinde ve kanserdir. Ziyaret etmek, aslında arkadaşının umudunu canlı tutmak için yürümeye başlar. Önünde sadece 756 km. vardır. Peki, neden yaya?&nbsp;Yazar Rachel Joyce, senaryoyu kendi romanından yazdığı için, kahramanı Harold’ın, karısının ve her yaş, cins, sosyal sınıftan yan karakterin hakkını vermiş. İmkânsız gibi görünen zorlu yürüyüşte karakterler vasıtasıyla çeşitli meselelere de dokunmuş. Böylece pişmanlıklar, acılar, haksızlıklar fakat her daim fedakârlık, yardımseverlik, yoldaşlıkla da biçimlenen katmanlı bir insan galerisi içinde yolculuk yapılmasını sağlamış.Duyarlı bir hikâye; mükemmel performanslar.

Bu Hafta Ne İzlesem?

<img src="https://images.aposto.com/2022/9/0/1665893283668.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">👁 Bir çift göze bakmak hem anlamlı, hem güvenli.&nbsp;Otonom araçların ne kadar güvenli olduğu ve insanları algılama biçimleri hâlâ tartışma konusu. Öyle ya da böyle gelecekte taşımacılığın yeni yüzü olarak boy gösterecek bu araçlar için alternatif çözümler üretiliyor. Şimdi top biraz geliştiricilerde, biraz da yayalarda.Araştırmacıların ortaya attığı ilginç bir fikre göre bir göz tarafından izlenildiğini hisseden insanlar daha dikkatli olmaya eğilimli oluyor. Akabinde gerçekleştirilen deneyde otonom araca entegre edilen gözlerin marifeti ise iddiaları kanıtlar nitelikte.Sürücüyle kurulan göz temasını araçla sağlamaya çalışan bu çözüm, hayatımızın bir parçası olabilecek mi? Deneyin detaylarına <a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/otonom-araclar-ve-sehir-adaptasyonu/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> erişebilirsin.

Kamusal mekânların düzenlenmesinde başlangıç noktası yayadır. Nihayetinde fiziksel ve sosyal çevreye ihtiyaç duyuyoruz. Çünkü hareketlerimiz dinamizme sebep oluyor veya mekânsal örgütlenmelere yol açıyor. Yani süzülüyoruz veya toparlanıyoruz. Bunu sağlayan, hedefe yönelik sokağa çıkanlar veya yürüyüş için salınanlar arasındaki farktan kaynaklanıyor. Hareketlerimiz benimsediğimiz kültürle bağlantılı ve bunun haricinde caddelerin işlevi ve civarda yaşayanların sosyoekonomik durumları da akışkanlığa yansıyor. İki hafta önce alıntı yaptığım mimar Amos Rapoport da “yürümenin kültürden gelen bir davranış olduğunu” söylüyor. Nitekim Avrupa’da yürüyerek kendini meydanlara atanların yerini ABD’de hedefe hızlıca ulaşmayı planlayanlar alıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kuşatılmışlık hissi</h2>Bir caddenin akışkanlığına bakılırken kuşatılmışlık hissine vurgu yapılıyor. Bu bizim, ince ve uzun bir yolda bütün hissedebilmemizle ilgili. Bu konudaki bilirkişiler, Bağdat Caddesi'nde kuşatılmış hissetmemize sebep olacak farklı oranlar belirtiyor &nbsp;Mimar ve teorisyen Camillo Sitte bu durumu “İdeal cadde, bütünüyle kuşatılmış bir birim olmalıdır. Kişinin izlenimi burada sınırlanmalı, âdeta sarılmalıdır. Daha mükemmel bir tablo şöyledir: Mekânda huzuru hisseden kişi, bakışları sonsuzlukta kaybolmayan kişidir. Kişi kendini baktığı noktadan, sonsuzlukta kaybolmadığı mekânlarda rahat hisseder,”&nbsp;diyerek ifade ediyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gözün alabildiğince...</h2>İki yanımızdaki cephelerin göz hizasında olması; yolun ve bina cephe yüksekliklerinin 1:3 oranını aşmaması gerektiğinin altı çiziliyor. Dar yollar, bizim ufukta kaybolmamızı engelliyor. Ama bu her zaman layığıyla kuşatıldığımız anlamına da gelmiyor. Bu açıdan Bağdat Caddesi’ni değerlendirince farklı oranları sebebiyle üçe ayrılan bölgeler görüyoruz. Bunu nirengi noktaları olmayan bir aksın üzerinde yapıyoruz. Yani mahallenin “eskisi” olmayanların yürürken nerede olduğunu fark etmesini sağlayacak katmanlar ve yapılar oldukça az.&nbsp;Emeritus profesör Cliff Moughtin, bir caddenin uzunluğunun kesintisiz olarak 1,5 kilometreyi geçmemesi gerektiğini belirtiyor. Caddelerin hareket ve yönelimlerle zenginleşmesi gerektiğinin altını çizen bu görüş, Bağdat Caddesi’nin tam olarak tutturabildiği bir rakam değil; bunun yaklaşık iki katı bir uzunluk, Erenköy’den Bostancı’nın başına kadar bizleri bekliyor. Mimar Jan Gehl de bir kişinin bir saatte ortalama beş kilometreyi etrafını rahatlıkla algılayarak yürüyebileceğini, dolayısıyla göz hizasından itibaren 12-35 derecelik açılarla etrafı algılayabileceğimizi savunuyor. Hızlı bir kentsel dönüşüm yaşayan caddenin gittikçe yükselen cephelerinin gelecekte bu rakamları da tutturabileceğine inanmak güç.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Son söz</h2>Sadece bu da değil; kentsel aksın sık sık düzensiz yeşillik ve kentsel donatılarla kesildiği kaldırımlarda bankların duvara baktığını, taş döşemelerin farklılaştığını da görüyoruz. Bunlar da Bağdat Caddesi’nin estetiğini ve yaya deneyimini zorluyor. Fakat caddenin yerini kimselere kaptırmayacak havası, Anadolu yakasındaki birçok kişiyi kuşatıyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">KaynakCemali, A. L. Kentsel Kamusal Mekânda Yaya Hareketi: Bağdat Caddesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, 2011. &nbsp;&nbsp;

Aposto İstanbul

Nefis günler bizi bekliyor, bunu şimdiden hissediyorum. Dükkânlar henüz açılmış, kediler uyanamamışken biraz daha farklı bir Bağdat Caddesi var. O huzur veren hâlinde salınırken aklıma bir düşünce takılıyor: Cadde, yeterince akışkan mı? Bu hafta; yaya deneyimi özelinde, bir yaz günü salınanlar için Bağdat Caddesi’ni ele alacağım.

Kuşatılmışlık hissi etrafında

• Almanya'nın Trier şehrinde bir aracın yaya yolunda kalabalığa girmesi nedeniyle en az iki kişi hayatını kaybetti. Halktan şehir merkezinden uzak durmasını isteyen polis, sürücünün yakalandığını ve olayla ilgili soruşturmanın sürdüğünü <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYzY2YjEwNDg4ZGVhMDAwOGY0NGQ0ZSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0ci5ldXJvbmV3cy5jb20lMjUyRjIwMjAlMjUyRjEyJTI1MkYwMSUyNTJGYWxtYW55YS1kYS1hcmFiYS1rYWxhYmFsLWdhLWRhbGQtZW4tYXotMi1vbHU=""""">açıkladı.</a>

Aposto Gündem

• Daha önce Oakland bölgesinde uygulanmaya başlandığı haberine yer verdiğimiz "yavaş sokaklar" uygulaması, San Francisco'da denenecek. San Francisco Belediye Ulaşım Ajansı (SFMTA), Covid-19 tedbirleri kapsamında yayalara daha çok alan yaratmak için bölgeye araç girişini kısıtlayacak uygulamanın 12 sokakta hayata geçeceğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.planetizen.com/news/2020/04/109127-breaking-news-12-new-slow-streets-san-francisco">açıkladı.</a>

• "Oakland Yavaş Sokaklar" adı verilen acil durum önlemi kapsamında Kaliforniya'nın Oakland bölgesinde motorlu araçların yerleşim yerlerine girişi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.ktvu.com/news/oakland-to-restrict-cars-on-74-miles-of-streets-paving-way-for-pedestrians-and-bicyclists">kısıtlanıyor.</a> Bu önlemle, yayalara ve bisikletlilere sosyal mesafeye uyabilecekleri daha çok alan yaratılması amaçlanıyor.

yaya ile ilgili hikayeler