Hazır bağ bozumu mevsimindeyken, haftaya bu yılın son üzüm bağına gideceğiz.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/8/2/1663679559177.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://medium.com/t%C3%BCrkiye/krali%C3%A7e-ii-elizabethin-t%C3%BCrkiye-ziyareti-1971-e567cf666af8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kraliçe II. Elizabeth karaya çıkarken</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">E-posta: <a fr-original-style="" href="mailto:istanbuldanasilegleniyorduk@gmail.com" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">istanbuldanasilegleniyorduk@gmail.com</a>Instagram:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/istanbuldanasilegleniyorduk/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İstanbul’da Nasıl Eğleniyorduk?</a>

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Eylül kelimesinin kökeninin hasat festivalinden geldiğini söylesem? Bu ayın üzümle bir ilişkisi olduğuna inanmamak neredeyse imkansız. Zira kadim zamanlardan, eski uygarlıklardan gelen bir ses var. Sevgili <a fr-original-style="" href="https://www.nisanyansozluk.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nişanyan Sözlük</a> der ki:Arapça aylūl أيلول “Rumi takvimin yedinci ayı” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Aramice/Süryanice ˀelūl אלול “Arami/Süryani takviminin altıncı ayı” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Akatça elūlu veya elūnu “hasat festivali, bu festivalin yapıldığı ay” sözcüğü ile eş kökenlidir.Bu bilgiye istinaden bu sayıya başlığı atıverdim: Eylül ayı, hasat ayı.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hasat bir festival, fikren de fiilen de.</h3>Bağ bozumu nedir, oradan başlayalım. Bağ bozumu üzümün bağdaki son vakti, şarabın ise bir nevi doğum günü. Üzümün bağdaki son vakti; çünkü üzümlerin olgunlaşıp dalından kesildiği zamana -yani hasat zamanına- bağ bozumu deniyor. Bu zamanlar iklim değişikliği sebebiyle kaysa da Kuzey Yarımkürede ortalama Ağustos ortası-Eylül gibi üzümler kesilmeye başlanıyor.Bağ bozumu, şarabın bir nevi doğum günü. Çünkü üzümlerin bağdan sonraki durağı şaraphane, üretim sürecinin başladığı yer. Bana bağ bozumu hem bitişi hem başlangıcı; hem ölümü hem doğumu anımsatır hep. Bağdan üzümün ayrılması bir bitiş gibi; asmanın yeşilden kahverengiye geçişi de ölüm gibi. (Asma kışın ölmüyor tabii ki, âdeta uyuyor.) Bağdan ayrılan üzümün şaraphaneye girmesi bir başlangıç gibi; üzümlerin şaraba dönüşümü de doğum gibi. Zaten hasadın yapıldığı sene, üretilen şarabın rekoltesi oluyor. Yani hasat senesi = bağ bozumu senesi = rekolte = vintage. Şarap şişesinin etiketinin önünde yazan yıl o şarabın rekoltesi oluyor ve “Bu şişedeki üzümlerin hasadı bu yıldı” diyor, yani “Şarap bu sene doğdu.”&nbsp;<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fiilen</h3>Bu dönem çok büyülü. Sanki koca bir yılın emeği o kestiğin salkımlarda saklı. Asma koca bir yıl bağda dönüşüm halinde. İlk haber ve ilk renk baharda geliyor. Tarih Kuzey Yarımkürede Mart-Nisan aralığını gösterince, bahar habercisi gibi bir tomurcuklanma başlıyor. Bu süreci büyüme döneminin başlangıcı olarak düşünebiliriz. Tomurcuklar ortaya çıkıyor, yeşil renkler beliriyor. Sonra bu tomurcuklar şişiyor, şişiyor, patlıyor. Bu patlayan tomurcuklar yeni ve genç sürgünlere dönüşüyor. Mayıs Haziran'a göz kırpana kadar bu genç sürgünler büyümeye devam ediyor. Yapraklar gelişiyor, bağda yeşil renk artıyor. Ve Haziran gibi çiçek oluşumu (çiçeklenme) başlıyor. Sonra çiçekler üzüme dönüşüyor, üzüm taneleri oluşuyor; artık salkımı seçebiliyoruz.Sonra yaz geliyor ve başlıyor sihirli dönem: véraison. Üzüm tanelerinin renk değiştirdiği ve benek benek olduğu dönem. Bu yayına adını veren bu dönem hakkında daha detaylı bilgi ve görseller <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/en-buyulu-donem" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu yazımda.</a>&nbsp;Sonraki adım artık üzümlerin olgunlaşması ve hasat edilmesi. Bütün sene emek emek büyütülen üzümler, bağdaki onca çalışmanın sonucu, şu an içinde bulunduğumuz 1-2 ayda çıkan hasatta saklı. Gerekli olgunluğa ulaşmış üzümler hasat makası ile kesiliyor. Kesilen üzüm salkımları kasalara dolduruluyor. Kasalardan römorklara, oradan da şaraphaneye doğru yola çıkıyor.&nbsp;Aşağıda <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/kuzubagwinery/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kuzubağ</a>'da katıldığım hasattan fotoğraflar paylaşıyorum, pek keyifliydi. Ne güzel insanlar tanıdım! Hikâyesi ilerleyen satırlarda.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663245996915.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.81" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663246007301.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663246031486.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663246057928.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663246068315.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.81" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663246078108.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Her sene hava koşulları; yağmur, rüzgar, güneş, su üzümlerin nasıl olacağını belirliyor. O sene yerde gökte her ne olduysa üzümlerde etkisini görüyoruz. Bu yüzden de her sene ayrı bir hikâye; her hikâye de ayrı bir hasadı getiriyor.&nbsp;<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fikren&nbsp;</h3>Tarih boyunca üzüme yüklenen bir kutsallık var. Asmanın kışın yeşillerini bırakması, sonra baharda yeniden yeşermesi, çiçeklenmesi pek büyülü. Şaraba atfedilen kutsallık da bence bu büyülü döngüden geliyor. Sonsuz bir döngü gibi, bitmeyen. Zaman kavramı düşüyor yeniden aklıma. Üzümler oluşuyor, olgunlaşıyor, hasat ediliyor; sonra yeniden. Zaman geçiyor, dönüşüm oluyor, ama hiç bir şey yok olmuyor. Sürekli dönen bir kum saati canlanıyor gözümde.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663246890404.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Burada bereket kelimesini kullanmak istiyorum. Bağda toprağa bastığımda en çok hissettiğim şey bereketti. O kadar çok üzüm tanesi var ki etrafta; aylar önce hiçbiri yoktu, ve her biri yerini sonrakilere bırakacak. Bu döngü çok stabil, çok kararlı. İnsanlar değişiyor, iklimler değişiyor, yapılar değişiyor ama bu döngü hep aynı. Toprak hep veriyor. Her sene, her seferinde veriyor. Sonsuzluk gibi. Sanırım bereketi bu yüzden hissettim.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663246906996.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bağ bozumu beraber ve birlikte yapılan bir süreç. Festival havası da buradan geliyor. O üzümler birlikte kesiliyor ve beraber kutlanıyor. Kutlanan şey emek ve bereket; insanın emeği ve toprağın bereketi. Dolayısıyla hasat sadece üzüm kesmek değil; emeğin sonuçlarına ve toprağın verdiklerine bir merhaba. Bu sebeple de birçok yerde şenlikler ile kutlanıyor. Biten döneme hoşça kal, başlayacak olan yeni döneme de merhaba deniyor.

Veraison

Hasat bir festival, fikren de fiilen de.

Eylül ayı, hasat ayı.

<img src="https://images.aposto.com/2022/7/5/1661530255806.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bozcaada'da güne vedaFotoğraf: Bozcaada Tiyatro Festivali<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İlk defa: Bozcaada Tiyatro Festivali&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? Festival. Bu yıl ilk edisyonuyla misafirlerini adaya davet etmeye hazırlanan festival kapsamında 9 oyun izleyecek, 4 konser dinleyecek; 2 parti, 5 tiyatro atölyesi ve Bozcaada ruhunu merkezine alan 15 atölyeye konuk olacağız.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nerede?&nbsp;Bozcaada Ayazma Manastırı&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne zaman? 1 - 4 Eylül&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden gitmeli?&nbsp;Tam da bağ bozumu zamanı… Biletler <a fr-original-style="" href="https://bit.ly/3cqYhmH" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">şurada</a>.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Not almalı: Festival ekibi diyor ki; “Denize sabahtan girmeyi unutma, gün içinde tiyatro, müzik, şarap ve sevdiklerimizle oldukça yoğun olacağız.”</li></ul>

Aposto İstanbul

Bugün bir arkadaşımıza “Hadi bu hafta bağa gidelim.” desek büyük ihtimalle anlam veremeyen, tuhaf gözlerle bize bakar. Ya da bu söylediğimizle bağ bozumu zamanı Bozcaada’ya gitmeyi kastettiğimizi zannedebilir. Hâlbuki 1930’larda yaşıyor olsaydık ya da 1950’lerde, bu kulağa hiç de tuhaf gelmeyecekti. Çünkü İstanbul eğlence hayatının yaz aylarındaki en önemli alternatiflerinden birisi de üzüm bağlarıydı.&nbsp;Mehmet Selahattin’in yazısından da bu bağlardan birinin Kazıklıbağ olduğunu anlıyoruz. Her türden insanı ve eğlenceyi görebileceğiniz bu bağ cuma günleri âdeta bir mahşer yerine döner, Rum, Yahudi, Türk, Ermeni her milletten insanı ağırlardı. Cumartesi günleri ise yalnızca Türkler gelir, pazarları Rum, Yahudi ve Ermeniler görülürdü. <a fr-original-style="" href="https://arastirmax.com/tr/system/files/dergiler/79199/makaleler/7/1/arastirmax-osman-cemal-kaygilinin-gezi-yazilarinda-eski-istanbulun-eglence-mekanlari.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Sağı bağ, solu incir, önü bostan, arkası nihayetsiz tarlalar”</a>la çevrili olan bu yemyeşil bağ, bölgedeki pek çok üzüm bağından yalnızca bir tanesiydi. Aslında buraları “üzüm bölgesi” olarak adlandırmak pek de yanlış olmazdı. Zira bu tarihlerde <a fr-original-style="" href="https://arastirmax.com/tr/system/files/dergiler/79199/makaleler/7/1/arastirmax-osman-cemal-kaygilinin-gezi-yazilarinda-eski-istanbulun-eglence-mekanlari.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Edirnekapı, Rami, Topçular, Maltepe (Bayrampaşa)</a> bölgesinde birçok bağ bulunuyordu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/6/2/1657013193344.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.52" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://www.gazetekadikoy.com.tr/yazarlar/emre-musazlioglu/kadiky-kltr-atlasi-1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Erenköy üzüm bağları, 1930’lar</a>Karşıya geçtiğimizde ise bizi Kartal ve Üsküdar’ın yanı sıra <a fr-original-style="" href="https://www.gazetekadikoy.com.tr/yazarlar/emre-musazlioglu/kadiky-kltr-atlasi-1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Göztepe, Kalamış, Fenerbahçe, Caddebostan ve Acıbadem</a>’de yer alan Kadıköy’ün bağları karşılıyordu. Üzümlerinden şarap da yapılan <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/mehmet-yalcin-osmanli-sarap-ve-konyaklariyla-unluydu,122470" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Erenköy</a>’deki bağlar ise ayrıca meşhurdu.Asmaların Osmanlı döneminden itibaren en büyük düşmanlarından biri olan ve <a fr-original-style="" href="https://emlakkulisi.com/guncel/eski-istanbul-baglari/804635" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">1940’lara gelindiğinde</a> İstanbul’daki üzüm bağlarının birçoğunun kurumasına yol açan <a fr-original-style="" href="https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/164341" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">filoksera</a> hastalığına 1950’lerden sonra çarpık kentleşme ve orantısız nüfus artışı da eklenince bir nevi “bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ” sözü gerçekleşmiş oldu.

İstanbul’un bağları

Mehmet Selahattin,&nbsp;<a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1932/milliyet_1932_tesrinievvel_/milliyet_1932_tesrinievvel_23_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">22 Ekim 1932</a>Takvime baktım. Önümüzdeki pazartesi günü bağ bozumu zamanı başlıyor. &nbsp;Ne yapalım her düzenin bir bozumu var! Eğer zaman çarkını durdurmak elimizde olsa ömrümüz gençliğin sıcaklığını kaybetmeden, senelerimiz bir tek mevsim içinde geçse hangimizin ne demeye hakkımız olurdu?Baharı yaz kovalıyor, yazın arkasından güz yetişiyor ve nihayet kış çıplak iskeleti ile Azrail’in gölgesi gibi karşımıza dikiliyor. Bir hafta evvel sıcağından şikayet ettiğim yaza bugün mersiye yazdığımı gülünç mü buldunuz? Hayır, hiç de gülünç değil. Biz insanlar böyleyiz. Daima geçeni ararız. Bugünün çocukları yarın şu içinde yaşadığımız devri nasıl hasretle anacaklar. Sağlığımızın bile kıymetini onu elimizden kaçırdığımız zaman anlamıyor muyuz? Yarın kış gelecek. O zaman da “Ah, sonbahar!” diyeceğiz.Geçen çarşamba sabahı uykularından sırtlarında birer ürperme ile uyananlar mevsimin değiştiğini fark ettiler. Artık veda o güzel yaza, veda o güzel yazın hatıralarına… Yok yok, kendimizi birden ümitsizliğe kaptırmayalım! Daha önümüzde epeyce ılık günler var. Henüz pastırma yazına bile girmedik ki!Bir gazeteci arkadaş vardı. Beni her görüşünde Emirgan’daki evine davet eder. Geçen gün gene çağırdı: -Gel de bizim yalının bahçesinde denize karşı bir parça çekiştirelim. -“Kimi çekiştiriyoruz?” diye sorunca güldü. -Merak etme canım çekiştireceğimiz şey canlı mahluk değil! -Anladım. Teşekkür ederim davetine. Yalnız bana kalsa Boğaz’ın zamanı geçti. Yaz kış Emirgan’da oturan hazret: -İşte bunda yanılıyorsun. Ben bu mevsimde Boğaziçi’ni hiçbir yere değişmem. Her sabah gelinlik çağına ermiş bir kızın mahmur mahmur karşında soyunduğunu görmek istemez misin? -Ooo bu gelinlik çağına girmiş kız da kim? Yalının karşısında bir yosma ile mercimeği fırına mı verdin yoksa? Güldü. -Bildiğin yosmalardan değil bu. Boğaz azizim, Boğaz! Onun gözü ile Boğaz sabahları taze bir kız, öğleye doğru ateşli bir kadın olurmuş. Ben sordum: -Ya ortalık kararınca? -O zaman da kıvrak bir Jozefin Beker. Emirganlı arkadaşın bu cuma için bir yerde işi çıkmasaydı Boğaz’ın sabahlığını, öğleliğini ve geceliğini beraberce görecektik, olmadı.Edirnekapı’dan birkaç istasyon evvel Çukurbostan isminde bir durak yeri var. Bir cuma günü öğleden sonra burada tramvaydan inin. Birkaç adım yürüyünce Çukurbostan’a gelirsiniz. Adının bostan olduğuna bakıp da burasını kavun karpuz yetiştiren bir tarla sanmayın. Bu çukur arsa birkaç seneden beri bostan değil, sporcu yetiştiriyor, hem ne sporcu! En küçüğü kan kırmızı dedikleri cinsten! Ateş mi ateş hepsi de! Kaleye öyle bir akışları, topun üstüne öyle bir atılışları, öyle bir tekme vuruşları, kısacası öyle canla başla oynayışları var ki büyüklerde bu cantezliğini, bu acarlığı mümkün değil bulamazsınız.Stadyumun önünde çepeçevre bir duvar var. Bu duvara abanabilenler maçları başından sonuna kadar bedavaca seyrediyorlar. Fakat arkada kalanlar yandı! Bir göz uydurumluk yer bulacağım diye birbirlerini saatlerce çekeleyip kakıştırıyorlar. İki rakip sahaya çıkınca sağdan soldan takdirler başlıyor: “Hay yaşa Sakarya! “Gözünü sevdiğim Karagümrük çık da boyunu göster bakalım!” Ve maç devam ederken seyircilerde eller, ayaklar, başlar hep birden hareket halinde. “Ulan itme be!” “Vur beyninin üstüne! Ha şöyle!” “Şeker gibi şut çekti neme lazım!” Derken yüzlerce ağızdan çıkan bir uğultu: “Gooooooooollllll….” Arada bahse tutuşanlar var: -Sakarya’ya benden bir yirmi beşlik. -Benden Karagümrük’e yarım kağıt. Neticede kaybedenler paraları sökülüyor.Seyirciler arasında yaşlı başlı adamlar da görüyorum. Spora merak sarmak kırkından sonra saz çalmak gibi bir şey ama bir kere dadanmışlar, bırakamıyorlar demek! Hele şu altmışlık acuzeye bakın! İki delikanlının ara yerine sokuldukça sokuluyor. -Kuzum oğlum. Şu sarı yeşilliler hangi takımdan? Cevap veren olmayınca sağ kolunu sağdakinin, sol kolunu solundakinin omzuna attı. Güya maç seyrediyor ama başkalarının kendisini seyrettiğinin farkında olmuyor. Delikanlılardan biri kadının buruşuk yüzüne bakarak kolunu hafifçe çekti. Etraftan bunu görenler gülüşüyorlar: “Hanım nine koltuğu kiralık zannetti!”“Şakir oğlum sor bakalım sütlacı kaymaklı mı?” Satıcılar yaya kaldırımını adeta kuşatmışlar: “Hani ya eğlencelik?” “Limoon… Haydi limon verelim, halis limon!” “Okkası yirmi kuruşa badem!” Kestaneyi yiyip yiyip kabukları birbirlerinin suratına atanlar mı, ayakta beklemekten yorularak duvara çıkıp yüzükoyun uzananlar mı, maç bir parça ara verince&nbsp;“Üç yıl beni sevdanın ipek saçları sardı.”&nbsp;şarkısını mırıldananlar mı, neler yok!Stadyumun içinde oyun seyredenleri şöyle parmaklarınızla sayayım deseniz bir elinizin parmağı yeterli gelir. Kendileri azınlık ama kibirleri çok! Bugüne bugün paramıza hükmümüz geçer der gibi durup duvar dibindekileri tepeden tırnağa şöyle bir süzüşleri var. Kulağıma sık sık şu sözler çarpıyor: “Hovardalar daha düşmedi!” “Bugün hovardaların günü değil!” Bu hovardaların kim olduğunu merak ettiniz ise hemen haber vereyim: Maçı parasıyla seyredenler. Duvar dibi seyircileri kendi aralarında oyun seyrettikleri yere de “paradi” ismini vermiş. Stadyumda buluşmak için birbirlerine söz verdikleri zaman yerlerini şöyle tarif ediyorlar: Paradide sağdan ikinci koltuktayım. Tiyatronun paradisiyle Çukurbostan’ın duvarı arasında yüksekten bakış noktasında hemen de bir fark yok. Eğlenmekten yanaysa Çukurbostan alemi en heyecanlı bir film temaşasından daha zevkli ve daha sürekli oluyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">*Mehmet Selahattin Güngör’ün yazılarındaki bazı kelimelerin yerine, okumayı kolaylaştırmak için günümüzdeki karşılıkları yazıldı. Anlamı ve anlatımı bozacak ya da değiştirecek herhangi bir değişiklik yapılmadı. ‘İstanbul’da Nasıl Eğleniyorduk’un amaçlarından biri de yazara hak ettiği değeri de vererek İstanbul’un geçmişine dair çok zengin bilgiler içeren bu yazıları gün yüzüne çıkarmak.

Kaleye öyle bir akın edişleri, topun üstüne öyle bir atılışları, kısacası öyle canla başla… Boğaz bu mevsimde neye benzer: Sabahları taze bir kız, öğleye doğru ateşli bir kadın... Çukurbostandakilerin en küçüğü kan kırmızı... Hay yaşa Sakarya!.. Şeker gibi şut çekti neme lazım!.. Hovardalar kimdir, paradi neresidir?

Çukurbostan Stadında Bir Saat

Nedir bu bağ bozumu? Bir nevi şarabın doğum günü; bağların bayramı. Hasadın yapıldığı zamana bağ bozumu deniyor. Hasat zamanı ise olgunlaşan üzümlerin dalından kesildiği zaman. Bu sene Kuzey yarımkürede Ağustos ortası-Eylül ile birlikte üzümler kesilmeye başlandı. Hatta neredeyse bir çok bölgede bitmek üzere; son haftalar, son günler. Bu dönem çok, ama çok heyecanlı. Bütün sene emek emek büyütülen üzümler, bağdaki onca çalışmanın sonucu bu 1-2 ayda çıkan hasatta saklı. Her sene hava koşulları; yağmur, rüzgar, güneş, su üzümlerin nasıl olacağını belirliyor. O sene yerde gökte her ne olduysa üzümlerde etkisini görüyoruz. Bu yüzden de her sene ayrı bir hikaye; her hikaye de ayrı bir hasadı getiriyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/2/1632229597616.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/selcuku/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Selçuk Uzanır</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Hasat zamanında gerekli olgunluğa ulaşmış üzümler hasat makası ile kesiliyor. Kesilen üzüm salkımları kasalara dolduruluyor. Kasalardan ramorklara, oradan da şaraphaneye doğru yola çıkıyor. Ama hasat sadece üzüm kesmek değil; bir&nbsp;merhaba, bir karşılama. Festival gibi kutlanmasının da sebebi bu. Bu dönem emeği ve bereketi temsil ediyor. Bu sebeple de bir çok yerde şenlikler ile kutlanıyor, yeni seneye merhaba deniyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/2/1632229646609.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2021/8/2/1632229838544.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.62" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/selcuku/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Selçuk Uzanır</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Hasat bir nevi şarabın doğumgünü. Hasadın yapıldığı sene, üretilen şarabın rekoltesi oluyor. Yani hasat senesi = bağ bozumu senesi = rekolte = vintage. Şarap şişesinin etiketinin önünde yazan yıl o şarabın rekoltesi oluyor ve “Bu şişedeki üzümlerin hasadı bu yıldı.” diyor.&nbsp;Bence şarabın en büyüleyici tarafı, üzerindeki kontrol edilemeyen doğanın etkisi. Ne esen rüzgarı kontrol edebilirsiniz, ne de güneşi. Ne yağan yağmuru durdurabilirsiniz, ne de don olaylarını. Bu yüzden de her sene yeni bir hikaye gibi olur; ve merakla o senenin hava koşulları takip edilir. “Bu şarap hangi rekolte?” sorusunun da temel sebebi budur aslında. O yıl ne kadar iyi geçtiyse çıkan üzüm ve şarabın da kalitesi o kadar iyi olacaktır, ve bu koşullara göre değişecektir. Çünkü üzümlerin olgunlaşma süresi, asidite, fenolik olgunluk gibi karakterini yansıtan özellikler de bu koşullar ile değişiklik gösterecektir.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/2/1632230188269.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/selcuku/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Selçuk Uzanır</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bağın en hareketli dönemi hasat dönemi. Stresi de, yorgunluğu da, keyfi de bol! Bu sene Çanakkale’ye bağlı Eceabat’ta bulunan Suvla Bozokbağ’dan Cabernet Sauvignon hasadından bir kare paylaşıyorum. Üzümler kesiliyor, yüzler gülüyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/2/1632230118958.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/selcuku/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Selçuk Uzanır</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">

Hasat: Bağın Bayramı, Şarabın Doğumgünü!

<h2>Bir yaz daha bitiyor.&nbsp;</h2>Gökyüzü bulutlandı. Gün batımlarının keyfi giderek azalacak olsa da, yeni doğan günlerde yeni sofralar bizi bekliyor. Yağmurdan kaçıp sıcak bir ocakbaşına gireceğimiz, boğazlı kazaklarla şaraplı flörtlerde buluşacağımız, çakırkeyif hâlde kar topu oynayacağımız ve vapurda canımızın sıcak bir çay çekeceği günler bir soğuk rüzgâr uzağımızda.Ama şimdilik aklımızda sorularla yazı uğurlayabiliriz. Laboratuvarda üretilen et, Zübeyir Ocakbaşı’na ne zaman gelecek? İleride sütçüler yulaf sütü dolu tenekelerle mahallelerde gezecek mi? Babam böyle granola yapmayı Apéro’dan mı öğrendi? Grup Gündoğarken <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmM2ZmMGNlODI1MDYxMDAwN2YyYzM0YiZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZvcGVuLnNwb3RpZnkuY29tJTI1MkZhcnRpc3QlMjUyRjZ6OTJHa0lEMnh6WUppNTh2bFJxTTM="">şarkısından</a> alıntı yapmak biraz demode değil mi?Bu soruların cevaplarını yakın gelecekte göremeyeceğiz. Ama yarınların getireceği keyifler uzakta değil. Eylül, bağ bozumu ayı. Tirbuşonları hazırlayın; önümüzdeki hafta üzümler baş tacı oluyor. O zamana kadar kadehiniz boş kalmaz umarız.Afiyetler...

apéro

Eylül ayıyla birlikte üzümler iyice şekerlenmiş hasadı beklerken bazılarımızın da tatil rotalarında bağ bozumu etkinlikleri yerlerini çoktan almıştır diye tahmin ediyorum. Belki de bazılarımız öyle bir coşkuya kapıldı ki uzaktan çalışmanın getirdiği sıkıntıyla “Benim de bağım olsun, şarabım olsun. Eş dost gelsin, keyifli zaman geçirelim.” hayalleri kurmaya başladı.&nbsp;Biz de ailece 2010’da bir maceraya atıldık. Urla’nın Barbaros Köyü’nde <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNTdmMGY0YTMzOTM0MDAwOGM5NTliNiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY1NjVhZTQ3NzhjN2UwMDA4NGFiODUzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZpb252aWxsYWdldHIlMjUyRg=="">Ion Village</a> adıyla minyatür bağımızı ve bağ evimizi kurarak “eş dost”u tatmin edecek miktar ve kalitede şarap üretmeye başladık. Bağcılıkla ilgili ciddi tartışmaları bir kenara bırakıp biraz da amatör bir hevesle bu projeden öğrendiklerimizi sizlerle paylaşmayı umuyorum.Planlama: Bağ ekiminden sonra bağın gerçek anlamda şaraplık üzüm vermesi arasında yaklaşık yedi yıllık bir süre var. Bu açıdan uzun dönemli bir planlama gerektirdiği gerçek. Ancak o noktaya gelene kadar çıkan üzümü şarapçılıktaki hata hakkınızı kullanmak için bir fırsat olarak değerlendirebilirsiniz.&nbsp;Arazi: Topraktan beklentimiz çok sulak olmaması ki asma kökü suyu bulmak için mineral zengini derinlere insin. Bunun yanında, yazın yakıcı bir sıcak olmaması ve esmesi kritik. Kışın da dona yol açacak yağışın olmaması önemli. Bu açıdan Ege Bölgesi iyi bir alternatif. Kalite ve hacim: Bağ kurmayı planlarken sizi ilk bekleyen kalite mi hacim mi sorusu. Asmanın kökü, suyu bulmak için ne kadar derine inerse kalite o kadar artarken bağı ne kadar sık sulayıp kökü tembelleştirirseniz hacmi de o kadar artırmış oluyorsunuz. Burada bakılan asma başına şarap şişesi hesabı. Biz bir asma fidanından alacağımız üzümle bir şişe şarap üretmeyi hedeflesek de sektörde bu oran dört-beş şişeye çıkabiliyor.Araç gereç: Bağın kendisi için bilindik zirai aletler dışında ciddi bir ihtiyaç yok. Hasadın da kol gücüyle kolayca yapılması bir avantaj. Şarapçılıkta sap ayırma ve sıkım için biri elektrikli iki aletle aktarma ve saklama için iki tank gerekse de piyasada kolayca bulunan basit ve nispeten ucuz ürünlerle işin içinden rahatlıkla çıkabilirsiniz.Kurulum ve bakım: Bu alanda bir fikir birliğinin olmaması ve her bağcının kendi yöntemini övmesi amatör bağcı için en stresli konu. Yerel deneyimin çok değerli ama dik başlı olabilmesinin yanında bilimsel çalışmaların yanılabilmesi sizi çıkmaza sürükleyebilir. Biz kendi bağımızda permakültür anlayışına uygun ama standart yönteme aykırı bir yol izleyip bazı profesyonel bağcı arkadaşlarımızı kızdırdık. Bağ kurulumu ve bakımı konusunda size önerim; çok gezin, çok dinleyin ve çok okuyun ama günün sonunda hangi yoldan gideceğinize siz karar verin. Malum, bağ bağcının.Ne kadar meşakkatli olsa da bir yerlerde küçük bir bağın sorumlusu olmanın ve kendi şarabınızı içebilmenin ve üretkenliğin getirdiği mutluluk hayattaki ender keyiflerden biri. Bir gün sizin de bizim gibi “bağ çatlaklarından” olmanızı umarak o güne kadar bağ bozumlarında görüşmek dileğiyle.

bağ bozumu ile ilgili hikayeler