<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Videolar</h2>▶️ &nbsp;Parmenides: Yokluktan Varlık Çıkar mı? | Felsefe Tarihi 6<a tabindex="-1" href="https://www.youtube.com/@pelindilaracolak" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=KV8NOtIffl8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/2/2023-03-23T09:55:48.534Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️ Hasan Aydın; Elea Okulu (Ksenophanes, Parmenides, Zenon) ve Herakleitos<a tabindex="-1" href="https://www.youtube.com/@Prof.Dr.Hasan_Aydin" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=VWZEiBJCQOY" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/2/2023-03-23T09:57:45.272Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️ Oğuz Haşlakoğlu, Herakleitos ve Parmenides Atölyesi, 1. Seminer<a tabindex="-1" href="https://www.youtube.com/@KlasikDusunceOkulu" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=evs2WIYarAU" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/2/2023-03-23T09:58:07.717Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Dilozof

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kitaplar</h2>📗 Herakleitos, Fragmanlar<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1674645560651.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.60" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">📗 <a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/wbBGcoGyvW4d?c=U3X3WS8gc7aDcy6zuphtV&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" style="color: rgb(64, 169, 255); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: 0px; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Stanford Encyclopedia of Philosophy</a><a data-type="embed" href="https://link.apos.to/c/e6B_DQGr89oj?c=U3X3WS8gc7aDcy6zuphtV&amp;sub=62b033905d379200061d8935&amp;s=web" rel="noopener noreferrer" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" href="https://link.apos.to/c/e6B_DQGr89oj?c=U3X3WS8gc7aDcy6zuphtV&amp;sub=62b033905d379200061d8935&amp;s=web" rel="noopener noreferrer" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/e6B_DQGr89oj?c=U3X3WS8gc7aDcy6zuphtV&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;</a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://plato.stanford.edu/entries/heraclitus/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:19:29.621Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="3.02" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>📗 Trevor Curnow, The Philosophers of the Ancient World: An A-Z Guide<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1674645040248.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">📗 W. K. C. Guthrie, Yunan Felsefe Tarihi 2: Sokrates Öncesi Gelenek Parmenidesten Demokritosa<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1674645053643.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">📗 F.M. Cornford, Sokrates Öncesi ve Sonrası<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1674645068537.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">📗 Laertios Diogenes, Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1674645078196.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.65" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">📗 <a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/OlUV16daypXT?c=U3X3WS8gc7aDcy6zuphtV&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bertrand Russell</a>, Batı Felsefesi Tarihi Cilt 1<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1674645092397.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.59" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">📗 Ahmet Arslan, İlkçağ Felsefe Tarihi Cilt 1<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1674645105908.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Videolar</h2>▶️ Herakleitos: Aynı Nehirde İki Kez Yıkanılmaz! | Felsefe Tarihi 4<a tabindex="-1" href="https://www.youtube.com/@pelindilaracolak" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=knz1qqMA2rE" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:19:57.056Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️ Cengiz Çakmak ile Felsefeye Giriş: Pythagoras, Ksenophanes, Herakleitos <a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=2gbQ3Ak_riU" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:20:41.912Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️&nbsp;Aynı Nehir Deme Herakleitos! - Ömer Aygün<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=-pfrbdsh6W0" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:22:02.552Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️ Heraclitus: The Paradoxical Philosophy of the Presocratic Philosopher<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=RGqPQKcts-I" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:23:18.708Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️ Heraclitus: Pre-Socratic Philosophy<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=EpkJ7S039sE" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:24:04.280Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Bu kaynaklar yeterli gelmezse bana her zaman mail atabilirsin. Hem belki senin bana önerilerin olur… Gelecek ayın dosya konusu Parmenides. Herakleitos’un söylediklerinin neredeyse tam aksini iddia edecek. O yüzden onunla tanışana varlık hakkındaki yargını paranteze almaya devam etmelisin belki de…Meraklı kal!Dilara

Bugün en sevdiğim düşünürlerden birine ulaşmış bulunuyoruz. Sadece benim değil, Nietzsche’nin bile hayran olduğu bir filozof.Her filozofun kendince tuhaflıkları vardı ve düşünceleriyle sıyrıldıkları noktalar vardı ama Herakleitos şu ana kadar anlattığım filozoflardan daha farklı biri benim için. Bu arada Herakleitos elimize en çok yazısı (fragmanı) ulaşmış olan kişi. Diğer düşünürlerin felsefelerine ilişkin bilgileri Aristoteles’in Fizik ve Metafizik gibi kitaplarından yani ikincil kaynaklardan edinmiştik. Oysa Herakleitos'un elimize fragmanları kalmış. Hatta bu fragmanlar Türkçeleştirilip Cengiz Çakmak’ın derlemesi ile Kabalcı Yayınevi tarafından yayımlandı. Herakleitos ile özel olarak ilgilenmek isteyenler bu kitabı edinebilirler.Thales arkhenin&nbsp;su, Anaksimandros arkhenin&nbsp;apeiron, Anaksimenes arkhenin&nbsp;hava ve Pythagoras/Pisagor ise arkhenin&nbsp;sayılar olduğunu söylemişti. Herakleitos tüm bunlara karşı çıkarak arkheyi&nbsp;biraz daha farklı bir şekilde tanımlıyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(233, 228, 219); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(233, 228, 219); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Her şey ateş ile ateş ise her şey ile değiş tokuştur.”</h3></blockquote>Evet, ateş! Ateşi düşünün, ateş sürekli olarak hareket halindedir ve karşılaştığı nesneleri değiştirme gücüne sahiptir. O hangi nesne ile karşı karşıya gelirse nesneyi kendi içerisinde eritir buna rağmen ateş hiç değişmeden varlığını korur. Herakleitos ateşi incelediğinde onda çok hususi ve çok özel bir nitelik olduğunu keşfederek oldukça heyecanlanmış olmalı.Ben lisedeyken ilk felsefe dersi aldığımda klasik bir felsefe kitabı vardı. Orada Herakleitos'un arkheyi ateş olarak söylediği yazmıştı ve direkt aklıma şu gelmişti, “Ateş mi? Bu hiç de özel bir düşünce değil ki. Thales su dedikten sonra Herakleitos nasıl ateş demiş? Bunu nasıl düşünememiş, ateşin üstüne su atarsanız ateş söner….”Daha sonra üniversitede Antik Çağ Felsefe Tarihi ve Metinleri dersi aldığımda Herakleitos'un aslında hiç böyle bir şey söylemediğini öğrendim. Ezberci lise felsefe kitabı "arkhe&nbsp;ateştir" deyip geçmişti. O ateş derken ateşin fiziksel mevcudiyetinden ziyade&nbsp;ateşteki oluştan&nbsp;bahsediyordu, yani varlıktan ziyade bir süreç. Herakleitos'un kastettiği arkhe&nbsp;bir çeşit oluş; önce varoluş sonra yok oluş. Burada hareket ve devinimin kendisine dikkat çekmek istiyor. Ondan önceki düşünürler de tabii ki doğada bazı şeylerin değiştiğini ve dönüştüğünü görmüştü. Ama kimsenin aklına evrendeki temel ilke ve arkhenin&nbsp;değişimin kendisi olduğu gelmemişti. Değişmeden kalan tek şey değişimin kendisidir! Bu noktada Herakleitos diğer düşünürlerden farklı olarak evrendeki temel ilkenin somut fiziksel nesneler veya apeiron gibi soyut bir kavram olduğunu değil, oluşun kendisi&nbsp;olduğunu söyler.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Panta Rhei! Her Şey Akar</h3>Doğarız, büyürüz, yaşlanırız ve ölürüz. Sıcak olan soğuk olana kuru olan ıslak olana parlak olan sönük olana dönüşür. Bütün nesneler yok olmaya doğru sürekli olarak bir hareket ve devinim içindedir. Eğer her şey sürekli olarak birbirine dönüşüyorsa, yok olup yeniden var oluyorsa aslında her şey bir ve aynıdır.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673517468391.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.69" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Karikatür: <a fr-original-style="" href="https://daphilosophers.wordpress.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">https://daphilosophers.wordpress.com/</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İnilen Yol ile Çıkılan Yol Birdir!</h3>Evrendeki her şey devamlı devinip değişiyorsa siz de aslında dünkü sizle aynı kişi değilsiniz. Çünkü sürekli olarak zaman kavramı sebebiyle değişiyoruz. Herakleitos doğrudan zamana işaret etmiyor ama her şeyin bir devinim içinde olduğunu söylemek ileride nerelere gidecek tahmin ediyorsunuzdur. Çünkü bu zamanın kendisini sorunsallaştırmayı da gerektirecek.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Aynı Nehre İki Defa Girilmez!</h3>Bu söz, Herakleitos'un belki de en ünlü sözlerinden bir tanesi. Aslında biraz tartışmalı bir söz. Herakleitos'un bu anlama gelen başka iki fragmanı var. Söylediğim şekli Herakleitos'un kendisine ait değil. Daha sonra onu okuyup yorumlayan Kratylos’a ait olduğu söylenir ama Herakleitos bu anlama gelebilecek birkaç söz söylüyor: “Aynı ırmaklara gireriz ve girmeyiz. Biziz ve biz değiliz.”Aynı nehre iki defa girilmez cümlesinden daha karmaşık bir cümle.&nbsp;"Biziz ve biz değiliz" sözü aslında çok da çelişkili. Hiçbir şeyin kendisi ile sürekli olarak özdeş olmadığından bahsediyor. Yani ‘A, A değil’ oluyor. Herakleitos'un burada nehir örneğini vermesi oldukça güzel. Şimdi bir nehir düşünelim, nehirdeki sular sürekli olarak aktığı için siz o nehre yeniden girdiğinizde su değişmiş olur. Farklı bir suyun içerisine girersiniz ama bir noktada da hâlâ aynı nehir olmaya devam eder. Çünkü nehrin içinde akan sular değişse bile nehrin yatağı o sulara hep aynı şekilde şekil verir. Suyu düzenleyen ve onu o şekilde tutan bir ölçü var. Nasıl ki nehrin yatağı bütün o akan suların ve değişimin ölçütü ise evrendeki bu değişimi kontrol eden ve ona bir düzen kazandıran değişmeden kalan bir ilke olması gerekiyor. Toparlarsak, değişime imkân verenin kendisinin değişmeden kalması gerekir. Bu ilke: logostur.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673518169444.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: BBC<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Logos&nbsp;ile birlikte Antik Yunan felsefesindeki en öne çıkan iki temel kavramı da ele almış olduk. Bunlardan ilki arkheydi.Logosu&nbsp;doğrudan Türkçeye çevirmek oldukça zor çünkü çok fazla anlama gelebilen bir kelime. Grekçe ilginç bir dil. Gerçekten felsefe yapmaya ne kadar uygun bir dilmiş diye düşündürüyor. Logosun&nbsp;birden fazla anlamı var. Bunlardan bazıları şu şekilde:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ölçü</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Düzen</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlke</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Oran</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hakikat</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Akıl</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Söz</li></ul>Şimdi konuyu biraz zenginleştirmek için bu noktada parantez açalım ve konudan sapalım. Anlatacaklarım çok ilginç yerlere gidecek…Yuhanna İncili şöyle başlar: “Başlangıçta söz vardı. Söz tanrı ile birlikteydi ve söz tanrıydı…”Bahsedilen hangi söz? Logos&nbsp;anlamındaki söz olabilir mi? Yani Hristiyanlık’ta Yuhanna İncili bu öğretiyi Herakleitosçu bir açıdan bu noktaya getirmiş olabilir miydi? Çünkü Herakleitos da tam olarak böyle bir logostan bahsediyor. Fark ettiyseniz Yuhanna İncili'nin sözü kullanma biçimi bugün bizim anladığımız laf anlamındaki söz değil. Antik Yunan felsefesinin ve bilhassa Herakleitos'un izini bu noktada görmek oldukça mümkün. Çünkü Herakleitos'un bahsettiği logosun anlamlarından biri "söz" derken böyle bir sözden bahsettim. Söz burada hakikatin kendisi.Sizce Herakleitos için logosun mevcudiyeti ya da mahiyeti neydi? Tanrı gibi başka bir dayanak mı var? O mu bu logosu sağlıyor? Herakleitos buna ne der? Sürekli olarak zıtlıkların bir bütün olduğunu, evrendeki bütün çokluğun bir birlik olduğunu, arkenin ve logosun aslında aynı şey olduğunu söylerken sizin kafanızda bunu yaratmaya çalışmıştım. Bugün bizim bir inanış biçimi olarak gördüğümüz panteizm, Herakleitos için bir kozmoloji. Herakleitos bir panteist.Onun için logos, arkhe, birlik&nbsp;ve çokluk&nbsp;hepsi doğayla aynı şey. Herakleitos özelinde burada bir tanrıdan bahsedecek, evren ve logosa&nbsp;önsel olarak doğanın kendisini bir tanrı olarak ele almamız gerekecek. Çünkü onun için, logosun farklı anlamlarında olduğu gibi ve Yuhanna İncili'nde söylendiği gibi düzen, evren, birlik, çokluk ve Tanrı hepsi aynı şey. Eğer Tanrı, evren ve logos hepsi aynı şeyse ve bir Tanrı yoksa biz neden varız? Neden buradayız?<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(233, 228, 219); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(233, 228, 219); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Logosun herhangi bir amacı yoktur. Zaman, dama oynayan bir çocuktur. Hükümdarlık gücü, bir çocuğun gücüdür.”</h3></blockquote>İşte bu cümle Nietzsche’nin büyük hayranlığını kazanan cümle. Evrenin temelinde bulunan logos&nbsp;bir çocuğun aklına benzetiliyor. Yalnız buradaki çocuk kendi kendiyle oyun oynayan bir çocuk. Nietzsche’nin ünlü benzetmesi ile deniz kenarında kumdan kale yapan sonra da sıkılınca kaleyi pat diye yıkan bir çocuk. Hem Herakleitos’un hem de Nietzsche’nin bu benzetme ile anlatmak istedikleri logos evreni veya bizi belirli bir amaca yönelik yaratmadı. Evren herhangi bir amacı olmaksızın var. Nasıl ki bir çocuk önce oyun oynamak için saatlerce bir şey inşa edip sonra canı istemediğinde pat diye o kumdan kaleyi yıkıyorsa evren de bu şekilde öylesine meydana gelmiştir ve zamanı geldiğinde de öylesine kendiliğinden yok olacaktır.Şimdi bu düşünceyi anlamak bizim için biraz zor çünkü hem semavi dinler özelinde hem fizik yasaları özelinde biz sürekli evrende, doğada ve hayatta bir nedensellik arıyoruz. Bir neden ararsanız aslında bu, işin içinden çıkılmayacak bir kısır döngüye dönüşür. Bizim şu an evreni sorunsallaştırma biçimimiz bu yüzden sürekli olarak iki şey arasında bu nedenselliği aramak, yani determinist bağlantılar bulmak. Oysa bunu bir kenara attığınızda, semavi dinler için Tanrı ezeli ve ebedi ise Herakleitos'un bu düşüncesinin özelinde de evrenin herhangi bir amaç olmaksızın kendi kendine ezeli ve ebedi olarak var olduğu yatar.Herakleitos konusunda anlatacaklarım şimdilik bu kadar. Umarım hoşuna gitmiştir ve seni de beni heyecanlandırdığı kadar heyecanlandırmıştır.Bu ayın gelecek sayısında ise bu çılgın düşünür hakkında okuma, izleme, dinleme önerilerini paylaşacağım. 15 güne görüşmek üzere, meraklı kal!Dilara

Heraklitos MÖ 535? - 475 

Aynı Nehre Neden İki Kez Girilmez?

Podcastler🎧 Dilozof ile Dünyaya Fırlatıldık. Pythagoras: Filozof Tarikat Lideri<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/7jNH61hF6t2E73A9AaVhrf?si=gCBWUjRcSF-nxJtXRZkMiQ&nd=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:38:28.864Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>🎧 BBC Radio 4. In Our Time, Pythagoras<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.bbc.co.uk/programmes/b00p693b" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:39:26.928Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>🎧Philosophize This! Presocratic Philosophy - Italian<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly9waGlsb3NvcGhpemV0aGlzLmxpYnN5bi5jb20vcnNz/episode/ZjQwMjE0MjM0NTFiZDI2YTFlZjZjYjdjNTI5MDVjZWQ?hl=tr&ved=2ahUKEwiMm5fmpuf7AhXURfEDHaqZDtAQjrkEegQICBAF&ep=6" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:41:00.321Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> Bu kaynaklar yeterli gelmezse bana her zaman mail atabilirsin. Hem belki senin bana önerilerin olur.Gelecek ayın dosya konusu Herakleitos, hani şu her şey akar diyen filozof. Aynı nehre neden iki kez giremediğimizi konuşacağız. Onunla tanışana kadar, meraklı kal!Dilara

Aslına bakarsanız hepimiz göçmeniz. Binlerce yıl geriye gidecek olsak, ataları şu anda yaşadığı bölgede yaşayanların sayısı çok çok azalır. Öyleyse temel sorun, göçün kötü bir şey olması değil, göçün alışkanlıklarımızı değiştiriyor olması, hem göçenler, hem de göçtükleri yerlerde yaşayanlar açısından. Bir de hep bu değişikliğin geçici olacağını düşünüyoruz. Şimdiye kadar yaşadığımız hayat bize nedense değişikliklerin geçici olduğu hissini vermiş. Oysa gerek doğa gerekse de insan için değişiklik kalıcı, süreklilik hissi ise geçicidir. Değişmeyen tek şeyin değişim olduğu anlamak için Herakleitos felsefesine gitmemize gerek yok, ama bu gerçeği ne kadar çabuk kabullenirsek gelecek yıllar hepimiz açısından o derece kolay geçer.Öncelikle doğada her mekanın bir taşıma kapasitesi vardır. Canlılar bu taşıma kapasitesinin bilincinde yaşarlar. Avlar azalmaya başladığında avcılar üremeyi durdururlar, besin bitecek olsa avlar beslenebilecekleri yeni mekanlar ararlar. Bu bilince sahip olmayan neredeyse tek canlı biziz. Yeryüzünün insanlığı taşıma kapasitesini çoktan aştığını henüz anlayabilmiş değiliz. Ama yakın zamanda anlamak zorunda kalacağız. İklim krizi yeryüzünün oldukça kalabalık sayılabilecek bölgelerini yaşanmaz hale getiriyor. Buna açlık, yoksulluk ve diğer çoğu çevresel sorun eklendiğinde insanların kalıcı biçimde göç etmeye başlayacaklarını görmek çok da zor değil.Göç dediğimiz vakit aklımıza çoğunlukla kendi yaşamımız geliyor. “Ben buradan göçüp Avrupa’ya gitsem koşullarım belki buradaki kadar konforlu ve alıştığım biçimde olmaz ama zaman içerisinde daha iyi yaşarım” diye düşünüyoruz. Kafamızdaki görüntü bugün içinde yaşadığımıza benzer bir ev ama daha gelişmiş olduğunu düşündüğümüz bir toplum yapısı. Bu tür bir göç zorunluluktan doğmadığı için bugünkü hayatımızı biraz daha geliştirecek bir hareket olabilir. O ülkelerde yaşayan insanlara bakıldığında bazı zaman “oturun oturduğunuz yerde, buranın da kendine özgü kötü sorunları var” lafını duyduğumuz çok oluyor.Oysa&nbsp;iklim göçü dediğimiz böyle bir şey değil. Mesela Mumbai gibi Hindistan’ın önemli kentlerinden birinde 9 milyon kişi barakalarda yaşıyor. Çoğunun temiz içecek suyu ve elektriği yok. Hava sıcaklığı aşırı arttığı zaman klima gibi bir şansları yok. Mayıs ayında Pakistan 50 derecenin üstünü gördü, gelecekte de bu durum sadece kötüleşecek. Buradaki insanlar açısından bakıldığında Adana veya Urfa’da bir barakada, ama 35 - 40 derece aralığında yaşamak sizin Almanya’ya taşınmanıza oranla çok daha büyük bir gelişme sayılabilir.Ne yazık ki artık, ülkemiz de taşıma kapasitesini aşmış durumda. Özellikle Güney Asya’dan gelecek on milyonlarca iklim mültecisini kaldırabilecek şartlara sahip değiliz. Bunun en önemli nedenlerinden biri de “mülteci” dediğimiz anda geçici bir durumdan bahsediyor gibi hissetmemiz, fakat bu insanlar geçici değil kalıcı olacaklar. O zaman da çözümler düşünmeye başlamamız gerekiyor.Bugün içinde yaşadığımız&nbsp;mülteci sorununu çoğumuz biliyoruz. Beklemediğimiz bir anda milyonlarca insanı kabul etmek zorunda kaldık. Politik olarak bunu uzun süre tartışabiliriz, ama şu anda görüyoruz ki o insanların önemli bir kısmı kendi ülkelerinden daha iyi şartlarda yaşadıkları için geri dönmek gibi bir düşünceleri yok. Ama buranın da taşıma kapasitesi belli. Bu iki nokta çarpıştığında sakin ve herkese uygun gelecek bir çözüm bulmak hiç kolay değil. Bir de düşünün birkaç sene sonra kapımızda on veya yirmi milyon Pakistanlı ya da Bangladeşli mülteciyi bulduğumuzu.Şu anda herkes kendi derdinde olduğu için “öyle sorunlar ortaya çıktığında düşünürüz” tarzında yaşıyoruz. Hani kervan yolda düzülür bize ait bir söz olabilir, ama Avrupa Birliği de gittikçe bize benzemeye başladı ve proaktif değil reaktif yaşıyor. Oysa mülteci sorunu şimdiden düşünmemiz ve hazırlanmamız gereken bir konu. Önlem almak diyemiyorum çünkü önlem alınacak zaman geldi ve geçti, artık sonuçlara çözüm bulmak zamanı.

Dünyahali

Artık çözüm bulmak zamanı

İklim Mültecileri

İpek AkınIAMX, Chris Corner’ın kurucusu da olduğu Sneaker Pimps grubunun dağılmasının ardından bireysel olarak devam ettiği solo müzik projesi. Bir proje, çünkü müzikten daha fazlası… Biraz Chris Corner’i tanıyarak başlayalım. Christopher Anthony Corner 23 Ocak 1974’te Londra’da dünyaya geldi. 1994 yılında elektronik müzisyen Liam Howe ile Sneaker Pimps’i kurdu ve grubun çıkış albümü Becoming X, 1996 yılında piyasaya sürüldü. Chris, 3 stüdyo albümünün ardından Sneaker Pimps'in dağılmasının üzerine 2006’da Londra’dan Berlin’e taşındı ve kendine müzik dünyasında yepyeni bir sayfa açtı. Berlin müzik sahnesine girmesiyle beraber solo müzik projesi olan IAMX de hayata geçmiş oldu.Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir. Sneaker Pimps 'in çıkış albümü Becoming X (X’e Dönüşmek) ile başlayan müzikal yolculuğunda yeni bir durak olan Berlin, aslında bu dönüşümün tamamlandığını isim değişimiyle ilan ediyor. IAMX (Ben X) yeni ve güncel adını kendi internet sitesinde şu sözlerle açıklıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(140, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(140, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“IAMX'teki I AM (Ben) durağanlığı, sabit bir varoluş durumunu ima edebilir, ancak {X} matematikteki değişkeni ve durdurulamaz bir metamorfozu ifade eder. IAMX gelişmeye devam edecek ve tür-ötesi, müzik endüstrisinin kurallarına meydan okuyan ve doğrudan kalpten kesen müzik sunmaya kendini adamış durumda.”</blockquote>Bir bakıma, Herakleitos’un "Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir.” ifadesinin kişisel yorumunu deklare ediyor.360-Derece SanatçıIAMX, synthpop, endüstriyel müzik, elektronik rock ve deneysel olmak üzere çok çeşitli janrlarda müzik üreterek adeta dinleyicilere türler ötesinde özgün bir dinleme deneyimi sağlıyor. Geniş bir vokal yelpazeye sahip olmasına ek olarak gitar, piyano, bateri, bas, mandolin, teremin, vibrafon ve çimbalo gibi çok çeşitli müzik aletlerini de parçalarına dahil ederek özgün ve ayırt edilebilir bir karakterde müzik yapıyor. Müzikal üretime ek olarak deneysel ve görsel projelerle de ilgilenen Chris Corner video kliplerinde kullandığı sanat ürünleri, dekorlar ve makyajları da kendisi yapıyor ve hatta zaman zaman görüntü yönetmenliği, çekimler ve montajı üstlenerek 360 derece bir sanatçı kimliği taşıyor.Geçtiğimiz Kasım ayında yayınladığı Machinate albümü de dahil olmak üzere IAMX’in toplam 10 stüdyo albümü bulunuyor. Şarkılarında doğup büyüdüğü İngiltere, IAMX’i hayata geçirdiği Berlin ve 2014’ten bu yana yerleşik bulunduğu Los Angeles’a da atıflarda bulunurken bir yandan da müziğiyle cinsel kimlik, ölüm, aşk, narkotik sarhoşluk, çöküş, din ve siyaset eleştirisi, yabancılaşma, depresyon, bağımlılık ve modern toplum hakkında sözleriyle iddialı ve tartışmalı bir o kadar da cesur bir duruş sergiliyor.Ben ise IAMX ile birkaç sene önce youtube’da denk geldiğim bir fan videosu ile tanıştım. İlginç bir şekilde After Every Party I Die adlı şarkısına bir Türk tarafından montajlanmış, kız isteme temalı bir klip. 3 dakika 42 saniyede şarkının sözleriyle ironik bir eşleşme ve her saniyesi binbir çeşit ayrıntıyı yakalamayı başarmış klip, adeta antropolojik ve sanatsal bir başyapıt. Eminim ki Türkiye’de benim gibi pek çok kişinin de IAMX ile tanışma hikayesini başlatan videodur. Bu tanışmanın ve üstünden geçen yılların ardından ise favori albümlerim The Alternative (2006), Kingdom of Welcome Addiction (2009) ve Volatile Times (2011). Sizlerin de Chris Corner ve IAMX ile tanışmanız ve gelecekte kendisini bir kez daha Türkiye’de ağırlamak dileklerimle..

Takipçilerimizin yaklaşık yirmi beş yaş altına tanışın, üzerine ise saygı duruşu gibi gelecek içeriğimizle IAMX'in günümüze kadarki kariyerinin retrospektifi.

Müzikten çok daha fazlası

Arslan'ın kitaplarıyla birlikte İlk Çağ felsefesini konu edinmeye başladık. "Neden bu listede yalnızca İlk Çağ önerileri var?" diye düşünüyorsan felsefeye başlama konusunda ortodoks bir tutumum olduğunu itiraf etmem gerekiyor. Ben felsefeyle yeni tanışan kişilerin öncelikle İlk Çağ düşüncesiyle haşır neşir olması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü felsefi düşünme biçiminin tohumları Erken Yunan düşünce dünyasında atıldı. İlk filozoflar sorduğu sorularla felsefe tarihinin istikametini belirledi. 2500 sene geçmiş olmasına rağmen hâlâ benzer soruları soruyoruz. Gerçeklik nedir, nedensellik var mıdır ya da doğru bilgiden söz edebilir miyiz gibi sorulara verilen modern yanıtları okumadan önce felsefenin çocukluk çağında bu soruların nasıl formüle edildiğini görmenin konuyu anlaşılır hale getirdiğini düşünüyorum. Elbette bu benim kişisel olarak doğru olduğuna inandığım bir yol, bir başkası için geçerli olmayabilir. Yapay zeka felsefesi üzerine çalışacaksanız Ksenophanes'in Tanrısını bilmenin bir katkısı olmayabilir fakat beden - zihin konusunu düşünmek için Platon hâlâ ufuk açıcı olabilir. Çürütmek için dahi!Şimdi gelelim Werner Jaeger'in kitabına, <a fr-original-style="" href="http://www.ithaki.com.tr/urun/ilk-yunan-filozoflarinda-tanri-dusuncesi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İlk Yunan Filozoflarında Tanrı Düşüncesi</a>. Jaeger'in çalışması da iyi bir başlangıç kitabı. Sadece tanrı problemi odağında kurgulanmış olduğu için özellikle bu arayışta olanlara pratik bir yol sunuyor.Ben olsam yukarıda sıraladığım genel felsefe tarihlerini edindiğimde baştan sonra her birini tek tek okumazdım. Birkaç kaynağı birbirine paralel bir şekilde bölüm bölüm okurdum. Önce Eski Yunan düşünürlerini okur, sonrasında daha detaylı bir anlatım için Jaeger'in veya Arslan'ın kitabından faydalanırdım. Söz konusu felsefe olduğunda birkaç kitabı birlikte okumak gerekebiliyor. Birkaç kaynaktan Herakleitos bölümünü okuyup sonrasında filozofun kendi fragmanlarına bakarak ilerlemek gerekir. O yüzden felsefe öğrencilerinin masasında genelde birden fazla kitap açık &nbsp;halde durur. Bunun tek nedeni her kitabın eksik olması değil, aynı zamanda, her kitabın bir yorum olması. Lisede matematik çalışırken en fazla iki kaynaktan Türev'in konu anlatımına baktıktan sonra doğrudan problem çözmeye girişirdim. Çünkü türev formülleri kaynaktan kaynağa değişmez Ama söz konusu felsefe olduğunda her kitaba belirli bir mesafe ile yaklaşmak gerekiyor. Her kitap yazarın kendi felsefe okumalarınından çıkan yorumu içeriyor. Okumanın nesneli olmaz, en azından bu alanda...<img src="https://images.aposto.com/2021/2/2021-03-17T10:43:14.901Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Herakleitos ile ilgili hikayeler